Το «απόν νόημα»
Τώρα, είναι σαν η πολιτική να πάσχει από απουσία νοήματος, να στερείται περιεχομένου,
Τα Νέα, Δημοσιευμένο: 2007-10-13
Oι 100 πρώτες ημέρες, κατά μία θεωρία, είναι το κρισιμότερο διάστημα στον βίο μιας κυβέρνησης. Είναι η περίοδος μέσα στην οποία μια κυβέρνηση δίνει το στίγμα της, διαμορφώνει την «εικόνα» της, βάζει μπρος τους στόχους της και, με πρόσφατη την εκλογική νομιμοποίηση, εξασφαλίζει και την αναγκαία, ουσιαστική νομιμοποίηση των στόχων αυτών.
Για την κυβέρνηση «Ν.Δ.-2», από τις εκατό αυτές ημέρες πέρασαν ήδη οι 25. Το ένα τέταρτο. Και ο απολογισμός δεν είναι διόλου ενθαρρυντικός:
- Η περιπέτεια του βιβλίου Ιστορίας τελείωσε άδοξα, με μια κίνηση πανικόβλητου συμβιβασμού με την Ακροδεξιά, ο οποίος συμβιβασμός, πέραν των άλλων πολιτικών συμφραζομένων του, είχε ως συνέπεια να αμφισβητηθεί καίρια και εξ αρχής η ικανότητα της νέας κυβέρνησης να διαχειριστεί τις (πολύ πιο σύνθετες από την τύχη ενός σχολικού εγχειριδίου) απαιτήσεις μιας εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης. Αλλά και η θρυλική μεταρρύθμιση του Ασφαλιστικού άρχισε με τον ίδιο δοκιμασμένο τρόπο- των εκφοβιστικών, τρομοκρατικών «διαρροών»- που σε τόσα ναυάγια οδήγησε στο παρελθόν.
- Η ατιμωτική απόρριψη από την Ευρωπαϊκή Ένωση των στατιστικών λαθροχειριών με το ΑΕΠ ήρθε να κάνει δυσκολότερο το αρχήθεν δύσκολο έργο της σύνταξης προϋπολογισμού, αλλά και να πλήξει το ηθικό κύρος των συντακτών του.
- Η μόνη μεταρρύθμιση που ρητά εξαγγέλθηκε, η αλλαγή του εκλογικού νόμου, εξαγγέλθηκε κατά υποδειγματικά αντι-μεταρρυθιστικό τρόπο. Δέκα χρόνια τώρα συζητείται από τους πιο έγκυρους πολιτικούς και των δύο μεγάλων κομμάτων, μία εκ βάθρων αλλαγή του τρόπου ανάδειξης της εθνικής αντιπροσωπείας, η εισαγωγή μιας παραλλαγής του λεγόμενου «γερμανικού συστήματος». Ο Σημίτης επεχείρησε να το εισάγει, αλλά συμβιβάστηκε με τις αντιδράσεις των βολεμένων πολιτευτών. Και τώρα, η βαθιά κρίση αντιπροσώπευσης που αποτυπώθηκε εντονότερα στις τελευταίες εκλογές, αντί να οδηγήσει σε μια τολμηρή μεταρρύθμιση που θα ανατάσσει την κρίση αυτή, φαίνεται να σπρώχνει σε μια πολιτικάντικη κοπτορραπτική ποσοστών, ώστε να εξασφαλίζεται ευκολότερα μια ευρύτερη αριθμητικά, αλλά μειωμένης νομιμοποίησης, πλειοψηφία του πρωτεύσαντος στις κάλπες...
