Χρειαζόταν το μνημείο που στήθηκε στην ΕΡΤ; Μήπως ήταν λάθος η απόφαση και υπερβολές όσα ακούστηκαν στα αποκαλυπτήρια του έργου; Αντέχει άραγε σε κριτική ο παραλληλισμός των τανκς που εισέβαλαν στο Πολυτεχνείο με «τα τανκς της ανεργίας και της ανασφάλειας που μπήκαν στην ΕΡΤ (…) και έστειλαν τους ανθρώπους στον άλλο κόσμο»;

Κάθε απόπειρα να διχαστεί η κοινωνία στη βάση απλουστευτικών και πλαστών διλημμάτων, όπως το “ευρωπαίοι – αντιευρωπαίοι”, υποσκάπτει τη διαπιστωμένη και σταθερή βούληση της συντριπτικής πλειοψηφίας του ελληνικού λαού να παραμείνει η χώρα στην τροχιά της ευρωζώνης.

Χρέος όλων των παραγόντων της δημόσιας ζωής, στο μέτρο που αντιστοιχεί στον καθένα, είναι να διασφαλίσουν ότι η διεξαγωγή του δημοψηφίσματος δεν μπορεί και δεν πρέπει να θέσει σε κίνδυνο την ευρωπαϊκή προοπτική της χώρας.

Εδώ που φτάσαμε, τα πολλά λόγια είναι φτώχεια: η Ελλάδα βρίσκεται σε υπαρξιακό σταυροδρόμι. Κι αν απόψε το βράδυ η σύνοδος κορυφής οδηγήσει σε ένα νέο αδιέξοδο, είναι λάθος να πιστεύουμε ότι θα μπούμε σε αχαρτογράφητα νερά. Το αντίθετο. Θα μπούμε σε νερά απολύτως χαρτογραφημένα. Στα νερά της απελπισίας και της απόγνωσης, που θα πνίξουν τους πιο φτωχούς, θα βυθίσουν τη χώρα και θα γυρίσουν την Αριστερά, σε όλες τις αποχρώσεις της, δεκαετίες πίσω.
Πώς φθάσαμε όμως έως εδώ; Είναι υπεύθυνος ο ΣΥΡΙΖΑ, που, κατά τη δημοφιλέστερη μιντιακή εκδοχή, ξόδεψε άσκοπα τα πλεονεκτήματα της ανόδου του στην εξουσία και οδήγησε τα πράγματα στο “σημείο μηδέν” ή η κατάσταση είναι πιο περίπλοκη και συνθέτη απ όσο παρουσιάζεται;

Στελέχη της κεντροαριστεράς που στήριξαν μέχρι τέλους τη δικομματική κυβέρνηση Σαμαρά – Βενιζέλου, συνήθιζαν να χαρακτηρίζουν “απλουστευτικό και διχαστικό” το δίπολο “μνημόνιο – αντιμνημόνιο”, με το οποίο ο ΣΥΡΙΖΑ προσέγγιζε και ερμήνευε την πραγματικότητα. Αν και η συγκεκριμένη κριτική υπάκουε και σε άλλου τύπου προτεραιότητες, όπως ήταν η ανάγκη να δικαιολογηθεί η σύμπλευση του ΠΑΣΟΚ με τη ΝΔ, η αλήθεια είναι ότι το “μνημόνιο – αντιμνημόνιο” λειτούργησε ισοπεδωτικά, θόλωσε υπαρκτές πολιτικές αποχρώσεις και έθρεψε, τελικά, αυταπάτες και ψευδαισθήσεις, που βρίσκει μπροστά της η σημερινή κυβέρνηση.

