Η ένταση με την Τουρκία και το μεταναστευτικό πρόβλημα δεν είναι συνθήκες που θα αρθούν σύντομα. Χρειαζόμαστε έναν συνολικό σχεδιασμό με αλλαγή προσανατολισμού και σκληρή διαπραγμάτευση εκ μέρους της Ελλάδας, στηριγμένη σε εθνική συνεννόηση.

Τις προάλλες είδα κάτι που μ’ έκανε να μην πιστέψω στα μάτια μου: σε μια στάση λεωφορείου, δυο άντρες γύρω στα σαράντα και προφανέστατα Ιάπωνες μιλούσαν μεταξύ τους σε άπταιστα ελληνικά. Προσπάθησα να το εξηγήσω. Μήπως, σκέφτηκα, βρέθηκαν για κάποιο λόγο στην Ελλάδα, π.χ. ως στελέχη ιαπωνικών επιχειρήσεων, και έμαθαν τη γλώσσα τόσο καλά; Από την άλλη, όμως, το γεγονός ότι επέλεξαν να συνεννοούνται μεταξύ τους στα ελληνικά μόνο ένα πράγμα μπορεί να σημαίνει: ότι ήταν η πρώτη τους γλώσσα. Ποιος θα το φανταζόταν;

α) Καλό είναι να αποφύγουμε τον (εύκολο) αντι-τουρκισμό και τον (εύκολο επίσης) αντι-ευρωπαϊσμό. Μόνο σε συνεργασία με την Τουρκία αφενός, και με την ΕΕ αφετέρου, μπορεί να υπάρξουν κάποιες διέξοδοι.

βʼ ) Η Συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας για προσφυγικό/μεταναστευτικό δεν καλύπτει τον Έβρο. Αφορά τα νησιά. Επομένως, κυρώσεις σε βάρος της Τουρκίας για παραβίαση της Συμφωνίας δεν στέκουν.

Ούτε πρόσφυγες ούτε μετανάστες. Οσοι έχουν φτάσει στα νησιά μετά την 1η Μαρτίου, οπότε η κυβέρνηση αποφάσισε να παγώσει για ένα μήνα την καταγραφή των αιτήσεων ασύλου, αντιμετωπίζονται ως ένα άλλο είδος. Ως «κρατούμενοι», όπως μετέδωσε ένας ανταποκριτής, που επιβιβάστηκαν «κατά δεκαπεντάδες» στο αρματαγωγό Ρόδος για να μεταφερθούν σε κλειστές δομές στην ενδοχώρα; ʼΗ ως «φιλοξενούμενοι», όπως υποστηρίζει η κυβέρνηση, μιλώντας για «πλωτό σπίτι» και για προτεραιότητα στις οικογένειες;

Με τρόπο στυγνό, ο «πολέμαρχος των τριών ηπείρων» Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν εκμεταλλεύεται την απελπισία μεταναστών και προσφύγων και τους μεταχειρίζεται σαν ανθρώπινο πολιορκητικό κριό. Η απελπισία είναι προνομιακό έδαφος για την ευπιστία. Οι ξεριζωμένοι πιστεύουν ό,τι έχουν ανάγκη να πιστέψουν. Ας μην το παραβλέπουμε. Ωστε να μην γλιστράμε στην απολύτως άδικη γενίκευση, που εμφανίζει σαν ενεργούμενα του τουρκικού καθεστώτος ή δυνάμει πράκτορες όλους όσοι συρρέουν στον Εβρο ή ριψοκινδυνεύουν στο Αιγαίο. Φυγάδες παραμένουν. Με δικαιώματα. Οσα ορίζει το γραπτό διεθνές δίκαιο και η άγραφη ηθική του ουμανισμού.

«Nα μην υπερεκτιμούμε το πρόβλημα από τη μία μεριά –δεν είναι ο κορονοϊός σαν το SARS, όπου η θνητότητα είναι 10%– αλλά και να μην το υποτιμούμε ως πρόβλημα, γιατί με βάση τα μέχρι τώρα δεδομένα ο κορονοϊός δεν είναι και απλή γρίπη».

Ο Ηλίας Μόσιαλος, πρώην υπουργός Επικρατείας, καθηγητής Πολιτικής της Υγείας στο London School of Economics, μιλάει στην «Εφ.Συν.» για τον Covid-19 και ιεραρχεί τις εθνικές και παγκόσμιες προτεραιότητες: για τη χώρα μας «αυτή την περίοδο δεν προέχει η μείωση της φορολογίας αλλά η άμεση ενίσχυση του ΕΣΥ», ενώ για την παγκόσμια κοινότητα «η ενίσχυση των φτωχών χωρών του Νότου δεν επιτάσσεται μόνο στο πλαίσιο της αλληλεγγύης για να μειωθούν οι σημαντικές ανισότητες μεταξύ τους, αλλά υπάρχει και οικονομικό επιχείρημα γιατί οι οικονομικές επιπτώσεις από τις πανδημίες μας αφορούν όλους».