Θα ξεκινήσουμε από πέντε παραδοχές:

Η πρώτη παραδοχή είναι ότι ο ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. δεν μπόρεσε, στα δυόμισι αυτά χρόνια, να εκπληρώσει την εντολή που του έδωσε στις εκλογές του 2019 το μάλλον αναπάντεχο 31,5% του εκλογικού σώματος. Ποια ήταν η εντολή αυτή; Σύμφωνα με όσα δήλωσε ο Αλέξης Τσίπρας το βράδυ των εκλογών, ήταν η «εντολή μετασχηματισμού με γοργά βήματα, από ένα κόμμα με τεράστια αναντιστοιχία μελών και ψηφοφόρων, σε μια μεγάλη παράταξη, σε ένα σύγχρονο και μαζικό, αριστερό, προοδευτικό κίνημα».

Αν τα σχόλια και τα άρθρα ήταν ψήφοι το ΚΙΝΑΛ θα ήταν τώρα αυτοδύναμη κυβέρνηση! Τόση συζήτηση για ένα κόμμα μικρομεσαίου μεγέθους είναι εντυπωσιακή και ενδεικτική. Πράγματι, παρά τις διαφορές, υπήρξαν κάποιοι κοινοί τόποι στη συζήτηση που συνοψίζονται σε τέσσερα σημεία. Πρώτον, το παρελθόν του κόμματος ΠΑΣΟΚ, με τη μακρόχρονη ηγεμονία και την απότομη κατάρρευση, εξηγεί το ευρύτερο ενδιαφέρον.

Η κ. Λαγκάρντ είπε ότι δεν θα επιτρέψει παιγνίδια με τα ελληνικά ομόλογα και ανακοίνωσε μέτρα που μας διασφαλίζουν χαμηλό κόστος δανεισμού και μετά τον Μάρτιο 2002, όταν θα λήξει το έκτακτο πρόγραμμα (ΡΕΡΡ) που κατ’ εξαίρεση είχε συμπεριλάβει την Ελλάδα. 

Παράξενη χρονιά για την Ιταλία το 2021. Εχοντας αφήσει πίσω της ένα ζοφερό 2020 (πρώτη ευρωπαϊκή χώρα που κλυδωνίστηκε από την πανδημία), εγκαινίασε τον νέο χρόνο με μια κυβερνητική κρίση. Μέχρι εδώ τίποτε το αξιοσημείωτο: η πολιτική αστάθεια είναι το στερεοτυπικό χαρακτηριστικό της γειτονικής χώρας (67 κυβερνήσεις στα 75 τελευταία χρόνια). Οσα όμως ακολούθησαν ξάφνιασαν τους πάντες, με πρώτους τους ίδιους τους Ιταλούς.

Σε μια από τις κωμωδίες των αδελφών Μαρξ, η αεροσυνοδός ρωτάει τον Γκράουτσο «Καφέ ή τσάι;», για να πάρει την απάντηση: «Yes, please». Θυμίζει την αμηχανία της καθʼ ημάς Κεντροαριστεράς. Μετά την κατάρρευση του 2012, οι διαδοχικές απόπειρες ανασυγκρότησης μοιάζει να πάσχουν από την ίδια, όχι εξίσου κωμική, αμηχανία. Στα μεγάλα κόμματα, αυτό μπορεί να είναι συνταγή πολυσυλλεκτικότητας. Στα μικρότερα, είναι αδυναμία να επινοηθεί μια συνεκτική, και όχι απαραίτητα κλειστή, ταυτότητα.

Η μαζική συμμετοχή των πολιτών στην εκλογική διαδικασία του ΚΙΝΑΛ, η νίκη του Νίκου Ανδρουλάκη και η εστίαση όλων των ΜΜΕ στα όσα εξελίχθηκαν τις δύο τελευταίες εβδομάδες, δημιούργησαν την εντύπωση μιας θεαματικής ανόδου ενός κόμματος που θα καταστεί πλέον μια σημαντική πολιτική δύναμη μεταξύ ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία.

