Συμβιβασμοί
Μιχάλης Μητσός, Τα Νέα, Δημοσιευμένο: 2018-06-13
Δεν ήταν η πρώτη φορά. Τον Νοέμβριο του 2016 είχε προειδοποιήσει ότι με την πρώτη ευκαιρία θα έδινε στον Τραμπ μια μπουνιά στη μούρη. Τον Μάιο του 2017 είχε καταγγείλει την εχθρότητα της κυβέρνησης απέναντι στην τέχνη και τους αδύναμους. Τον περασμένο Ιανουάριο, απονέμοντας ένα βραβείο στη Μέριλ Στριπ, είχε πει ότι «αυτός ο γ…νος ηλίθιος είναι πρόεδρος!» Και προχθές, προλογίζοντας τον Μπρους Σπρίνγκστιν στην απονομή των βραβείων Τony, ο Ρόμπερτ ντε Νίρο ξεκίνησε λέγοντας «πρώτα απʼ όλα γ…ται ο Τραμπ».
Το κοινό τον αποθέωσε. Τα εκατομμύρια των τηλεθεατών που παρακολουθούσαν την τελετή δεν άκουσαν όμως τη φράση, γιατί οι λογοκριτές πρόλαβαν και τη σκέπασαν με ένα «μπιπ». Δεν πειράζει, ο Dirty Grandpa με την πρώτη ευκαιρία θα την ξαναπεί. Η ελίτ θα τον ξαναχειροκροτήσει. Και μετά;
Ο κόσμος αλλάζει με μια ταχύτητα που συχνά αιφνιδιάζει και αποσυντονίζει. Ποιος θα το έλεγε πριν από μερικά χρόνια ότι ο Τραμπ πρώτα θα εκλεγόταν πρόεδρος και μετά θα καθόταν στο ίδιο τραπέζι με τον Little Rocket Man; Ποιος θα το έλεγε πριν από λίγους μόλις μήνες ότι ο ΣΥΡΙΖΑ θα καταπιανόταν με ένα θέμα τόσο δύσκολο και αντιδημοφιλές όσο το Μακεδονικό και το θα έφτανε μέχρι το τέλος;
Η χρονική σύμπτωση των ανακοινώσεων του αμερικανού προέδρου και της συνέντευξης Τύπου του έλληνα υπουργού Αμύνης προκάλεσε χθες ιλαρότητα στα social media («Ποιον να διαλέξεις;»). Πίσω από τον αμφιλεγόμενο χαρακτήρα των προσώπων, όμως, υπάρχουν τα μεγάλα γεγονότα. Και το ερώτημα που δημιουργείται είναι μήπως αυτά τα δύο πράγματα συνδέονται μεταξύ τους. Μήπως δηλαδή μόνο ένας απρόβλεπτος μεγιστάνας σαν τον Τραμπ μπορούσε τελικά να υπογράψει μια συμφωνία με έναν αδίστακτο δικτάτορα σαν τον Κιμ. Μήπως μόνο ένας κυνικός πολιτικός σαν τον Τσίπρα μπορούσε τελικά να κλείσει το Μακεδονικό, παρά τις βίαιες αντιδράσεις όχι μόνο της αξιωματικής αντιπολίτευσης και του μεγάλου μέρους της κοινωνίας, αλλά και του κυβερνητικού του εταίρου.
Είναι δίκαιο; Ισως όχι. Είναι «ηθικό»; Ούτε. Είναι έντιμο; Δεν έχουν πολύ νόημα αυτές οι ερωτήσεις, η πολιτική δεν τα έχει πάντα καλά με αυτές τις λέξεις. Είναι, αντίθετα, η τέχνη του συμβιβασμού. Και συχνά το μόνο που μετράει είναι το αποτέλεσμα, όχι ποιος οδήγησε σε αυτό. Η χειραψία της Σιγκαπούρης και η συμφωνία Τσίπρα - Ζάεφ αποτελούν συμβιβασμούς με εκατέρωθεν παραχωρήσεις που μειώνουν τις εντάσεις, απελευθερώνουν δυνάμεις και προσφέρουν ευκαιρίες για δημιουργική συνεργασία. Τα πισωγυρίσματα δεν μπορεί να αποκλειστούν. Αλλά όποιος αντιταχθεί σε αυτούς τους συμβιβασμούς ή τους υπονομεύσει θα πρέπει να εξηγήσει με επάρκεια και πειστικότητα τους λόγους.
