Ήταν τέλη του 2011. Η νότια Ευρώπη είχε βυθιστεί στη χρηματοπιστωτική κρίση και ο Βορράς, με προεξάρχουσα τη Γερμανία, επέβαλλε εξευτελιστικούς όρους για να δεχθεί να βοηθήσει τους «PIGS». Παρενέβη τότε δύο φορές ένας ενενηντατριάχρονος, ο πρώην καγκελάριος Χέλμουτ Σμιτ, και ζήτησε από την κυβέρνηση Μέρκελ να πάψει να συμπεριφέρεται ως μια αλαζονική οικονομική δύναμη, γιατί αυτό θα μετέτρεπε την Ευρωπαϊκή Ενωση σε μια «απλή συνομοσπονδία».

Εννέα ηγέτες κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μεταξύ των οποίων ο Κυριάκος Μητσοτάκης, έστειλαν σήμερα επιστολή στον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ ζητώντας τη δημιουργία κορονο-ομολόγων ώστε να περιοριστούν οι συνέπειες στις ευρωπαϊκές οικονομίες.

Την επιστολή υπογράφουν ο Έλληνας πρωθυπουργός, ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν, ο Ισπανός πρωθυπουργός Πέδρο Σάντσεθ, ο Πορτογάλος πρωθυπουργός Αντόνιο Κόστα, ο Ιταλός πρωθυπουργός Τζουζέπε Κόντε, η Βελγίδα πρωθυπουργός Σόφι Βίλμες, ο Ιρλανδός πρωθυπουργός Λίο Βαράντκαρ, ο Λουξεμβούργιος πρωθυπουργός, Ξαβιέ Μπέτελ, και ο Σλοβένος πρωθυπουργός, Γιάνεζ Γιάνσα.

Ολόκληρη η επιστολή

Για τους ανθρώπους της γενιάς μου, αυτούς δηλαδή που γεννηθήκαμε λίγο μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο (τους λεγόμενους baby boomers), η πανδημία του κορωνοϊού ενδέχεται να αποδειχθεί η μεγαλύτερη δοκιμασία της ζωής μας. Γιατί ο COVID-19 δεν πλήττει, όπως οι παλαιότεροι ιοί, τους νέους (τέτοιος ήταν ο ιός της ισπανικής γρίπης, το 1918-1919, ο οποίος, μόνο στη Γαλλία, προκάλεσε 240.000 θανάτους), αλλά προπάντων τους ηλικιωμένους. Δηλαδή, εμάς, τους «άτακτους παππούδες» της γενιάς του ’68. Λες και μας καλεί να πληρώσουμε αναδρομικά για τις «αμαρτίες» μιας ζωής. Τι να πρωτοθυμηθούν οι «επικριτές» μας; Τη σεξουαλική απελευθέρωση, το ροκ εντ ρολ, την αλαζονεία των «επιτυχημένων» ή τον ανάλγητο καταναλωτισμό;

Η πανδημία της νόσου του κορωνοϊού 2019 (COVID-19) που ξεκίνησε τον Δεκέμβριο του 2019 στην πόλη Γουχάν στην Κίνα, έχει εξαπλωθεί σε όλες τις ηπείρους και έχει πλέον τροποποιήσει τη ζωή και την καθημερινότητά μας σε τραγικό βαθμό. Οι επιπτώσεις της είναι εμφανείς στην απώλεια ανθρώπινων ζωών και στη νοσηρότητα του πληθυσμού, αλλά ταυτόχρονα σε οικονομικό όσο και σε κοινωνικό επίπεδο, γιατί ο ιός αυτός δεν ξεχωρίζει φυλές και θρησκείες, πλούσιους και φτωχούς, βορρά και νότο. Τι μάθαμε όμως από την πανδημία COVID-19, εκτός από το ότι ενώ ο ιός δεν σέβεται τα σύνορα των χωρών, οι ίδιες κλείνουν τα σύνορά τους για να τον αντιμετωπίσουν; Ας δούμε αναλυτικά τι συνέβη με τη διαχείριση της πανδημίας:

Κορώνα - γράμματα η μοίρα της ανθρωπότητας. Για εφιαλτική κυριολεξία πρόκειται, όχι για μακάβριο λογοπαίγνιο. Ο κορωνοϊός αφάνισε ήδη χιλιάδες ανθρώπους, απειλεί δε ασύγκριτα περισσότερους – και μάλιστα, προς το παρόν, κυρίως σε χώρες ακμαίες. Παγώνει ο νους, εικάζοντας τι θα συμβεί αν η νόσος αλώσει και την Αφρική ή την Ινδία με τους αναρίθμητους πένητες, που δεν έχουν καν πρόσβαση σε καθαρό νερό (ποιο σαπούνι), καθώς και χώρες εκθεμελιωμένες από τον πόλεμο: τη Συρία, το Ιράκ, το Αφγανιστάν

...Είναι ενδιαφέρον να δούμε την ελληνική Ιστορία δυο αιώνων από την άποψη της διαχείρισης των πληθυσμών και της αντιμετώπισης των θανατηφόρων λοιμών: Χολέρα το 1928, πανώλη το 1837, ξανά χολέρα το 1854. Αντιμετωπίζονταν με πνεύμα μέτρων αποτροπής και καταστολής. Οι ισοσκελισμένοι προϋπολογισμοί από το 1859 έως το 1908 επταπλασιάστηκαν, ωστόσο οι δαπάνες για την Υγεία είχαν μειωθεί σε απόλυτους αριθμούς. Χρειάστηκαν οι πόλεμοι, η προσφυγιά και οι επιδημίες για να αρχίσουν να μπαίνουν οι βάσεις ενός δημόσιου συστήματος Υγείας.