Η μισή χώρα κατέχει -2% του πλούτου. Δεν είναι παραδοξολογία. Είναι το κεντρικό συμπέρασμα σε ό,τι αφορά τη χώρα μας της παγκόσμιας έρευνας του World Inequality Lab: ο μισός πληθυσμός έχει κατά μέσο όρο περισσότερο χρέος από ό,τι πλούτο/περιουσία. Δηλαδή χρωστάει περισσότερα από όσα κατέχει! Στον αντίποδα, το ανώτατο 10% κατέχει κάτι περισσότερο από το 50% του εθνικού πλούτου. Οι δείκτες αποτυπώνουν την όξυνση της κοινωνικής ανισότητας μέσα στη μετασχηματιστική εμπειρία της οικονομικής κρίσης και της σύγχρονης πανδημίας. Υποδεικνύουν όμως και κάτι άλλο: το κοινωνικό ζήτημα είναι ο κρίσιμος καταλύτης (και) της εποχής μας.

Η ανεξαρτησία της Δικαιοσύνης έγκειται στην απαγόρευση κάθε αναμείξεως άλλων κρατικών οργάνων και κάθε αθέμιτη παρέμβαση τρίτων στην άσκηση του έργου της, που αποτελεί το «σοβαρότερο και σπουδαιότερο από όσα εκτελούνται στην πολιτεία».1 Διότι στα δικαστήρια ανατίθεται η τήρηση της νομιμότητας και η προστασία των δικαιωμάτων των πολιτών.

Πώς θα ισορροπήσει η ευρωπαϊκή ατζέντα του Σολτς με τις ευρωπαϊκές προτεραιότητες του Μακρόν και του Ντράγκι;

Υπάρχει περιθώριο διαμόρφωσης ενός κοινού ευρωπαϊκού παρονομαστή ανάμεσα στο Βερολίνο, στο Παρίσι και στη Ρώμη και αν ναι, πώς θα αντιδράσουν οι φειδωλοί του Βορρά και η τετράδα του Βίζεγκραντ;

Ο διάλογος για το συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία διεξάγεται σε μια πρωτόγνωρη συνθήκη. Η αποτυχημένη διαχείριση της πανδημίας και η αδυναμία ανάσχεσης της ακρίβειας από την κυβέρνηση Μητσοτάκη, μαζί με τη συστηματική επίθεση στους εργαζόμενους, τη φτωχοποίηση των μικρομεσαίων, την υποβάθμιση των δημόσιων αγαθών και τη στοχοποίηση της νεολαίας δημιουργούν συνθήκες συσσωρευμένης απογοήτευσης και οργής σε μεγάλο τμήμα της ελληνικής κοινωνίας.

Θα το έχουν παρατηρήσει, εικάζω, και όσοι σύμβουλοι του πρωθυπουργού πιστεύουν πως η συμβουλή διαφέρει από τη δοξολογία. Και ίσως οι πιο τολμηροί να του το είπαν, έστω υπαινικτικά: Ο κ. Κ. Μητσοτάκης δεν αριστεύει στις εκτός κειμένου στιγμές του στη Βουλή ούτε στις αυθόρμητες στιγμές «επαφής με τον απλό λαό».

Τις πρώτες ημέρες του Δεκέμβρη είχαμε τα εξής δύο αξιοσημείωτα γεγονότα σχετικά με την πανδημία:

Την 1η του μήνα ο πρωθυπουργός είπε στη Βουλή ότι δεν έχει καμιά ένδειξη ότι η θνησιμότητα όσων νοσηλεύονται διασωληνωμένοι εκτός Μονάδων Εντατικής Θεραπείας είναι μεγαλύτερη σε σχέση με αυτούς που νοσηλεύονται σε ΜΕΘ. Μάλιστα, ζήτησε από την αντιπολίτευση να καταθέσει εκείνη, αν έχει, ενδείξεις και στοιχεία.