Οι τελευταίες εξελίξεις με τις αντικειμενικές δυσκολίες στη διαπραγμάτευση και την ολοκλήρωση της αξιολόγησης αλλά και η κοινή αποδοχή στο εσωτερικό και το εξωτερικό ότι η εθνολαϊκιστική συμμαχία ΣΥ.ΡΙΖ.Α. με τους ακροδεξιούς ΑΝ.ΕΛ. αποτελεί τη χειρότερη εκδοχή των πελατειακών και τυχοδιωκτικών αντιλήψεων, που οδήγησε στο γνωστό φιάσκο των capital controls και του δημοψηφίσματος, την ψήφιση του τρίτου μνημονίου και κυρίως, μετά τις εκλογές του Σεπτεμβρίου κατέστησε κοινό τόπο την άποψη ότι αυτή η κυβέρνηση είναι πλήρως ανίκανη όχι μόνο για την αντιμετώπιση κρίσιμων ζητημάτων όπως το προσφυγικό, αλλά ότι είναι και τελείως ανήμπορη για τη διαχείριση ακόμη και απλών ζητημάτων.

Η έξοδος από την κρίση και τα μνημόνια προϋποθέτει συνεννόηση και συναίνεση και γι’ αυτό το ΠΑΣΟΚ και η Δημοκρατική Συμπαράταξη ζητούσαν τη συγκρότηση κυβέρνησης εθνικής ενότητας με τη συμμετοχή όλων των δημοκρατικών, φιλοευρωπαϊκών δυνάμεων του τόπου συμπεριλαμβανομένων και του ΣΥΡΙΖΑ και της ΝΔ.
Στο μέτρο που αυτό δεν είναι εφικτό, η στήριξη ή η συμμετοχή σε κυβερνητικό σχήμα μπορεί να δοθεί στο πρώτο κόμμα μόνον για λόγους εθνικής ανάγκης και για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα.
Οι οποιεσδήποτε μελλοντικές συνεργασίες σε κυβερνητικό επίπεδο οφείλουν να προσδιορίζονται από σαφή προγραμματική συμφωνία με στόχους και χρονοδιαγράμματα. Η εφαρμογή της παρακολουθείται από επιτροπή των συγκυβερνώντων κομμάτων.

“Η σοσιαλδημοκρατία πάντοτε θα αντιμάχεται, τόσο την κοινωνική αναλγησία της δεξιάς, που στον πυρήνα της έχει μόνο αριθμούς, όσο και τα εθνολαϊκιστικά μορφώματα που δεν ξέρουν να μετρούν καν. Δεν παραβλέπω και δεν αποσιωπώ ότι, οι ανεπαρκέστατοι που μας κυβερνούν, έκαναν παντιέρα τις παθογένειες του ΠΑΣΟΚ στην μακρά πορεία εξουσίας: λαϊκισμό, υποσχεσιολογία, ρουσφέτια, τακτικισμούς, αλαζονεία, αποξένωση από την κοινωνία, λειτουργία στη λογική της ήσσονος προσπάθειας. Αν απαρνηθούμε εμπράκτως τα παραπάνω, αναδύεται ξεκάθαρη η όψη ενός σύγχρονου πολιτικού φορέα που εκφράζει τις δυνάμεις της κοινωνίας που θέλουν και μπορούν να ξαναχτίσουν τη χώρα”

Στο τραπέζι μπορεί και οφείλουν να είναι όλες οι δυνάμεις που πιστεύουν σε μια προοδευτική, μεταρρυθμιστική πορεία της χώρας. Δεν μπορεί να είναι αυτοί που μονίμως αναποδογύριζαν το τραπέζι του διαλόγου αλλά και αυτοί που ποτέ δεν πίστεψαν σε αυτή την πορεία. Αντίθετα την ναρκοθετούσαν συνεχώς. Η ενότητα του χώρου, η διαμόρφωση ενός κυρίαρχου προοδευτικού πόλου είναι επιτακτική ανάγκη αν θέλουμε να επιστρέψει η χώρα σε συνθήκες πολιτικής ομαλότητας. Η παγίωση ενός ανιστόρητου, απολίτικου διπόλου θα είναι πηγή μόνιμων δεινών για την χώρα. Οι προοδευτικοί πολίτες πρέπει να απεγκλωβιστούν και να βρουν χώρο έκφρασης μέσα από μια νέα πολιτική πραγματικά προοδευτική συμμαχία. Ήδη αργήσαμε πάρα πολύ.

