Τον Γενάρη του 1822, δηλαδή λιγότερο από έναν χρόνο μετά το ξέσπασμα της επανάστασης στην Πελοπόννησο, ίσχυαν στις απελευθερωμένες περιοχές της Ελλάδας, ούτε λίγο ούτε πολύ, τέσσερα Συντάγματα: τα τρία «τοπικά» - δηλαδή της Δυτικής Στερεάς Ελλάδας, της Ανατολικής και ο Οργανισμός της Πελοποννησιακής Γερουσίας - και το εθνικό πάνω από αυτά, το «Προσωρινό Πολίτευμα» της Επιδαύρου. Το τελευταίο το είχαν ψηφίσει οι 59 πληρεξούσιοι της Αʼ Εθνοσυνέλευσης, οι οποίοι είχαν συγκεντρωθεί, υπό την προεδρία του Αλ. Μαυροκορδάτου, στην Πιάδα, τη σημερινή Νέα Επίδαυρο, ένα κεφαλοχώρι της Ανατολικής Αργολίδας.

Κι όταν θα σβήσουν τα φώτα της γιορτής θα μείνει άδεια η σκηνή; Οταν περάσει η επέτειος θα ξαναγυρίσει το Εικοσιένα στο ημίφως της εθνικής αδιαφορίας; Ασφαλώς τα 200 χρόνια έχουν φέρει την Εθνική Επανάσταση στην επικαιρότητα, και παρά τους ασφυκτικούς περιορισμούς που έχει επιβάλει η πανδημία, η Γιορτή διεκδικεί τον χώρο και τον χρόνο της. Οπως μάλιστα συμβαίνει σε αυτές τις περιπτώσεις, σημειώνεται μια έκρηξη εκδηλώσεων, εκδόσεων και συμβολικών δράσεων που οπωσδήποτε θα κάνουν κάποια στιγμή τον κύκλο τους. Δεν είναι όμως σίγουρο ότι μετά από τη γιορτή το Εικοσιένα θα γυρίσει στην αδιαφορία που γνώρισε στη διάρκεια της μεταπολιτευτικής περιόδου. Η Ελλάδα στη νέα εποχή το χρειάζεται.

Το ιδεολογικό στίγμα της επετείου των 200 χρόνων δεν το δίνει το εθνοπατριωτικό φολκλόρ, αλλά δυο φράσεις του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, στο «Βήμα» (21 Μαρτίου 2021): «Αν όμως κάνουμε τον απολογισμό, θα δούμε ότι ξεκινήσαμε ως περιφέρεια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και φτάσαμε 200 χρόνια μετά, να είμαστε η ισχυρότερη και πλουσιότερη χώρα στη στενή γειτονιά μας, αλλά και από τις δυναμικότερες της ευρύτερης περιοχής».

Η ουσία και σημασία της χθεσινής Δήλωσης της Διάσκεψης Κορυφής των ηγετών της Ευρωπαϊκής Ενωσης (ΕΕ) για την Τουρκία είναι ότι άνοιξε «μια σταδιακή και αντιστρέψιμη» διαδικασία ενίσχυσης της συνεργασίας (προώθησης της «θετικής ατζέντας») με την Τουρκία «σε τομείς αμοιβαίου ενδιαφέροντος» κυρίως με τον εκσυγχρονισμό της τελωνειακής ένωσης. Ολα τα άλλα είναι εν πολλοίς τα γνωστά ωραία λόγια των διασκέψεων κορυφής (έστω κι αν και αυτά έχουν κάποια σημασία).

Οι πρώτες δεκαετίες του νέου βασιλείου σφραγίστηκαν από τις αντιδράσεις του παραδοσιακού κόσμου

Αν και δεν έχει γίνει ακόμη κτήμα της κοινής γνώμης, εντούτοις, στην τελευταία δεκαπενταετία, η ματιά των Ελλήνων ιστορικών μπολιάζεται πια από την ιδέα πως η Ελληνική Επανάσταση εντάσσεται στην οικουμενική δυναμική των μεγάλων κοινωνικών, πολιτικών και ιδεολογικών ανατροπών που σφράγισαν τη νεοτερικότητα.

«Αν ήθελαν να μειώσουν τα επισφαλή χρέη στην εφορία, θα μπορούσαν να παρέμβουν σε όσους πραγματικά δεν μπορούν να πληρώσουν»

«Τους εργαζόμενους πρέπει να τους εμβολιάσουν, όχι να τους απολύσουν. Δεν χρειαζόμασταν μια νέα φορολογική αμνηστία για τους φοροφυγάδες ούτε τη μείωση της στήριξης του πρεκαριάτου στα 800 από τα 1000 ευρώ τον μήνα» τόνισε ο γενικός γραμματέας του μεγαλύτερου ιταλικού συνδικάτου CGIL Μαουρίτσιο Λαντίνι στον δημοσιογράφο της Repubblica Ρομπέρτο Μάνια σχολιάζοντας τα νέα μέτρα του Μάριο Ντράγκι για τη στήριξη των επιχειρήσεων, των εργαζομένων, αλλά και της φοροδιαφυγής.

