Aς αρχίσουμε από ένα απλό ερώτημα: η χώρα χρειάζεται εκλογές; Οχι. Ετσι απαντά η μεγάλη πλειονότητα των πολιτών στις έρευνες της κοινής γνώμης, που σημαίνει ότι η κοινωνία, παρά τις τεράστιες δυσκολίες, κρατά στάση αναμονής. Είναι ενδεικτικό ότι η συμμετοχή σε όλες τις διαδηλώσεις ήταν πολύ μικρή, ενώ και οι λεγόμενοι Αγανακτισμένοι έχουν εξαφανιστεί.

Κατά συνέπεια, όσοι συμμερίζονται την παραπάνω εκτίμηση οφείλουν να βρουν τη φόρμουλα εκείνη που θα αποτρέψει τις εκλογές, αναζητώντας το πρόσωπο εκείνο που πληροί τις προϋποθέσεις για την Προεδρία της Δημοκρατίας.

Ο Πάσχος Μανδραβέλης είναι από τους παρεμβατικότερους αρθρογράφους που έχει η χώρα. Καταρτισμένος, με σταθερή και γενναία άποψη που δεν τη στρογγυλεύει, παρ’ όλα αυτά συγκαταλέγεται στους δημοσιογράφους που έχουν δεχτεί τις περισσότερες επιθέσεις, όχι μόνο λεκτικές, ενώ το Διαδίκτυο βρίθει προσβλητικών αναφορών εναντίον του. Χθες, λέει, όταν μίλαγε σε εκδήλωση στο Πανεπιστήμιο της Πάτρας τού έσπασαν το αυτοκίνητο έξαλλοι που δρουν στο όνομα της Αριστεράς. Πρέπει να πούμε ξεκάθαρα σε αυτούς τους ανθρώπους ότι ντροπιάζουν την Αριστερά.

Eίναι σύνηθες στα πολιτικά πράγματα της χώρας να αξιολογούμε με διαφορετικό τρόπο ένα κόμμα όταν είναι αξιωματική αντιπολίτευση και να έχουμε μεγαλύτερες απαιτήσεις από αυτό. Για παράδειγμα, ο Γ. Παπανδρέου είχε υποστεί κριτική για το γεγονός ότι συμμετείχε σε κινητοποιήσεις, με χαρακτηριστικό παράδειγμα την επίσκεψή του στο Πειραιά και τις εικόνες με τον ίδιο να κλαίει από τα δακρυγόνα στο μεγαλύτερο λιμάνι της χώρας.
Bεβαίως, το κόμμα του, όποτε ήταν στην αντιπολίτευση, επέδειξε τη χειρότερη πολιτική συμπεριφορά μέσα από την άκριτη υιοθέτηση αιτημάτων και τη στείρα - ισοπεδωτική αντιπολίτευση.

Είναι σχεδόν μίζερο, αλλά και ενδεικτικό της πολιτικής ένδειας του τόπου μας, κάθε τόσο να ανατρέχουμε στις προσωπικότητες του παρελθόντος και με πικρία να λέμε «αν ζούσε ο τάδε ή η τάδε…». Υπάρχουν, ωστόσο, μερικές ελάχιστες περιπτώσεις που αξίζει να τις μνημονεύουμε και να τις θυμόμαστε, ιδίως στις σημερινές δύσκολες συνθήκες, όπου οι «διαφορετικές» φωνές είναι περίπου ποινικοποιημένες.
Μια τέτοια μοναδική προσωπικότητα ήταν ο Λεωνίδας Κύρκος, ο οποίος μας «άφησε» πριν από ένα χρόνο, δημιουργώντας ένα τεράστιο κενό, διαψεύδοντας τη γνωστή ρήση του Ντε Γκωλ «τα νεκροταφεία είναι γεμάτα από αναντικατάστατους».
Θα είχε σημασία να ακούγαμε τη φωνή του να μας σχολιάζει τις συνθήκες που βιώνει η ελληνική κοινωνία και με τη διορατική του σκέψη να μας έλεγε τις (πάντα ρεαλιστικές) προτάσεις του για την έξοδο από την κρίση.

Η συμμετοχή της ΔΗΜΑΡ στην κυβέρνηση, είναι λογικό - κυρίως λόγω της κρισιμότητας της κατάστασης της χώρας - να αφήνει προσώρας στην άκρη τα ζητήματα της ιδεολογικής διαπάλης. Είναι αυτονόητο πως όταν η χώρα βρίσκεται σε «πόλεμο» και κινδυνεύει η πιο σημαντική κατάκτησή της, που δεν είναι άλλη από τη συμμετοχή στην ΕΕ και το ευρώ, δεν θέτεις στο επίκεντρο ζητήματα που κατά το παρελθόν τροφοδοτούσαν έντονες αντιπαραθέσεις.

Η θητεία της κυβέρνησης Γιώργου Παπανδρέου θα κριθεί από την Ιστορία, παρότι τα βασικά συμπεράσματα έχουν εξαχθεί ήδη. Ωστόσο ο «χείμαρρος Παπανδρέου» παρέσυρε και διέσυρε κάθε έννοια μεταρρύθμισης. Οι σκόρπιες καλές ιδέες που είχε ο τέως πρωθυπουργός χάθηκαν μέσα στο ποτάμι της οικονομικής και πολιτικής κρίσης αλλά και της αναποτελεσματικότητας της κυβέρνησής του.
Η εξέλιξη αυτή έχει πολλές συνέπειες - και ένα από τα καθοριστικά αποτελέσματά της είναι οι δυνάμεις της λογικής και των μεταρρυθμιστικών αλλαγών στη χώρα μας να βρίσκονται σε υποχώρηση.

