Σε απόλυτο αδιέξοδο παραμένουν οι προσπάθειες για την επανεκκίνηση των διαπραγματεύσεων για το Κυπριακό μετά την αποτυχημένη άτυπη Πενταμερή Διάσκεψη του Απριλίου. Οι χωριστές συναντήσεις του γενικού γραμματέα του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες με τον πρόεδρο Ν. Αναστασιάδη και τον Τ/κ ηγέτη Ερσίν Τατάρ στις Βρυξέλλες (Παρασκευή 25/6) δεν δημιουργούν καμία βάσιμη προσδοκία ότι κάτι θα αλλάξει στο ορατό μέλλον.

Με κλονισμένη διεθνή αξιοπιστία, το Κυπριακό στο περιθώριο των μεγάλων ανακατατάξεων της Δύσης και σε συνθήκες κρίσης εμπιστοσύνης στο εσωτερικό, ο πρόεδρος Ν. Αναστασιάδης προετοιμάζεται για ακόμα ένα κρίσιμο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο με επίκεντρο τις σχέσεις Ε.Ε. - Τουρκίας. Η σύνοδος που θα διεξαχθεί στις 24 και 25 Ιουνίου έχει στην ημερήσια διάταξη τις ευρωτουρκικές σχέσεις, αλλά κανείς δεν πρόκειται να ασχοληθεί με το πραγματικό πρόβλημα των Κυπρίων: το στρατηγικό αδιέξοδο 4 χρόνων, όπως επιβεβαιώθηκε στην άτυπη διάσκεψη του περασμένου Απριλίου.

Είκοσι μήνες απομένουν για την ολοκλήρωση της β’ προεδρικής θητείας του και ο πρόεδρος Ν. Αναστασιάδης εμφανίζεται στο εσωτερικό της Κύπρου ως να έχει ανακτήσει χαμένο έδαφος. Στην αναστροφή του κλίματος συνέτειναν το αποτέλεσμα των βουλευτικών εκλογών (30/5), ο χειρισμός του προέδρου του ΔΗΣΥ Αβέρωφ Νεοφύτου στη νέα Βουλή και η εκλογή της Αννίτας Δημητρίου (Πέμπτη 10/6) ως της πρώτης γυναίκας προέδρου του σώματος.

Το αποτέλεσμα των βουλευτικών εκλογών της 30ής Μαΐου φαντάζει έκπληξη για εξωτερικούς παρατηρητές, όχι όμως για εκείνους που γνωρίζουν πώς διαμορφώνεται η εσωτερική πολιτική διαπάλη την τελευταία 10ετία. Ορισμένοι βάσιμα διερωτώνται: Πώς είναι δυνατόν η κοινή γνώμη να αγωνιά –με βάση προεκλογικές δημοσκοπήσεις– ότι η χώρα κινείται προς τη λάθος κατεύθυνση, αλλά να επιβραβεύει το κυβερνητικό κόμμα που καθοδηγεί την Κύπρο οκτώ και πλέον χρόνια; Ακόμα, η συντριπτική πλειοψηφία των πολιτών (80%) βλέπει την έκταση της διαφθοράς που έφτασε στο απόγειο επί των ημερών Αναστασιάδη με τη βιομηχανία πώλησης 6.700 «χρυσών» διαβατηρίων. Γιατί οι ψηφοφόροι την πιο κρίσιμη στιγμή την προσπερνούν;

Ο Ακιντζί έπαιξε με θάρρος στο πεδίο της συνεννόησης, αλλά δεν είχε ειλικρινή Ελληνοκύπριο συνομιλητή για να κάνουν μαζί το ιστορικό βήμα προς τα εμπρός. Η πίκρα και η απογοήτευση κυριαρχούν ανάμεσα στους περισσότερους Τουρκοκυπρίους για όσα συνέβησαν. Ηδη από το 2000 βγήκαν στους δρόμους για επίλυση - ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Εκεί προσδιορίζουν το κοινό μέλλον τους με τους Ελληνοκυπρίους.

Σε σημείο καμπής έφεραν το Κυπριακό οι αντιφατικοί χειρισμοί του Κυπρίου προέδρου Ν. Αναστασιάδη. Στην άτυπη Διάσκεψη της Γενεύης αποκαλύπτεται ότι για πρώτη φορά τέθηκε από τον ΟΗΕ στο τραπέζι σενάριο αλλαγής του status quo με συγκεκριμένα στοιχεία «αναγνώρισης κυριαρχίας» της τουρκοκυπριακής κοινότητας. Παρά τη συσκότιση, υπάρχουν πια διασταυρωμένες πληροφορίες για το τι λέχθηκε και ποιο κόστος καταβάλλει η ελληνοκυπριακή πλευρά.

