25-26 ΜΑΡΤΙΟΥ 2004. ΣΥΝΟΔΟΣ ΚΟΡΥΦΗΣ ΒΡΥΞΕΛΛΩΝ
Ένα φάντασμα πλανιέται πάνω απ’ την Ευρώπη…
Χριστίνα Πουλίδου, Η ΑΥΓΗ, Δημοσιευμένο: 2004-03-28
Στα καθ’ ημάς το μείζον ενδιαφέρον της Συνόδου Κορυφής που συνεκλήθη στις 25 και 26 Μαρτίου στις Βρυξέλλες, εστιάσθηκε στην εναρμόνιση της συμφωνίας για το Κυπριακό με το κοινοτικό κεκτημένο - και στο θέμα αυτό, η σχετική διατύπωση των συμπερασμάτων της Συνόδου ήταν μια ισχυρή υποστήριξη των ελληνικών θέσεων. Για την ευρωπαϊκή ατζέντα το ξεμπλοκαρισμάτων διαπραγματεύσεων για το Ευρωπαϊκό Σύνταγμα και η επικαιρότητα της τρομοκρατίας ήταν αναμφίβολα τα σημαντικότερα πολιτικά ζητήματα που ανεδείχθησαν στην ατζέντα της συνόδου.
Το πρώτο θέμα θα συνεχίσει να απασχολεί τις διαπραγματεύσεις, καθώς η διελκυστίνδα για το αν θα υπάγεται στο πρωτογενές ή στο παράγωγο δίκαιο της Ε.Ε. η κυοφορούμενη συμφωνία για το Κυπριακό, βρίσκεται υπό τηv επεξεργασία της νομικής υπηρεσίας της Επιτροπής. Κατά πληροφορίες, η τουρκική αξίωσή να ενσωματωθεί στο πρωτογενές δίκαιο της Ε.Ε. η συμφωνία για το Κυπριακό, έχει κριθεί απαράδεκτη από τους κοινοτικούς κύκλους. Η νομική υπηρεσία της Επιτροπής, όμως, επιχειρώντας να βρει διέξοδο στο αδιέξοδο που έχει δημιουργηθεί, φέρεται να ετοίμασε μια πρόταση κατά την οποία θα ονομάζεται «πράξη προσαρμογής» η ενέργεια εναρμόνισης της συμφωνίας με την πράξη προσχώρησης της Κύπρου στην Ε.Ε. Η πρόταση αυτή, κατά ης ίδιες πληροφορίες, απορρίπτεται απ’ την κυπριακή πλευρά, η οποία θεωρεί ότι κατ’ αυτό τον τρόπο η κυοφορούμενη συμφωνία αποκτά τη νομική φύση ενός αναβαθμισμένου Κανονισμού.
Πάντως, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στα συμπεράσματά του καλωσορίζει τη συνεχιζόμενη βούληση της Επιτροπής «να προσφέρει τηv βοήθειά του για μια ταχεία λύση (του Κυπριακού) εντός του πλαισίου του κεκτημένου». Επίσης, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο «επαναβεβαιώνει την ισχυρή του προτίμηση για τηv ένταξη μιας ενωμένης Κύπρου στην Ε.Ε. κι επαναλαμβάνει τηv ετοιμότητά του να προσαρμόσει τους όρους μιας τέτοιας διευθέτησης με τις ιδρυτικές αρχές της Ε.Ε».
Στην ατζέντα της Συνόδου Κορυφής αιφνιδίως εντάχθηκε το θέμα του Ευρωπαϊκού Συντάγματος, καθώς η κυβερνητική αλλαγή της Ισπανίας δημιούργησε προσδοκίες για τη γεφύρωση των διαφωνιών, οι οποίες ενισχύθηκαν από ης δηλώσεις των Πολωνών αξιωματούχων που δείχνουν την πρόθεση μιας ελαστικότερης στάσης. Η ιρλανδική προεδρία ζήτησε κι έλαβε μετά ταύτα τηv εξουσιοδότηση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για την ενεργοποίηση της Διακυβερνητικής Διάσκεψης, γεγονός που επιτρέπει τηv εκτίμηση ότι αν υπάρξουν εντατικές διαπραγματεύσεις, το Ευρωπαϊκό Σύνταγμα μπορεί να συμφωνηθεί στη σύνοδο Κορυφής του Ιουνίου.