Στα μέσα της δεκαετίας του ’90 και πολύ περισσότερο στις αρχές της δεκαετίας του 2000 όποιος μιλούσε κατά της διεξαγωγής των Ολυμπιακών Αγώνων στη χώρα μας θεωρείτο μίζερος, οπισθοδρομικός και στη χειρότερη περίπτωση εθνοπροδότης. Σε πολιτικό επίπεδο την υπόθεση της αντίθεσης στους Αγώνες σήκωσε με πειστικά επιχειρήματα, πολιτικά, κοινωνικά, οικονομικά και περιβαλλοντικά, ο αείμνηστος Μιχάλης Παπαγιαννάκης. Μολονότι κανείς δεν μπορούσε να του χρεώσει αριστερισμό ή ό,τι άλλο έχει μπροστά το συνθετικό «αντί», δέχτηκε τότε σφοδρή κριτική από σχεδόν το σύνολο των πολιτικών κομμάτων και των ΜΜΕ.

Όσα χρόνια θυμάμαι τον εαυτό μου, το να παρακολουθώ τον Ολυμπιακό στο Καραϊσκάκη ή σε όποιο άλλο γήπεδο παίζει είναι μια από τις πιο ευχάριστες και αγαπημένες μου συνήθειες. Είναι προφανές ότι έχω εισπράξει πάρα πολλές χαρές, αλλά και στεναχώριες ή και απογοητεύσεις. Κάποιες λίγες φορές όχι από το αποτέλεσμα. Θυμάμαι, για παράδειγμα, ότι είχα ενοχληθεί σφόδρα όταν το γήπεδο φώναζε στον 18χρονο Νίνη «δεν θα γίνεις έλληνας ποτέ αλβανέ αλβανέ». Θυμάμαι, επίσης, ότι είχα στεναχωρηθεί από τον τρόπο που είχε κερδίσει πέρυσι ο Ολυμπιακός τον ΠΑΟ και τις ασχήμιες που είχαν επακολουθήσει με τις επιθέσεις χουλιγκάνων σε παίκτες του αδίκως ηττημένου-ελέω διαιτητή-Παναθηναϊκού.

Η διαδρομή του ΠΑΣΟΚ, ιδίως μετά το 1981, είναι ταυτισμένη με την πορεία της χώρας, άρα είναι και συνυπεύθυνο για τη σημερινή αδιέξοδη κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει η Ελλάδα. Η πορεία του δεν είναι ευθεία και γραμμική. Από το «ΕΟΚ και ΝΑΤΟ το ίδιο συνδικάτο», από το «έξω οι βάσεις του θανάτου», έχουμε περάσει στην εποχή του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, στην πλήρη προσήλωση στους ευρωπαϊκούς θεσμούς και στην ανάπτυξη προνομιακών σχέσεων με τον αμερικανικό παράγοντα.

H χώρα αντιμετωπίζει τεράστιο έλλειμμα ηγεσίας. Συνεχώς και μειώνονται οι σοβαρές φωνές του τόπου. Όποιος τολμάει να ψελλίσει κάτι διαφορετικό από το κυρίαρχο, αμέσως σπεύδουν να τον απαξιώσουν ή να του προσδώσουν δόλο. Παράδειγμα πρώτο: O πρόεδρος της Δημοκρατικής Aριστεράς, Φώτης Kουβέλης, συχνά πυκνά και πάντα με αίσθημα ευθύνης για τη χώρα, καταθέτει προτάσεις για την οικονομία, το πολιτικό σύστημα, το ρόλο που πρέπει να έχει ο δημόσιος τομέας.

Η χώρα βρίσκεται στο σημείο (υπό το;) μηδέν με τεράστια ευθύνη του συνόλου του πολιτικού συστήματος, των πολιτικών ελίτ(;), των διανοούμενων(;), αλλά και μιας κοινωνίας που είχε μάθει-την είχαν μάθει, αν θέλετε- να ζει με δανεικά και πολύ πάνω από τις δυνατότητες μιας βαλκανικής χώρας. Κάποτε η φούσκα θα έσκαγε, κάποτε το πάρτι θα τελείωνε. Έσκασε, τελείωσε!
Όλοι συνομολογούμε ότι τα πάντα πρέπει να αλλάξουν. Στα πανεπιστήμια, στη δημόσια διοίκηση, στη δικαιοσύνη, στα επαγγέλματα, στην τοπική αυτοδιοίκηση, στα ΜΜΕ, στον εν γένει τρόπο συμπεριφοράς και ζωής μας.

Οι αποφάσεις της Συνόδου Κορυφής της 21 Ιουλίου, αλλά και τα αποτελέσματα της συνάντησης της κ. Μέρκελ με τον κ. Σαρκοζί δίνουν αναμφισβήτητα μια ανάσα στη χώρα. Απομάκρυναν, τουλάχιστον για το επόμενο διάστημα, το ενδεχόμενο χρεοκοπίας, δίνοντας τη δυνατότητα στην Ελλάδα να ορθοποδήσει κάτω, όμως, από πολύ συγκεκριμένες και αυστηρές προϋποθέσεις. (Εύλογα, βεβαίως, μπορεί να αναρωτηθεί κανείς- και εδώ είναι το μεγάλο στοίχημα-αν το πολιτικό προσωπικό της χώρας είναι έτοιμο να ανταποκριθεί και να λειτουργήσει κάτω από αυτές τις συνθήκες και αν οι πολίτες έχουν την ωριμότητα να αντιληφθούν την κρισιμότητα των καταστάσεων και την υπομονή-αντοχή να αντιμετωπίσουν τη δύσκολη πραγματικότητα).