Σχεδόν είκοσι χρόνια μετά την προς ανατολάς διεύρυνσή της, η Ευρωπαϊκή Ενωση σκέπτεται, όπως διαβεβαίωσε προχθές από τα Τίρανα, να διευρυνθεί εκ νέου. Αυτή τη φορά προς τα Βαλκάνια, την Ουκρανία, τη Μολδαβία και ίσως τη Γεωργία. Το γεγονός ότι η προηγούμενη διεύρυνση κλόνισε περισσότερο παρά ποτέ τη συνοχή της ενωμένης Ευρώπης, με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί ένα τσουνάμι ευρωσκεπτικισμού σε χώρες που εξ αρχής πρωτοστάτησαν στην ευρωπαϊκή ενοποίηση, όπως η Γαλλία, η Ολλανδία και η Ιταλία, προϊδεάζει πως οι μελλοντικές διευρύνσεις, αν πραγματοποιηθούν, δεν θα είναι όπως οι προηγούμενες.

Η βαθύτατα Βαλκανική εκδοχή πολιτικής, όπως αναδύθηκε στην πρόσφατη συνάντηση Κυριάκου Μητσοτάκη-Έντι Ράμα στα Τίρανα, με αγριάδες και υποχωρήσεις επενδεδυμένες με διπλωματικό ύφος, δεν πρέπει να μας κρύψουν την – σημαντική – ουσία αυτών των διμερών σχέσεων. Πάντως ο Κυριάκος Μητσοτάκης άλλο θέλησε να αναδείξει εμμένοντας στην Ευρωπαϊκή διάσταση της συνάντησης:

Η σχέση που έχει η Δυτική Ευρώπη με τα Βαλκάνια είναι μια σχέση μακραίωνης ψυχολογικής ακαταστασίας. Από τη ρωμαϊκή εποχή μέχρι το απόγειο της Ανατολικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας και από τη φάση της δυαδικής μοναρχίας της Αυστροουγγαρίας και του μεθοριακού ανταγωνισμού με την Οθωμανική Αυτοκρατορία μέχρι τη φημολογούμενη διαπίστωση του Μπίσμαρκ περί της αξίας των οστών των Πομερανών γρεναδιέρων, αυτός ο κατεξοχήν ευρωπαϊκός χώρος, αντιμετωπίστηκε διαχρονικά ως ένα πρόβλημα.

Μια προβληματική χώρα σε ό,τι αφορά τον σεβασμό του κράτους δικαίου και θεμελιωδών δικαιωμάτων, η Σλοβενία, ανέλαβε την περασμένη εβδομάδα την προεδρία του Συμβουλίου Υπουργών της Ευρωπαϊκής Ενωσης (ΕΕ). Παράλληλα η Ελλάδα ανέλαβε την προεδρία της Διαδικασίας Συνεργασίας Νοτιοανατολικής Ευρώπης (SEECP). Μια κύρια προτεραιότητα της Σλοβενίας είναι να προωθήσει τη διεύρυνση της ΕΕ με τις χώρες των Δ. Βαλκανίων (Μαυροβούνιο, Σερβία, Β. Μακεδονία, Αλβανία, κ.ά).

Η τηλεδιάσκεψη κορυφής Ε.Ε. - Δυτικών Βαλκανίων την Τετάρτη 6/5 δεν πρόσθεσε τίποτε το καινούργιο ως προς τον χρονικό ορίζοντα της ενταξιακής προοπτικής των χωρών της περιοχής.

Για δεύτερη φορά μέσα σε τρεις δεκαετίες τα Βαλκάνια λειτουργούν ως βαρόμετρο της δυναμικής της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης με τη διεύρυνση να βρίσκεται σε σχέση συγκοινωνούντων δοχείων με την εμβάθυνση της ευρωπαϊκής ενοποίησης.

