«Μικρή ΔΕΗ»...επί της ουσίας !

Η κυβέρνηση προωθεί νομοθετική ρύθμιση για τη δημιουργία μίας εταιρείας (μικρή ΔΕΗ) που θα προέλθει από τη ΔΕΗ Α.Ε. με μεταβίβαση ποσοστού της τάξεως του 30% του παραγωγικού δυναμικού της μαζί με τα αντίστοιχα δικαιώματα, τις υποχρεώσεις και με αναλογικό ποσοστό (pro rata) της πελατειακής βάσης της.

H νέα εταιρεία θα περιλάβει τις λιγνιτικές μονάδες του ΑΗΣ Αμυνταίου Ι & ΙΙ, 600 MW, του ΑΗΣ Μελίτης Ι, 330 MW και την άδεια ηλεκτροπαραγωγής για τον ΑΗΣ Μελίτη ΙΙ, 450 MW (σύνολο ΑΗΣ 1380 MW) μαζί με τα διαθέσιμα λιγνιτικά αποθέματα των ορυχείων Αμυνταίου, Λακκιάς, Κλειδιού, Λόφων Μελίτης, Κομνηνών Ι και ΙΙ και του ορυχείου Βεύης, τις υδροηλεκτρικές (ΥΗΣ) Πλατανόβρυσης 116 MW, Θησαυρού 384 MW, Άγρα 50 MW, Εδεσσαίου 19 MW, Πουρνάρι Ι και ΙΙ 334 ΜW (σύνολο ΥΗΣ 903 MW) και μία μονάδα Φ.Α. τον ΑΗΣ Κομοτηνής 485 MW.

Με άλλα λόγια πωλούνται 12 μονάδες παραγωγής Η/Ε, συνολικής ισχύος 1380 MW, εκχωρούνται δωρεάν 7 ορυχεία λιγνίτη και δωρεάν η χρήση των υδάτων 5 λιμνών των φραγμάτων των ΥΗΣ με επιδιωκόμενο τίμημα 1,3 ? 1,6 δισ. ευρώ.

Σύμφωνα με τις κυβερνητικές δηλώσεις η απόφαση ελήφθη με σκοπό την εκπλήρωση μνημονιακής δέσμευσης, που αποτελεί προϋπόθεση για την εκταμίευση μίας επόμενης δόσης δανείου, την απελευθέρωση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας (Η/Ε), τη δημιουργία συνθηκών ανταγωνισμού και τελικώς τη μείωση των τιμολογίων των τελικών καταναλωτών. Επιπλέον ανακοινώθηκε ότι το αντίτιμο της πώλησης θα περιέλθει στη ΔΕΗ Α.Ε. και ότι για πέντε έτη θα διατηρηθεί το ισχύον εργασιακό καθεστώς για τους εργαζομένους.

Τα κόμματα της αντιπολίτευσης εξέφρασαν τη σφοδρή αντίθεσή τους, με βασικό επιχείρημα την «ανάγκη διατήρησης του δημόσιου χαρακτήρα της επιχείρησης» και την υπεράσπιση των λαϊκών συμφερόντων και ζήτησαν τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος, με διαφορετικό περιεχόμενο το κάθε ένα.

Καθώς, ως συνήθως, η ουσία του προβλήματος χάνεται μέσα στον ορυμαγδό της παραπληροφόρησης και του λαϊκισμού, ενδεχομένως, θα ήταν χρήσιμες κάποιες επισημάνσεις ώστε ο πολίτης να μπορεί να σταθμίσει αν και με ποια πλευρά επιθυμεί να συνταχθεί.

Η δημιουργία και πώληση της συγκεκριμένης «μικρής ΔΕΗ» από πουθενά δεν προκύπτει ότι αποτελεί μνημονιακή υποχρέωση. Υποχρέωση είναι το άνοιγμα της αγοράς με μείωση της δεσπόζουσας θέσης της ΔΕΗ Α.Ε. κατά 30% και όχι η δημιουργία μίας άλλης εταιρείας με επίσης δεσπόζοντα χαρακτήρα.

Η «μικρή ΔΕΗ» δεν θα απελευθερώσει τη λειτουργία της αγοράς, εξ αιτίας του υφιστάμενου νομοθετικού και ρυθμιστικού πλαισίου, όπως δεν την απελευθέρωσε και η κατασκευή και λειτουργία ιδιωτικών μονάδων παραγωγής Η/Ε με φυσικό αέριο και ΑΠΕ. Αυτό το γνωρίζουν όλοι, κυβέρνηση, αντιπολίτευση μαζί και ιδιώτες παραγωγοί.