Πέρασαν ακριβώς δύο αιώνες από την Επανάσταση που μας οδήγησε στην εθνική και πολιτική μας ανεξαρτησία. Κι αν οι επέτειοι έχουν μια κάποια αξία, είναι κυρίως γιατί μας δίνουν την ευκαιρία να αναστοχαστούμε πάνω στα γεγονότα. Να διερευνήσουμε το βάθος της συλλογικής μας συνείδησης πάνω σε αυτά. Και κυρίως, να ανιχνεύσουμε στο σήμερα τη συλλογική μας ταυτότητα. Ως λαού και ως έθνους. Να συνειδητοποιήσουμε τι διαχρονικά πρεσβεύουμε, τι εκπροσωπούμε στη διεθνή κοινότητα. Τι γέννησε τη Μεγάλη Επανάσταση και τι το νέο Ελληνικό κράτος συμβόλισε στην εποχή του, για τις ιδέες της Ελευθερίας και της Δικαιοσύνης. Και για την υπόθεση της Προόδου σε παγκόσμιο επίπεδο.

Λίγο μετά την πτώση του Μεσολογγίου, η Ευανθία Καΐρη, αδελφή του Θεόφιλου, δημοσίευσε ένα θεατρικό έργο με τίτλο «Νικήρατος. Δράμα εις τρεις πράξεις υπό Ελληνίδος τινός συντεθέν», το οποίο αφιερωνόταν «τη ιερά κόνει των υπέρ της Ελλάδος θυσιασθεισών Ελληνίδων». Κεντρικό θέμα του έργου ήταν η ανατίναξη από τον γέροντα Χρήστο Καψάλη (ο «Νικήρατος» του δράματος) της πυριτιδαποθήκης, μετά την αποτυχία της Εξόδου των πολιορκημένων και την είσοδο του τουρκοαιγυπτιακών στρατευμάτων στο Μεσολόγγι.

Εντελώς διαφορετική τη φανταζόμασταν πέρυσι τέτοιον καιρό την εβδομάδα που διανύουμε, με την 25η Μαρτίου της εμβληματικής επετείου στην καρδιά της. Ο κορωνοϊός ήταν ήδη εδώ, ούτε το δυσμενέστερο σενάριο όμως δεν θα μπορούσε να προβλέψει ότι έπειτα από έναν ολόκληρο χρόνο η οικουμένη, και η Ελλάδα ως τμήμα της, θα βρίσκονται σε δεινή θέση, υγειονομικά, οικονομικά, ψυχολογικά. Με τη μελαγχολία και τον φόβο κυρίαρχα συναισθήματα.

Βρίσκονται ΗΠΑ και Γερμανία σε τροχιά συνολικής μετωπικής σύγκρουσης με επίκεντρο την ολοκλήρωση της κατασκευής του αγωγού Nord Stream-2; Ενα είναι βέβαιο: ότι η ατζέντα Μπάιντεν για ταυτόχρονη ανάσχεση–αντιπαράθεση με την Κίνα και με τη Ρωσία είναι ασύμβατη με τη στρατηγική του Βερολίνου στη διεθνή σκηνή.

Μέσα σε όλο τον κυκεώνα των προβλημάτων που αντιμετωπίζει η χώρα, υπάρχει μια συζήτηση από ορισμένα πρώην στελέχη του πάλαι ποτέ κραταιού ΠΑΣΟΚ, αλλά και εκπροσώπους του επονομαζόμενου «Μετώπου Λογικής», στην οποία επικαλούνται την ανάγκη ενίσχυσης του Κέντρου ως χώρου ευθύνης, νουνεχούς πολιτικής, ψυχραιμίας και συναίνεσης. Προβάλλουν μάλιστα και την επιτακτικότητα οργάνωσης του χώρου αυτού.

Το δωδεκάμηνο από πέρυσι –όταν η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα άρχισε να επαναγοράζει ομόλογα με βάση το έκτακτο πρόγραμμα (ΡΕΡΡ) στο οποίο συμπεριέλαβε και την Ελλάδα παρά τη χαμηλή πιστοληπτική αξιολόγηση της χώρας μας– μέχρι την περασμένη Τετάρτη, είχαμε δανειστεί από τις αγορές 15,5 δισ. ευρώ. Το ίδιο δωδεκάμηνο, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) είχε αγοράσει από τη δευτερογενή αγορά ελληνικά ομόλογα συνολικής αξίας σχεδόν 18 δισ.