Οι τοπικές κοινωνίες
Διονύσης Γουσέτης, Αυγή, Δημοσιευμένο: 2006-10-07
Εκλογές ΟΤΑ έρχονται και οι «τοπικές κοινωνίες» ξανάγιναν το αντικείμενο λαγνείας στα στόματα των υποψηφίων, ως η πεμπτουσία της δημοκρατίας και της δημοκρατικότητας: κοινωνίες αποκεντρωμένες, περίπου ειδυλλιακές. Κολλάει η γλώσσα τους όταν αναφέρονται σ’ αυτές. Εμένα οι «τοπικές κοινωνίες» με φοβίζουν.
Οι μνήμες μου απ’ αυτές είναι περιστατικά σαν τα παρακάτω:
- Στις 15/9/1995, η τοπική κοινωνία της Φλώρινας, με επικεφαλής το Δήμαρχο κ. Δημήτρη Στύλου, κατέβασαν την δίγλωσση επιγραφή από τα γραφεία της οργάνωσης Ουράνιο Τόξο, άναψαν φωτιά και τραγουδώντας το Μακεδονία ξακουστή του Αλεξάνδρου χώρα και τον Εθνικό Ύμνο τα έκαναν γυαλιά-καρφιά.
- Το Γενάρη του 1998, πέντε τοπικές κοινωνίες αντέδρασαν στην τοποθέτηση ραντάρ στην Περαία Θεσσαλονίκης. Αρωγός στον δικαστικό αγώνα τους ο Πολιτιστικός Οικολογικός Σύλλογος Περαίας. Το αεροδρόμιο Θεσσαλονίκης έμεινε χωρίς ραντάρ προσέγγισης, με θύμα ένα αεροπλάνο που προσέκρουσε στα βουνά της Πιερίας: τριψήφιος αριθμός νεκρών.
- Στις 8 και 11/7/1999, η τοπική κοινωνία Κασσάνδρας Χαλκιδικής -πριν κάψει το δάσος της- με επικεφαλής το Δήμαρχο Κώστα Παπαγιάννη και τον Μητροπολίτη Συνέσιο, προέβη σε οχλαγωγικές εκδηλώσεις για να παρεμποδίσει την κατασκευή αίθουσας διαλέξεων των Μαρτύρων του Ιεχωβά, που είχε νόμιμη άδεια. Ξυλοδάρθηκαν δυο δημοσιογράφοι και προπηλακίστηκαν μάρτυρες του Ιεχωβά και δυο στελέχη του «Συνήγορου του Πολίτη».
- Αγανακτισμένοι γονείς στη Νέα Μηχανιώνα, στο Βόλο και αλλού απαγόρευσαν σε αριστούχους μαθητές -με τραμπούκικους τρόπους- να κρατούν την ελληνική σημαία, επειδή είναι αλλοδαποί.
- Στις 3/9/2004, μετά την ήττα της εθνικής ομάδας ποδοσφαίρου από την αντίστοιχη της Αλβανίας, οι τοπικές κοινωνίες επιτέθηκαν σε Αλβανούς μετανάστες. Στη Ζάκυνθο, 20χρονος Αλβανός μετανάστης έπεσε νεκρός από μαχαιριά και άλλοι δύο βρέθηκαν στο νοσοκομείο. Στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη, οι βίαιες επιθέσεις είχαν σαν αποτέλεσμα πολλούς τραυματισμούς μεταναστών. Ανάλογη η κατάσταση και στο Ρέθυμνο.
- Στις 26 Αυγούστου 2004 το βράδυ, στο ολυμπιακό στάδιο, η κοινωνία των Ελλήνων φιλάθλων δεν άφησε τίποτε όρθιο στον τελικό των 200 μέτρων ανδρών, αποδοκιμάζοντας με χουλιγκανικό τρόπο τους Αμερικανούς δρομείς της ολυμπιακής κούρσας.
- Στις 7/9/2006, 42 Δήμοι έκλεισαν, με αίτημα να καταργηθεί η βάση στις εισαγωγικές εξετάσεις, ώστε να έχουν περισσότερους φοιτητές –πελάτες στα ενοικιαζόμενα δωμάτια και στα σουβλατζίδικα της τοπικής κοινωνίας.
