Ο Νίκος Μαραντζίδης γράφει στο NEWS 24/7, καταθέτοντας τη μαρτυρία του για τα όσα έζησε ως συνεργάτης του Αλέξη Τσίπρα στη μάχη των εκλογών της 25ης Ιουνίου. Η σκληρή διαπίστωση στην αρχή της καμπάνιας και ο λόγος που δεν πρέπει να ειπωθούν τώρα όλοι οι αποχαιρετισμοί.
Καμία κυβέρνηση δεν αγάπησε τόσο πολύ τον εαυτό της όσο η σημερινή, παρατήρησε προσφάτως ένας από τους πιο διεισδυτικούς παρατηρητές των ελληνικών πολιτικών πραγμάτων. Δεν θα μπορούσε να είναι κανείς πιο εύστοχος.
Πράγματι, στα χρόνια που πα-ρακολουθώ την ελληνική πολιτική ζωή –και δεν είναι λίγα δυστυχώς– δεν θυμάμαι άλλη κυβέρνηση να έχει επιδείξει τόσο ισχυρή ροπή στην αυταρέσκεια και την αυτοπροβολή.
Γιατί το να μοιράζεσαι τη θλίψη, την οργή και τα ερωτήματά σου στους δρόμους μπορεί να μη φέρνει πίσω τα χαμογελαστά νεανικά πρόσωπα που είδες βουρκωμένος στις φωτογραφίες τις δραματικές στιγμές που τα αναζητούσαν οι συντετριμμένοι άνθρωποί τους, αλλά τουλάχιστον αισθάνεσαι πως με αυτόν τον τρόπο τα πενθείς σαν να ήταν ολονών μας παιδιά.
Γιατί τα παιδιά μου αν ήταν στην Ελλάδα θα είχαν πάρει μέρος στις πορείες. Ηθελα να είμαι εκεί και για εκείνα. Για να μην ξεχάσουν ποτέ πως το «πάρε με όταν φτάσεις», στην ελληνική γλώσσα δεν εκφράζει πια μόνο την αγάπη του γονιού για το παιδί του, αλλά και έναν απέραντο πόνο και θλίψη.
Συγκριτικά µε οποιοδήποτε άλλο κόμμα της Μεταπολίτευσης, το ΠΑΣΟΚ αποτέλεσε διαχρονικά το συστηματικότερο αντικείμενο μελέτης. Hδη από τα μέσα του ’70, το «φαινόμενο ΠΑΣΟΚ», που αρχικώς σχετίστηκε περισσότερο με τον λαϊκισμό και τον τριτοκοσμικό ριζοσπαστισμό, απασχόλησε ακαδημαϊκούς και ερευνητές. Αργότερα, η στροφή στον «ευρωπαϊκό ρεαλισμό» και στη συνέχεια η εκλογική κατάρρευση των ετών 2012-2015 προκάλεσαν νέα κύματα ενδιαφέροντος.
Οταν βρεθείς στο κλουβί με μια τίγρη, το μόνο που δεν πρέπει να κάνεις είναι να της πειράξεις τα μουστάκια, έλεγε χαριτολογώντας ένας φίλος. Για να γίνω σαφέστερος, όταν προκαλείς κάποιον ευφυέστερό σου σε δημόσιο διάλογο, μην επιχειρήσεις να υποβαθμίσεις τη νοημοσύνη του· κινδυνεύεις να διασυρθείς δημοσίως.
Το 2018, ο Στίβεν Λεβίτσκι και ο Ντάνιελ Ζίμπλατ, καθηγητές στο Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ, εξέδωσαν ένα εξαιρετικό βιβλίο με τον εξόχως ανησυχητικό τίτλο «Πώς πεθαίνουν οι δημοκρατίες», που προκάλεσε ζωηρές συζητήσεις διεθνώς.
Οι δύο συγγραφείς, επί χρόνια μελετητές δικτατοριών αλλά και νέων μορφών αυταρχισμού παγκοσμίως, επισημαίνουν πως κατά τον Ψυχρό Πόλεμο τα στρατιωτικά καθεστώτα ήταν συχνό φαινόμενο. Η Λατινική Αμερική ήταν γεμάτη από δικτατορίες που είχαν προκύψει από στρατιωτικά πραξικοπήματα, όπως και η Αφρική και η Ασία.
