Εκεί που το κόστος δανεισμού της Ελλάδας κάθε μέρα ανέβαινε- θα μας φτάσει στον γκρεμό; ανησυχούσαν όλο και πιο πολλοί- και ενώ στον διεθνή Τύπο απαξιωτικά σχόλια και κακόβουλα σενάρια έδιναν και έπαιρναν, ήρθε η επιτυχία της Δευτέρας για να δείξει ότι δεν είναι υποχρεωτικό να πάνε όλα προς το χειρότερο. Η υπερκάλυψη του στόχου για το πρώτο ομόλογο που εκδίδει φέτος το Ελληνικό Δημόσιο από πενταπλάσιες προσφορές ήταν επί πολλές ώρες πρώτη είδηση στις ιστοσελίδες μεγάλων οικονομικών εφημερίδων, όπως των Financial Τimes με τίτλο«Συρροή επενδυτών στην ελληνική έκδοση», ή της Ηandelsblatt με τίτλο «Οι αγορές δηλώνουν εμπιστοσύνη στην Ελλάδα».

Προάγγελος νέας επιδείνωσης της οικονομικής κατάστασης της Ελλάδας στο αμέσως επόμενο διάστημα ήταν η εβδομάδα που πέρασε. Η εκτίναξη του spread των κρατικών ομολόγων απειλεί την ικανότητα δανεισμού της χώρας εφόσον συνεχιστεί, και πάντως προοιωνίζεται αυξημένο κόστος χρηματοδότησης και για τις τράπεζες, που με τη σειρά τους θα δανείζουν ακόμα πιο δύσκολα και ακριβά επιχειρήσεις και νοικοκυριά. Τούτη τη στιγμή η κυβέρνηση αδυνατεί να επιδράσει στο ολοένα δυσμενέστερο διεθνές κλίμα που βαραίνει στις εγχώριες εξελίξεις. Το ερώτημα είναι πώς θα αλλάξει η εικόνα μέχρι τον Απρίλιο.

Οι συζητήσεις, οι αναζητήσεις και οι απόψεις που διατυπώνονται για το δημοσιονομικό μας χάλι, δυστυχώς, προσπερνούν αβασάνιστα τόσο τα αίτια που μας οδήγησαν έως αυτό το παγκόσμιο ρεζιλίκι, όσο και στους υπεύθυνους, αυτούς που διαχειρίστηκαν τα τελευταία χρόνια την ελληνική οικονομία. Να κατηγορείς την Ευρωπαϊκή Ένωση για πράγματα που φταίει, να το καταλάβω. Να την κατηγορείς όμως και για πράγματα που είναι αποκλειστικά της αρμοδιότητας των ελληνικών κυβερνήσεων, των κομμάτων και των πολιτών της χώρας, είναι εξωφρενικό.

ΜΠΟΡΕΙ μια χώρα να αποβληθεί από την ευρωζώνη- την οικονομική και νομισματική ένωση (ΟΝΕ) δηλαδή;

Το ερώτημα βεβαίως έχει τεθεί για την Ελλάδα η οποία βρίσκεται σε δεινή δημοσιονομική κρίση. Η απλή όμως απάντηση είναι «όχι», καμιά χώρα δεν μπορεί να εκδιωχθεί από την ευρωζώνη.

Η κυβερνητική επιχείρηση προβολής γύρω από το ορόσημο των 100 ημερών κατέρρευσε. Το έργο είναι λίγο, οι ταλαντεύσεις πολλές. Αλλά η περίοδος χάριτος για την κυβέρνηση δεν έληξε, ούτε η λαϊκή στήριξη επί του παρόντος αποσύρεται.

Η εξέλιξη είναι δικαιολογημένη. Υπάρχουν οι ταλαντεύσεις που προέρχονται από τις αντιφάσεις της πολιτικής φυσιογνωμίας του ΠΑΣΟΚ και τον πολυσυλλεκτικό του χαρακτήρα. Αυτή τη φορά καθοριστικό ρόλο έπαιξε, παίζει και θα παίζει η αντιμετώπιση της δημοσιονομικής κρίσης.

"Αν για οποιονδήποτε λόγο τα έσοδα του προϋπολογισμού είναι μικρότερα από τα προβλεπόμενα, οι δαπάνες θα μειωθούν κατά το αντίστοιχο ποσό ώστε να μην υπονομευτεί η επίτευξη του συνολικού στόχου για το έλλειμμα".
Με τη σαφή αυτή δέσμευση στο Πρόγραμμα Σταθερότητας που απέστειλε προχθές στις Βρυξέλλες, η κυβέρνηση επιχείρησε να παρακάμψει τις ενστάσεις των τεχνοκρατών της Επιτροπής, αλλά και πολλών αναλυτών των λεγόμενων «αγορών», ότι οι στόχοι της για την αύξηση των εσόδων είναι πολύ φιλόδοξοι (διάβαζε: μη ρεαλιστικοί) και ότι δεν περικόπτει αρκετά τις δαπάνες.

