Αυτό που βρίσκεται μπροστά στη μύτη μας και δυσκολευόμαστε να το δούμε, είναι η επικείμενη δεύτερη μετά-το-Μνημόνιο-αξιολόγηση της χώρας από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Η αξιολόγηση θα δημοσιοποιηθεί τον Φεβρουάριο – σε λιγότερες από 80 ημέρες. Αν είναι αρνητική, η χώρα μας θα κινδυνεύσει να συρθεί, πάλι, στα βράχια.

Αυτό το ρίσκο αναλαμβάνει το πολιτικό σύστημα, όταν ρέπει σε έναν ανήθικο ανταγωνισμό πρόσκαιρων παροχών και κούφιων υποσχέσεων πελατειακού χαρακτήρα. Εξηγούμαι:

Υπάρχει κίνδυνος η χώρα να οδηγηθεί πάλι στα βράχια; Υπάρχει. Γιατί, το μόνο σχέδιο που φαίνεται να διαθέτουμε είναι όχι πώς θα ανακτηθεί η πρόσβασή μας στις αγορές, αλλά πώς θα αναλωθεί το μαξιλάρι ασφαλείας, τα 26,6 δισ. ευρώ – αυτά που πήραμε αντί για πιστοληπτική γραμμή. Στην ουσία, ροκανίζουμε το κλαδί πάνω στο οποίο καθόμαστε.

Υποτίθεται ότι αυτά τα κεφάλαια θα ήταν ένας κλειδωμένος κουμπαράς, επιπλέον εγγύηση για τις αγορές προκειμένου να εξασφαλίζουμε καλύτερα επιτόκια δανεισμού από αυτές. Αντ’ αυτού, οσονούπω αρχίζουμε να τα ξοδεύουμε. Στα τέλη 2019 θα έχουν απομείνει 15,5 δισ. εφόσον τελικά καταφέρουμε να αντλήσουμε από τις αγορές 4 δισ. ευρώ.

Υπάρχει κίνδυνος η χώρα να οδηγηθεί πάλι στα βράχια; Υπάρχει. Γιατί ενώ πρέπει να νοιαστούμε να δημιουργηθούν νέες βιώσιμες θέσεις εργασίας και να προστατευθούν οι άνεργοι, δαπανώνται ακόμη και λεφτά του ΟΑΕΔ (που εισφέρουν εργοδότες και μισθωτοί για την ανακούφιση και επανένταξη ανέργων στην αγορά εργασίας) για να γίνονται μαζικά αδιαφανείς προσλήψεις στο Δημόσιο. Ενας φαύλος κύκλος, γέννημα άρρωστης ευρηματικότητας: περικόπτονται επενδυτικές και τακτικές κρατικές δαπάνες για να βγαίνουν τα θηριώδη υπερπλεονάσματα και, ως αντιστάθμισμα, διασπαθίζονται τα λεφτά του ΟΑΕΔ για να γίνονται προσλήψεις στο κράτος.

Υπάρχει κίνδυνος η χώρα να οδηγηθεί πάλι στα βράχια; Υπάρχει. Γιατί ενώ δεν μπορούμε να βγούμε στις αγορές, η κυβέρνηση έχει αρχίσει να μοιράζει λεφτά που δεν δημιουργούν (ίσως υπονομεύουν) την οικονομική μεγέθυνση (που είναι προϋπόθεση για να μας εμπιστευθούν και να μας δανείσουν) και τη δημιουργία βιώσιμων θέσεων εργασίας. Και γιατί συνολικά το πολιτικό σύστημα επιδίδεται σε έναν όλως ανήθικο ανταγωνισμό, ποιος θα τάξει πιο αστραφτερές χάντρες και πιο πολλά καθρεφτάκια στους ιθαγενείς.

Προωθώντας το ατομικό τους συμφέρον, πετυχαίνουν να διασύρουν την Ελλάδα. Ο έως πρόσφατα αντιπρόεδρος της Jumbo σκέφτηκε να προμηθευτεί POS από ελληνικές τράπεζες (από Εθνική και Eurobank), να τα στείλει στην Κίνα και να σπάει τα capital controls για λογαριασμό Κινέζων που ήθελαν να αγοράσουν ακίνητα στην Ελλάδα, δίνοντάς τους τη δυνατότητα πολλαπλών μικρών συναλλαγών-μαϊμού. Το βρήκε έξυπνο, το έκανε πράξη. Οι τράπεζες δεν είχαν –λένε– καταλάβει.

Αν δεχθούμε ότι η κυβερνητική δημοσιονομική πολιτική αποτυπώνεται στον εκάστοτε κρατικό προϋπολογισμό, τα περί «παροχών» είναι υπερβολές. Ο κρατικός προϋπολογισμός 2019 μειώνει ελαφρά και σταδιακά τη φορολογία επιχειρήσεων και επιχειρηματικών κερδών και τις ασφαλιστικές εισφορές και, με όσα απομένουν, αφήνει μικρά περιθώρια για κάποιες δαπάνες κοινωνικού χαρακτήρα (δραστικά περιορισμένες συγκριτικά με τις αρχικές δεσμεύσεις), όπως επιδόματα ενοικίου κ.λπ. Αυτά δεν είναι παροχές, είναι μάλλον καρικατούρα παροχών.

