Με έκπληξη παρατηρήσαμε πολλοί από εμάς τον τρόπο που η κυβέρνηση επέλεξε να τιμήσει τα 40 χρόνια από την ένταξη της χώρας μας στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Με μια σύντομη και συνοπτική εκδήλωση στο Ζάππειο Μέγαρο και ολιγάριθμους -λόγω πανδημίας- καλεσμένους, με μια ασαφή μουσική νότα και πολλά ακριβά ενδύματα η κυβέρνηση θεώρησε ότι ξεμπερδεύει με μια υποχρέωση, έτσι τουλάχιστον φαινόταν.

Σήμερα, η ευρωπαϊκή ενοποίηση σηματοδοτεί πρωτίστως την ειρήνη στην ευρωπαϊκή ήπειρο, που δοκιμάστηκε τόσο σκληρά στη διάρκεια του 20ού αιώνα. Η ευρωπαϊκή ενοποιητική διαδικασία σημαίνει όμως και ένα πρότυπο ανάπτυξης μοναδικό στον κόσμο, που συνδυάζει κάποιες πολιτικές αλληλεγγύης με αντικειμενικό σκοπό μια ανάπτυξη που πρέπει να συμμεριζόμαστε όλοι.

Ο εορτασμός της τεσσαρακοστής επετείου από την ένταξη της χώρας στην Ευρωπαϊκή Ενωση (1981 - τότε Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα, ΕΟΚ) στο αίθριο του Ζαππείου - στον ίδιο χώρο δηλαδή όπου έγινε η υπογραφή της Πράξης Προσχώρησης στις 28 Μαΐου 1979 - με τη συμμετοχή όλης σχεδόν της ηγεσίας των ευρωπαϊκών θεσμών (με φυσική παρουσία ή διαδικτυακά) και τα όσα ακούστηκαν εκεί υπογραμμίζει ότι η Ελλάδα πέτυχε.

Οι υπουργοί Οικονομικών της Γαλλίας και της Γερμανίας πραγματοποίησαν στις 27 Απριλίου κοινή παρουσίαση των σχεδίων ανάκαμψης των δύο χωρών τους, τα οποία θα υπέβαλλαν τηνεπομένη στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, από κοινού μάλιστα με την Ιταλία και την Ισπανία, όπως
ανακοίνωσαν. Ο Γάλλος υπουργός Μπρουνό Λεμαίρ μάλιστα, κάνοντας επίδειξη της ενότητας μεταξύ των δύο ισχυρότερων οικονομιών της Ευρώπης, έκλεισε την κοινή συνέντευξη τύπου
με την μάλλον αυτάρεσκη, αλλά πολύ σημαντική για τα ευρωπαϊκά πράγματα, διαπίστωση «Όταν η Γαλλία και η Γερμανία θέλουν, η Ευρώπη μπορεί!».

Από την πολυσχολιασμένη προγραμματική ομιλία του Τζο Μπάιντεν στη Γερουσία κράτησα την εκτίμηση ότι μέσα στη επόμενη δεκαετία θα κριθεί η θέση των ΗΠΑ στον 21ο αιώνα. Δεν πρόκειται για μαντεία, ούτε για πρόβλεψη αστρολόγου που προφητεύει για το πώς θα είναι η Αμερική το 2080 ή το 2090. Πρόκειται για τεκμηριωμένη πολιτική εκτίμηση που βασίζεται στο ότι ο κόσμος γυρίζει σελίδα, ότι βρίσκονται σε εξέλιξη μείζονες αλλαγές - γεωπολιτικές, τεχνολογικές, κλιματικές, κοινωνικές, πολιτικές, πολιτισμικές - και ότι τώρα παίζεται πώς θα πλασαριστεί κάθε χώρα στο νέο τοπίο.

Η διακήρυξη συντάχθηκε και δόθηκε στη δημοσιότητα από την Εκτελεστική Επιτροπή της «ομάδας Σπινέλι»,  μαζί με ευρωβουλευτές από πέντε πολιτικές ομάδες του Ε.Κ. Τη συνυπογράφουν 140 -έως χθες- πολιτικές προσωπικότητες της Ευρωπαϊκής Ενωσης.

Μεταξύ αυτών και πλην του Αλέξη Τσίπρα, συνυπογράφουν οι πρώην πρωθυπουργοί Τζιουζέπε Κόντε (Ιταλία), Χοσέ Θαπατέρο και Φελίπε Γκονζάλεθ (Ισπανία), Γκι Φερχόφστατ (Βέλγιο), ο πρώην Ευρωπαίος επίτροπος Χοακίν Αλμούνια, πρώην πρόεδροι του Ευρωκοινοβουλίου όπως ο Μάρτιν Σουλτς και ο Χανς Γκερτ Πέτερινγκ, πρόεδροι ευρωομάδων όπως η Ιράτσε Γκαρθία Πέρεθ, ευρωβουλευτές και βουλευτές των εθνικών Κοινοβουλίων, ακαδημαϊκοί, δημοσιογράφοι και πολλοί ακόμη εκπρόσωποι της κοινωνίας των πολιτών, του επιχειρηματικού κόσμου και της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, από όλη την Ε.Ε.

