Τα... ψίχουλα της Κοπεγχάγης

Τι βγήκε από τη Σύνοδο για το Κλίμα στην Κοπεγχάγη; Ψίχουλα, αν όχι τίποτε. Τόσες προσδοκίες, τόσες χιλιάδες άνθρωποι έτοιμοι -υποτίθεται- να διαπραγματευτούν, τόση πίεση από τις «καταραμένες» περιοχές του κόσμου, τόσες δραματικές εικόνες από παγετώνες που λιώνουν, από σοδειές που «καίγονται» από την ξηρασία, από περιοχές ολόκληρες που ισοπεδώνονται από τυφώνες, όλα πήγαν τσάμπα. Ακόμη και οι πλέον απαισιόδοξοι, που περίμεναν από την Κοπεγχάγη μια «νερωμένη» συμφωνία, ανίκανη να δώσει λύση στην απειλή της κλιματικής αλλαγής, απογοητεύτηκαν. Ο πήχης ξεκίνησε από ψηλά και κατέληξε στο... πάτωμα.

Τι βγήκε από την Κοπεγχάγη; Απλά, το ισχυρότερο κράτος της γης, οι ΗΠΑ, και το πολυπληθέστερο κράτος της γης, η Κίνα, αποδέχθηκαν ότι κάτι πρέπει να γίνει για να «φρενάρει» η κλιματική αλλαγή -οποία πρόοδος! Και τα 192 κράτη μέλη του ΟΗΕ εξέφρασαν την πολιτική βούληση να συμφωνήσουν εντός του 2010 σε ένα χρονοδιάγραμμα μείωσης των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου- το θέμα είναι ποιος τους πιστεύει.

Επί της ουσίας, λοιπόν, δεν έγινε καμία πρόοδος στη μεγαλύτερη σύναξη που έγινε στην ιστορία της ανθρωπότητας. Τσάμπα τα δώδεκα εικοσιτετράωρα των σκληρών διαπραγματεύσεων. Τσάμπα οι τόνοι κηροζίνης που κάηκαν -και το διοξείδιο του άνθρακα που προστέθηκε στην ατμόσφαιρα- για να φτάσουν αεροπορικά στην πρωτεύουσα της Δανίας πολιτικοί, επιστήμονες και διαδηλωτές. Τσάμπα οι ελπίδες που εναπόθεσαν οι πιο αισιόδοξοι στους ηγέτες των χωρών τους και κυρίως στον Αμερικανό πρόεδρο Μπάρακ Ομπάμα.

Τι πήγε στραβά στην Κοπεγχάγη; Εκ των υστέρων υποθέτει κανείς ότι οι πρωταγωνιστές της Συνόδου πήγαν ουσιαστικά απροετοίμαστοι, ότι οι εθνικοί εγωισμοί πλουσίων και φτωχών περίσσεψαν, ότι οι οικοδεσπότες -Δανοί και ΟΗΕ- δεν αποδείχθηκαν ικανοί διαπραγματευτές. Επιπλέον, είναι τουλάχιστον γελοίο να ονομάζει ο γενικός γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών να χαρακτηρίζει «σημαντική βάση διαπραγμάτευσης» το γενικόλογο ντοκουμέντο στο οποίο με τα χίλια ζόρια κατέληξε η Σύνοδος για το Κλίμα.

Η μόνη «αριθμητική» απόφαση που περιλαμβάνεται στο τελικό ανακοινωθέν είναι ότι θα πρέπει όλες οι χώρες να αγωνιστούν, ώστε να μην ξεπεράσει τους 2 βαθμούς Κελσίου η αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη. Όταν όμως ο «αγώνας» δεν συγκεκριμενοποιείται, όταν δεν ξεκαθαρίζεται ποιος πρέπει να μειώσει πόσο τις εκπομπές αερίων, ποιος πρέπει να πληρώσει πόσο για τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, και πώς θα ελέγχονται τα παραπάνω, τότε προς τι η γιγαντιαία μάζωξη στην Κοπεγχάγη; Και ποιος μπορεί να διασφαλίσει ότι όλα αυτά θα αποφασιστούν - και θα πάρουν δεσμευτική νομική μορφή- τους επόμενους μήνες;

Εάν έχουν δίκαιο οι επιστήμονες, οι - μη δεσμευτικές- υποσχέσεις που δόθηκαν στους διαδρόμους της Κοπεγχάγης δεν αρκούν για να «φρενάρει» η υπερθέρμανση. Μάλλον ανοίγουν τον δρόμο για αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη κατά 3 βαθμούς. Κι αυτό σημαίνει θάνατος τόσο για τους κατοίκους των νησιών του Ειρηνικού -που θα πλημμυρίσουν- όσο και για εκατομμύρια Αφρικανούς- που, εάν δεν ψηθούν, θα λιμοκτονήσουν.

Μετά την αποτυχία της Συνόδου στην Κοπεγχάγη οι ειδικοί προτείνουν ένα νέο πλαίσιο διαπραγμάτευσης για το κλίμα. Χωρίς χιλιάδες εκπροσώπους, χωρίς συνεδριακά κέντρα μαμούθ, χωρίς προέδρους και πρωθυπουργούς- που πρέπει μετά να «πουλήσουν» την όποια στάση τους ως επιτυχία στο εθνικό τους κοινό. Προτείνουν να γίνει το μεγάλο «παζάρι» στην πηγή, μεταξύ των χωρών που ευθύνονται για την υπερθέρμανση του πλανήτη σε ποσοστό πάνω από 90%- κι αυτές είναι οι χώρες του G20 -οι ισχυρότερες αναπτυγμένες και αναπτυσσόμενες βιομηχανικές χώρες της γης. Όχι, ότι ένα μικρότερο σχήμα θα είναι απαραίτητα και πιο αποτελεσματικό, αλλά σίγουρα δεν υπάρχει πια το περιθώριο για μια ακόμη γιγαντιαία διάσκεψη χωρίς αποτέλεσμα.