Με όλα τα σενάρια να είναι ανοιχτά, την Τρίτη (27/4) ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες υποδέχεται στη Γενεύη τις αντιπροσωπείες των 5 μερών στην άτυπη διάσκεψη για το Κυπριακό. Τα σενάρια περιλαμβάνουν και το χειρότερο: να τιναχθούν όλα στον αέρα ακόμα και από την πρώτη ημέρα. Ένα «γεμάτο» και «δημιουργικό» τριήμερο θα αποτελέσει μάλλον έκπληξη! Τι κάνει την άτυπη διάσκεψη της Γενεύης τόσο σημαντική; Εν μέσω διεθνούς κόπωσης, η πικρή διαπίστωση που κάνει εσωτερικά ο ΟΗΕ για την Κύπρο και την παρούσα ηγεσία της: ποτέ στο παρελθόν δεν υπήρχε τόσο χαοτική κατάσταση στην προσπάθεια επίλυσης.

Από το Κραν Μοντανά και μετά, ο Ν. Αναστασιάδης ξεδίπλωσε τον πραγματικό πολιτικό εαυτό του. Χωρίς προσχήματα προσπάθησε να αποδεσμευτεί από τις διαδικασίες του ΟΗΕ κατά τρόπο ώστε να μην τεθεί ξανά μπροστά σε διλήμματα. Με το ροκάνισμα του χρόνου «ξήλωσε» ό,τι είχε απομείνει από την περίοδο των διαπραγματεύσεων με τον Μουσταφά Ακιντζί. Τώρα, στη Γενεύη, το ελάχιστο καθήκον του είναι να μη χρεωθεί η ελληνοκυπριακή πλευρά το προδιαγραφόμενο ναυάγιο.

Ο πρόεδρος Ν. Αναστασιάδης είναι ο Κύπριος ηγέτης με τη μακροβιότερη εμπειρία συμμετοχής στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Από τα 17 χρόνια συμμετοχής της Κύπρου ως κράτους-μέλους της Ε.Ε., ο Κύπριος πρόεδρος έχει το προνόμιο των τελευταίων 8. Πόσο έχει βελτιώσει τη θέση της Κύπρου, πώς αξιοποιεί το πολύτιμο κεφάλαιο της ένταξης για την επίλυση του Κυπριακού; Tα αποτελέσματα της πολιτικής Αναστασιάδη στην Ε.Ε.δεν θα μπορούσαν να ήταν χειρότερα σε μια κρίσιμη περίοδο, τρεις εβδομάδες πριν από την άτυπη διάσκεψη της Γενεύης για το Κυπριακό.

Η αντίστροφη μέτρηση για την άτυπη Διάσκεψη για την Κύπρο στη Γενεύη –τέλη Απριλίου– έχει αρχίσει. Στο Προεδρικό γίνονται διάφορες συσκέψεις και ετοιμάζονται νομικά κείμενα με βάση εντολές του προέδρου Ν. Αναστασιάδη. Θέλει να αποκρούσει θέσεις που προβλήθηκαν από την τουρκική πλευρά για κυριαρχική ισότητα και ορισμένες… περίεργες βρετανικές εισηγήσεις. Με άλλα νομικά κείμενα θα καταθέσει εισηγήσεις για «αποκεντρωμένη Ομοσπονδία».

Τι συμβαίνει και η κυβέρνηση Αναστασιάδη δεν μπορεί πια να τηρεί κανένα από τα συνήθη προσχήματα στο Κυπριακό των πιο φανερών οπαδών του στάτους κβο; Με όσα συμβαίνουν στη Μεγαλόνησο, δύο είναι οι εκδοχές: όντως είναι τόσο ισχυρή ή στην πραγματικότητα αντιδρά στα τυφλά, βλέποντας τη δημοφιλία της σε ελεύθερη πτώση. Η δεύτερη εκδοχή ενδεχομένως εξηγεί τη σκοπιμότητα της απόφασής της να στήσει το συρματόπλεγμα Αναστασιάδη στη γραμμή αντιπαράταξης στον Αστρομερίτη, που συναντά την αντίδραση της Ε.Ε. ως «βεβιασμένη και πολιτικώς ακατανόητη», σύμφωνα με κοινοτικές πηγές (11/3) στον «Πολίτη».

Σε ένα πιεστικό σκηνικό για την Κύπρο ο πρόεδρος Ν. Αναστασιάδης προετοιμάζεται για την άτυπη διάσκεψη «5+1» στα τέλη του Απρίλη. Η ανασυγκρότηση του διαπραγματευτικού πλαισίου, όπως το άφησε στο Γκραν Μοντανά το 2017, αποδεικνύεται εξαιρετικά δύσκολη και οι πιθανότητες να σπάσει το αδιέξοδο πενιχρές. Η πιο κρίσιμη παράμετρος για την ελληνοκυπριακή πλευρά είναι η αποκατάσταση της αξιοπιστίας της ενώπιον του ΟΗΕ και το βάρος των απαντήσεων πέφτει πρώτα στον Ν. Αναστασιάδη να ξεκαθαρίσει τις θέσεις του στην πολιτική ισότητα.