- Και, τέλος, η φαρσοκωμωδία με τη φορολόγηση του πετρελαίου θέρμανσης, πέραν των συνεπειών που θα έχει για τα υστερούντα δημόσια έσοδα, ήρθε να διαψεύσει πολύ πρόωρα και την αίσθηση σοβαρότητας και διαχειριστικής στιβαρότητας που ο κ. Καραμανλής θέλησε να δώσει, με την επιλογή των μελών του Υπουργικού Συμβουλίου του, χωρίς, αυτή τη φορά, φιγούρες λαϊκού αναψυκτηρίου στη σύνθεσή του και με τις «φήμες» που σέρβιρε, όλες αυτές τις ημέρες, το Μέγαρο Μαξίμου για έναν «άλλο Καραμανλή», που ασχολείται πια με τη δουλειά του κάθε μέρα και φθάνει μέχρι του σημείου να επικοινωνεί τηλεφωνικά με τους υπουργούς του! Για να αποδειχθεί ότι το πρόβλημα της κυβέρνησης «Ν.Δ.-1» δεν ήταν οι μέτριες διαχειριστικές της επιδόσεις, το «πλην» του Καραμανλή ή ο κακός συντονισμός των υπουργείων. Το πρόβλημα ήταν- και παραμένει, παρά τη βελτίωση της ποιότητας του «μέσου υπουργού»- η έλλειψη πυξίδας, η έλλειψη στόχου, κεντρικής ιδέας, στρατηγικής στόχευσης (άλλης, εννοείται, πλην της επανεκλογής).
Αυτό λείπει από την πρώτη ημέρα. Και, για να είμαστε δίκαιοι, δεν λείπει μόνον από το 2004 και ύστερα. Λείπει από το 2001. Από τότε που η ένταξη στη ζώνη του ευρώ- σημείο συμβολικό του εκσυγχρονισμού- κλειδώθηκε, η χώρα πάσχει από έλλειψη στόχου, μιας κινητοποιού κεντρικής ιδέας. Προς στιγμήν, κάποιος πρότεινε να γίνουν οι Ολυμπιακοί η «νέα μεγάλη ιδέα του έθνους», αλλά δεν έπεισε. Και σε κάθε περίπτωση, οι Αγώνες τελείωσαν. Και τώρα;
Τώρα, είναι σαν η πολιτική να πάσχει από απουσία νοήματος, να στερείται περιεχομένου, να μην μπορεί να βγει έξω από την αλάνα των τακτικών ελιγμών, των ανταγωνισμών και των μικρών φιλοδοξιών, σε ένα μεγάλο γήπεδο νέων ιδεών. Το «απόν νόημα», είναι φανερό ότι δεν πρόκειται να καλυφθεί από την πλευρά Καραμανλή. Θα περίμενε κανείς ότι θα δοκιμάσει να το καλύψει η πλευρά του ΠΑΣΟΚ (χώρος από τον οποίο νοηματοδοτήθηκαν δύο δεκαετίες- του ΄80 και του ΄90). Αλλά, προς το παρόν, ο χώρος αναλίσκεται σε ένα γενικό (κι ούτε καν διασκεδαστικό) ξεκατίνιασμα.
Για την κυβέρνηση «Ν.Δ.-2», από τις εκατό αυτές ημέρες πέρασαν ήδη οι 25. Το ένα τέταρτο. Και ο απολογισμός δεν είναι διόλου ενθαρρυντικός:
- Η περιπέτεια του βιβλίου Ιστορίας τελείωσε άδοξα, με μια κίνηση πανικόβλητου συμβιβασμού με την Ακροδεξιά, ο οποίος συμβιβασμός, πέραν των άλλων πολιτικών συμφραζομένων του, είχε ως συνέπεια να αμφισβητηθεί καίρια και εξ αρχής η ικανότητα της νέας κυβέρνησης να διαχειριστεί τις (πολύ πιο σύνθετες από την τύχη ενός σχολικού εγχειριδίου) απαιτήσεις μιας εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης. Αλλά και η θρυλική μεταρρύθμιση του Ασφαλιστικού άρχισε με τον ίδιο δοκιμασμένο τρόπο- των εκφοβιστικών, τρομοκρατικών «διαρροών»- που σε τόσα ναυάγια οδήγησε στο παρελθόν.
- Η ατιμωτική απόρριψη από την Ευρωπαϊκή Ένωση των στατιστικών λαθροχειριών με το ΑΕΠ ήρθε να κάνει δυσκολότερο το αρχήθεν δύσκολο έργο της σύνταξης προϋπολογισμού, αλλά και να πλήξει το ηθικό κύρος των συντακτών του.