Το θέμα της τρομοκρατίας ήταν εξάλλου ένα σημαντικό και προβληματικό ζήτημα που απασχόλησε το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, το οποίο προσγειώθηκε στο τραπέζι της ευρωπαϊκής ηγεσίας μετά τηv επίθεση της Μαδρίτης. Μολονότι λοιπόν η εαρινή Σύνοδος Κορυφής παραδοσιακά είναι μονοθεματική κι έχει ως αντικείμενο την αξιολόγηση της στρατηγικής της Λισσαβώνας, πέρσι η αμερικανική επίθεση στο Ιράκ και φέτος η τρομοκρατική επίθεση στη Μαδρίτη, άλλαξαν ης προτεραιότητες της Συνόδου. Στην παρούσα συγκυρία, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο έκρινε ότι τα μέτρα που είχαν αποφασιστεί τον Οκτώβρη του 2001 είναι επαρκή και άρα απαιτείται η αυστηρότερη εφαρμογή τους και -κυρίως- ο συντονισμός των κρατών-μελών στην εφαρμογή των μέτρων. Στην κατεύθυνση αυτή εγκρίθηκε ο διορισμός ενός νέου αξιωματούχου - του «κυρίου τρομοκρατία» που θα είναι ο Ολλανδός πρώην υπουργός Εξωτερικών Γκι ντε Βρις, ο οποίος θα υπάγεται στον Χαβιέρ Σολάνα και θα εποπτεύει της διαδικασίας συλλογής κι ανταλλαγής πληροφοριών και θα ενημερώνει το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Στην κατεύθυνση αυτή, εξάλλου, κρίθηκε μη επιβεβλημένη η θέσπιση μιας ευρωπαϊκής υπηρεσίας πληροφοριών που προτάθηκε κι απορρiφθηκε. Στην κατεύθυνση αυτή τέλος, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ενέκρινε μια δήλωση αλληλεγγύης των κρατών - μελών σε κράτος - μέλος που δέχθηκε τρομοκρατική επiθεση, το κεiμενο της οποiας προήλθε από το σχέδιο του Ευρωπαϊκού Συντάγματος...
Η αξιολόγηση της στρατηγικής της Λισσαβώνας, τέλος, έδειξε ότι η πορεία είναι ελλειμματική και ότι οι αποφάσεις δεν μετεξελίσσονται σε συγκεκριμένες πράξεις. Στα μέσα περίπου της διαδρομής που ορίσθηκε το2000, οι Ευρωπαίοι ηγέτες διαπίστωσαν ότι
ο συντονισμός είναι ανεπαρκής, ότι η εσωτερική αγορά δεν έχει αναπτύξει τη δυναμική της και ότι θα πρέπει να ενισχυθούν η καινοτομiα, η ανταγωνιστικότητα και η επιχειρηματική κουλτούρα.
Η Σύνοδος Κορυφής των Βρυξελλών για την ελληνική κυβέρνηση πάντως είχε τηv ιδιαίτερη αξία της πρεμιέρας, σε μια σύνοδο που χαρακτηρίσθηκε απ’ το φινάλε του Χ.Μ. Αθνάρ. Και το υπόστρωμα που δημιούργησαν οι Βρυξέλλες (σε σχέση με το Κυπριακό) για τη Λουκέρνη, ήταν χρήσιμο.
Το πρώτο θέμα θα συνεχίσει να απασχολεί τις διαπραγματεύσεις, καθώς η διελκυστίνδα για το αν θα υπάγεται στο πρωτογενές ή στο παράγωγο δίκαιο της Ε.Ε. η κυοφορούμενη συμφωνία για το Κυπριακό, βρίσκεται υπό τηv επεξεργασία της νομικής υπηρεσίας της Επιτροπής. Κατά πληροφορίες, η τουρκική αξίωσή να ενσωματωθεί στο πρωτογενές δίκαιο της Ε.Ε. η συμφωνία για το Κυπριακό, έχει κριθεί απαράδεκτη από τους κοινοτικούς κύκλους. Η νομική υπηρεσία της Επιτροπής, όμως, επιχειρώντας να βρει διέξοδο στο αδιέξοδο που έχει δημιουργηθεί, φέρεται να ετοίμασε μια πρόταση κατά την οποία θα ονομάζεται «πράξη προσαρμογής» η ενέργεια εναρμόνισης της συμφωνίας με την πράξη προσχώρησης της Κύπρου στην Ε.Ε. Η πρόταση αυτή, κατά ης ίδιες πληροφορίες, απορρίπτεται απ’ την κυπριακή πλευρά, η οποία θεωρεί ότι κατ’ αυτό τον τρόπο η κυοφορούμενη συμφωνία αποκτά τη νομική φύση ενός αναβαθμισμένου Κανονισμού.
