Στο κοινό τους κείμενο του 1999, στο οποίο οι Τόνι Μπλερ (Tony Blair) και Γκέρχαρντ Σρέντερ (Gerhard Schroeder/Schröder) είχαν δώσει τον τίτλο: «Ευρώπη: ο τρίτος δρόμος/ το νέο κέντρο» (Europe: The Third Way/ Die Neue Mitte), διατυπωνόταν με έμφαση: «οι σοσιαλδημοκράτες κυβερνούν σχεδόν σε όλες τις χώρες της (Ευρωπαϊκής) Ένωσης.

Πρώτα γνώρισα τον Μιχάλη Κύρκο Jr. όταν έφτασε εσωτερικός σε σχολείο, στα περίχωρα της αγγλικής πανεπιστημιούπολης όπου σπούδαζα τότε. Πρέπει να ήταν το 1969-70 όταν ήταν 16 ετών, πολύ ζωηρός και ανήσυχος. Φτιάχναμε τότε τα πρώτα αντιδικτατορικά μας δίκτυα. Δύο χρόνια αργότερα, θαρρώ το 1972, πρωτοσυνάντησα τον Λεωνίδα, διευθυντή τότε της επιθεώρησης πολιτικών ιδεών Ηριδανός, σε κάποιο υπόγειο ή ημιυπόγειο των ομώνυμων εκδόσεων, στην Αθήνα.

Περισσότερο από τα συμβάντα, καθ’ εαυτά, το στοιχείο που ενδιαφέρει στους αναστοχασμούς ενός πολιτικού είναι οι εμφάσεις, οι σιωπές και όλα τα παιχνίδια της μνήμης, η οποία, όταν γράφει κανείς εκ των υστέρων, δεν μπορεί παρά να είναι επιλεκτική. Με άλλα λόγια, ενδιαφέρουν προπάντων όσα προκύπτουν "ερήμην" του αναστοχαζόμενου, όσα αναδύονται από το κείμενό του.

Ξεκινώντας, θα ήθελα να ξεκαθαρίσω ότι έχω πολύ λίγα να πω για τον Μάη του ’68 στο Παρίσι. Καταρχάς, επειδή ήμουν στο νοσοκομείο, αλλά, πάνω απʼ όλα, επειδή, όπως το σκέφτομαι σήμερα, το μεγάλο γεγονός του ’68 στην Ευρώπη δεν ήταν ο Μάης, αλλά η Πράγα. Εκείνη την εποχή όμως αδυνατούσαμε να το δούμε.

Σήμερα, 40 χρόνια μετά, όποτε οι αλησμόνητες στιγμές της Άνοιξης της Πράγας και του Παρισιού –χωρίς να ξεχνάμε το Βερολίνο και τη Βαρσοβία– ανακαλούνται σε συνέδρια, δημόσιες συζητήσεις και δημοσιεύματα, ανακύπτει μια χτυπητή αντιπαράθεση Ανατολής και Δύσης, για να δανειστούμε την ορολογία εκείνης της εποχής.

Στις αρχές του 1969, μεταξύ δηλαδή της σοβιετικής εισβολής του Αυγούστου και του φιλοσοβιετικού παλατιανού πραξικοπήματος υπό τον Γούσταβ Χούζακ, τον Μάιο του 1969, δημοσιεύθηκε στο εβδομαδιαίο περιοδικό της Ένωσης Τσεχοσλοβάκων Συγγραφέων μια συνέντευξη του Ζαν-Πωλ Σαρτρ.

Η αποτυχία των διαπραγματεύσεων του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου (ΠΟΕ) έπειτα από συζητήσεις επτά ετών αποτελεί την πιο ανησυχητική είδηση της εβδομάδας. Οπως το γαλλικό «Οχι» στο Ευρωσύνταγμα και το ιρλανδικό «Οχι» στη Συνθήκη της Λισαβόνας έτσι και το «Οχι» στη σύναψη συμφωνίας του «κύκλου της Ντόχα» εκφράζει την επιθυμία ορισμένων μεγάλων παραγόντων της παγκόσμιας σκηνής να ανακόψουν την απελευθέρωση των συναλλαγών.

Η ως άνω επικεφαλίδα είναι τίτλος άρθρου της Ρόζας Λούξεμπουργκ, που πρωτοδημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Die Neue Zeit (Νέοι Καιροί), τον Μάιο του 1902, ύστερα από γενική απεργία των βέλγων εργατών, η οποία αντιμετωπίστηκε απάνθρωπα από τις στρατιωτικές δυνάμεις της Καθολικής κυβέρνησης και, στην αποκορύφωσή της, λύθηκε από το Γενικό Συμβούλιο του Βελγικού Εργατικού Κόμματος.

«Θεόν έκαστος κατά διάνοιαν έχει», λέει η εκκλησία. Σε γλώσσα κοσμική, αυτό σημαίνει ότι τα γεγονότα κανείς τα ερμηνεύει ανάλογα με τις ιδέες που κουβαλάει στο κεφάλι του. Επειδή από τον κανόνα αυτόν δεν εξαιρείται ούτε ο γράφων, αποκαλώ τούτο το κείμενο συμβολή.

Αυτό που έχει άμεσο και πρακτικό νόημα είναι, τόσο ως επιστημονική κοινότητα όσο και -γενικότερα- ως κοινωνικό σύνολο, να αποφασίσουμε ποιο επίπεδο προστασίας από τους σεισμούς θέλουμε να έχουμε. Η απάντηση είναι οικονομική και πολιτική, εμπεριέχεται δε (αναγκαστικά χονδρικά) στον κάθε φορά ισχύοντα αντισεισμικό κανονισμό. Αρκεί βέβαια να τον εφαρμόζουμε.

Η κρίση στο ΠΑΣΟΚ παρουσιάζει, βέβαια, εντελώς ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, αλλά δεν αποτελεί μοναδική εξαίρεση στο πανόραμα του ευρωπαϊκού σοσιαλισμού: Σε όλες σχεδόν τις χώρες της Ευρώπης τα σοσιαλιστικά και σοσιαλδημοκρατικά κόμματα αντιμετωπίζουν σοβαρές δυσκολίες, που δεν ερμηνεύονται μόνο με βάση την πολιτική συγκυρία, αλλά παραπέμπουν σε προβλήματα αυτότητας και στρατηγικού προσανατολισμού.

Πρώτη σκέψη: τις προάλλες διάβασα την εξής εκπληκτική είδηση στην εφημερίδα: «Ρώμη. Μαροκινός καταπίνει ένα κινητό και σώζεται από την αστυνομία». Με άλλα λόγια, αργά κάποιο βράδυ η αστυνομία εντοπίζει έναν άνθρωπο ξαπλωμένο στο έδαφος, να φτύνει αίμα, περιτριγυρισμένος από τους συμπατριώτες του.