Η σοσιαλδημοκρατία δεν απορρίπτει τον πολιτικό φιλελευθερισμό. Αντίθετα ενεργοποιεί τις βασικές του αρχές: την ιδέα της ελευθερίας και της ισότητας για όλους. Δεν έρχεται σε ρήξη με τα ιδεώδη της νεότερης δημοκρατίας αλλά αποτελεί την πραγμάτωση αυτών των ιδεωδών.
Η σοσιαλδημοκρατία θεωρεί ότι ο ανταγωνισμός είναι «εγγενές γνώρισμα των ανθρώπινων σχέσεων» κι επομένως η απάλειψη του ανταγωνισμού είναι αδύνατη. Γι’ αυτό και όχι μόνο αναγνωρίζει την αξία του αλλά επιδιώκει και την ανάδείξή του.
Η σοσιαλδημοκρατία αναγνωρίζει τη σημασία του πολιτικού ανταγωνισμού και επιδιώκει τη μετατροπή του σε «λελογισμένο» ανταγωνισμό που οριοθετείται από τις έννοιες της ελευθερίας και της ισότητας. Όταν ο ανταγωνισμός απωθείται, η πολιτική μετατρέπεται σε διαδικασία επικύρωσης των θελήσεων της αγοράς και η δημοκρατία τίθεται σε κίνδυνο.

Στην εποχή της κρίσης, της σήψης, της παρακμής και της αποϊδεολογικοποιημένης, οπαδικής, πολιτικής παραφροσύνης, ο καθένας δηλώνει πως είναι, ό,τι θέλει. Μάλλον, ό,τι θα ήθελε να είναι. Ενίοτε, για να δικαιολογήσει την αποτυχία των επιλογών του, ή να αποφύγει τις ερινύες, που στοιχειώνουν την ψήφο του στις εκλογές. Έτσι, επιχειρείται να χαρακτηρισθεί ως ο κύριος φορέας έκφρασης της Σοσιαλδημοκρατίας το υβριδικό πολιτικό νεφέλωμα του ΣΥΡΙΖΑ. Ύβρις! Πολιτική, ιδεολογική, ιστορική.
Η αντιμετώπιση του ιδιότυπου φαινομένου ΣΥΡΙΖΑ προϋποθέτει τον προσδιορισμό των ιδεολογικών, πολιτικών και κοινωνικών χαρακτηριστικών του. Δύσκολη η προσπάθεια ένταξης στον ιδεολογικό χάρτη του πολιτικά καινοφανούς και ιδεολογικά ανάδελφου μορφώματος. Ο πλησιέστερος προς την πραγματικότητα όρος, που θα μπορούσε να αποδώσει το φαινόμενο, είναι «παρακμιακός μεταμαρξισμός».

Η πρόταση του επικεφαλής του Ποταμιού Σταύρου Θεοδωράκη για το «Κοινοβούλιο του Κέντρου» αντιμετωπίστηκε με καχυποψία. Επειδή αδιαφορώ για τις προθέσεις - δεν τις ξέρω και ούτε θέλω να τις ξέρω άλλωστε -, δεν θα ασχοληθώ με τα κίνητρα αυτής της πρότασης. Δεν είναι άλλωστε αυτές το αδύνατο σημείο της. Η απουσία των κομμάτων είναι αυτό. Ο επικεφαλής του Ποταμιού αποκλείοντας τα πολιτικά κόμματα από τον διάλογο δεν πετάει την μπάλα στην εξέδρα, δείχνει πως θέλει να παίξει χωρίς μπάλα.

Στη δεκαετία του 1990 ένα μεγάλο προγραμματικό κύμα, με επίκεντρο τις επεξεργασίες του «Τρίτου Δρόμου», επηρέασε όλα τα σοσιαλιστικά κόμματα της Ευρώπης. Αυτό το κύμα επέφερε μια έκρηξη πανεπιστημιακών και μη μελετών και αναλύσεων. Εκτοτε, παρά τα δραματικά γεγονότα της περιόδου 2007-2016, το ενδιαφέρον για αυτή την ιστορική πολιτική δύναμη, παρότι πάντοτε ενεργό, έχει υποχωρήσει.

