Πολλοί Αμερικανοί έχουν ψηφίσει και πολλοί ακόμη θα πάνε στις κάλπες γιʼ αυτό που φαίνεται να είναι το πιο σημαντικό πολιτικό γεγονός αυτής της χρονιάς. Οι αμερικανικές προεδρικές εκλογές του 2020 είναι μια κρίσιμη στιγμή με κάθε έννοια της λέξης. Και δεν είναι μόνο για την αμερικανική δημοκρατία. Είναι και για τις διατλαντικές σχέσεις αλλά και το μέλλον της Δύσης.

1 H άποψη, ότι η καταδικαστική απόφαση τερματίζει την εγκληματική παρουσία του νεο-ναζιστικού μορφώματος στον δημόσιο βίο της χώρας είναι ακριβής όσον αφορά τη θεσμική επιβεβαίωση, ότι το εμφανιζόμενο σαν πολιτικό κόμμα λειτουργούσε «εν τοις πράγμασι» ως εγκληματική οργάνωση στην οποία μετείχαν διευθυντικά και άλλα μέλη του και τη σημασία που έχει η απόφαση για την ορθολογική ενημέρωση των πολιτών και η αξιολόγησή της στον δημοκρατικό διάλογο.

Η μοντέρνα δημοκρατία έχει ζωή μόλις 200-250 ετών. Στον Μεσοπόλεμο, με νωπή ακόμη την καθιέρωση της καθολικής ψήφου, βρέθηκε στην Ευρώπη αντιμέτωπη με ένα μείζον ερώτημα: να επιτρέψει ή όχι τη λειτουργία στον κόρφο της κομμάτων που όχι μόνο την αμφισβητούσαν, αλλά διακήρυτταν ανοιχτά την πρόθεσή τους να την καταργήσουν; Αναφέρομαι προφανώς στο φασιστικό κόμμα στην Ιταλία και το ναζιστικό στη Γερμανία, που κατέλαβαν νομότυπα την εξουσία, το 1922 και το 1933 αντιστοίχως, κερδίζοντας τις εκλογές.

Η Δημοκρατία ή είναι φιλελεύθερη ή δεν υπάρχει. Αρα, Δημοκρατία χωρίς Κράτος Δικαίου δεν υφίσταται, είναι μια φενάκη. Το Κράτος Δικαίου αποκτά την πραγματική του υπόσταση μέσω των εγγυήσεων του ποινικού φιλελευθερισμού. Οταν θέλουμε ένα «υδραργυρικό» Ποινικό Δίκαιο, άλλοτε δρακόντειο και άλλοτε επιεικές, ανάλογα με το κοινό αίσθημα, νομίζω ότι οδηγούμε στην υπονόμευση και του Κράτους Δικαίου και της Δημοκρατίας. Χρειάζεται ψυχραιμία και διορατικότητα, χρειάζεται μια ιστορική και όχι μια συγκυριακή και φευγαλέα προσέγγιση.

«Και τα οικεία αναιρείν επί σωτηρία της αληθείας» (ακόμη και τις δικές του απόψεις να αναιρεί, αν είναι να σωθεί η αλήθεια)

Αριστοτέλης

Οι δημοσκοπήσεις που δημοσιεύτηκαν την προηγούμενη εβδομάδα, καταγράφουν για τον ΣΥΡΙΖΑ-ΠΡΟΟΔΕΥΤΙΚΗ ΣΥΜΜΑΧΙΑ μια εκλογική προτίμηση στην περιοχή του 20%. Ενώ είναι παράλληλη και η πτώση των ποσοστών της ΝΔ, τα οποία πάντως δεν απέχουν κατά πολύ από τα εκλογικά ποσοστά του Ιουλίου 2019.