Ο κόσμος από τα ανατολικά παράλια της Μαύρης Θάλασσας και της Μεσογείου μέχρι την Ινδία και την Κίνα θεωρείται σήμερα μια περιοχή αστάθειας, φτώχειας και βίαιων μετακινήσεων. Οι ιστορικοί, ωστόσο, μας υπενθυμίζουν πως αυτό που βλέπουμε τώρα δεν είναι παρά μια φάση της Ιστορίας. Στην Ανατολή άνθησαν μεγάλοι πολιτισμοί, επιβλητικές μητροπόλεις και αναρίθμητα εμπορικά δίκτυα, ενώ γεννήθηκαν κώδικες ηθικής και κανόνες πρακτικού βίου συνυφασμένοι με τις πιο επιδραστικές θρησκείες στον κόσμο.
Τους τελευταίους μήνες έκανε την εμφάνισή της μια ενδιαφέρουσα συζήτηση· τι θα κρίνει τις κάλπες: η οικονομία ή το σκάνδαλο των υποκλοπών; Με το δίλημμα αυτό, γιατί σαν δίλημμα παρουσιάστηκε, επιχειρήθηκε από ορισμένους να διαμορφωθεί και ένα είδος συλλογικής στάσης, που θα μπορούσα να ονομάσω: η αποθέωση του κυνικού πολίτη.
Και ποιος σοβαρός άνθρωπος μπορεί να πάρει στα σοβαρά τέτοιες ανησυχίες, θα πείτε εσείς οι αισιόδοξοι. Η Ευρωπαϊκή Ενωση είναι ισχυρή και διαθέτει τα εργαλεία για να αποτρέψει την ανεξέλεγκτη εξάπλωση της άκρας Δεξιάς και την υπονόμευση των φιλελεύθερων-δημοκρατικών αξιών της, θα ισχυριστείτε. Αργά ή γρήγορα, δυνάμεις όπως αυτές που εκφράζει η Ιταλίδα Μελόνι θα συμβιβαστούν και θα ενσωματωθούν μέσα στο δαιδαλώδες σύστημα των μηχανισμών λήψης αποφάσεων της Ε.Ε. Εξάλλου, τα ανταλλάγματα δεν είναι αμελητέα.
Μετά µερικές εβδομάδες αποκαλύψεων και δημόσιου διαλόγου για το ζήτημα των υποκλοπών, μπορεί κανείς με ψυχραιμία να καταλήξει σε μερικές βασικές παραδοχές:
1. Το σκάνδαλο των υποκλοπών συνιστά μείζον ζήτημα για τη Δημοκρατία και βαριά προσβολή στο Σύνταγμα. Το θέμα είναι τόσο σοβαρό που αν μείνουν σκιές και δεν επέλθει η κάθαρση, απειλείται η δημοκρατική ομαλότητα.
Δεν είμαι οπαδός της θεωρίας των εθνικών ιδιαιτεροτήτων ως ερμηνευτικού σχήματος για την κατανόηση των πολιτικών φαινομένων. Υπό ένα πρίσμα, εξάλλου, όλοι οι λαοί είναι ιδιαίτεροι, όπως και όλοι οι άνθρωποι ξεχωριστοί, αλλά όλοι έχουν λίγο-πολύ τις ίδιες ανάγκες και το ίδιο πάνω-κάτω εύρος αντιδράσεων στα εξωτερικά ερεθίσματα.
Ο ανθρώπινος εγκέφαλος είναι τεμπέλικος. Προκειμένου να περιορίσει το αίσθημα ανασφάλειας μπροστά σε κάθε νέο φαινόμενο έχει την τάση να ανατρέχει στο παρελθόν αναζητώντας στις προγενέστερες εμπειρίες τις απαραίτητες πληροφορίες. Αυτό ίσως εξασφαλίζει μια κάποια ταχύτητα στην ανάλυση των δεδομένων, αλλά διακινδυνεύει παρανοήσεις, ιδιαίτερα όταν νομίζει πως ξαναζεί ένα φαινόμενο που στην πραγματικότητα είναι εντελώς νέο.