Τι είναι πολιτική; Μήπως δεν είναι ο οργανωμένος τρόπος να επιδράσεις στα πράγματα και να επηρεάσεις τις εξελίξεις; Και αριστερή πολιτική; Μα, τι άλλο από το να επηρεάσεις τις εξελίξεις σε αριστερή και προοδευτική κατεύθυνση. Αντιρρήσεις πάντα θα υπάρχουν… Αν συμϕωνήσουμε, ωστόσο, ότι η πολιτική ήταν και παραμένει ένα εγχείρημα που κινείται μεταξύ επιθυμιών και πραγματισμού, δεν μπορεί παρά να εκϕράζει μια διαρκή άσκηση ισορροπίας πάνω στο τεντωμένο σχοινί της πραγματικότητας. Μια αέναη μάχη ανάμεσα στο εϕικτό και στο αναγκαίο, από την έκβαση της οποίας κρίνεται αν η πολιτική είναι συνώνυμη του ρεαλισμού ή συγγενής ϕαντασιώσεων.

Οι πολιτικές επιλογές της κυβέρνησης και η επικοινωνιακή υποστήριξη που τις συνόδευσε στηρίχθηκαν επί μήνες στην εκτίμηση ότι, περί τα τέλη του έτους, η λαβή της τρόικας θα χαλαρώσει. Το σενάριο προέβλεπε, μάλιστα, ότι οι δανειστές θα προικοδοτούσαν το σχήμα Σαμαρά – Βενιζέλου με μία αναδιάρθρωση του χρέους – ή, έστω, με μία πρόγευση επωφελούς διευθέτησής του – που θα αποδεικνυόταν ικανή να ενισχύσει τη γραμμή της «σταθερότητας» και, τελικά, να γυρίσει το εκλογικό παιχνίδι.

Πιστεύει κανείς στα σοβαρά ότι το χρέος είναι βιώσιμο; Έχει κανείς ακόμα την αυταπάτη ότι η Ελλάδα που έχασε μέσα σε 4 χρόνια το 25% του Ακαθάριστου Εθνικού Προϊόντος της και βλέπει την ανάπτυξη από την κλειδαρότρυπα των μνημονίων, μπορεί να ε​ξυπηρετήσει χρέος που σκαρφάλωσε ήδη στο 176% του ΑΕΠ και να ανταποκριθεί σε τοκοχρεολύσια που τρέχουν με 6 δις το χρόνο;
Οι αναλυτές των περισσότερων αμερικανικών και ευρωπαϊκών think tanks και πολλοί εγχώριοι συνάδελφοί τους – ή, έστω, αυτοί που δεν συναρτούν τις εκτιμήσεις τους με κυβερνητικούς σχεδιασμούς – βάζουν στοίχημα τα διδακτορικά τους ότι, αν δεν υπάρξει μια γενναία αναδιάρθρωση, η διαχείριση του χρέους θα παραπέμπει μονίμως στο μύθο του Σίσυφου .

Στο δημόσιο διάλογο ευδοκιμεί τον τελευταίο καιρό ένα είδος αναλυτών και πολιτικών που διδάσκουν… ακινησία και διακονούν το αμετάβλητο. Λαμπρό παράδειγμα τα πονήματά τους περί ανανεωτικής Αριστεράς και κεντροαριστεράς, τα οποία κάλλιστα θα μπορούσαν να είχαν εκπονηθεί προ δεκαετίας, αφού αντιλαμβάνονται το κοινωνικό υπόστρωμα αυτών των χώρων ως να μην είχε υπάρξει η κρίση και οι τεκτονικές αλλαγές που τη συνόδευσαν.
Κάπως έτσι, η μεσαία τάξη, ο εκλογικός αιμοδότης της κεντροαριστεράς μέχρι το 2010, αντιμετωπίζεται με τα αναλυτικά εργαλεία της περιόδου Σημίτη, λες και δεν είναι αυτή που πλήρωσε το μάρμαρο της ύφεσης και μετανάστευσε σε άλλα πολιτικά λιμάνια. Με τον ίδιο τρόπο, το πολιτικό και ιδεολογικό ρεύμα της ανανεωτικής αριστεράς απαιτείται να λειτουργεί ως κλαμπ … πολιτικού πολιτισμού που χορηγεί άλλους χώρους και όχι ως δύναμη που καλείται να συμβάλει στην ανάσχεση των επιπτώσεων της κρίσης