- Η μόνη μεταρρύθμιση που ρητά εξαγγέλθηκε, η αλλαγή του εκλογικού νόμου, εξαγγέλθηκε κατά υποδειγματικά αντι-μεταρρυθιστικό τρόπο. Δέκα χρόνια τώρα συζητείται από τους πιο έγκυρους πολιτικούς και των δύο μεγάλων κομμάτων, μία εκ βάθρων αλλαγή του τρόπου ανάδειξης της εθνικής αντιπροσωπείας, η εισαγωγή μιας παραλλαγής του λεγόμενου «γερμανικού συστήματος». Ο Σημίτης επεχείρησε να το εισάγει, αλλά συμβιβάστηκε με τις αντιδράσεις των βολεμένων πολιτευτών. Και τώρα, η βαθιά κρίση αντιπροσώπευσης που αποτυπώθηκε εντονότερα στις τελευταίες εκλογές, αντί να οδηγήσει σε μια τολμηρή μεταρρύθμιση που θα ανατάσσει την κρίση αυτή, φαίνεται να σπρώχνει σε μια πολιτικάντικη κοπτορραπτική ποσοστών, ώστε να εξασφαλίζεται ευκολότερα μια ευρύτερη αριθμητικά, αλλά μειωμένης νομιμοποίησης, πλειοψηφία του πρωτεύσαντος στις κάλπες...
- Και, τέλος, η φαρσοκωμωδία με τη φορολόγηση του πετρελαίου θέρμανσης, πέραν των συνεπειών που θα έχει για τα υστερούντα δημόσια έσοδα, ήρθε να διαψεύσει πολύ πρόωρα και την αίσθηση σοβαρότητας και διαχειριστικής στιβαρότητας που ο κ. Καραμανλής θέλησε να δώσει, με την επιλογή των μελών του Υπουργικού Συμβουλίου του, χωρίς, αυτή τη φορά, φιγούρες λαϊκού αναψυκτηρίου στη σύνθεσή του και με τις «φήμες» που σέρβιρε, όλες αυτές τις ημέρες, το Μέγαρο Μαξίμου για έναν «άλλο Καραμανλή», που ασχολείται πια με τη δουλειά του κάθε μέρα και φθάνει μέχρι του σημείου να επικοινωνεί τηλεφωνικά με τους υπουργούς του! Για να αποδειχθεί ότι το πρόβλημα της κυβέρνησης «Ν.Δ.-1» δεν ήταν οι μέτριες διαχειριστικές της επιδόσεις, το «πλην» του Καραμανλή ή ο κακός συντονισμός των υπουργείων. Το πρόβλημα ήταν- και παραμένει, παρά τη βελτίωση της ποιότητας του «μέσου υπουργού»- η έλλειψη πυξίδας, η έλλειψη στόχου, κεντρικής ιδέας, στρατηγικής στόχευσης (άλλης, εννοείται, πλην της επανεκλογής).
Αυτό λείπει από την πρώτη ημέρα. Και, για να είμαστε δίκαιοι, δεν λείπει μόνον από το 2004 και ύστερα. Λείπει από το 2001. Από τότε που η ένταξη στη ζώνη του ευρώ- σημείο συμβολικό του εκσυγχρονισμού- κλειδώθηκε, η χώρα πάσχει από έλλειψη στόχου, μιας κινητοποιού κεντρικής ιδέας. Προς στιγμήν, κάποιος πρότεινε να γίνουν οι Ολυμπιακοί η «νέα μεγάλη ιδέα του έθνους», αλλά δεν έπεισε. Και σε κάθε περίπτωση, οι Αγώνες τελείωσαν. Και τώρα;
Τώρα, είναι σαν η πολιτική να πάσχει από απουσία νοήματος, να στερείται περιεχομένου, να μην μπορεί να βγει έξω από την αλάνα των τακτικών ελιγμών, των ανταγωνισμών και των μικρών φιλοδοξιών, σε ένα μεγάλο γήπεδο νέων ιδεών. Το «απόν νόημα», είναι φανερό ότι δεν πρόκειται να καλυφθεί από την πλευρά Καραμανλή. Θα περίμενε κανείς ότι θα δοκιμάσει να το καλύψει η πλευρά του ΠΑΣΟΚ (χώρος από τον οποίο νοηματοδοτήθηκαν δύο δεκαετίες- του ΄80 και του ΄90). Αλλά, προς το παρόν, ο χώρος αναλίσκεται σε ένα γενικό (κι ούτε καν διασκεδαστικό) ξεκατίνιασμα.
