«Ο Νίκος θα ήταν καλός πρόεδρος»

«Ο Νίκος Κωνσταντόπουλος πέτυχε να κρατήσει το κόμμα σε κρίσιμες φάσεις, αλλά θεωρώ σεχταριστικό σφάλμα την επίμονη επίθεση που έκανε εναντίον της ιδέας της κεντροαριστεράς», επισημαίνει στη συνέντευξή του ο Λεωνίδας Κύρκος.

*Το ιστορικό στέλεχος της αριστεράς τονίζει ότι «το ΠΑΣΟΚ διέγραψε την τροχιά του, καθώς η εποχή της ηγεμονίας του είναι στο τέλος της». Και προβλέπει πως «δεν θα ξαναδεί εξουσία αν δεν δει θετικά το πρόβλημα της συνεργασίας με τις αριστερές δημοκρατικές δυνάμεις και πρώτο βεβαίως τον Συνασπισμό».

*Χαρακτηρίζει «καθαρή ανοησία» την άποψη «καμία συζήτηση με τη σοσιαλδημοκρατία», εκτιμά ότι ο «Καραμανλής κάνει φιλότιμη προσπάθεια να ξεκόψει τη Ν.Δ. από την εμφυλιοπολεμική νοοτροπία» και τάσσεται υπέρ της υποψηφιότητας Κωνσταντόπουλου για την προεδρία: «Εχει όλα τα προσόντα για να γίνει ένας πετυχημένος πρόεδρος».

*Κύριε Κύρκο, εν μέσω «καυτών αναζητήσεων» ο Συν οδεύει στο συνέδριό του. Μάχες τάσεων διεξάγονται, ενώ αρκετοί ζητούν την κατάργησή τους...

-Τα ρεύματα μέσα σε ένα σύγχρονο κόμμα υπάρχουν. Δεν εξορκίζονται. Καλύτερα να υπάρχει διαφάνεια, παρά διοικητική κατάργηση. Φτάνει να υπάρχουν κανόνες σεβαστοί από όλους και να μην εξελίσσονται οι τάσεις σε φράξιες, δηλαδή σε στεγανά με τη δική τους πειθαρχία. Να γίνονται όλα στο φως και να υπηρετούν τα συμφέροντα του κόμματος.

*Σε μείζον θέμα αναδεικνύεται επίσης η εκλογή του προέδρου. Από συνέδριο με υψηλή νομιμοποίηση ή ελεγχόμενος μόνο από την Κεντρική Επιτροπή;

-Προσωπικά τάσσομαι υπέρ της εκλογής αρχηγών του ΣΥΝ από το συνέδριο και υπέρ του διαρκούς ελέγχου από την Κεντρική Επιτροπή. Ο πρόεδρος να έχει το δικαίωμα σε περίπτωση σοβαρής διαφωνίας να συγκαλέσει έκτακτο συνέδριο και να απευθυνθεί σ’ αυτό για την άρση της όποιας διαφωνίας.

*Ονόματα υποψηφίων προέδρων «πέφτουν» στο τραπέζι, εσείς χωρίς «φόβο και πάθος» ποιον θα προκρίνατε;

-Συμφωνώ με όσους, όπως ο Μιχάλης Παπαγιαννάκης, προτείνουν πρώτα καθαρές πολιτικές πλατφόρμες και ύστερα, με βάση αυτές, την επιλογή των προσώπων και της υποψηφιότητας.

*Επί 13 χρόνια ένας εκ πολιτικής καταγωγής κεντροαριστερός πρόεδρος κράτησε τα ηνία του κόμματος. Πώς αποτιμάτε εσείς την πορεία του Νίκου Κωνσταντόπουλου;

-Ο Νίκος Κωνσταντόπουλος πέτυχε να κρατήσει το κόμμα σε κρίσιμες φάσεις. Δεν εκτίμησε, όμως, πολιτικά τι σήμαινε η αποχώρηση κεντρικών στελεχών και μέρους των οπαδών μας. Θεωρώ σεχταριστικό σφάλμα την επίμονη επίθεση κατά της κεντροαριστεράς, πολύ περισσότερο που η πολιτική του καταγωγή τον έφερνε σε θέση να μπορεί να παίξει βασικό ρόλο στη συγκρότησή της. Ποτέ δεν αναλύθηκε στο κόμμα τι θα ήταν η κεντροαριστερά στην Ελλάδα. Δεν υπάρχει καμία σύγκριση με την κεντροαριστερά στην Γερμανία, στην Αγγλία, στη Γαλλία ακόμα και στην Ιταλία. Στην Ελλάδα θα ήταν μια ιδιόμορφη εξέλιξη του ΕΑΜικού κινήματος. Τέτοιας έκτασης και βάθους κίνημα δεν υπήρξε στην Ευρώπη. Το ΕΑΜ ήταν, κατά τη γνώμη μου, και με σημερινούς όρους μια κεντροαριστερή συμμαχία στα χρόνια της κατοχής, κάτω από την ηγεμονία του πιο ριζοσπαστικού ρεύματος στους κόλπους του, του κομμουνιστικού. Εσκαψε βαθιά τη συνείδηση και πέτυχε αυτό που με σημερινούς όρους θα λέγαμε την πιο πλατιά συμμαχία κοινωνικών και πολιτικών δυνάμεων της εργασίας και της κουλτούρας. Το μέγα ζητούμενο της αριστερής ανανέωσης μετά τη διάσπαση του κομμουνιστικού κινήματος. Ο σύντροφος Κωνσταντόπουλος όμως δεν προχώρησε ποτέ σε μια τέτοια ανάλυση, ούτε το κόμμα υπό την ηγεσία του. Αντίθετα παρασύρθηκε σε μια αριστερή, θα έλεγα αριστερίστικη, τακτική, με αποτέλεσμα να αποκοπούμε από τα πλατιά στρώματα και να μπούμε σε σεχταριστικές συμμαχίες τύπου ΣΥΡΙΖΑ. Εκεί κατά τη γνώμη μου βρίσκεται και η αιτία της εκλογικής καθήλωσης του ΣΥΝ στο ποσοστό 3%-4%.

*Το ΠΑΣΟΚ μιλάει για κεντροαριστερά όταν έχει δυσκολίες, σύντροφοί σας αρνούνται οποιαδήποτε συζήτηση με τη σοσιαλδημοκρατία. Τελικά έχει μέλλον αυτή η ιστορία στην Ελλάδα;

-Φυσικά η συγκρότησή της σημαίνει διάλογο και με άλλες δυνάμεις, και κυρίως με το ΠΑΣΟΚ. Το ΠΑΣΟΚ πέτυχε να ηγεμονεύσει στον χώρο της αριστεράς. Δεν θα τροποποιήσει τη στάση του παρά μόνο κάτω από την ασφυκτική πίεση ενός πραγματικού λαϊκού κινήματος υπέρ της ενότητας. Πώς μπορεί να αναπτυχθεί αυτό είναι πολύπλοκο θέμα που συνδέεται με την προοπτική της δημοκρατικής εξέλιξης στη χώρα. Οι συνθήκες, όμως, το απαιτούν. Ο Κώστας Σημίτης έδωσε μια ερμηνεία, ήθελε μια συνεργασία με υποταγμένη την αριστερά, δεκανίκι στήριξης της πολιτικής του. Αυτό ήταν καρικατούρα της συνεργασίας, δεν έγινε, ούτε θα γίνει ποτέ. Η μόνη βάση της συνεργασίας είναι η ηθική και πολιτική ισοτιμία, όχι απλώς η αριθμητική. Αλλά το ΠΑΣΟΚ διέγραψε την τροχιά του, η εποχή της ηγεμονίας του είναι στο τέλος της. Και κάνω μία πρόβλεψη: Το ΠΑΣΟΚ δεν θα ξαναδεί εξουσία, αν δε δει θετικά το πρόβλημα της συνεργασίας με τις αριστερές δημοκρατικές δυνάμεις και πρώτο τον ΣΥΝ. Αρα υπάρχουν ρεαλιστικοί λόγοι για να μπούμε σε ένα διάλογο που πρώτο μέλημά του πρέπει να είναι οι προγραμματικές συγκλίσεις και ο συντονισμός στα μετωπά της μαζικής δράσης. Απέναντι στη συκοφαντιμένη πασοκική κεντροαριστερά θα ’πρεπε να μπορούμε να προτείνουμε το πρόγραμμα μιας ριζοσπαστικής κεντροαριστεράς. Οι νομενκλατούρες θα αντιδράσουν. Ο Γ. Παπανδρέου καταβάλλει μιά δύσκολη και γενναία προσπάθεια, χωρίς όμως φανερό ιδεολογικό πολιτικό περιεχόμενο.

Η άποψη «καμία συνεργασία με τη νεοφιλελεύθερη σοσιαλδημοκρατία» μού φαντάζει καθαρή ανοησία. Πρέπει να συζητήσουμε με τη σοσιαλδημοκρατία σε συγκεκριμένους όρους και να αφήσουμε τις ταμπέλες που αναπαράγουν τους διχασμούς. Για μένα η σοσιαλδημοκρατία είναι ένα μεγάλο σοσιαλιστικό ρεύμα που δεν μπορεί να αγνοείται ή να περιφρονείται. Οσο για τον νεοφιλελευθερισμό, δεν τον χαρίζω στην συντήρηση. Είναι ένα μεγάλο ρεύμα που προσέφερε πάρα πολλά, και θέλω και μαζί του διάλογο. Στόχος μας πρέπει να είναι να απογυμνώσουμε τον πυρήνα της αντίδρασης, για να τον κατανικήσουμε μπροστά μάλιστα στην εντεινόμενη επιθετικότητα των πιο ακραίων αντιδραστικών κύκλων.

*Η σημερινή κυβέρνηση φαίνεται να ακροβατεί μεταξύ «λαϊκής δεξιάς» και «κοινωνικού κέντρου», ενώ τα «γαλάζια παιδιά» περιμένουν στην πόρτα. Μπορεί ο κ. Καραμανλής να αγνοήσει τις... παραδοσιακές της αξίες;

-Ο Κ. Καραμανλής κάνει φιλότιμη προσπάθεια να ξεκόψει τη Ν.Δ. από την εμφυλιοπολεμική νοοτροπία της παλαιάς δεξιάς. Αυτήν στηρίζει η λαϊκή δεξιά και τελευταία είδαμε δείγματα της εμμονής της. Το «κοινωνικό κέντρο» είναι κατασκευή όπου τα πολιτικά δημοκρατικά στοιχεία της ιδεολογίας υπερέχουν πολύ των κοινωνικών. Η πίεση για τα «γαλάζια παιδιά» είναι μια δοκιμασία για τους πραγματικούς προσανατολισμούς της ηγεσίας Καραμανλή. Πρόκειται για σκληρή διαπάλη, από την οποία κρίνεται η αξιοπιστία των ωραίων λόγων.

*Τι θα σηματοδοτούσε πιθανή υποψηφιότητα του Νίκου Κωνσταντόπουλου για την προεδρία της δημοκρατίας;

-Καταρχήν δεν προβλέπω πρόωρες εκλογές, λόγω δυστοκίας σε πρόσωπο. Κανένας δεν τις θέλει. Την υποψηφιότητα Κωνσταντόπουλου τη θεωρώ αξιόλογη και συμβολική. Θα ήταν γενναία υπέρβαση της ανωμαλίας όλων των τελευταίων δεκαετιών. Την ονόμασα γενναία, γιατί χρειάζεται θάρρος να υπερβείς τα πλέγματα, τις κομματικές αντιδράσεις και να κοιτάξεις το μέλλον. Ο Νίκος Κωνσταντόπουλος έχει όλα τα προσόντα για έναν πετυχημένο πρόεδρο. Δεν αποκλείω να προταθεί μπροστά σε έσχατο αδιέξοδο.