Υπάρχει μια ισχυρή σχολή σκέψης στην Αθήνα για τα μείζονος σημασίας θέματα εξωτερικής πολιτικής (αυτά και μόνο που έχουν βαπτισθεί «εθνικά θέματα» λες και όλα τα άλλα, παιδεία, οικονομία, περιβάλλον, υγεία είναι λιγότερο εθνικά), η οποία ουσιαστικά πρεσβεύει και εισηγείται να μην υπάρξει καμιά λύση ούτε στις ελληνοτουρκικές σχέσεις (θέματα Αιγαίου κ.λπ.) ούτε στο κυπριακό πρόβλημα κ.λπ.

Πτώση των ποσοστών της ΝΔ και σταθεροποίηση του ΠΑΣΟΚ στην πέμπτη θέση εμφανίζεται στην δημοσκόπηση της VPRC για τα Επίκαιρα. Συμφωνα με την έρευνα η ΝΔ συγκεντρώνει 27,5%, και δεύτερο κόμμα είναι η ΔΗΜΑΡ με 16%.
Αναλυτικά από την έρευνα προκύπτει ότι:
■Η ΝΔ προηγείται σταθερά με μεγάλη διαφορά, αλλά παρουσιάζει πτώση κατά 3%, αποτέλεσμα της δυσαρέσκειας για την στάση της στη Δανειακή Συμβαση.
■Το ΠΑΣΟΚ σταθεροποιείται στην πέμπτη θέση των προτιμήσεων, με ποσοστό 11%.
■Μεγάλη πτώση του ΛΑΟΣ που φτάνει το 4,5%
■Σταθερη άνοδο των κομμάτων της Αριστεράς.

Η έλλειψη στρατηγικού βάθους της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής

Ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής είναι ότι σχεδόν ποτέ δεν κατάφερε να αποκτήσει στρατηγικό εύρος και βάθος. Εξίσου σημαντικό είναι και το ότι σχεδόν πάντα είχε και έχει παθητικό χαρακτήρα, προσπαθεί δηλαδή να αντιμετωπίσει προβλήματα και ζητήματα (Κυπριακό, Σκόπια, κλπ) και όχι να επιτύχει σχεδιασμένα μεσομακροπρόθεσμους στόχους.

Η επιμονή, για παράδειγμα, του Κων/νου Καραμανλή για την ένταξη της χώρας στην ΕΟΚ και τα ανοίγματα του Ανδρέα Παπανδρέου προς τις χώρες του Κινήματος των Αδεσμεύτων, αποτελούσαν περισσότερο προσωπικές επιλογές και κινήσεις των συγκεκριμένων ηγετών και λιγότερο μια επεξεργασμένη και προγραμματισμένη εξωτερική πολιτική.

Ο κ. Ανθιμος εξανέστη στο τακτικό κήρυγμά του της Κυριακής, από του άμβωνος της ΕΤ3, διότι το άγαλμα του Μεγάλου Αλεξάνδρου που στήθηκε στα Σκόπια είναι ίσο με οκταώροφη πολυκατοικία και ζήτησε να απαντήσουμε, να φτιάξουμε προφανώς μια δεκαώροφη στη δυτική πλευρά της Θεσσαλονίκης - γιατί στην ανατολική έχουμε.

ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΑΚΟΥΓΟΝΤΑΙ και γράφονται οι πλέον απίθανες – επιεικώς – παραδοξότητες για την ελληνική εξωτερική πολιτική γενικά, τις σχέσεις της χώρας µε την Τουρκία (συστάσεις για επιστροφή σε µια αδιέξοδη, εθνικιστική προσέγγιση και ρητορική), τις σχέσεις µε τη Ρωσία, τις ΗΠΑ κ.ά. ∆εν υπάρχει καµιά αµφιβολία ότι χρειάζεται να ξανασυζητήσουµε και επαναπροσδιορίσουµε ίσως τους βασικούς άξονες της εξωτερικής πολιτικής ορίζοντας ένα «νέο δόγµα»

Προσφάτως έχει ανοίξει μια σοβαρή συζήτηση σχετικά με το «δόγμα» της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής. Τίθεται, συνήθως από πανεπιστημιακούς, η ανάγκη ενός επαρκούς ορισμού της έννοιας «δόγμα». Προτείνονται, ως συγγενείς έννοιες, λέξεις όπως πλαίσιο, προσανατολισμός, στρατηγική και άλλες. Και αυτές οι λέξεις, με τη σειρά τους, απαιτούν πρόσθετους ορισμούς, οδηγώντας σε έναν φαύλο κύκλο αοριστολογίας.

Κάτι κινείται (ίσως) για τα λεγόμενα «εθνικά θέματα». Ανταλλάσσονται επισκέψεις ή υπάρχουν επαφές υψηλού επιπέδου με όλους τους γείτονες, οι δηλώσεις όλων είναι γενικά προσεκτικές, αν και σε αντίθεση με ορισμένες πράξεις.

Τα οικονομικά, η διαφάνεια και η αξιοκρατία είναι, δικαιολογημένα, κύριες προτεραιότητες για τη νέα κυβέρνηση του Γιώργου Παπανδρέου. Όμως κλειδί αποτελεί και η εξωτερική πολιτική. Αν η Ελλάδα επανακτήσει το διεθνές κύρος που είχε το 1999-2003 επί κυβέρνησης Σημίτη, με υπουργό Εξωτερικών τον Γιώργο Παπανδρέου, οι διεθνείς παράγοντες θα έδιναν περισσότερη πίστωση χρόνου στην ελληνική κυβέρνηση για να βάλει σε τάξη τα άθλια οικονομικά της χώρας που κληρονόμησε.

Ο διεθνής χώρος μέσα στον οποίο εκτυλίσσεται η ελληνική εξωτερική πολιτική μεταβάλλεται ραγδαία: νέοι ή ανανεούμενοι πρωταγωνιστές - υποψήφιοι πόλοι- αναδύονται (Κίνα, Ρωσία, Ινδία, ορισμένες λατινοαμερικανικές χώρες), νέες συναινετικές και συνεταιριστικές αντιλήψεις αρχίζουν να αναδεικνύονται στην άλλη όχθη του Βόρειου Ατλαντικού, ενώ η διευρυμένη Ευρώπη πασχίζει να ξεπεράσει την κρίση της διεύρυνσης.

Ας υπενθυμίσουμε, σε μονότονη επανάληψη και με μια παράφραση γνωστής ρήσης, ότι η εξωτερική πολιτική είναι η συνέχεια της εσωτερικής πολιτικής, με άλλα μέσα. Σε πιο αναλυτικό ύφος, οι διεθνείς σχέσεις μιας χώρας έχουν, ή πρέπει να έχουν, ως γνώμονες την εξυπηρέτηση πραγματικών συμφερόντων ή δεδηλωμένων προσδοκιών της ανθρώπινης κοινωνίας, για χάρη της οποίας η πολιτική διαμορφώνεται.