Το νήμα και η παρακαταθήκη

Ο Λεωνίδας Κύρκος των αγώνων, της ανθρωπιάς, της αριστερής ευθύνης, του στρατηγικού οράματος, της ειλικρίνειας στην άσκηση της πολιτικής, της ενότητας, αλλά και της αποφασιστικότητας για τομές όταν απαιτούνται

Η φτώχεια και οι κατατρεγμοί, η μεγάλη ανάταση, το δίκιο κι η ανθρωπιά, η χαρά και η μεγάλη απογοήτευση, η ντροπή, αλλά και η αισιόδοξη επιμονή στον σοσιαλισμό με δημοκρατία και ελευθερία, η απόρριψη της βίας. Σε οκτώ φράσεις ο Λεωνίδας Κύρκος είχε συνοψίσει το νήμα της δημόσιας δράσης του - είναι το κείμενό του που διάβασε στην κηδεία την Τετάρτη ο γιός του Μίλτος.

ΑΥΤΟ ΤΟ ΠΟΛΙΤΙΚΟ νήμα, την προσωπικότητά του, την ανθρωπιά του, τίμησαν χιλιάδες κόσμου στο Α’ Νεκροταφείο, παρακολουθώντας την ομιλία του Φ. Κουβέλη. Και πολλές, πολλές χιλιάδες γυναίκες και άνδρες σε όλη τη χώρα -ναι, και πολλοί νέοι- ένιωσαν (ή ξαναένιωσαν) μετά την αναγγελία του θανάτου να τους αγγίζει ο πολιτικός λόγος, η ζωή, το ήθος του Λεωνίδα. Του Λεωνίδα μας. Γι’ αυτό εκείνοι που είναι πιο ενεργοί στους κοινωνικούς και πολιτικούς χώρους αξίζει να αναστοχαστούν πάνω στη μεγάλη του προσφορά. Οι φίλοι του να επεξεργαστούν τις σταθερές της πολιτικής του, οι αντίπαλοί του -εντός και εκτός της αριστεράς- να αναθεωρήσουν, να επανεκτιμήσουν.

ΤΟΠΟΘΕΤΗΘΗΚΕ από νέος, το διάλεξε συνειδητά, στις συλλογικότητες του αγώνα - ΚΚΕ, ΕΠΟΝ, ΕΔΑ. Και όταν ήρθε το αδιέξοδο με το ΚΚΕ, επέλεξε τον δρόμο που άνοιγε η ανανέωση. Ήξερε ότι με την κοινή προσπάθεια αλλάζουν τα πράγματα, ήθελε την ενότητα, όταν υπήρξε η ευκαιρία εργάστηκε για τη συσπείρωση, τις δυνατότητες του ΣΥΝ, αλλά ποτέ δεν φοβήθηκε τη ρήξη όταν έπρεπε να ανοίξουν δρόμοι, να διαφυλαχθούν υπέρτερες αξίες.

ΗΤΑΝ ΑΠΟ ΤΗ ΓΕΝΙΑ που ένιωθε την επιλογή της αριστεράς ως αποστολή. Όχι για την προσωπική ανάδειξη, αλλά για την οργάνωση αγώνων και τη διαμόρφωση συνειδήσεων που αλλάζουν και ωθούν τους συσχετισμούς υπέρ των εργαζομένων και της πραγματικής αλλαγής. Σε αυτό τον γενικό στόχο εντάσσονταν οι επιλογές που στήριξε ή πρότεινε: η αποτροπή της δικτατορίας το ’66, η αντιδικτατορική ενότητα για την πτώση της χούντας και το άνοιγμα μιας νέας δημοκρατικής πορείας μετά το ’74, το έγκαιρο “ναι” στην ΕΟΚ, η ηθική και δημοκρατική ανασύνταξη της αριστεράς, η βαθιά, άρρηκτη ενότητα δημοκρατίας και σοσιαλισμού, η απόρριψη τη βίας ως μέσου πολιτικής αντιπαράθεσης και επιβολής.

ΚΕΝΤΡΟ της πολιτικής του ανάλυσης ήταν η προσέγγιση των κρίσεων και του πολιτικού αδιεξόδου. Ήξερε, ήταν βέβαιος, ότι η Ελλάδα δεν μπορεί παρά να βαδίσει μέσα από μεγάλα αδιέξοδα για ιστορικούς, γεωπολιτικούς και οικονομικούς λόγους παρά το πρόσκαιρο κλίμα ευφορίας. Η κλιμάκωση με τυφλές συγκρούσεις και πολύ λαϊκισμό δεν έφερε ποτέ λύσεις θετικές για τους εργαζόμενους, τον λαό, τους νέους μας, έφερε κινδύνους, ακόμη και εθνικές καταστροφές. Έφερε κρίσεις που τις πλήρωσαν οι αδύναμοι. Επομένως, το κρίσιμο είναι η δημοκρατική υπέρ των εργαζομένων διέξοδος στις κρίσεις, όχι η τυφλή κλιμάκωσή τους. Είναι η επίτευξη προωθητικών συμβιβασμών στο πλαίσιο της δημοκρατίας. Προωθητικών, υπέρ των κοινωνικών θεσμικών και οικονομικών αλλαγών, και όχι συμβιβασμών υπέρ ολίγων τους οποίους “κρυφά” κάνουν οι πιο λαλίστατοι λαικιστές.

ΓΙ’ ΑΥΤΟ ΟΙ ΟΜΙΛΙΕΣ και οι παρεμβάσεις του είχαν στόχο όχι μόνον να ζωντανέψουν τις μνήμες και να ανάψουν το αγωνιστικό πάθος, αλλά να κινητοποιήσουν και τη σκέψη, τον ορθολογισμό των πολιτών. Επιδίωκαν την ενότητα λόγων και έργων, την ειλικρίνεια στην άσκηση της πολιτικής. Ο ανανεωτικός χώρος, με πιο προβεβλημένο εκφραστή του τον Λεωνίδα Κύρκο, αυτό ακριβώς εισηγήθηκε στην ελληνική κοινωνία. Το ότι έχασε στη σύγκρουση με τον λαϊκισμό και το πελατειακό κράτος δεν σημαίνει ότι είχε άδικο ή ότι οι αριστερές δυνάμεις θα ωφεληθούν από την προσχώρηση, την αριστερή εκδοχή της συνθηματολογικής παραπλάνησης. Μας κληρονομεί την επιμονή κατά της διγλωσσίας, την απόρριψη της πολιτικής που συγκαλύπτει την πραγματικότητα, τη διαφθορά και δεν προσδιορίζει τις πραγματικές δυνατότητες σε κάθε φάση.

ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ και παρότρυνση, επιμονής και πνευματικής εγρήγορσης, ιδιαίτερης σημασίας στις σημερινές συνθήκες. Το πελατειακό σύστημα εξαντλείται σε ύστατες παραστάσεις και προσπάθειες να παρουσιάσει ως φιλολαϊκές τις σπατάλες, τα ελλείμματα, την ανοχή στη φοροδιαφυγή. Και να δηλώνει πια ότι δεν είναι αυτό υπεύθυνο για την κατάρρευση και τον οικονομικό έλεγχο, αλλά οι ελεγκτές... Δυστυχώς το καταστροφικό είναι ότι τελικά εξαντλεί τους εργαζόμενους και την προοπτική της χώρας.

Ο Λεωνίδας Κύρκος θα μας λείψει. Από μας εξαρτάται αν θα αναπληρώνουμε την απουσία του.