Είναι τόσο απλό, δεν μπορούν και δεν θέλουν

Η εμφάνιση της κυβέρνησης στη ΔΕΘ (πρωθυπουργού και υπουργών) επιβεβαίωσε ότι κινούνται σε μια παράλληλα πραγματικότητα και για τη χώρα και για το σύστημα Υγείας ειδικότερα. Δεν εξηγείται αλλιώς η αίσθηση επιτυχίας (sic) τους στον χώρο της Υγείας που εξέπεμψαν τόσο ο πρωθυπουργός όσο και ο Υπουργός Υγείας. Παρ’ όλο που η πανδημία, αλλά πολύ περισσότερο η πολιτική της κυβέρνησης Μητσοτάκη στην Υγεία έχουν αφήσει βαρύ αποτύπωμα στη χώρα και στο ΕΣΥ.

Απώλειες χιλιάδων συνανθρώπων μας, ελλειμματική έως ανύπαρκτη υγειονομική φροντίδα, 1 στους 3 πολίτες να μην μπορεί να καλύψει με κανέναν τρόπο τις ανάγκες υγείας του, τακτικά χειρουργεία στο ΕΣΥ να καθυστερούν για μήνες, πλέον και για χρόνια, ακόμα και για παιδιατρικά περιστατικά, απώλεια εισοδήματος όχι μόνο στα χαμηλά αλλά και στα μεσαία στρώματα που προκαλεί και υγειονομική φτώχεια, λειτουργία του δημόσιου συστήματος Υγείας με πάνω από 10.000 λιγότερους εργαζομένους στο ΕΣΥ σε σύγκριση με το 2021. Την ίδια ώρα όλο και περισσότερες περιφερειακές δομές Υγείας σε όλη τη χώρα αποδιοργανώνονται και αναστέλλουν μέρος της τακτικής τους λειτουργίας, ενώ συχνά αδυνατούν και να εφημερεύσουν.

Κινούνται σε μια παράλληλη πραγματικότητα όπου πρωθυπουργός και υπουργός Υγείας πανηγυρίζουν μεταξύ άλλων για τη μεταρρύθμιση στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας και το «μπάχαλο» με τον προσωπικό γιατρό. Μέχρι σήμερα έχουν συστηματικά επιχειρήσει την απαξίωση των νέων δημόσιων δομών, των ΤΟΜΥ, που μέσα σε ενάμιση χρόνο (από τον Δεκέμβριο του 2017 μέχρι το καλοκαίρι του 2019) αποτελούσαν πετυχημένο παράδειγμα για τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας με μετρήσιμα αποτελέσματα στη φροντίδα υγείας των πολιτών.

Εμφανίζουν ύστερα από τρία χρόνια διακυβέρνησης ένα σχέδιο (μια αντι-μεταρρύθμιση) που δίνει έμφαση σε ιδιώτες γιατρούς, μετονομάζοντας τον οικογενειακό σε προσωπικό γιατρό, που αντί να επενδύσει στην εκπαίδευση των πολιτών, στο θετικό παράδειγμα και στα κίνητρα για την καθιέρωση της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας (ΠΦΥ), υιοθετεί τη λογική ποινών και αποκλεισμών για τους πολίτες που δεν θα εγγραφούν σε προσωπικό γιατρό με αύξηση της συμμετοχής τους στα φάρμακα.

Σε αυτό το εγχείρημα, που μόνο ιστορία επιτυχίας δεν μπορεί να χαρακτηριστεί, ακόμη και οι ιδιώτες γιατροί, μέλη φιλικών προς την κυβέρνηση ιατρικών συλλόγων, δείχνουν να γυρίζουν την πλάτη, οι πολίτες ταλαιπωρούνται απίστευτα για να μπορέσουν να ολοκληρώσουν ηλεκτρονικά την εγγραφή τους, ενώ είναι χαρακτηριστικό ότι όσοι γράφονται σε προσωπικό γιατρό το κάνουν για να αποφύγουν την ποινή στη συνταγογράφηση και μπορεί να μην τον συναντήσουν ποτέ.

Την ίδια ώρα εξαγγέλλονται sms για προληπτικές εξετάσεις πιθανότατα σε ιδιωτικούς διαγνωστικούς ομίλους, με δεδομένο ότι δεν γίνεται η παραμικρή νύξη για αντίστοιχη στελεχική και υλικοτεχνική ενίσχυση των δημόσιων εργαστηρίων. Η πρόληψη όμως απαιτεί συνέχεια, απαιτεί εκπαίδευση του πολίτη και των υγειονομικών σε μια άλλη κουλτούρα, απαιτεί διατομεακότητα κι ένα σταθερό σημείο αναφοράς και δεν μπορεί να εξαντλείται σε πακέτα εργαστηριακών εξετάσεων στην πρώτη ευκαιρία εύρεσης πόρων. Και αυτό δεν είναι ζήτημα πολιτικής επιλογής, αλλά βασικών αρχών της δημόσιας Υγείας.

Παρεμπιπτόντως ο πρωθυπουργός στην ομιλία του και ύστερα από 2,5 χρόνια πανδημίας, συμπίεσης του ΕΣΥ και μαζικής αποχώρησης υγειονομικών κάνει λόγο για αύξηση 10% στο ειδικό μισθολόγιο των γιατρών. Οφείλουμε να σημειώσουμε ότι εδώ και ενάμιση χρόνο η αξιωματική αντιπολίτευση, ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. Αλέξης Τσίπρας έχει δημόσια επισημάνει και δεσμευθεί για ανάγκη ουσιαστικής αναβάθμισης των αποδοχών στο ΕΣΥ: 1. εισαγωγικός μισθός 2.000 ευρώ για γιατρούς στο ΕΣΥ και ειδικό πλαίσιο κινήτρων σε απομακρυσμένες και νησιωτικές περιοχές και 2. αντίστοιχη αναβάθμιση των αποδοχών και ένταξη στα ΒΑΕ απαιτείται για όλο το προσωπικό του ΕΣΥ, για το οποίο δεν γίνεται λόγος.

Η συνεχιζόμενη απόσταση της κυβέρνησης Μητσοτάκη από τις ανάγκες υγείας των πολιτών επιβεβαιώθηκε ακόμη και σε αυτή την προεκλογικού χαρακτήρα ομιλία. Είναι σαφές ότι όχι μόνο αντιμετώπισαν και αντιμετωπίζουν την πανδημία με μια αίσθηση προσωρινότητας, αλλά συνολικά το σύστημα Υγείας και τις ανάγκες υγείας των πολιτών με τη λογική της μικρότερης δυνατής προσπάθειας και επένδυσης, ως αναγκαίο κακό από το οποίο θέλουν να απεμπλακούν πριν καλά καλά λήξει η οξεία φάση της πανδημίας.

Είναι τόσο απλό. Για τη σημερινή κυβέρνηση η ατζέντα του κοινωνικού κράτους, της δημόσιας πολιτικής Υγείας είναι τόσο ξένη, ενίοτε περιττή, που όταν «αναγκάζεται» να ασχοληθεί το κάνει απρόθυμα και αναποτελεσματικά. Το είχε υπονοήσει πριν από τις εκλογές του 2019, το έκανε σαφές σε όλη τη διάρκεια της θητείας της, το επιβεβαίωσε το Σαββατοκύριακο που μας πέρασε.

Σήμερα, περισσότερο από ποτέ στα 40 χρόνια λειτουργίας του ΕΣΥ, απαιτείται η συνολική επανεκκίνηση του δημόσιου συστήματος Υγείας, η επανίδρυση του ΕΣΥ. Επανίδρυση στη βάση των αρχών και των αξιών του ιδρυτικού του νόμου, του Ν. 1397/1983

● με σύγκλιση των δημόσιων δαπανών Υγείας της χώρας με τον μέσο ευρωπαϊκό όρο,

● με νέες υπηρεσίες για να καλυφθούν με επάρκεια και αξιοπρέπεια παλιές και νέες ανάγκες,

● με ένα σχέδιο αντιμετώπισης της κρίσης στελέχωσης του ΕΣΥ, επενδύοντας στο ανθρώπινο δυναμικό του συστήματος με καλύτερες συνθήκες εργασίας, αμοιβής και εκπαίδευσης, με νέο πλαίσιο κινήτρων για την αντιστροφή του brain drain και τη διασφάλιση αξιοπρεπούς επιστημονικής και επαγγελματικής προοπτικής για κάθε απόφοιτο ιατρικής σχολής και επιστημών Υγείας της χώρας,

● με ολοκλήρωση της μεταρρύθμισης στην ΠΦΥ και στον θεσμό του οικογενειακού γιατρού, ενσωματώνοντας και αναπτύσσοντας πλήρως τις ΤΟΜΥ στο σύνολο της χώρας,

● με την υλοποίηση του Εθνικού Σχεδίου Ανάπτυξης Υποδομών Υγείας, ενός «Φιλόδημου» για την Υγεία,

● με τη δέσμευση να μη μείνει κανένας πολίτης μόνος απέναντι στην ασθένεια.