Πάντως, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στα συμπεράσματά του καλωσορίζει τη συνεχιζόμενη βούληση της Επιτροπής «να προσφέρει τηv βοήθειά του για μια ταχεία λύση (του Κυπριακού) εντός του πλαισίου του κεκτημένου». Επίσης, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο «επαναβεβαιώνει την ισχυρή του προτίμηση για τηv ένταξη μιας ενωμένης Κύπρου στην Ε.Ε. κι επαναλαμβάνει τηv ετοιμότητά του να προσαρμόσει τους όρους μιας τέτοιας διευθέτησης με τις ιδρυτικές αρχές της Ε.Ε».
Στην ατζέντα της Συνόδου Κορυφής αιφνιδίως εντάχθηκε το θέμα του Ευρωπαϊκού Συντάγματος, καθώς η κυβερνητική αλλαγή της Ισπανίας δημιούργησε προσδοκίες για τη γεφύρωση των διαφωνιών, οι οποίες ενισχύθηκαν από ης δηλώσεις των Πολωνών αξιωματούχων που δείχνουν την πρόθεση μιας ελαστικότερης στάσης. Η ιρλανδική προεδρία ζήτησε κι έλαβε μετά ταύτα τηv εξουσιοδότηση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για την ενεργοποίηση της Διακυβερνητικής Διάσκεψης, γεγονός που επιτρέπει τηv εκτίμηση ότι αν υπάρξουν εντατικές διαπραγματεύσεις, το Ευρωπαϊκό Σύνταγμα μπορεί να συμφωνηθεί στη σύνοδο Κορυφής του Ιουνίου.
Το θέμα της τρομοκρατίας ήταν εξάλλου ένα σημαντικό και προβληματικό ζήτημα που απασχόλησε το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, το οποίο προσγειώθηκε στο τραπέζι της ευρωπαϊκής ηγεσίας μετά τηv επίθεση της Μαδρίτης. Μολονότι λοιπόν η εαρινή Σύνοδος Κορυφής παραδοσιακά είναι μονοθεματική κι έχει ως αντικείμενο την αξιολόγηση της στρατηγικής της Λισσαβώνας, πέρσι η αμερικανική επίθεση στο Ιράκ και φέτος η τρομοκρατική επίθεση στη Μαδρίτη, άλλαξαν ης προτεραιότητες της Συνόδου. Στην παρούσα συγκυρία, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο έκρινε ότι τα μέτρα που είχαν αποφασιστεί τον Οκτώβρη του 2001 είναι επαρκή και άρα απαιτείται η αυστηρότερη εφαρμογή τους και -κυρίως- ο συντονισμός των κρατών-μελών στην εφαρμογή των μέτρων. Στην κατεύθυνση αυτή εγκρίθηκε ο διορισμός ενός νέου αξιωματούχου - του «κυρίου τρομοκρατία» που θα είναι ο Ολλανδός πρώην υπουργός Εξωτερικών Γκι ντε Βρις, ο οποίος θα υπάγεται στον Χαβιέρ Σολάνα και θα εποπτεύει της διαδικασίας συλλογής κι ανταλλαγής πληροφοριών και θα ενημερώνει το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Στην κατεύθυνση αυτή, εξάλλου, κρίθηκε μη επιβεβλημένη η θέσπιση μιας ευρωπαϊκής υπηρεσίας πληροφοριών που προτάθηκε κι απορρiφθηκε. Στην κατεύθυνση αυτή τέλος, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ενέκρινε μια δήλωση αλληλεγγύης των κρατών - μελών σε κράτος - μέλος που δέχθηκε τρομοκρατική επiθεση, το κεiμενο της οποiας προήλθε από το σχέδιο του Ευρωπαϊκού Συντάγματος...
Η αξιολόγηση της στρατηγικής της Λισσαβώνας, τέλος, έδειξε ότι η πορεία είναι ελλειμματική και ότι οι αποφάσεις δεν μετεξελίσσονται σε συγκεκριμένες πράξεις. Στα μέσα περίπου της διαδρομής που ορίσθηκε το2000, οι Ευρωπαίοι ηγέτες διαπίστωσαν ότι
ο συντονισμός είναι ανεπαρκής, ότι η εσωτερική αγορά δεν έχει αναπτύξει τη δυναμική της και ότι θα πρέπει να ενισχυθούν η καινοτομiα, η ανταγωνιστικότητα και η επιχειρηματική κουλτούρα.
Η Σύνοδος Κορυφής των Βρυξελλών για την ελληνική κυβέρνηση πάντως είχε τηv ιδιαίτερη αξία της πρεμιέρας, σε μια σύνοδο που χαρακτηρίσθηκε απ’ το φινάλε του Χ.Μ. Αθνάρ. Και το υπόστρωμα που δημιούργησαν οι Βρυξέλλες (σε σχέση με το Κυπριακό) για τη Λουκέρνη, ήταν χρήσιμο.
