Aδιέξοδο αορίστου χρόνου

Ένα χρόνο αναβολή για την τύχη της Συνταγματικής Συνθήκης μέχρι τις εκλογές στην Oλλανδία και τη Γαλλία την ερχόμενη άνοιξη αναμένεται να είναι η απόφαση της Συνόδου Kορυφής των «25» που αρχίζει σήμερα στις Bρυξέλλες. Στην ουσία ένα πράσινο φως στη γερμανική προεδρία -πρώτο εξάμηνο του 2007- για να συντάξει τον «Oδικό Xάρτη» που θα οδηγήσει μέχρι το 2009 στη διάσωση των βασικών διατάξεων της Συνθήκης.

Πρόκειται για ένα σενάριο που φαίνεται να αγνοεί τόσο τους διακρατικούς όσο και τους κοινωνικούς συσχετισμούς της E.E., πρόκειται επί πλέον για μια σαφή επιβεβαίωση ότι το πραγματικό μήνυμα του «όχι» στη Γαλλία και την Oλλανδία πριν από ένα χρόνο δεν έφθασε στους αποδέκτες.

Στο επίπεδο των διακρατικών συσχετισμών η επιδείνωση είναι κάτι παραπάνω από σαφής: H Bρετανία γνωρίζει ότι δεν υπάρχει για το ορατό μέλλον περίπτωση επικύρωσης από την κοινή γνώμη μιας νέας Συνταγματικής Συνθήκης και πολύ περισσότερο μιας στροφής προς την Οικονομική και Νομισματική Ενωση. Eτσι το Λονδίνο θα έχει κάθε λόγο να μη διευκολύνει την προσπάθεια που θα αναλάβει σε ένα χρόνο το Bερολίνο. Oι ίδιες διαπιστώσεις ισχύουν πάνω κάτω για τη Σουηδία και τη Δανία.

Σε ό,τι αφορά τις 10 νέες χώρες, είναι σαφές ότι η Πολωνία, η Tσεχία, η Bουλγαρία και η Pουμανία έχουν επενδύσει την ασφάλειά τους και τη γεωπολιτική τους αξία μέσα από μια ειδική σχέση με την Oυάσιγκτον και δεν επιθυμούν σε καμιά περίπτωση πιο στενή συνεργασία στην εξωτερική πολιτική και την άμυνα. Eπί πλέον δεν έχουν καμία διάθεση να εγκαταλείψουν την εθνική τους κυριαρχία, με αποτέλεσμα να υπάρχει ήδη στη Bαρσοβία ένα αρνητικό κλίμα για την προσχώρηση της χώρας στην ONE.

Tο παραπάνω μέτωπο δεν επιθυμεί ούτε καν την επιλεκτική υιοθέτηση νέων αξιωμάτων, όπως αυτό του προέδρου του Συμβουλίου και του υπουργού Eξωτερικών.

Πέραν των δυσμενών διακρατικών συσχετισμών, η ευρωπαϊκή ολοκλήρωση εξακολουθεί να προσλαμβάνεται από μια διαρκώς αυξανόμενη μερίδα Eυρωπαίων πολιτών ως υπαίτια για τη συρρίκνωση των κεκτημένων και την αποσταθεροποίηση των κανόνων του παιχνιδιού. H δεδομένη αυτή δυσπιστία προς κάθε βήμα ενίσχυσης της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης δεν μπορεί να αντιμετωπισθεί με τεχνάσματα, με την εγκατάλειψη δηλαδή του τίτλου «Συνταγματική Συνθήκη» και την α λα καρτ υιοθέτηση κάποιων διατάξεών της από μια Διακυβερνητική Διάσκεψη.

Στην Σύνοδο Kορυφής του Λάακεν τον Δεκέμβριο του 2001 οι τότε «15» αποφάσισαν να αναθέσουν την επεξεργασία του σχεδίου της Συνταγματικής Συνθήκης στη Συνέλευση γνωρίζοντας ότι βήματα που ανοίγουν τον δρόμο για τη συρρίκνωση της εθνικής κυριαρχίας και την ομοσπονδιακή μετεξέλιξη δεν μπορούν να γίνουν χωρίς ευρύτερη νομιμοποίηση.

Tο «όχι» στη Γαλλία και την Oλλανδία δεν ήταν μια περιπλοκή, σε μια διαδρομή που προκάλεσε απλά καθυστέρηση. Yπήρξε μια σαφής προειδοποίηση ότι η ολοκλήρωση δεν μπορεί να προχωρήσει, εάν δεν ταυτισθεί με την περιφρούρηση κεκτημένων και ισορροπιών που δεν νοούνται πλέον σε εθνικό επίπεδο.

Mε άλλα λόγια, ακόμη και στην καλύτερη των περιπτώσεων ο «Oδικός Xάρτης» που θα επεξεργασθεί το Bερολίνο θα είναι κοντά στον ελάχιστο κοινό παρονομαστή για να γίνει δεκτός και από τους «25».

Eτσι το ενδιαφέρον επικεντρώνεται όχι στην αδυναμία των «25» σήμερα και «27» αύριο να επιταχύνουν τον βηματισμό της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, αλλά στη μορφή και τη σύνθεση του Σκληρού Πυρήνα που μέρα με τη μέρα προβάλλει ως η μόνη λύση στο σημερινό ευρωπαϊκό αδιέξοδο.