Αποτελεί όντως η δολοφονία του Τζορτζ Φλόιντ «ένα από τα σπουδαιότερα σημεία καμπής στην αμερικανική ιστορία», όπως δήλωσε ο Τζο Μπάιντεν; Μακάρι για τις Ηνωμένες Πολιτείες, μακάρι και για τον υπόλοιπο κόσμο, που ακόμα κι αν δεν είναι πολιτικός δορυφόρος των ΗΠΑ, είναι σίγουρα πολιτισμικός ακόλουθός τους. Και μακάρι βέβαια να είναι σημείο καμπής για τον ίδιο τον Μπάιντεν, αντίπαλο του Ντόναλντ Τραμπ, αυτής της ενσάρκωσης του Αδιανόητου.

Επειτα από πέντε μήνες πλανητικής κορωνοπάθειας, δεν χωράει αμφισβήτηση πως η πανδημία είναι και πολιτικό γεγονός. Αρκεί ως πειστήριο η αύξηση της επικινδυνότητας του ιού λόγω της «θεραπευτικής» μεθόδου που επέλεξαν οι ηγέτες μεγάλων χωρών, περιφρονώντας τις συμβουλές των ειδημόνων και αυτοπροβαλλόμενοι σαν ιατρικές αυθεντίες. Το γιατροσόφι τους ήταν ένα μείγμα πολιτικάντικων σκοπιμοτήτων, πνευματικής ελαφρότητας και αναλγησίας, ευδιάκριτης όταν έλεγαν ότι 100.000 νεκροί θα είναι ένα «καλό σκορ». Δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι στην Ευρώπη και στην Αμερική δεν θα είχαν πεθάνει, αν οι κυβερνήτες υπέτασσαν στην επιστήμη το θηριώδες εγώ τους.

Το σχήμα «τέσσερις αιώνες σκλαβιάς στους Τούρκους» ή «τετρακόσια χρόνια Τουρκοκρατίας» κυριαρχεί σαν αυτονόητο στον επίσημο και τον καθημερινό λόγο, δεν λέει όμως όλη την αλήθεια. Ετσι στρογγυλεμένο όπως είναι, αφήνει έξω αρκετές κρίσιμες πτυχές της Ιστορίας. Κατ’ αρχάς υπονοεί πως όλος ο ελληνισμός έπεσε την ίδια χρονιά στον δεινό ζυγό και ελευθερώθηκε επίσης την ίδια χρονιά (ή δεκαετία). Επεσε το 1453, με την άλωση της Πόλης, και λυτρώθηκε το 1821, με την Επανάσταση.

Δεν είναι φυλακή η καραντίνα. Δεν είναι Σπιναλόγκα ή Μακρόνησος, ας μη χάνουμε την αίσθηση των μεγεθών. Παραμένει ωστόσο μια εντελώς αφύσικη κατάσταση, που μειώνει ποικιλότροπα τον άνθρωπο, τον στενεύει. Περιορισμένοι στον μικροχώρο μας, ζούμε τον χρόνο μας σαν βαλτωμένο από τη μονοτονία. Ακόμα και τώρα, με τη σχετική χαλάρωση των μέτρων, παραμένουμε διά νόμου αποκλεισμένοι από μείζονα συμβάντα που δίνουν νόημα –χαρμόσυνο ή πικρό, δεν έχει σημασία– στον προσωπικό, τον οικογενειακό και τον κοινωνικό μας βίο. Αποκλεισμένοι από μια γέννηση λ.χ., που δεν γίνεται να τη χαρείς από το σκάιπ όσο θα τη χαιρόσουν αν έτρωγες κι εσύ τα νύχια σου τις ώρες της αναμονής έξω από το μαιευτήριο. Ή, έτσι πάνε τ’ ανθρώπινα, από την κηδεία ενός αγαπημένου φίλου. Δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι σε όλον τον κόσμο έφυγαν σαν μιάσματα, ασυντρόφευτοι, θαρρείς και η ανθρωπότητα οπισθοδρόμησε στην περιδεή αρχαϊκότητά της.