Αν θελήσουμε να βάλουμε σε τάξη όσα –ων ουκ έστιν αριθμός– έγιναν, γράφτηκαν ή ακούστηκαν τα χρόνια της κρίσης, πρέπει να επιλέξουμε μια οπτική γωνία. Νομίζω λοιπόν ότι όλοι σχεδόν θα συμφωνήσουμε πως η κόντρα ανάμεσα στο δημόσιο/κρατικό και το (νεο)φιλελεύθερο/ιδιωτικό είναι ίσως η πιο καίρια. Κι επειδή η επιλογή μεταξύ των δύο έχει ένα σαφές ιδεολογικό υπόστρωμα, θα πρέπει επίσης να τηρήσουμε τη διάκριση ανάμεσα στο αρχικό και αφηρημένο περιεχόμενο μιας ιδεολογίας και το πoιες συγκεκριμένες πράξεις έχουν γίνει στο όνομά της.

Με τη λήξη του τρίτου Μνημονίου, οι πολίτες που βρέθηκαν αντιμέτωποι με τις συνέπειες της δεκαετούς κρίσης θέτουν προς τις πολιτικές δυνάμεις που κυβέρνησαν τη χώρα τα χρόνια αυτά τα ακόλουθα ερωτήματα. Το πρώτο είναι αν έχουμε υπερβεί την κρίση οριστικά και με ασφάλεια. Αν δηλαδή έχει ολοκληρωθεί το σύνολο των αναγκαίων αλλαγών ώστε η οικονομία να είναι περισσότερο ανθεκτική στο ενδεχόμενο μιας νέας κρίσης στο μέλλον. Το δεύτερο είναι αν, έπειτα από μια χαμένη δεκαετία, η μετάβαση σε θετικό ρυθμό ανάπτυξης το 2017 θα έχει συνέχεια ώστε η χώρα να εισέλθει σε τροχιά πραγματικής σύγκλισης με την υπόλοιπη Ευρώπη.

Oι φιέστες και οι πανηγυρισμοί είναι εντελώς ακατανόητοι σε ένα θέμα που απαιτείται υπευθυνότητα και να ειπωθεί επιτέλους η αλήθεια στον ελληνικό λαό. Δεν δικαιολογούνται ούτε κατ’ ελάχιστον από τα δεδομένα και την πραγματικότητα. Το Ζάππειο είχε την σημειολογία του καθώς περάσαμε από τον αντιπολιτευτικό λαϊκισμό των Ζαππείων του Σαμαρά στον κυβερνητικό λαϊκισμό των ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ. Εγώ δεν θα πω ότι “η επιμήκυνση για το χρέος είναι ένα μακρύτερο σχοινί για να κρεμαστούμε” όπως έλεγε ο Τσίπρας το 2012, χωρίς καν να πει σήμερα ένα γενναίο mea culpa. H επιμήκυνση δέκα χρόνων για το χρέος που συμφωνήθηκε είναι ένα βήμα αλλά δεν συνιστά λύση για το χρέος.

Τ​​ο κείμενο «Μια Στρατηγική Ανάπτυξης για το Μέλλον», που κατέθεσε με μεγάλη καθυστέρηση στη Βουλή η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, παρέχει την ευκαιρία να συζητήσουμε για την επιθυμητή πορεία της οικονομίας μετά τη λήξη του τρίτου μνημονίου.

Οι κυβερνητικοί εταίροι αναγνωρίζουν ότι η κρίση οδήγησε στα μνημόνια και όχι το αντίστροφο, αφού στο αναπτυξιακό σχέδιο γίνεται η παραδοχή ότι τα δίδυμα ελλείμματα πριν από το 2009 ήταν εκτός ελέγχου, με αποτέλεσμα να χαθεί η πρόσβαση στις αγορές. Ετσι, το σχέδιο αναγνωρίζει ως προϋπόθεση για τη μετάβαση σε βιώσιμη ανάπτυξη τη διαμόρφωση ενός περιβάλλοντος δημοσιονομικής σταθερότητας με υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα.

Η χειρόγραφη ανακοίνωση “NO SPEAK ENGLISH” έξω από το εκδοτήριο του μετρό για το δρομολόγιο Σύνταγμα – Αεροδρόμιο, δηλαδή της πιο τουριστικής διαδρομής.

Η μεταστροφή στο δρόμο προς το έδρανο της βουλευτού κα. Μάρκου, η οποία εισήγηθηκε στην ολομέλεια το ΟΧΙ ως προς την αναδοχή από ομόφυλα ζευγάρια εκ μέρους της ΝΔ, αλλά στη συνέχεια ψήφισε ΝΑΙ.

Η φωτογραφία του συνδικαλιστή με το κομπολόι, από το πρόσφατο συλλαλητήριο της ΓΕΝΟΠ – ΔΕΗ όπου χρησιμοποιεί το μνημείο του Άγνωστου στρατιώτη ως πεζούλι.

...Εάν η κυβέρνηση έκανε την επιλογή να ζητήσει γραμμή προληπτικής πίστωσης, οι δεσμεύσεις έναντι των πιστωτών θα συνδέονταν με αυτή, ενώ τα μέτρα για το χρέος θα ήταν σίγουρα, θα εφαρμόζονταν άμεσα κι όχι σε βάθος χρόνου, μειώνοντας ανάλογα τα επιτόκια δανεισμού.

Το συμφέρον της χώρας είναι μια καθαρή, χωρίς αστερίσκους και προϋποθέσεις ελάφρυνση του χρέους. Οσο κι αν αυτό προκαλεί εκνευρισμό στην Αθήνα και σε άλλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες.