Νεκρός πλανήτης, νεκρή ανθρωπότητα

«Όπως όλοι γνωρίζουμε, δεν υπάρχουν ανθρώπινα δικαιώματα σε έναν νεκρό πλανήτη».

Οξυδερκής παρατήρηση από 850 οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών, τοπικών κοινοτήτων ιθαγενών και αυτοχθόνων εκατό χωρών του κόσμου, που καλούν με κοινό τους κείμενο το Συμβούλιο των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου του ΟΗΕ να αναγνωρίσει άμεσα το δικαίωμα σε ένα ασφαλές, καθαρό, υγιές και βιώσιμο περιβάλλον.

«Ένα υγιές περιβάλλον είναι απαραίτητο για τη ζωή και την ανθρώπινη αξιοπρέπεια» παρατηρούν, προσθέτοντας ότι «με δεδομένη την παγκόσμια περιβαλλοντική κρίση που σήμερα απειλεί και παραβιάζει τα ανθρώπινα δικαιώματα δισεκατομμυρίων ανθρώπων στον πλανήτη μας, η αναγνώριση σε παγκόσμιο επίπεδο αυτού του δικαιώματος είναι υπόθεση που επείγει άμεσα».

Στις αρχές του Σεπτεμβρίου, ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες, μιλώντας στο Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων, το NBC News και το Noticias Telemundo, καλούσε τις κυβερνήσεις, στο πλαίσιο των πακέτων ανάκαμψης για την αντιμετώπιση των συνεπειών της πανδημίας, να «επενδύσουν μαζικά» σε πράσινες δουλειές και τεχνολογίες. «Μπορούμε είτε να ξαναχτίσουμε το ίδιο σύστημα, κάτι που θα είναι τεράστιο λάθος λόγω της ευθραυστότητας του κόσμου, είτε να οικοδομήσουμε μια πιο συνεκτική και βιώσιμη οικονομία και κοινωνία». Ο ίδιος έθεσε το θέμα της ανάγκης για «κλιματική δικαιοσύνη» μέσα από «επενδύσεις στην πράσινη ενέργεια», δημιουργώντας έτσι «τρεις φορές περισσότερες δουλειές από τις επενδύσεις σε ενέργεια που προέρχεται από τα ορυκτά καύσιμα». «Πρέπει να κάνουμε ειρήνη με τη φύση. Σήμερα έχουμε πόλεμο μαζί της και δεν θα επιβιώσουμε αν τη θυσιάσουμε» τόνισε, κρούοντας ξανά τον κώδωνα του κινδύνου: «Είμαστε σε τροχιά αύξησης της θερμοκρασίας κατά 3 βαθμούς Κελσίου έως το τέλος του αιώνα, κάτι που θα είναι τεράστια καταστροφή».

Την περασμένη Δευτέρα, σε μια διαδικτυακή εκδήλωση ενόψει της Συνόδου Κορυφής του ΟΗΕ για τη Βιοποικιλότητα, 64 ηγέτες από όλο τον κόσμο, μεταξύ τους ο Μακρόν, η Μέρκελ, ο Τριντό, η Άρντερν, ο Τζόνσον, ανακοίνωναν τη δημόσια δέσμευσή τους να θέσουν την υπόθεση του κλίματος και της φύσης στην καρδιά των σχεδίων για οικονομική ανάκαμψη μετά από την πανδημία μέσα από την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης, της αποψίλωσης των δασών, της υποβάθμισης των οικοσυστημάτων και της ρύπανσης. Δεν είναι η πρώτη φορά που διατυπώνονται τέτοιες δεσμεύσεις. Συνήθως δεν μεταφράζονται σε πράξεις. Στις αρχές Σεπτεμβρίου ο ΟΗΕ ανακοίνωνε ότι ο κόσμος δεν κατάφερε να πετύχει έστω έναν από τους στόχους για την επιβράδυνση της απώλειας της βιοποικιλότητας για δεύτερη κατά σειρά δεκαετία - οι στόχοι αφορούν τη μείωση πλαστικών και χημικών αποβλήτων, την προστασία των κοραλλιογενών υφάλων και των φυσικών οικοτόπων...

Τα χρονικά περιθώρια έχουν στενέψει. Οι 64 ηγέτες μοιάζουν να το αντιλαμβάνονται, καθώς στη δέσμευσή τους τονίζουν ότι, «παρά τους φιλόδοξους στόχους και τις παγκόσμιες συμφωνίες για την προστασία, τη βιώσιμη χρήση και την αποκατάσταση της βιοποικιλότητας, και παρά τις πολλές τοπικές ιστορίες επιτυχίας, οι παγκόσμιες τάσεις συνεχίζουν γοργά προς τη λάθος κατεύθυνση. Χρειάζεται αλλαγή: δεν μπορούμε να συνεχίσουμε όπως παλιά». Κρίσιμη υπενθύμιση που αφορά τους ίδιους, αλλά και όλους και όλες μας, γιατί νεκρός πλανήτης σημαίνει νεκρή ανθρωπότητα. Τόσο απλά.