Με τα λεφτά μου και την κυρά μου;»

«Το νερό έχει πάψει να είναι "ελεύθερο αγαθό", που είναι δηλαδή διαθέσιμο χωρίς περίπου κανένα κόστος. Είναι προφανές ότι πρέπει να εξασφαλίσουμε σε όλους το νερό που απαιτείται για μια ποιότητα ζωής που θα έχει συμφωνηθεί (να μια ευκαιρία για σοβαρό διάλογο). Να συνειδητοποιήσουμε ότι η εξέλιξη θα είναι αρνητική στο μέλλον και ότι πρέπει να δώσουμε κίνητρα σε όλους για να το εξοικονομούν. Ολα αυτά συνηγορούν υπέρ μιας τιμολόγησης κλιμακωμένης. Για τη συμφωνημένη κατανάλωση πρέπει να υπάρχουν τιμές που απλώς να καλύπτουν τα λειτουργικά έξοδα διανομής του νερού. Για τις υπόλοιπες η τιμή πρέπει να αυξάνεται, και μάλιστα δυσανάλογα, ιδίως αν πρόκειται για ιδιωτική κατανάλωση (ξέρετε, πισίνες σε παραθαλάσσιες βίλες κ.λπ.).

»Ζούμε καλώς ή κακώς σε οικονομία της αγοράς και, επομένως, η τιμολογιακή πολιτική είναι ήδη ένα κίνητρο εξοικονόμησης για τους μεγάλους καταναλωτές. Αλλά και οι απλοί πολίτες-καταναλωτές μπορούν να κάνουν προσπάθειες. Παλιότερα είχαν δοθεί κατευθύνσεις που πολλοί ακολούθησαν με εντυπωσιακή κοινωνική ευθύνη. Επιπλέον "χάνουμε" πολύ νερό και από τον τρόπο παραγωγής και οργάνωσης της μεταφοράς και διανομής: πολύ νερό εξατμίζεται σε ανοιχτές διώρυγες ή όταν γίνεται άρδευση σε ώρες υψηλής θερμοκρασίας (όπου γίνεται στάγδην άρδευση παρατηρείται εντυπωσιακή μείωση της ποσότητας νερού, έως και 30-40%). Τα υδρευτικά δίκτυα των πόλεων χάνουν πολύ νερό από κακή κατασκευή ή και παλαιότητα κ.λπ. (λέγεται ότι στην Αθήνα χάνεται το 35% του νερού...). Αυτά όλα και άλλα σχετικά απαιτούν επενδύσεις και εκσυγχρονισμούς που ασφαλώς πρέπει να είναι δημόσια πολιτική και που θα χρηματοδοτηθεί τουλάχιστον εν μέρει από την τιμολόγηση για την οποία μιλήσαμε.

»Πιστεύω περισσότερο σε μια σοβαρή και αξιόπιστη προληπτική πολιτική. Υπάρχει σημαντικό πρόβλημα σπατάλης με περιφρόνηση κάθε στοιχειώδους μέτρου ελέγχου. Να παρατηρήσω απλώς ότι για να είναι αδίκημα αυτή η συμπεριφορά, πρέπει να συμφωνήσουμε ότι το νερό είναι δημόσιο αγαθό και επομένως η διαχείρισή του περιλαμβάνει και πτυχές που δεν ορίζονται απλώς από την αγορά (γιατί τότε η απάντηση θα είναι του τύπου "με τα λεφτά μου και την κυρά μου"!...). Τότε δικαιολογείται το πρόστιμο και πράγματι πρέπει να είναι βαρύτατο.

»Για να μη μένουμε μόνο σ’ αυτά να δούμε και τι μπορούμε να κάνουμε. Και μπορούμε να κάνουμε πολλά. Ενα "ακραίο" παράδειγμα είναι η ανακύκλωση των χρησιμοποιημένων νερών (και από την αποχέτευση...) της Ιερουσαλήμ, που διοχετεύονται σε διαδοχικούς σταθμούς, όπου "καθαρίζονται" με βιολογικές μεθόδους και χρησιμοποιούνται τοπικά για άρδευση.

Επισκέφθηκα προ ετών την Κοπεγχάγη, όπου ο δήμος έχει εγκαταστήσει απλούστατα συστήματα ανακύκλωσης των σκουπιδιών σε όλες τις πολυκατοικίες (στον ελεύθερο χώρο...) και αρκετά πιο πολύπλοκα συστήματα ανακύκλωσης του νερού σε ορισμένες, με στόχο να γενικευθεί: τα νερά της κουζίνας και του μπάνιου στέλνονται στα υπόγεια, όπου υπάρχει σύστημα καθαρισμού και στη συνέχεια στην ύδρευση των δεντροστοιχιών, οι οποίες επίσης λιπαίνονται με τα κομπόστ του πρώτου συστήματος.

Επειδή τα πράγματα στην Ελλάδα δεν είναι ρόδινα, πρέπει προφανώς να εφαρμοστούν αυστηρότατα οι νόμοι, γιατί σε ορισμένες περιπτώσεις η κατάσταση είναι καταστροφική, όπως στη λίμνη της Κορώνειας ή στον Ασωπό. Να απαιτήσουμε και το διασυρμό τους με τη δημοσιοποίηση των ονομάτων τους: βιομηχανίες που ρίχνουν τα απόβλητά τους, συχνά πολύ τοξικά, αγροτικές εγκαταστάσεις, μεμονωμένοι παραγωγοί, δημόσιοι οργανισμοί... Και βεβαίως, να τους επιβληθεί παύση της ρυπαντικής δραστηριότητας αλλά και συμμετοχή στην αποκατάσταση της ζημιάς (δεκάδες εκατομμύρια ευρώ για την Κορώνεια...). Αυτό είναι και το πνεύμα και σε πολλές περιπτώσεις και το γράμμα της νέας κοινοτικής νομοθεσίας για την "περιβαλλοντική ευθύνη"».