Πιστεύω ότι ο Ευρωπαίος επίτροπος για τις οικονομικές υποθέσεις, Π. Μοσκοβισί, έχει δίκιο όταν δηλώνει καθησυχαστικά ότι θα βρεθεί λύση για να κλείσει το δημοσιονομικό κενό. Το κενό του 2019 έχει ήδη κλείσει (βοήθησε κι η υστέρηση των δημοσίων επενδύσεων…) και, αν συνεχιστεί ίδια η πορεία των εσόδων, ίσως η χρήση κλείσει με πρωτογενές πλεόνασμα της τάξεως του 4%. Απομένει το κενό του 2020. Λείπουν έσοδα 900 εκατ. ευρώ, περίπου 0,5% του ΑΕΠ.
Η κατάρρευση ενός μεγάλου tour operator, της βρετανικής Thomas Cook, που έφερνε σχεδόν 3 εκατ. τουρίστες ετησίως στην Ελλάδα, επιφέρει πλήγμα στον εγχώριο τουριστικό κλάδο που οι διαστάσεις του είναι δύσκολο να υποτιμηθούν. Αμεσο κόστος είναι μια μαύρη τρύπα, που σύμφωνα με τις πρώτες εκτιμήσεις ανέρχεται σε τουλάχιστον 300 εκατ. ευρώ, στα ξενοδοχεία που δεν θα πληρωθούν για αντίστοιχης αξίας υπηρεσίες (διανυκτερεύσεις) που ήδη παρείχαν. Κατά συνέπεια και αυτά, με τη σειρά τους, δεν θα είναι σε θέση να πληρώσουν τους προμηθευτές ή/και άλλες υποχρεώσεις τους.
Το 14ο ετήσιο roadshow που έγινε στο Λονδίνο τις προηγούμενες ημέρες, επιβεβαίωσε ότι η Ελλάδα έχει ξαναμπεί στα ραντάρ των ξένων επενδυτών. Φέτος, η συμμετοχή διεθνών funds ήταν πολύ αυξημένη, η εκπροσώπησή τους ήταν ποιοτικά αναβαθμισμένη και οι συζητήσεις τους με τα στελέχη των ελληνικών εταιρειών και με τον υπουργό Οικονομικών ήταν πολύ ουσιαστικές.
Στην ιδιωτική οικονομία, όποιος μισθωτός παραμελεί τα εργασιακά του καθήκοντα, δεν θα έχει πολλές ευκαιρίες να αναθεωρήσει τη στάση του. Στον κρατικό τομέα, που (υποτίθεται ότι) υπερασπίζεται το δημόσιο συμφέρον, κατά κανόνα επιδεικνύεται μεγάλη ή πολύ μεγάλη «κατανόηση» για όποιον ήθελε αμελήσει τις υποχρεώσεις του. Ετσι, δεν μπορεί παρά να είναι καλοδεχούμενη η διάταξη που προωθεί η κυβέρνηση στο αναπτυξιακό νομοσχέδιο, σύμφωνα με την οποία η μη αποστολή των αναγκαίων αδειών, εισηγήσεων και γνωμοδοτήσεων εντός των προβλεπόμενων χρονοδιαγραμμάτων, θα συνιστά πειθαρχικό παράπτωμα που θα τιμωρείται με τρίμηνη παύση του αρμοδίου υπαλλήλου και του προϊσταμένου του.
Η συνηγορία της κ. Λαγκάρντ στη μείωση των πρωτογενών πλεονασμάτων δεν είναι καινούργια εξέλιξη. Ηταν η θέση της ίδιας και του ΔΝΤ εξαρχής. Το ενδιαφέρον είναι ότι την επαναβεβαιώνει παίρνοντας το χρίσμα της προέδρου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Είναι θετικό, αρκεί να καταλαβαίνουμε τι σημαίνει και ποια είναι τα όριά του – ώστε να μην τρέφουμε μεγάλες ελπίδες. Κι άλλες φορές μάς χάιδευαν τα αυτιά διάφοροι ισχυροί αξιωματούχοι (Γιούνκερ, Μοσκοβισί κ.ά.) και προσγειωνόμασταν απότομα όταν διαπιστώναμε ότι δεν αποφασίζουν αυτοί...
Η UBS, που διαχειρίζεται 2,5 τρισ. δολ. πλούσιων πελατών της, τους συνιστά (για πρώτη φορά μετά το 2012...) να μειώσουν τις θέσεις τους σε μετοχές, εκτιμώντας ότι η κλιμάκωση της έντασης ΗΠΑ - Κίνας απειλεί τις αγορές του κόσμου. Κι ο Warren Buffett αποσύρει από τα χρηματιστήρια και διατηρεί ρευστά κεφάλαια σε ύψος-ρεκόρ (122 δισ. δολ.), επειδή εκτιμά ότι οι αμερικανικές μετοχές σήμερα είναι περισσότερο ακριβές από όσο ήταν το 2000, στη κορύφωση της «φούσκας» του Ιντερνετ, ή το 2007, λίγο πριν από το ξέσπασμα της κρίσης, και προβλέπει διόρθωση τιμών. Τι ο μύθος δηλοί;..