Η κυβέρνηση ανακοίνωσε πρώτα μέτρα για τη στήριξη της οικονομίας ύψους 3,8 δισ. ευρώ και ο πρωθυπουργός προανήγγειλε ότι το ύψος των μέτρων (προϋπολογισμός και κοινοτικά κονδύλια) θα κυμανθεί στα 10 δισ. (περίπου στο 6% του ΑΕΠ).

Ολοι στηρίζουν τις οικονομίες τους. Η Γερμανία με 600 δισ. ευρώ (18% ΑΕΠ), εκ των οποίων τα 550 μέσω της κρατικής αναπτυξιακής τράπεζας kfW, η Γαλλία με 345 δισ. ευρώ (15% ΑΕΠ), η Ιταλία άρχισε με 25 δισ. ευρώ και κρατικοποίηση της Alitalia, η Ισπανία με 200 δισ. (16% ΑΕΠ). Αλλά, βεβαίως, μιλάμε για χώρες με ισχυρότερη οικονομία και χωρίς τη δική μας υπερχρέωση – τόση δυστυχώς, ώστε ακόμη κι η συμμετοχή μας στο πρόγραμμα (μετά την αρχική αφόρητη δειλία…) της ΕΚΤ, λίγο μόνο κατάφερε να ελαφρύνει την εξυπηρέτηση του χρέους μας, δυστυχώς. Το σημαντικότερο, ίσως, αυτήν την ώρα είναι πώς θα διαχειριστούμε το όποιο πακέτο στήριξης.

Αντί να σπάσει τον κουμπαρά των 35 δισ. και να ρίξει άπλετο χρήμα στην αγορά, όπως έκαναν ακόμα και φιλελεύθερες ηγεσίες στην Ευρώπη και την Αμερική, η κυβέρνηση Μητσοτάκη σκέπτεται με όρους συγκράτησης δαπανών. Την ίδια ώρα οι εργαζόμενοι και οι επιχειρήσεις καταστρέφονται ολοκληρωτικά

Ο πρωθυπουργός, σε επαναλαμβανόμενα διαγγέλματά του τις τελευταίες ημέρες, μας κάλεσε να επιδείξουμε εθνική ενότητα και ομοψυχία μπροστά στις δύσκολες στιγμές που αντιμετωπίζει η χώρα λόγω του κορωνοϊού. Όλοι μαζί, λοιπόν, αλλά οι εργαζόμενοι... χώρια.

Τι θα γίνει με την Εκκλησία μας;

Δύο χιλιάδες χρόνια πέρασαν από την παρουσία του ιδρυτή της (και δεν εννοώ τόσο τον Ιησού Χριστό όσο τον Απόστολο Παύλο) και παραμένει ακλόνητη, δογματική, παραδοσιακή και πεισματικά αντίθετη σε κάθε μεταρρύθμιση ή ανανέωση. Αλλες χριστιανικές Εκκλησίες είχαν τους ανανεωτές τους, υιοθέτησαν καινοτομίες, τροποποίησαν τα δόγματά τους, αφουγκράστηκαν τις αλλαγές στην ανθρώπινη κοινωνία. Επηρεάστηκαν από τις εκπληκτικές εξελίξεις στις επιστήμες και στην τεχνολογία που άλλαξαν ριζικά τη ζωή μας και προσπάθησαν να επωφεληθούν από αυτές.

Πολλοί μέμφονται την ελληνική Ορθόδοξη Εκκλησία γιατί δεν πήρε θέση που να αποτρέπει τους πιστούς από τη Θεία Κοινωνία. Προ τριετίας η ίδια Εκκλησία αντιτάχθηκε με σφοδρότητα στη νομική κατοχύρωση του δικαιώματος των διεμφυλικών ατόμων να ορίζουν – χωρίς χειρουργική επέμβαση – το φύλο τους. Με τον ίδιο, ίσως και μεγαλύτερο, ζήλο η Καθολική Εκκλησία διαχρονικά αντιτίθεται σε ζητήματα όπως οι αμβλώσεις και η χρήση προφυλακτικών. Αναχρονισμοί;

Πριν από έναν αιώνα περίπου, το 1918, η πανδημία της περιβόητης ισπανικής γρίπης έστειλε στον άλλο κόσμο από είκοσι μέχρι εκατό εκατομμύρια ανθρώπους. Κανείς δεν ξέρει τον ακριβή αριθμό. Κάπου λοιπόν διάβασα ότι σε μια πόλη της Ισπανίας, τη Θαμόρα, ο επίσκοπος εφάρμοσε το δικό του σχέδιο για να διαφυλάξει την υγεία του ποιμνίου του.

Είναι πολύ νωρίς για ακριβείς προβλέψεις αλλά φαίνεται ότι ο ιός θα αλλάξει πολλά πράγματα στην ζωή μας ακόμα και όταν θα έχει υποχωρήσει. Το Covid – 19 δεν τρομοκρατεί μόνο αλλά προσφέρεται και για περισυλλογή.

Ξαφνικά, φαινομενικά από το πουθενά, τα πάντα αλλάζουν και η ζωή του καθενός απειλείται. Περισσότερο του αδύναμου αλλά και ο ισχυρός ανακαλύπτει ότι δεν είναι θωρακισμένος, όσο τουλάχιστον νόμιζε. Βεβαιότητες καταρρέουν με πρώτη αυτή που επέβαλε μια ακραία εκδοχή της φιλελεύθερης ιδεολογίας, σύμφωνα με την οποία το φάρμακο για κάθε κρίση είναι η αυτορρύθμιση της αγοράς.