Στο πλαίσιο της πρόσφατης τραγωδίας στη Γαλλία, υπάρχουν δύο διαφορετικού τύπου φανατισμοί. Ο φανατισμός του τρομοκράτη που αποκεφάλισε τον Σαμουέλ Πατί και ο εκλεπτυσμένος φανατισμός του διανοητή που πιστεύει στο δικαίωμα της απόλυτης, άνευ ορίων ελευθερίας του λόγου - με αποτέλεσμα τη νομιμοποίηση των σκίτσων του Μωάμεθ.

Η αναγκαία θεσμική θωράκιση της Δημοκρατίας μέσω του Εκλογικού Δικαίου

Με την ιστορικής σημασίας καταδίκη τόσο της ηγεσίας της Χρυσής Αυγής, για διεύθυνση εγκληματικής οργάνωσης, όσο και των εκτελεστικών βραχιόνων της, έκλεισε ένα σημαντικό κεφάλαιο στον αγώνα κατά του νεοναζισμού, το φάντασμα του οποίου επλανάτο εφιαλτικά πάνω από τον ουρανό της χώρας μας μετά το ξέσπασμα της οικονομικής κρίσης.

Η προστασία ή μη της πρώτης κατοικίας από τον πτωχευτικό νόμο βρίσκεται στο κέντρο του δημοσίου διαλόγου και είναι απολύτως λογικό, εξαιτίας της θεμελιώδους σημασίας που έχουν για κάθε άτομο και οικογένεια η εξασφάλιση και διατήρηση ιδιόκτητης κατοικίας. Αυτή η ανάγκη έχει λάβει συνταγματική περιωπή, αφού στο άρθρο 21 παράγραφος 4 του ισχύοντος Συντάγματος ορίζεται ότι: «H απόκτηση κατοικίας από αυτούς που τη στερούνται ή που στεγάζονται ανεπαρκώς αποτελεί αντικείμενο ειδικής φροντίδας του κράτους».

Η καταδίκη και φυλάκιση της ηγετικής ομάδας και στελεχών της Χρυσής Αυγής αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα ιστορικά γεγονότα της Ελλάδας του 21ου αιώνα. Η δικαστική απόφαση αποτελεί δικαίωση για τη μαχητική Μάγδα Φύσσα, τον καρτερικό πατέρα του Σαχζάτ Λουκμάν αλλά και για όλα τα δεκάδες θύματα της εγκληματικής οργάνωσης. Ταυτόχρονα είναι και μια μεγάλη νίκη της δημοκρατίας και του αντιφασιστικού κινήματος στη χώρα μας. Αξίζει να επιμείνουμε λίγο περισσότερο στο τελευταίο, καθώς ο όρος αντιφασισμός έχει μακρά ιστορία και μέχρι πριν από μια δεκαετία δεν ήταν τόσο διαδεδομένος όσο είναι σήμερα.

Η εκλογή του Ερσίν Τατάρ στην ηγεσία της Τουρκοκυπριακής Κοινότητας προβληματίζει έντονα –και δικαίως– τον γ.γ. του ΟΗΕ, καθώς ο εθνικιστής πολιτικός είναι πιστός στη σκληρή γραμμή της Αγκυρας, μακριά από τη σύγκλιση που χρειάζεται η Κύπρος.

H εκλογή του εθνικιστή Ερσίν Τατάρ το βράδυ της 18ης Οκτωβρίου στην κατεχόμενη Κύπρο προκάλεσε βαθύ σκεπτικισμό στην έδρα του ΟΗΕ, σε σημείο που εξετάζει πλέον αναστολή κάθε πρωτοβουλίας για την επίλυση του Κυπριακού.

Φιλόσοφος, κοινωνιολόγος, ανθρωπολόγος, ο Εντγκάρ Μορέν συμπλήρωσε τον Ιούλιο τα 99 του χρόνια, χωρίς ωστόσο να έχει εξαντληθεί η πνευματική του ικμάδα και δημιουργικότητα. Το κείμενο που ακολουθεί είναι ένα απόσπασμα από το τελευταίο βιβλίο του με τίτλο «Changeons de voie: Les leçons du coronavirus» (Denoël, 2020).