Βάλλονται πάντως οι πλειοψηφίες
Μετά το κτύπημα στο Λονδίνο δύο τουλάχιστον ζητήματα για την τρομοκρατία ξεκαθάρισαν οριστικά: στόχος των τρομοκρατών δεν είναι μόνο οι Αμερικανοί· η ένταση της αστυνόμευσης εξάλλου δεν αποτελεί αποτελεσματική λύση για την πρόληψη των πληγμάτων. Ας δούμε όμως κάποια πράγματα αναδρομικά.
Ο απόηχος των εκδηλώσεων και των αναφορών στην Παγκόσμια Ημέρα κατά των Ναρκωτικών δεν έχει σβήσει. Ακούστηκε αρκετές φορές ένας στερεότυπος αφορισμός, που σε πολλές περιπτώσεις παρεισέφρεε στις αναλύσεις και στις ομιλίες, χωρίς απαραίτητα να κινεί την προσοχή:
Ελλάδα και ευρωπαϊκές κατευθύνσεις
Οι ειδήσεις για τα σκάνδαλα στη Δικαιοσύνη και στην Εκκλησία δεν ανήκουν σε όσες συμπληρώνονται, ανακυκλώνονται, σχολιάζονται για λίγες ημέρες και στη συνέχεια ξεχνιούνται. Καταστάσεις κρίσης, που φαίνονται να συνδέονται με δομικές δυσλειτουργίες και με πάγια ιδεολογήματα της νεοελληνικής ζωής, είναι φυσικό να παράγουν έναν παρατεταμένο αντίκτυπο στην κοινωνική και στην πολιτική σφαίρα.
Ηδη πριν ξεσπάσει το σκάνδαλο που συγκλονίζει τη Δικαιοσύνη και την Εκκλησία γινόταν γενικότερα λόγος για «τέλος εποχής».
Οι ιστορικοί των ελληνικών πραγμάτων αναφέρονται στο τέλος της μεταπολίτευσης, ή μάλλον στην ολοκλήρωση ενός μακροσκελέστατου αφηγήματος που οπωσδήποτε καλύπτει την 4η Αυγούστου, τον Εμφύλιο και τη μετεμφυλιακή περίοδο.
Η σημασία της αυτοδιοίκησής της
Μόλις δύο μήνες πριν, η Δικαιοσύνη και η Εκκλησία ήταν οι θεσμοί που ενέπνεαν την περισσότερη εμπιστοσύνη στους Ελληνες πολίτες. Οποιος αναφερόταν στην πρωτεύουσα σημασία και αξία τους κήρυττε τα αυτονόητα και έκρουε ανοικτές πόρτες.
Μήπως είμαστε και γεννημένοι μελετηροί;
Ο ίδιος, ακριβώς, άνθρωπος: αν πάρει μετάλλιο στους Ολυμπιακούς ονομάζεται Ελληνας· ενώπιον των υπηρεσιών που τον πολιτογραφούν αποκαλείται Ελληνοπόντιος· αν επιδοθεί εδώ σε παράνομες δραστηριότητες, προσφωνείται Ρωσοπόντιος. Στην πραγματικότητα μπορεί να μην είναι καν Πόντιος, αλλά Ρώσος Καυκάσιος.
Με αφορμή τις έρευνες για τους εξοπλισμούς
Μια κοινωνία αεί έκπληκτη (για αποτελέσματα απογραφής οικονομικών μεγεθών, για το ντοπάρισμα αθλητικών ινδαλμάτων, για τον ευυπόληπτο γείτονα που αποκαλύπτεται έμπορος ναρκωτικών) δείχνει πάλι να ανακαλύπτει νέα φαινόμενα: την οικονομική διαφθορά πολιτικών προσώπων ή, αντίστροφα, τον επηρεασμό της κάλπης από εισαγγελικές πράξεις και από δίκες.
Η έπαρση και ο ρατσισμός των απαίδευτων
Παρά το κόστος και τα προβλήματα, η χώρα μας μπορεί στο μέλλον να αντλήσει ένα υπολογίσιμο όφελος από τη διεξαγωγή των Αγώνων. Αντίθετα, ο παγκόσμιος ολυμπισμός έδειξε πως πλησιάζει σε ένα αδιέξοδο.
ΑΤΥΠΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΣΥΜΒΟΛΑΙΑ
Ο παραλληλισμός του ντόπινγκ με τη χρήση ναρκωτικών δεν αποτελεί κάποιο εύρημα. Συχνά γίνεται κοινός ο λόγος για τα είδη των απαγορευμένων ουσιών. Αφορμή να γραφούν οι παρακάτω γραμμές αποτέλεσε πάντως η ανάγνωση διαφόρων αφορισμών και ενοχοποιήσεων: ευθύνονται ή δεν ευθύνονται για το ντόπινγκ οι αθλητές, το κράτος, οι προπονητές κ.λπ. Οσο η συζήτηση προχωρεί, γίνεται φανερό ότι ευθύνονται όλες οι πλευρές. Η διαπλοκή των ευθυνών είναι βέβαια πολύ διαφορετική στην περίπτωση των ναρκωτικών.
Θα συνδυαστεί με φτωχομάζωμα;
Τι είναι η ευρωπαϊκή ενοποίηση; Το ερώτημα θυμίζει την απορία των δέκα τυφλών που ψηλαφούν διαφορετικά μέλη του σώματος ενός ελέφαντα. Οι πολιτικοί και οι νομικοί αναγνωρίζουν στην ενοποίηση μια δυναμική πολιτικών και θεσμικών εξελίξεων. Αλλοι προσέχουν τις αλλαγές στον πολιτισμό και στον τρόπο ζωής...
Το ευρωπαϊκό ένταλμα σύλληψης είναι θεσμός που περιορίζει την εθνική κυριαρχία των χωρών- μελών της Ε.Ε. Η καθαυτό επιλογή δεν είναι a priori απαράδεκτη, αν οι ευρωπαϊκές χώρες έχουν λάβει την αντίστοιχη πολιτική απόφαση με όρους που διασφαλίζουν την ευρεία λαϊκή συναίνεση. Εγινε όμως έτσι; Φοβούμαι ότι η Ευρώπη στα θέματα αυτά προχωρεί με υπερβολική ταχύτητα.
Σχέδια φθοράς της πολιτικής
Η μικρή συμμετοχή ψηφοφόρων και η αδιαφορία για τις ευρωεκλογές είχαν προαναγγελθεί. Σχεδόν, είχαν υπαγορευθεί. Το φαινόμενο επεκτάθηκε μάλιστα, αν και σε μικρότερο βαθμό, για τους γνωστούς λόγους, και στη χώρα μας.
Κυρίαρχες απόψεις και ρεύματα καταδικάζουν απερίφραστα κάθε αναγωγή των πολιτικών εξελίξεων σε αδιαφανείς παράγοντες. Θα επιχειρήσω ωστόσο να περιγράψω την αδιαφορία των ψηφοφόρων ως προϊόν ενός αδιαφανούς σχεδιασμού.