Λίγοι, πλέον, αμφιβάλλουν. Ο κόσμος, πριν καν συνέλθει από την κρίση 2008, έρχεται αντιμέτωπος με νέα ύφεση. Δεν είναι προβλέψιμος ο ακριβής χρόνος εκδήλωσής της (εν πολλοίς επειδή ο απρόβλεπτος Αμερικανός πρόεδρος μπορεί να την πυροδοτήσει ανά πάσα στιγμή...), πάντως δεν αργεί. Δεν ομοφωνούν οι προβλέψεις αν θα είναι ήπια και σχετικά βραχεία ή βαθιά και παρατεταμένη. Κανείς, ωστόσο, δεν αμφιβάλλει ότι η ύφεση ωριμάζει και πλησιάζει.
Η εβδομάδα άνοιξε με ισχυρές αναταράξεις στις αγορές και συνεχίστηκε με εντεινόμενες ανησυχίες. Αφορμή/αιτία για τις αναταράξεις, η επιθετικότητα των ΗΠΑ εναντίον της Κίνας. Μετά τις απειλές Τραμπ (την Πέμπτη, 1.8.19) ότι από την 1η Σεπτεμβρίου θα επιβάλει δασμούς 10% σε εισαγωγές αξίας 300 δισ. δολ. από την Κίνα (ενώ ήδη της έχει επιβάλει δασμούς 25% σε εισαγωγές αξίας 250 δισ. δολ.), το κινεζικό νόμισμα υποτιμήθηκε βίαια, ξεπερνώντας την αναλογία γουάν-δολάριο 7:1 για πρώτη φορά έπειτα από 11 χρόνια (2008). Η αμερικανική απάντηση ήταν η καταγγελία της Κίνας ως χώρας που χειραγωγεί το νόμισμά της.
Αμέσως μετά τον σχηματισμό της κυβέρνησης, κάποιοι θεώρησαν ότι δικαιούνται (ή οφείλουν;) να λένε μεγαλοφώνως, από άμβωνος, τις σκέψεις τους για την ακολουθητέα δημοσιονομική πολιτική, ως αν αυτές οι σκέψεις αποτελούσαν το ευαγγέλιο της κυβερνητικής πολιτικής. Αυτή η πλάκα κάνει ζημιά, καλό θα ήταν να τελειώνει.
Επιτέλους! Ολοι εκτιμούν θετικά τη μείωση του κόστους δανεισμού του ελληνικού κράτους, χωρίς κανείς να προσφεύγει στις γραφικές (και παράταιρες...) συγκρίσεις με το κόστος της Πορτογαλίας ή της Ιρλανδίας – όπως γινόταν πριν την κυβερνητική αλλαγή. Καλό είναι, όμως, να μην φτάνει κανείς στο άλλο άκρο – σε πανηγυρισμούς
Η εβδομάδα θα ανοίξει με μια θετική εξέλιξη, νέα έξοδο της χώρας στις αγορές για την άντληση 2,5 δισ. ευρώ με 7ετές ομόλογο και με επιτόκιο χαμηλότερο του 2%. Ετσι, μετά την άντληση 5 δισ. ευρώ φέτος με δύο εκδόσεις 5ετίας και 10ετίας αντιστοίχως, ο Οργανισμός Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους (ΟΔΔΗΧ) ολοκληρώνει το φετινό πρόγραμμα δανεισμού, υπερβαίνοντας τον στόχο κατά πεντακόσια εκατομμύρια ευρώ. Σε ένα ευνοϊκό διεθνές περιβάλλον, ένα ακόμη βήμα γίνεται στην πορεία πλήρους επιστροφής της χώρας στις αγορές – ήτοι, απεξάρτησής της από ειδικά καθεστώτα αυστηρής εποπτείας.
Στην ημερήσια διάταξη της συνεδρίασης του Eurogroup, μεθαύριο, αναγράφεται και το θέμα της Ελλάδας. Κατεβλήθησαν προσπάθειες να απαλειφθεί, αλλά απέβησαν άκαρπες. Ισχυροί Ευρωπαίοι παράγοντες επέμειναν ότι το Eurogroup πρέπει να συζητήσει τις δημοσιονομικές εξελίξεις στη χώρα μας. Για να σταλεί στη νέα ελληνική κυβέρνηση το σαφές μήνυμα: Οσα έχουν συμφωνηθεί θα πρέπει απαρέγκλιτα να τηρηθούν, ενώ όσα παραβιάζουν αυτά που έχουν συμφωνηθεί (βλ. ρυθμίσεις για συντάξεις/αφορολόγητο που τις υπερψήφισαν όλα τα κόμματα...) πρέπει να επανεξεταστούν ή να συμπληρωθούν με μέτρα αναπλήρωσης των εσόδων.