Ανταγωνισμός δεν υφίσταται και δεν θα δημιουργηθεί, όσο η κυβέρνηση διατηρεί τον αφανή «δημόσιο ολιγοπωλιακό χαρακτήρα» της αγοράς και εξ αυτού τον πλήρη και ασφυκτικό έλεγχό της.

Αυτό επίσης το γνωρίζουν και το επιθυμούν για τους δικούς τους λόγους όλες οι πλευρές, πλην των καταναλωτών.

Τα τιμολόγια δεν πρόκειται να μειωθούν όσο το κόστος της διατιθέμενης kwh παραμένει ασαφές και όσο η τιμή της έτσι όπως κακώς ορίζεται επιβαρύνεται πέραν του ΦΠΑ, με φόρους υπέρ του δημοσίου και της τοπικής αυτοδιοίκησης, με ειδικά τέλη και τιμολόγια υπέρ τρίτων, όσο διατηρεί σε ισχύ τα επαχθή Αποδεικτικά Διαθεσιμότητας Ισχύος με τις προκλητικά υψηλές επιβαρύνσεις των καταναλωτών και τέλος όσο η ρύθμιση της αγοράς διαμορφώνει συνθήκες ουσιαστικού αποκλεισμού των καταναλωτών από εναλλακτικούς προμηθευτές. Κι αυτό επίσης το γνωρίζουν όλοι οι παραγωγοί και τους συμφέρει.

Όσο αυτός ο «δημόσιος χαρακτήρας» διατηρείται τα τιμολόγια θα αυξάνονται και η οποιαδήποτε αναπτυξιακή προσπάθεια θα συνθλίβεται μεταξύ των διαπλεκομένων πολιτικών και ιδιωτικών συμφερόντων, ενώ τα χρέη των μικρών καταναλωτών και οι διαμαρτυρίες των μεγάλων καταναλωτών θα αυξάνονται.

Η «μικρή ΔΕΗ» δεν θα λύσει κανένα πρόβλημα. Αντιθέτως θα αποτελέσει ισχυρό εμπόδιο στην οποιαδήποτε μελλοντική προσπάθεια (αν υπάρξει) για εξυγίανση του κλάδου. Όσο για τους νέους ιδιοκτήτες της (αν τα καταφέρουν να την αποκτήσουν) θα έχουν εξασφαλισμένη μια σταθερή πηγή άντλησης κερδών που θα προκύπτει από τη δωρεάν χρήση του εθνικού ενεργειακού πλούτου που είναι οι λιγνίτες και τα νερά και τη δεσπόζουσα θέση στην αγορά..

Όσο για το επιχείρημα για την ανάγκη διατήρησης του δημόσιου χαρακτήρα της επιχείρησης, οι υποστηρικτές του είτε είναι αφελείς είτε λαϊκίζουν αφόρητα σε ένα θέμα που θα είχαν πολλά να πουν επί της ουσίας.

Η ΔΕΗ έχει μετατραπεί από ΔΕΚΟ σε Α.Ε. και ποσοστό 49% έχει εκχωρηθεί σε Έλληνες και ξένους μετόχους με την ανοχή των εργαζομένων που αν δεν κάνω λάθος είχαν δεχθεί το «κούρεμα» του ταμείου τους τότε.

Ποιος αγνοεί ότι η χώρα με διαδοχικούς νόμους έχει αποδεχθεί οδηγίες της Ε.Ε., στη συγκρότηση των οποίων συμμετείχε, που προωθούν την κατάργηση του δημόσιου - κρατικού χαρακτήρα της Η/Ε; Πρώτη φορά πληροφορούνται οι αντιτιθέμενοι τις διαδικασίες δημιουργίας ανταγωνιστικής αγοράς; Για ποιο λόγο δημιουργήθηκαν η ΡΑΕ, ο ΛΑΓΗΕ, και ο ΑΔΜΗΕ; Τόσα χρόνια γιατί δεν ζήτησαν τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος;

Το πρόβλημα γι’ αυτούς είναι να διατηρηθεί ο «υφιστάμενος δημόσιος χαρακτήρας της ΔΕΗ Α.Ε.» ή να εξυγιανθεί και να εκσυγχρονισθεί ο πιο σημαντικός κλάδος της εθνικής οικονομίας που μαστίζεται από την αδιαφάνεια και τη διαφθορά;