Κορώνα - γράμματα η μοίρα της ανθρωπότητας. Για εφιαλτική κυριολεξία πρόκειται, όχι για μακάβριο λογοπαίγνιο. Ο κορωνοϊός αφάνισε ήδη χιλιάδες ανθρώπους, απειλεί δε ασύγκριτα περισσότερους – και μάλιστα, προς το παρόν, κυρίως σε χώρες ακμαίες. Παγώνει ο νους, εικάζοντας τι θα συμβεί αν η νόσος αλώσει και την Αφρική ή την Ινδία με τους αναρίθμητους πένητες, που δεν έχουν καν πρόσβαση σε καθαρό νερό (ποιο σαπούνι), καθώς και χώρες εκθεμελιωμένες από τον πόλεμο: τη Συρία, το Ιράκ, το Αφγανιστάν

Οι μισοί υπουργοί του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έχουν πρόβλημα με την αριθμητική. Μπερδεύουν τις δεκάδες με τις δεκάδες χιλιάδες, ανεβάζοντας έτσι σε 135.000 τους λιγοστούς που πέρασαν τον Εβρο. Οι άλλοι μισοί έχουν πρόβλημα με τη γεωγραφία. Ακούν όσους έφτασαν στα σύνορα Ελλάδας - Τουρκίας, οδηγημένοι από το εξωραϊστικό όνειρο της Ευρώπης που έπλασε η ανάγκη τους, αλλά και εξαπατημένοι από το τουρκικό καθεστώς, να λένε ότι κατάγονται από το Αφγανιστάν ή το Πακιστάν, κι αυτοί φωνάζουν «ιδού οι πρόσφυγες της Συρίας». Στην οποία Συρία έχει εισβάλει ο τουρκικός στρατός, με εμπροσθοφυλακή τζιχαντιστές, και «παράγει» νεκρούς και πρόσφυγες, αυτό όμως είναι άλλου Αλλάχ Κοράνιο.

Αραιά και πού τη βλέπουμε ακόμα την προειδοποιητική πινακιδούλα: «Μετά την απομάκρυνση εκ του ταμείου ουδέν λάθος αναγνωρίζεται». Οποιος κι αν λάθεψε, ο ταμίας ή ο πελάτης, ο κύκλος έκλεισε και δεν ξανανοίγει. Τις τελευταίες ημέρες, και ενώ η οικουμένη δοκιμάζεται από τον κορωνοϊό, εδώ ορισμένοι αξιωματούχοι της Εκκλησίας, της πολιτικής και της ιατρικής έσπευσαν να γράψουν άλλο μήνυμα πάνω στην πινακιδούλα: «Μετά την απομάκρυνση εκ του άμβωνος ή εκ της κάμερας ουδέν λάθος αναγνωρίζεται. Το κρίμα στον λαιμό σας». Οπου το λάθος το κάνει πια αποκλειστικά ο «ταμίας», ο οιονεί γιατρός που γνωματεύει σαν αυθεντία μπροστά σε κάμερα ή από τον άμβωνα. Ενα λάθος μάλιστα, με το οποίο ο κύκλος ενδέχεται να ξανανοίξει αμέτρητες φορές: ο φαύλος κύκλος της μετάδοσης του ιού.

Με τρόπο στυγνό, ο «πολέμαρχος των τριών ηπείρων» Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν εκμεταλλεύεται την απελπισία μεταναστών και προσφύγων και τους μεταχειρίζεται σαν ανθρώπινο πολιορκητικό κριό. Η απελπισία είναι προνομιακό έδαφος για την ευπιστία. Οι ξεριζωμένοι πιστεύουν ό,τι έχουν ανάγκη να πιστέψουν. Ας μην το παραβλέπουμε. Ωστε να μην γλιστράμε στην απολύτως άδικη γενίκευση, που εμφανίζει σαν ενεργούμενα του τουρκικού καθεστώτος ή δυνάμει πράκτορες όλους όσοι συρρέουν στον Εβρο ή ριψοκινδυνεύουν στο Αιγαίο. Φυγάδες παραμένουν. Με δικαιώματα. Οσα ορίζει το γραπτό διεθνές δίκαιο και η άγραφη ηθική του ουμανισμού.