- Οι Ρομά (τσιγγάνοι) είναι προσφιλές θύμα των τοπικών κοινωνιών, όπου και αν είναι εγκατεστημένοι. Στις 8/6/2000, μετά την απαγόρευση κυκλοφορίας στους τσιγγάνους και τον προπηλακισμό δημοσιογράφων, η τοπική κοινωνία της Νέας Κίου Αργολίδας έκαψε την παράγκα του Π. Δημητρόπουλου, κυνηγώντας τις γυναίκες και τα παιδιά που είχαν την ατυχία να βρίσκονται εκείνη την ώρα εκεί. Τον περασμένο μήνα, το Συμβούλιο της Ευρώπης κατήγγειλε το Δήμο Πατρέων για τους Ρομά. Αυτό δεν θα μειώσει τις ψήφους του Δημάρχου. Αντίθετα, θα τις αυξήσει.
- Άλλο προσφιλές θύμα των τοπικών κοινωνιών είναι ο ΟΚΑΝΑ. Στη Θεσσαλονίκη, στην Αθήνα, στη Σταυρούπολη και αλλού, καταλήψεις, πορείες, ρατσιστικά συνθήματα σηματοδοτούν την «αλληλεγγύη» προς τους εξαρτημένους πολίτες.
- Με παρόμοια συχνότητα, οι τοπικές κοινωνίες συγκροτούν λαϊκές συνελεύσεις, που βροντοφωνάζουν να πάει ο ΧΥΤΑ -τα σκουπίδια- στη γειτονική τοπική κοινωνία.
- Το αποκορύφωμα της δόξας των τοπικών κοινωνιών είναι ο ‘Καποδίστριας’: νόμος που προέβλεπε συγχώνευση κοινοτήτων, ώστε να καταστούν αξιόλογες μονάδες, ικανές να απορροφήσουν αναπτυξιακά κονδύλια. Οι τοπικές κοινωνίες αντέδρασαν και η Ν.Δ. υποσχέθηκε ψηφοθηρικά στους βλαχοδήμαρχους τύπου Ζουράρι να τον αναθεωρήσει, πράγμα που έκανε για τέσσερις Δήμους.
Δεν πρόκειται για συγκυριακά φαινόμενα. Είναι μόνιμα, επαναλαμβανόμενα, χαρακτηριστικά. Πέρα από την έντονη μυρωδιά ρατσισμού και εθνικισμού που αποπνέουν, χαρακτηριστικός είναι ο κατακερματισμός που προδίδουν. Κοινωνικός κατακερματισμός είναι το φαινόμενο κατά το οποίο η κοινωνία είναι χωρισμένη σε τμήματα, κάθε ένα απ’ τα οποία δεν ενδιαφέρεται παρά μόνο για τα μέλη του. Πέρα απ’ αυτά, γαία πυρί μειχθήτω. Ο κατακερματισμός της ελληνικής κοινωνίας μπορεί να νοηθεί σε πολλά επίπεδα. Στο επίπεδο του ατόμου, της οικογένειας, της τοπικής κοινωνίας, της συντεχνίας και τελικά του συνόλου του γηγενούς πληθυσμού της χώρας σε σχέση με τις άλλες χώρες. Το τελευταίο αυτό καλείται και εθνικισμός. Ο φιλόσοφος Ernest Gellner αποδίδει τέτοια χαρακτηριστικά κυρίως στις μουσουλμανικές χώρες, καταλήγοντας ότι σ’ αυτές δεν μπορεί να περάσει ούτε ο φασισμός, ούτε ο σοσιαλισμός, αφού και τα δυο απαιτούν μια κοινωνική συνείδηση, την οποία αυτές οι χώρες στερούνται. Η κατακερματισμένη κοινωνία είναι το αντίθετο της κοινωνίας των πολιτών. Μα μήπως διαφέρει πολύ από τις μουσουλμανικές χώρες η «καθ’ ημάς Ανατολή»;
e-mail: diongous@central.ntua.gr
Οι μνήμες μου απ’ αυτές είναι περιστατικά σαν τα παρακάτω:
- Στις 15/9/1995, η τοπική κοινωνία της Φλώρινας, με επικεφαλής το Δήμαρχο κ. Δημήτρη Στύλου, κατέβασαν την δίγλωσση επιγραφή από τα γραφεία της οργάνωσης Ουράνιο Τόξο, άναψαν φωτιά και τραγουδώντας το Μακεδονία ξακουστή του Αλεξάνδρου χώρα και τον Εθνικό Ύμνο τα έκαναν γυαλιά-καρφιά.