Η κυβέρνηση προχωρεί σε νομοθετική ρύθμιση. Ποιος ο λόγος; Στις Α.Ε. τέτοιες αποφάσεις λαμβάνονται με αποφάσεις της Γενικής Συνέλευσης των μετόχων. Η κυβέρνηση ως κάτοχος της πλειοψηφίας των μετοχών (51%) της Α.Ε. έχει την ευθύνη και τη δυνατότητα έγκρισης της όποιας πρότασης στη γενική συνέλευση των μετόχων. Γιατί χρειάζεται έγκριση της Βουλής γι’ αυτό;

Όσο για την υλοποίηση των αποφάσεων της Γ.Σ. αυτή είναι ευθύνη του Δ.Σ. Τα μέλη του τελευταίου θα συγκροτήσουν και θα πουλήσουν τη «μικρή ΔΕΗ» και θα είναι δική τους η ποινική και αστική ευθύνη για το σύννομο των αποφάσεών τους. Αυτοί θα αποφασίσουν για τις διαδικασίες εκποίησης και για το εύλογο του τιμήματος. Μπορεί η κυβέρνηση να θέλει να δώσει δωρεάν τα καύσιμα στους νέους ιδιοκτήτες, αλλά θα είναι πολύ δύσκολο στα μέλη του Δ.Σ. να εξηγήσουν στους μετόχους τους αρχικά και στα δικαστήρια μετά γιατί έβλαψαν με αυτό τον τρόπο τα συμφέροντα της Α.Ε. Ακόμη κι αν η πλειοψηφία της Γενικής Συνέλευσης εγκρίνει τις αποφάσεις τους.

Αν η κυβέρνηση θέλει να δώσει δωρεάν τα καύσιμα στους ιδιώτες, δεν αρκεί μία νομοθετική ρύθμιση. Πρέπει πρώτα να κρατικοποιήσει εκ νέου τη ΔΕΗ Α.Ε. και μετά να διαμοιράσει και να δωρίσει το δημόσιο πλούτο της εκ νέου κρατικής πλέον ΔΕΗ. Αλλά αυτά είναι σενάρια επιστημονικής φαντασίας !..

Ακόμη κι αν η διοίκηση της ΔΕΗ Α.Ε. επιτύχει ένα εύλογο τίμημα, σημαντικά πολύ μεγαλύτερο από το προσδοκώμενο, η δωρεάν διάθεση των ενεργειακών πρώτων υλών θα θεμελιώσει μετά βεβαιότητος πολιτικές, ποινικές και αστικές ευθύνες για όσους πολιτικούς και στελέχη της Α.Ε. συμπράξουν στην υλοποίηση αυτού του σχεδίου. Ευθύνες που είναι λογικό να τους ζητήσουν, μέλη του Δ.Σ. που ενδεχομένως θα μειοψηφήσουν, ασφαλώς μέτοχοι της μειοψηφίας των οποίων τα οικονομικά συμφέροντα θα υποστούν σημαντική βλάβη ή ακόμη και εκπρόσωποι των αυτοδιοικητικών αρχών στα όρια των οποίων ευρίσκονται τα δωρεάν προσφερόμενα καύσιμα.

Ακόμη κι όταν ψηφισθεί το επίμαχο νομοσχέδιο, η πώληση της «μικρής ΔΕΗ» θα πρέπει να έχει πειστικές απαντήσεις για τα θέματα που σχετίζονται με τις απαιτήσεις του ταμείου των εργαζομένων επί των περιουσιακών στοιχείων της ΔΕΗ Α.Ε., το εύλογο τίμημα όπως προκύπτει από τη διεθνή βιβλιογραφία και όχι από «βολικούς» εκτιμητές και τέλος από τη δωρεάν εκχώρηση της καύσιμης ύλης (λιγνίτες, νερά) στους ιδιώτες.

Θέματα ικανά να ματαιώσουν το όλο εγχείρημα και να εμπλέξουν σε δικαστικές περιπέτειες όσους δεν κατανοήσουν τη σοβαρότητα των ευθυνών που αναλαμβάνουν.

«Μικρή ΔΕΗ», μία αντιμεταρρυθμιστική, αναχρονιστική, αντιπαραγωγική και επιζήμια πρόταση, κοντολογίς μία «λανθασμένη πολιτική επιλογή» που προωθείται με εξοργιστικά επιχειρήματα, από μη αφελείς πολιτικούς.