Οι αποχωρήσεις των μελών της Μεταρρυθμιστικής Τάσης είναι η τελευταία πράξη μιας προαναγγελθείσας ρήξης, που άρχισε να γράφεται αμέσως μετά την έξοδό μας από την τρικομματική κυβέρνηση. Στο διάστημα που μεσολάβησε από τότε μέχρι σήμερα, ορισμένοι πρώην σύντροφοι αποχώρησαν, ορισμένοι αποχωρούν τώρα. Δεν είναι ευχάριστο. Ούτε είναι «κλισέ» να σας πω ότι δεν μας περισσεύει κανείς. Αλλά έτσι είναι η πολιτική… Ο καθένας κάνει τις επιλογές του. Διαλέγει δρόμο, όχημα και προορισμό. Το εισιτήριο καταβάλλεται πάντοτε στο τέλος. Ποτέ στην επιβίβαση.

Πολλοί θα εύχονταν να είναι Διάλυση, αυτό που συμβαίνει στη ΔΗΜΑΡ, αλλά δεν θα τους κάνουμε τη χάρη. Το κόμμα μας είναι προφανές ότι βρίσκεται σε κρίσιμο σταυροδρόμι, αλλά η επιλογή να μιλήσει η βάση στο συνέδριο του Σεπτεμβρίου θα λειτουργήσει καταλυτικά. Όσο για τις αποχωρήσεις, αυτό που έχω να πω είναι ότι ο χώρος της ανανεωτικής αριστεράς δεν σέβεται απλά τη διαφορετική άποψη. Τη θεωρεί συστατικό στοιχείο της εσωκομματικής δημοκρατίας. Για να υπάρχει όμως εσωκομματική δημοκρατία πρέπει να υπάρχει κόμμα, δηλαδή συλλογικότητα. Κι αυτή τη συλλογικότητα είμαστε επίσης υποχρεωμένοι να την προστατεύσουμε.

Στον δημόσιο διάλογο η Κεντροαριστερά - η όποια Κεντροαριστερά, μεγάλη, μικρή, κυβερνώσα ή όπως αλλιώς προσδιορίζεται - αντιμετωπίζεται, κατά κανόνα, ως πολιτικό Ελντοράντο. Η μέση αίσθηση τη θέλει, εφόσον ενωθεί, μαζική και ανταγωνιστική, ικανή να σπάσει την πολιτική κυριαρχία του νέου διπολισμού και να συγκροτήσει έναν τρίτο - γιατί όχι; - πλειοψηφικό πόλο.
Η αλήθεια είναι ότι, μεταπολιτευτικά, οι κοινωνικές δυνάμεις που συνέθεσαν το μείγμα της Κεντροαριστεράς και εκπροσωπήθηκαν κομματικά από το ΠαΣοΚ συγκρότησαν πράγματι πλειοψηφική κοινωνική συμμαχία, η οποία παρέμενε ζωντανή και συνεκτική μέχρι τις παραμονές της κρίσης

Το «Ποτάμι» είναι ένα αποτέλεσμα της κρίσης εκπροσώπησης . Όταν η κρίση αυτή αντιμετωπισθεί και η πολιτική ξαναμπεί στην κοίτη της υπευθυνότητας και της αξιοπιστίας, τα πάσης φύσεως ποτάμια θα επανέλθουν στη φυσιολογική τους στάθμη. Μην το ξεχνάμε, άλλωστε… Μπορεί η πολιτική να βρίσκεται σε βαθιά κρίση, παραμένει, ωστόσο, το μοναδικό όπλο που έχουν στα χέρια τους οι κοινωνίες για να καλυτερεύσουν τη ζωή τους. Ούτε η τηλεδημοκρατία θα μας σώσει, ούτε η ουδέτερη τεχνοκρατία ούτε οι μιντιακές επαναστάσεις…