Συχνά η αναδρομή στο παρελθόν συνιστά κριτική στο παρόν και προσπάθεια ανίχνευσης του μέλλοντος. Η επικείμενη επέτειος της 25η Μαρτίου μέσα σε μια περίοδο εθνικής παρακμής κάνει εύκολους τους συνειρμούς. Η Επανάσταση που άνοιξε την πόρτα της νεοτερικότητας για την Ελλάδα, το αγωνιώδες παρόν, και το άδηλο μέλλον σε μια αλληλουχία σκέψεων και συναισθημάτων. Κανένα άλλο μεγάλο εθνικό γεγονός δεν έχει συσκοτιστεί τόσο από τον εθνικιστικό λόγο, την κρατική φανφάρα, αλλά και την «ταξική ανάλυση» της παραδοσιακής αριστεράς. Γι αυτό η ανάμνηση είναι πράξη με επικαιρικό πολιτικό χαρακτήρα.

Στις 19 Ιουνίου 1874 ο δεκαεννιάχρονος Άγγλος στρατιώτης Ουίλιαμ Μίλς ακούμπησε το τουφέκι του και το σπαθί του σε μια πέτρα, έβγαλε τη στολή του και έπεσε στα νερά του Ιονίου, στην Κέρκυρα, να δροσιστεί. Δέχθηκε φονική επίθεση από ένα καρχαριοειδές, το οποίο τον κατασπάραξε. Δύο χρόνια αργότερα ο Διονύσιος Σολωμός ολοκληρώνει το ποίημα «Ο Πόρφυρας», ο Καρχαρίας δηλ. στην κερκυραϊκή διάλεκτο. Όπως μας πληροφορεί ο φίλος του, πρώτος βιογράφος και επιμελητής του ανέκδοτου έργου του Σολωμού, Ιάκωβος Πολυλάς, στα «Προλεγόμενα» της πρώτης έκδοσης του έργου του Σολωμού: «Προς έναν φίλο του, ο οποίος του επαρατήρησε ότι το έθνος ήθελε δεχθεί καλύτερα ένα ποίημα εθνικό, απάντησε ευθύς: Το έθνος πρέπει να μάθει να θεωρεί εθνικόν ό,τι είναι Αληθές».

Η ιστορία της ιδιότητας του έλληνα πολίτη
από τα Επαναστατικά Συντάγματα ώς τις αρχές του 21ου αιώνα

*«Tο Ελληνικόν Έθνος, το υπό την φρικώδη Οθωμανικήν δυναστείαν, μη δυνάμενον να φέρη τον βαρύτατον και απαραδειγμάτιστο ζυγόν της τυρρανίας, και αποσείσαν αυτόν με μεγάλας θυσίας, κηρύττει σήμερον διά των νομίμων Παραστατών του, […] την Πολιτικήν αυτού Ύπαρξιν και Ανεξαρτησίαν».

Διαβάστε μια οποιαδήποτε ιστορία της Επανάστασης, ακόμα και μία από τις θεωρούμενες «συντηρητικές» (Τρικούπης, Κόκκινος, Εκδοτική Αθηνών κ.λπ.) ή ανατρέξτε σε απομνημονεύματα αγωνιστών. Θα δείτε πολύ εύκολα ότι: