Να κάνουμε μια μικρότερη Ευρώπη της Αμυνας

Στις 10 Νοεμβρίου, ο Φρανσουά Ολάντ θα κληθεί να καταθέσει ως μάρτυρας στη δίκη για τις τρομοκρατικές επιθέσεις στο «Bataclan», τον Νοέμβριο του 2015. Η μαρτυρία του αναμένεται με ανυπομονησία. Ο γάλλος πρώην πρόεδρος, όμως, μόλις δημοσίευσε κι ένα βιβλίο, με τον τίτλο «Αντιμετώπιση». Εκεί περιγράφει, μέσα από αιχμηρά πορτρέτα, τους υποψηφίους στην πιο κρίσιμη προεδρική εκστρατεία της Πέμπτης Δημοκρατίας και αναφέρεται λεπτομερώς στις μεγάλες προκλήσεις που πρέπει να αντιμετωπίσει η Γαλλία. Μιλάει στα «ΝΕΑ Σαββατοκύριακο» λίγες ώρες πριν από την παρουσία του στη μεγάλη δίκη.

Κύριε πρόεδρε, ποιο μήνυμα σκοπεύετε να μεταφέρετε μέσω της κατάθεσής σας στη δίκη για τις επιθέσεις του Νοεμβρίου του 2015;

Ελπίζω η πλευρά των θυμάτων να ακούσει όλες τις μαρτυρίες, για να καταλάβει τι συνέβη εκείνο το βράδυ. Ελπίζω επίσης να απαντηθούν όλες οι εύλογες ερωτήσεις σχετικά με την πολιτική κατάσταση της Γαλλίας όταν έγιναν οι επιθέσεις και να αποδειχθεί ότι η ισλαμιστική τρομοκρατία έπληξε τη Γαλλία όχι επειδή συμμετείχε στις επεμβάσεις στο Μάλι, τη Συρία ή το Ιράκ, αλλά επειδή οι αξίες της Γαλλίας, ο τρόπος ζωής της, ήταν αφόρητοι στα μάτια του Ισλαμικού Κράτους.

Παρακολουθείτε τη δίκη;

Ναι.

Ποια μαρτυρία σάς σημάδεψε περισσότερο;

Είναι όλες πολύ δυνατές. Μιλάμε πολύ για το Bataclan αλλά υπήρξαν επίσης 40 θύματα στις ταράτσες των μπαρ και εστιατορίων και ένας θάνατος στο Stade de France. Στις ιστορίες ακούμε τη βαρβαρότητα των δολοφόνων. Αποκαλύπτονται πράξεις μίσους και καταστροφής. Εχουν καταδιώξει γυναίκες, άνδρες, όλων των ηλικιών, όποια και αν είναι η θρησκεία τους, για να τους σκοτώσουν και να βεβαιωθούν ότι είναι νεκροί. Αυτή η αδυσώπητη συμπεριφορά και η φρίκη που αφηγούνται οι μάρτυρες είναι συναρπαστική. Υπάρχουν πληγές που δεν θα επουλωθούν ποτέ· οι επιζώντες είναι αυτοί που μετά βίας ζουν. Δεν θα μπορέσουν ποτέ να ξεφύγουν από αυτό που έχουν περάσει. Γιʼ αυτό είναι σημαντική αυτή η δίκη. Δείχνει ότι η δημοκρατία, με τους κανόνες δικαίου της, είναι ικανή να ανατρέψει τις τραγωδίες μπροστά σε κατηγορουμένους που μπορούν να υπερασπιστούν τον εαυτό τους. Οτι η δικαιοσύνη είναι ισχυρότερη από τη βαρβαρότητα.

Ησασταν πρόεδρος της δημοκρατίας τότε και είχατε λάβει μεγάλη υποστήριξη, ειδικά από την Ευρώπη. Θεωρείτε ότι υπάρχει ευρωπαϊκή συνεργασία σήμερα;

Η τρομοκρατία του ISIS είναι μικρότερη μετά τις επιθέσεις του 2015, ενώ η συνεργασία για την καταπολέμησή της στην Ευρώπη βελτιώθηκε και εντατικοποιήθηκε σημαντικά. Οι υπηρεσίες πληροφοριών μας συνεργάζονται όλο και καλύτερα, επομένως αυτό είναι επίσης ένα μάθημα που διδαχθήκαμε από αυτήν την κρίση.

Μιλώντας για ευρωπαϊκή συνεργασία και αλληλεγγύη, η Ελλάδα έχει συνάψει αμυντική συμφωνία με τη Γαλλία για την εξασφάλιση στρατιωτικού εξοπλισμού. Είστε από τους λίγους που πολέμησαν για μια Ευρώπη της Αμυνας, πιστεύετε ότι θα μπορέσει να γίνει μια μέρα ή πρέπει να τηρήσουμε τις διμερείς συμφωνίες;

Πρώτον, χαιρετίζω αυτή την απόφαση της Ελλάδας, δηλαδή να προμηθεύεται εξοπλιστικά από μια ευρωπαϊκή χώρα, όταν κάποιες χώρες της ηπείρου προμηθεύονται μόνον από τους φίλους μας τους Αμερικανούς. Η πρώτη προϋπόθεση για μια Ευρώπη της Αμυνας είναι να έχει το ίδιο υλικό, την ίδια ευρωπαϊκή παραγωγή και μια αμυντική βιομηχανία που να μπορεί να είναι υψηλού επιπέδου για να εξασφαλίσει εξοπλισμό υψηλής ποιότητας, μεγάλης ακρίβειας και υψηλής τεχνολογικής ικανότητας. Αυτό είναι ένα σημαντικό βήμα που έχουν κάνει η Ελλάδα και η Γαλλία και νομίζω ότι η ευρωπαϊκή άμυνα μπορεί να γίνει μόνο με λίγες χώρες.