Σε κάθε περίπτωση, δεν βοηθά να αντιμετωπίζεις τόσο σοβαρά προβλήματα με ένα «fuck». Μπορεί να λειτουργεί εκτονωτικά - κάτι διόλου αμελητέο -, αλλά δεν είναι ούτε χρήσιμο ούτε παραγωγικό.
Το κοινό τον αποθέωσε. Τα εκατομμύρια των τηλεθεατών που παρακολουθούσαν την τελετή δεν άκουσαν όμως τη φράση, γιατί οι λογοκριτές πρόλαβαν και τη σκέπασαν με ένα «μπιπ». Δεν πειράζει, ο Dirty Grandpa με την πρώτη ευκαιρία θα την ξαναπεί. Η ελίτ θα τον ξαναχειροκροτήσει. Και μετά;
Ο κόσμος αλλάζει με μια ταχύτητα που συχνά αιφνιδιάζει και αποσυντονίζει. Ποιος θα το έλεγε πριν από μερικά χρόνια ότι ο Τραμπ πρώτα θα εκλεγόταν πρόεδρος και μετά θα καθόταν στο ίδιο τραπέζι με τον Little Rocket Man; Ποιος θα το έλεγε πριν από λίγους μόλις μήνες ότι ο ΣΥΡΙΖΑ θα καταπιανόταν με ένα θέμα τόσο δύσκολο και αντιδημοφιλές όσο το Μακεδονικό και το θα έφτανε μέχρι το τέλος;
Η χρονική σύμπτωση των ανακοινώσεων του αμερικανού προέδρου και της συνέντευξης Τύπου του έλληνα υπουργού Αμύνης προκάλεσε χθες ιλαρότητα στα social media («Ποιον να διαλέξεις;»). Πίσω από τον αμφιλεγόμενο χαρακτήρα των προσώπων, όμως, υπάρχουν τα μεγάλα γεγονότα. Και το ερώτημα που δημιουργείται είναι μήπως αυτά τα δύο πράγματα συνδέονται μεταξύ τους. Μήπως δηλαδή μόνο ένας απρόβλεπτος μεγιστάνας σαν τον Τραμπ μπορούσε τελικά να υπογράψει μια συμφωνία με έναν αδίστακτο δικτάτορα σαν τον Κιμ. Μήπως μόνο ένας κυνικός πολιτικός σαν τον Τσίπρα μπορούσε τελικά να κλείσει το Μακεδονικό, παρά τις βίαιες αντιδράσεις όχι μόνο της αξιωματικής αντιπολίτευσης και του μεγάλου μέρους της κοινωνίας, αλλά και του κυβερνητικού του εταίρου.
Είναι δίκαιο; Ισως όχι. Είναι «ηθικό»; Ούτε. Είναι έντιμο; Δεν έχουν πολύ νόημα αυτές οι ερωτήσεις, η πολιτική δεν τα έχει πάντα καλά με αυτές τις λέξεις. Είναι, αντίθετα, η τέχνη του συμβιβασμού. Και συχνά το μόνο που μετράει είναι το αποτέλεσμα, όχι ποιος οδήγησε σε αυτό. Η χειραψία της Σιγκαπούρης και η συμφωνία Τσίπρα - Ζάεφ αποτελούν συμβιβασμούς με εκατέρωθεν παραχωρήσεις που μειώνουν τις εντάσεις, απελευθερώνουν δυνάμεις και προσφέρουν ευκαιρίες για δημιουργική συνεργασία. Τα πισωγυρίσματα δεν μπορεί να αποκλειστούν. Αλλά όποιος αντιταχθεί σε αυτούς τους συμβιβασμούς ή τους υπονομεύσει θα πρέπει να εξηγήσει με επάρκεια και πειστικότητα τους λόγους.
Σε κάθε περίπτωση, δεν βοηθά να αντιμετωπίζεις τόσο σοβαρά προβλήματα με ένα «fuck». Μπορεί να λειτουργεί εκτονωτικά - κάτι διόλου αμελητέο -, αλλά δεν είναι ούτε χρήσιμο ούτε παραγωγικό.