Δηλαδή κάνετε στροφή προς τη Σοσιαλδημοκρατία ? Ρώτησε ο Ν. Χατζηνικολάου τον πρωθυπουργό.

Αυτός σιώπησε για λίγα δευτερόλεπτα και άρχισε να μιλάει-μετρώντας τα λόγια του- για προοδευτικούς σοσιαλιστές, εννοώντας φυσικά τους σοσιαλδημοκράτες, και για συμμαχίες με αριστερά σχήματα στην ευρώπη , φέρνοντας το παράδειγμα της Πορτογαλίας όπου έχει σχηματισθεί κυβέρνηση με κορμό το Σοσιαλιστικό κόμμα καί με την συμμετοχή οικολόγων και αριστερών δυνάμεων.

Θέλει ο Τσίπρας να στρίψει δεξιά της Εδέμ και να βρεί ζωτικό χώρο? Θέλει με λίγα λόγια να γίνει σοσιαλδημοκράτης?

Το θέμα όμως δεν είναι τι θέλει αλλά τι μπορεί.

Η χώρα, η οικονομία και η κοινωνία ζουν σε ένα διαρκές αδιέξοδο. Η κυβέρνηση αδυνατεί να αναστρέψει την πορεία, αντιθέτως επιταχύνει την πτωτική της τάση.

Η Αξιωματική αντιπολίτευση, που τόσο φώναξε για τον τρόπο που έχασε την εξουσία, τρομάζει στην ιδέα μην την επανακτήσει γρήγορα και κληθεί να ψηφίσει τα ίδια και χειρότερα νομοσχέδια, που τώρα καταγγέλλει.

Τα κόμματα του κέντρου και της σοσιαλδημοκρατίας, βλέπουν τα αδιέξοδα, αλλά δεν μπορούν να πράξουν το αυτονόητο, να συνεργαστούν, για να αποτρέψουν τον διχαστικό δρόμο κυβέρνησης και ΝΔ και την μεγαλύτερη κατάρρευση της χώρας. Δεν μπορούν να καταλάβουν ότι συμφωνούν στα σημαντικά και διαφωνούν στα μικρά, δηλαδή στους προσωπικούς ρόλους.

Γίνεται φανερό κάθε μέρα που περνάει ότι ο αντίπαλος πόλος στην κεντροδεξιά, που σιγά-σιγά συσπειρώνεται, δεν μπορεί να είναι ο ΣΥΡΙΖΑ που με τη πολιτική του ξέφτισε όλα τα οράματα μιας υπεύθυνης και Μεταρρυθμιστικής Ευρωπαϊκής Αριστεράς. Οι πολίτες εξουθενωμένοι από 5 χρόνια λιτότητας και ταυτόχρονης φορολογικής αφαίμαξης στράφηκαν στη ριζοσπαστική αριστερά πιστεύοντας ότι θα φέρει την πολυπόθητη έξοδο από τα μνημόνια και την ανάπτυξη της οικονομίας. Διαψεύστηκαν οικτρά. Ο ΣΥΡΙΖΑ χωρίς σχέδιο και με ιδεοληψίες μιας άλλης εποχής δεν μπορούσε να αντιληφθεί την πραγματικότητα και ως εκ τούτου οδήγησε τη χώρα σε χειρότερη από πρίν κατάσταση.

...Το Ποτάμι, φαίνεται – και ελπίζουμε να είναι έτσι- ότι συνειδητοποιεί πως δεν μπορεί να συνεχίσει την μοναδική του πορεία. Θα πρέπει να αναζητήσει συμμάχους για τη δημιουργία μιας νέας συσπείρωσης, που να αποτελεί πραγματική εναλλακτική πρόταση στα αδιέξοδα που οδήγησε ο λαϊκισμός του ΣΥΡΙΖΑ και τις πολιτικές που προτείνει η κεντροδεξιά του Κυρ. Μητσοτάκη. Και όπως σωστά επισημαίνει ο έμπειρος πολιτικός Σπύρος Λυκούδης, «αυτή η συσπείρωση πρέπει να κοιτάει προς τα αριστερά».