Αύριο αναμένεται στη Βόρεια Μακεδονία ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Ντάβιντ Σασόλι. Είναι η πρώτη επίσημη επίσκεψή του εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης και στόχο έχει να συμμαζέψει τα ασυμμάζευτα. Να ανακτήσει έστω ένα μικρό μέρος από τη χαμένη αξιοπιστία της Ε.Ε. Ο Σασόλι δεν θα φανεί τσιγκούνης με τους επαίνους του στα Σκόπια. Θα παραδεχτεί ότι η χώρα έχει κάνει μεγάλες μεταρρυθμίσεις -και το τεράστιο βήμα να αλλάξει το όνομα και το σύνταγμά της και να τα βρει με τη γειτονική Ελλάδα- και θα ζητήσει συγγνώμη για το «ιστορικό λάθος» της τελευταίας συνόδου κορυφής να μη δώσει ημερομηνία έναρξης ενταξιακών διαπραγματεύσεων.

Τα αιματηρά γεγονότα του Σαββάτου στο Κουμάνοβο, στον βορρά της Πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας (ΠΓΔΜ), όπου δυνάμεις της αστυνομίας και Αλβανοί ένοπλοι συγκρούονταν για ώρες, γεννούν φόβους για νέα αποσταθεροποίηση στη Βαλκανική Χερσόνησο, η οποία αποτελεί θέατρο εθνικών αντιπαραθέσεων από την εποχή της δημιουργίας εθνικών κρατών

Πριν από 11 χρόνια, την 24η Μαρτίου 1999, άρχισε η ΝΑΤΟϊκή στρατιωτική επέμβαση στη Σερβία που διήρκεσε 78 ημέρες, μέχρι την 9η Ιουνίου. Εγιναν 38.004 πτήσεις εκ των οποίων οι 10.484 ήταν επιθέσεις από αέρος που έριξαν 23.614 βλήματα.

Η επέμβαση αυτή είχε χαρακτηριστεί από τους υποστηρικτές της ως «ανθρωπιστική επέμβαση», ως επέμβαση με στόχο να σωθούν αθώοι αλβανοί Κοσοβάροι που υφίσταντο δολοφονίες και εθνοκάθαρση από το καθεστώς Μιλόσεβιτς.

«Οταν μία μάρτυς καταθέτει ότι είκοσι ένα (21!) μέλη της οικογενείας της δολοφονήθηκαν, εύκολα αντιλαμβάνεται κανείς τη βαρύτητα αυτής της δίκης.

Είναι σημαντική για όλους. Ιδίως όμως για τα θύματα που θα δουν τελικά να απονέμεται δικαιοσύνη».

Σταθερή αντίληψη του ΣΥΝΑΣΠΙΣΜΟΥ και του ΣΥΡΙΖΑ αποτελούσε και αποτελεί η προώθηση μιας ενεργητικά φιλειρηνικής βαλκανικής πολιτικής μακριά από επιλογές πολέμου και εθνικιστικά μίση. Η εμμονή στο απαραβίαστο των συνόρων και στον πλήρη σεβασμό των ανθρωπίνων και μειονοτικών δικαιωμάτων σε όλες τις χώρες.
Στη βάση αυτή υποστηρίζουμε την ευρωπαϊκή προοπτική και ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση του συνόλου των Βαλκανικών χωρών.

Ζωντανός μύθος. Ηρωας. Περπατά στους δρόμους της πόλης του και οι περαστικοί σταματούν για να τον χαιρετήσουν και να τον αγκαλιάσουν. Η πόλη του είναι το Σεράγεβο. Και εκείνος; Δεν είναι ούτε τηλεοπτικός αστέρας, ούτε διασημότητα του ποδοσφαίρου, ούτε πολιτικός. Στρατιωτικός είναι.

«Μπορεί να είναι κάθαρμα, αλλά είναι το δικό μας κάθαρμα», είχε πει κάποτε ένας Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών για τον διαβόητο Τρουχίλο, τον δικτάτορα της (κατ’ όνομα) Δομινικανής Δημοκρατίας. Αν κρίνει κανείς από διάφορα σχόλια με αφορμή τη σύλληψη του Κάρατζιτς, ο τέως πρόεδρος της Σερβικής Δημοκρατίας της Βοσνίας και νυν υπόδικος για εγκλήματα πολέμου είναι το δικό μας κάθαρμα.