Τα νέα με βρήκαν στο Δουβλίνο. Βρισκόμουν σε ένα βουλευτικό γραφείο, στο «Οιρεάχτας», το ιρλανδικό Κοινοβούλιο, άκουγα μια ανάλυση των σκληρών μέτρων που η ιρλανδική κυβέρνηση έλαβε για να περιορίσει ένα έλλειμμα που είναι και εκεί της τάξης του 12%, όταν η πόρτα άνοιξε και μια γραμματέας έδωσε στον συνομιλητή μου μερικά χαρτιά, η ανάγνωση των οποίων τον απορρόφησε πλήρως.

Από τις πιο εντυπωσιακές διεθνείς οικονομικές ειδήσεις στις αρχές αυτού του έτους: Πουλώντας στον υπόλοιπο κόσμο προϊόντα αξίας πάνω από 1,2 τρισ. δολάρια, η Κίνα φαίνεται το 2009 ότι ξεπέρασε τη Γερμανία και αναδείχθηκε πρώτη εξαγωγική δύναμη («φαίνεται», όσο δεν έχουν ακόμα οριστικοποιηθεί τα γερμανικά στοιχεία για 1,17 τρισ., όμως ο Τύπος εκεί το προεξοφλεί). Άντεξε καλύτερα στην κρίση που συρρίκνωσε το παγκόσμιο εμπόριο και ταυτόχρονα ήταν το 2009 η μεγαλύτερη αγορά αυτοκινήτων, υποσκελίζοντας εδώ τις ΗΠΑ: με μιαν αύξηση 54%, πέρυσι οι Κινέζοι αγόρασαν 13,6 εκατομμύρια καινούργια αυτοκίνητα.

Αναδεικνύει και σειρά ζητημάτων που έχουν να κάνουν με τις εγγενείς σχεδιαστικές αδυναμίες του ευρώ. Αλλωστε και αυτές «ξεχωρίζουν» περισσότερο όταν οι καιροί δυσκολεύουν. Ετσι, έρχονται σήμερα ξανά στην επιφάνεια άρθρα στον ευρωπαϊκό και διεθνή τύπο σχετικά με τις αδυναμίες, ή καλύτερα, την αποκλίνουσα οικονομική συμπεριφορά και επιδόσεις των τεσσάρων «γουρουνιών» (PIGS), δηλαδή της Ελλάδας, της Ισπανίας, της Πορτογαλίας και της Ιρλανδίας.

Πολλά σενάρια κυκλοφορούν, αλλά ουσιαστικά παραμένουμε σε άγνοια ως προς τα συγκεκριμένα μέτρα με τα οποία θα επιδιωχθεί η δραστική μείωση του δημοσίου ελλείμματος, κατά 4 μονάδες του ΑΕΠ φέτος και κατά άλλες 6 μονάδες μέσα στα επόμενα δύο χρόνια. Ακόμα διερευνώνται και παζαρεύονται από τον αρμόδιο υπουργό Γιώργο Παπακωνσταντίνου. Όμως απόλυτα σαφές έγινε πλέον, μετά και την ψυχρολουσία από τους κοινοτικούς στην Αθήνα, ότι θα είναι επώδυνα. Ότι θα σημάνουν δηλαδή συμπίεση εισοδήματος για ευρείες κατηγορίες του πληθυσμού.

Κάθε φορά που η δημοσιονομική κρίση μάς χτυπά την πόρτα (μια φορά ανά δεκαετία) και κάποια κυβέρνηση (που κατά σύμπτωση και το ΄85 και το ΄94 και τώρα ήταν κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ) εξαγγέλλει μια πολιτική δημοσιονομικής προσαρμογής, το ίδιο ερώτημα ανακύπτει: έχει πολιτικό ή ιδεολογικό πρόσημο η λιτότητα; Υπάρχει αριστερή ή δεξιά λιτότητα;

Ο ΧΡΟΝΟΣ που πέρασε υπήρξε κομβικής σημασίας για Ευρώπη και Ελλάδα. Υπήρξε ο χρόνος μέσα στον οποίο κορυφώθηκε η οξύτερη οικονομική κρίση από τη δεκαετία του 1930 αλλά και ο χρόνος που έδειξε ότι η Ευρώπη «δουλεύει».