Μετά το τέλος του καταστροφικού Βʼ Παγκοσμίου Πολέμου, έπρεπε να αναζητηθεί η κατάλληλη μεθοδολογία για να «λυθεί» το γερμανικό «πρόβλημα». Η ελεγχόμενη από τη Δύση, Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας έπρεπε να προχωρήσει σε μια σταδιακή εκβιομηχάνιση και προς αυτή την κατεύθυνση «πίεζαν» οι ΗΠΑ τη Γαλλία και το Ηνωμένο Βασίλειο.

«Δεν είμαι καθόλου αισιόδοξος για την επόμενη μέρα. Στη συμπεριφορά των κυβερνήσεων κυριαρχεί ο κατακερματισμός ως προς την αξιοποίηση των πολιτικών που θα χρηματοδοτηθούν από το Tαμείο Ανάκαμψης»

Να αποπληρώσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και όχι τα κράτη-μέλη το νέο δημόσιο χρέος που θα προκύψει από τη δανειοδότηση μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, προτείνει ο γενικός γραμματέας της Συνομοσπονδίας Ευρωπαϊκών Συνδικάτων (ETUC), Λούκα Βισεντίνι

Η Ευρώπη μπαίνει στον καινούργιο χρόνο υπό τη συνεχή απειλή της πανδημίας αλλά και με την ελπίδα ότι το εμβόλιο θα βάλει επιτέλους τέρμα σε αυτήν τη μεγάλη δοκιμασία, πιθανόν πριν από το καλοκαίρι του 2021. Οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις θα συνεχίσουν να δανείζονται μεγάλα ποσά για να σώσουν επιχειρήσεις και θέσεις εργασίας. Αλλωστε τα οικονομικά μεγέθη δεν αναμένεται να επανέλθουν στα επίπεδα του 2019 πριν από τα τέλη του 2022.

Τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 11ης Δεκεμβρίου δεν ικανοποίησαν όλους εκείνους που πιστεύουν ότι η Ευρωπαϊκή Ενωση κινείται με ιδιοσυγκρασιακούς αυτοματισμούς στην εξυπηρέτηση των συμφερόντων των κρατών-μελών της. Παρά το γεγονός, όμως, ότι η ΕΕ είναι ένας υπερεθνικός Οργανισμός, στηριζόμενος στην αρχή της αλληλεγγύης, είναι, παράλληλα, και ένας μηχανισμός που αποτελείται από 27 μέρη, τα οποία έχουν κάθε λόγο να προσπαθούν να προστατεύσουν τα συμφέροντά τους, και, συνεπώς, να μετριάσουν το βεληνεκές της αλληλεγγύης, εκεί που αυτά μπορεί να θιγούν.

Η ιταλική πρόταση δεν θα βρει γόνιμο έδαφος στο συντηρητικό ευρωπαϊκό κατεστημένο. Δεν παύει να είναι, ωστόσο, σημαντική έως πολύτιμη για τούτο: Σπάει την ιδιάζουσα, την απεχθή σιωπή που καλύπτει μυριάδες θανάτους Ευρωπαίων στο όνομα της οικονομίας. Ανθρώπων που η ζωή τους θα μπορούσε να έχει σωθεί ή όλων αυτών που μπορεί να σωθεί τους επόμενους λίγους μήνες, μέχρι να γενικευθεί ο εμβολιασμός.

Η κοινοβουλευτική συζήτηση σχετικά με την πολιτική αντιμετώπισης της πανδημίας και των συνεπειών της, την Πέμπτη, ήταν μια συζήτηση εν πολλοίς επί της ουσίας – δεν έλειψαν εκτός κλίματος εξυπνάδες κι ατυχείς χαρακτηρισμοί, αλλά κι αυτά είναι αναμενόμενα. Πέρα από τα κατά συνθήκη κλισέ/συνθήματα που απευθύνονται στα «στρατεύματα» προς τόνωση ηθικού, η αντιπολίτευση άσκησε χρήσιμη κριτική και διατύπωσε προτάσεις για το δέον γενέσθαι. Και ο πρωθυπουργός, με τα μέτρα και τις δράσεις που ανακοίνωσε, έδειξε ότι δεν τις περιφρονεί, τις λαμβάνει υπόψη.