Οι εταίροι μας στην Ευρώπη κλειδαμπαρώθηκαν μέσα στο σπιτάκι τους με την περιφραγμένη ή περιτειχισμένη αυλίτσα του και αρνούνται να δεχθούν έστω τους λιγοστούς πρόσφυγες και μετανάστες που τους αναλογούν. Τάχα «για να μην αλλοιωθεί το ευρωπαϊκό και χριστιανικό έθνος τους». Τόσο ευάλωτο φαίνεται, που κινδυνεύει να χάσει τον χαρακτήρα του αν «μολυνθεί» από μερικές εκατοντάδες Ασιάτες και Αφρικανούς. Το σενάριο της αλλοίωσης, την οποία υποτίθεται ότι επιθυμεί σφόδρα ο «σκοτεινός Σόρος» και οι «σκοτεινότατες ΜΚΟ», δεν έχει οπαδούς μόνο τον Ορμπαν, τον Σαλβίνι και τους ακροδεξιούς σε Γαλλία, Αυστρία, Γερμανία, Δανία κ.ο.κ. Και οι δικοί μας ακροδεξιοί, σε όποιο κόμμα ή μόρφωμα κι αν είναι ενταγμένοι, και τους ανανήψαντες Σαούλ αν παριστάνουν, το ίδιο σενάριο πλασάρουν.

Σοφό τον χαρακτηρίζουμε τον λαό, λες κι εμείς δεν είμαστε τμήμα του αλλά επιστάτες του, δεν φαίνεται όμως να μαθητεύουμε στη σοφία του. «Μην τάξεις σ’ άγιο κερί και σε παιδί κουλούρι», λέει η παροιμία. Κι έχει το δίκιο της. Το παιδί θα το πάρει το παράπονο και το βαρύ το κλάμα αν δεν του αγοράσεις το υπεσχημένο κουλούρι, ο δε άγιος θα πεισμώσει αν δεν λάβει ό,τι του έταξες για να σε συντρέξει στη δύσκολη στιγμή. Ας συμπληρωθεί, λοιπόν, η παροιμία: «Μην τάξεις σ’ άγιο κερί, σε παιδί κουλούρι και σε ημέτερο θεσούλα». Κατά προτίμηση με καλό μισθό, αφού καταντήσαμε να μετράμε την αξία και την αξιοπρέπειά μας με μοναδικό νόμισμα τις αποδοχές μας, το έχει μας γενικώς.

Οι σημαίες, σαν άυλα σύμβολα, δεν έχουν ιδιοκτήτες. Εχουν αντιδικούντες διεκδικητές του νοήματός τους, αφού δεν διαθέτουν την ίδια ακριβώς σημασία για όλους, άτομα, τάξεις ή παρατάξεις. Πολύ απλά: Αλλα σήμαινε η γαλανόλευκη (καθώς και ο εθνικός ύμνος) για τους εξεγερμένους του Πολυτεχνείου κι άλλα βεβαίως, εντελώς διαφορετικά, για τους δικτάτορες. Σήμα του πάθους για την ελευθερία από τη μια, ταφικό σύμβολο από την άλλη, στο μνήμα της δημοκρατίας.

Δεν πρέπει να υπάρχει άνθρωπος σε όλη την οικουμένη που να μην έχει καταλάβει πως ο κόσμος του δεν είναι ίδιος με τον κόσμο που παρέλαβε από τους γονείς του, κι εκείνοι από τους δικούς τους γονείς. Και τηλεόραση να μην έχει, και στο Διαδίκτυο να μην συχνάζει ή να μην γνωρίζει καν την ύπαρξή του, του αρκούν όσα βλέπουν τα μάτια του: Το νερό σε ποτάμια και λίμνες λιγοστεύει, πηγές αρχέγονες σβήνουν, οι ψαριές φτωχαίνουν, τα τετράποδα και τα φτερωτά μειώνονται, οι εποχές χάνουν τα όριά τους, δύσκολα μπορείς να πεις πια ότι είναι τέσσερις.