Το συνειδητοποίησα κατά την πενταετή μου θητεία. Το να θέλουμε μια Ευρώπη της Αμυνας των 27 δεν είναι δυνατό, δεν μοιραζόμαστε απαραίτητα την ίδια πολιτική. Υπάρχουν ουδέτερες χώρες, άλλες που δεν θέλουν να ασχοληθούν περισσότερο με αμυντικά ζητήματα, επομένως είναι πολύ σημαντικό, χρήσιμο και επείγον να κάνουμε μια μικρότερη Ευρώπη, πιο συνεπή στα αμυντικά ζητήματα. Παραμένοντας στο ΝΑΤΟ, γιατί αν θέλουμε αυτή την Ευρώπη να μοιράζονται χώρες που έχουν ισχυρούς δεσμούς με τις Ηνωμένες Πολιτείες, πρέπει να τους εγγυηθούμε ότι αυτό θα γίνει σε αρμονία με τους συμμάχους τους.

Με την αποχώρηση ορισμένων ευρωπαίων αρχηγών κρατών, συμπεριλαμβανομένης της Ανγκελα Μέρκελ, με την οποία είχατε πολλές κόντρες για το ελληνικό ζήτημα, η Ευρώπη θα γυρίσει σελίδα. Πώς θα γράφατε τις επόμενες γραμμές;

Η Ευρώπη δεν αποτελεί πλέον αντικείμενο κριτικής για θέματα που έθεταν υπό αμφισβήτηση την ακεραιότητά της, κάτι που θα μπορούσε να οδηγήσει σε εξόδους από την ΕΕ. Μετά το Brexit κανένα λαϊκιστικό κόμμα δεν προτείνει πια την αποχώρηση από την ΕΕ. Από την άλλη πλευρά, η ΕΕ είναι αποδυναμωμένη από τις αποφάσεις της, τη γραφειοκρατία της, από τις διαδικασίες της και αν αντέδρασε αρκετά καλά την εποχή της υγειονομικής κρίσης ή της υπερθέρμανσης του πλανήτη, υστερεί σε σημαντικούς προσανατολισμούς. Αυτός είναι ο λόγος που στο βιβλίο μου κάνω έκκληση για έναν σκληρό πυρήνα της ΕΕ σε αυτήν την Ευρώπη των 27. Ενας πιο ένθερμος πυρήνας, πιο ολοκληρωμένος σε πολλούς τομείς, όπως η άμυνα, η δημοσιονομική εναρμόνιση, η οικονομική αλληλεγγύη, η καταπολέμηση της υπερθέρμανσης. Ο,τι κι αν χρειάζεται πολύς χρόνος για να κάνει η Ευρώπη των 27, μια μικρότερη Ευρώπη θα το κάνει πιο γρήγορα και καλύτερα.

Στο βιβλίο σας μιλάτε πολύ για τους υποψηφίους στις προεδρικές εκλογές που θα διεξαχθούν σε έξι μήνες στη Γαλλία. Υπάρχει ο κίνδυνος η χώρα να στραφεί στην Ακρα Δεξιά;

Η Γαλλία έχει υπονομευτεί από την Ακροδεξιά, ήδη από τα μέσα της δεκαετίας του 1980, με μια ομάδα που έχει σχηματιστεί γύρω από την οικογένεια Λεπέν που επηρεάζει το 15% - 20% των ψηφοφόρων και σήμερα περισσότερο με λαϊκιστικές ομάδες. Είναι πρόβλημα να βλέπουμε ότι ο λαϊκισμός μειώνεται παντού στην Ευρώπη, αλλά όχι στη Γαλλία, μια χώρα αξιών και ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Ομως οι λαϊκιστές υποψήφιοι δεν έχουν καμία πιθανότητα να κερδίσουν τις προεδρικές εκλογές. Ο γαλλικός λαός απορρίπτει τις συγκρούσεις και τη χειραγώγηση της Ιστορίας, δεν θέλει πόλεμο θρησκειών. Αλλά τα δημοκρατικά κόμματα πρέπει να ενωθούν. Οι μεγάλοι σχηματισμοί αποδυναμώνονται. Κάνω έκκληση σε αυτή τη δημοκρατία που είναι κουρασμένη.

Αυτό ισχύει και για την Ευρώπη...

Ναι, οι Ευρωπαίοι πρέπει να ενδιαφέρονται περισσότερο για την Ευρώπη. Ξέρετε, οι κυβερνήσεις στέλνουν πάντα εκπροσώπους στην Ευρώπη με μεγάλη ικανότητα, αλλά όχι αρκετά δημοφιλείς για να ακουστούν καλύτερα και να δώσουν μεγαλύτερη συνοχή στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Αυτό πρέπει να αλλάξει.