- Το Γενάρη του 1998, πέντε τοπικές κοινωνίες αντέδρασαν στην τοποθέτηση ραντάρ στην Περαία Θεσσαλονίκης. Αρωγός στον δικαστικό αγώνα τους ο Πολιτιστικός Οικολογικός Σύλλογος Περαίας. Το αεροδρόμιο Θεσσαλονίκης έμεινε χωρίς ραντάρ προσέγγισης, με θύμα ένα αεροπλάνο που προσέκρουσε στα βουνά της Πιερίας: τριψήφιος αριθμός νεκρών.
- Στις 8 και 11/7/1999, η τοπική κοινωνία Κασσάνδρας Χαλκιδικής -πριν κάψει το δάσος της- με επικεφαλής το Δήμαρχο Κώστα Παπαγιάννη και τον Μητροπολίτη Συνέσιο, προέβη σε οχλαγωγικές εκδηλώσεις για να παρεμποδίσει την κατασκευή αίθουσας διαλέξεων των Μαρτύρων του Ιεχωβά, που είχε νόμιμη άδεια. Ξυλοδάρθηκαν δυο δημοσιογράφοι και προπηλακίστηκαν μάρτυρες του Ιεχωβά και δυο στελέχη του «Συνήγορου του Πολίτη».
- Αγανακτισμένοι γονείς στη Νέα Μηχανιώνα, στο Βόλο και αλλού απαγόρευσαν σε αριστούχους μαθητές -με τραμπούκικους τρόπους- να κρατούν την ελληνική σημαία, επειδή είναι αλλοδαποί.
- Στις 3/9/2004, μετά την ήττα της εθνικής ομάδας ποδοσφαίρου από την αντίστοιχη της Αλβανίας, οι τοπικές κοινωνίες επιτέθηκαν σε Αλβανούς μετανάστες. Στη Ζάκυνθο, 20χρονος Αλβανός μετανάστης έπεσε νεκρός από μαχαιριά και άλλοι δύο βρέθηκαν στο νοσοκομείο. Στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη, οι βίαιες επιθέσεις είχαν σαν αποτέλεσμα πολλούς τραυματισμούς μεταναστών. Ανάλογη η κατάσταση και στο Ρέθυμνο.
- Στις 26 Αυγούστου 2004 το βράδυ, στο ολυμπιακό στάδιο, η κοινωνία των Ελλήνων φιλάθλων δεν άφησε τίποτε όρθιο στον τελικό των 200 μέτρων ανδρών, αποδοκιμάζοντας με χουλιγκανικό τρόπο τους Αμερικανούς δρομείς της ολυμπιακής κούρσας.
- Στις 7/9/2006, 42 Δήμοι έκλεισαν, με αίτημα να καταργηθεί η βάση στις εισαγωγικές εξετάσεις, ώστε να έχουν περισσότερους φοιτητές –πελάτες στα ενοικιαζόμενα δωμάτια και στα σουβλατζίδικα της τοπικής κοινωνίας.
- Οι Ρομά (τσιγγάνοι) είναι προσφιλές θύμα των τοπικών κοινωνιών, όπου και αν είναι εγκατεστημένοι. Στις 8/6/2000, μετά την απαγόρευση κυκλοφορίας στους τσιγγάνους και τον προπηλακισμό δημοσιογράφων, η τοπική κοινωνία της Νέας Κίου Αργολίδας έκαψε την παράγκα του Π. Δημητρόπουλου, κυνηγώντας τις γυναίκες και τα παιδιά που είχαν την ατυχία να βρίσκονται εκείνη την ώρα εκεί. Τον περασμένο μήνα, το Συμβούλιο της Ευρώπης κατήγγειλε το Δήμο Πατρέων για τους Ρομά. Αυτό δεν θα μειώσει τις ψήφους του Δημάρχου. Αντίθετα, θα τις αυξήσει.
- Άλλο προσφιλές θύμα των τοπικών κοινωνιών είναι ο ΟΚΑΝΑ. Στη Θεσσαλονίκη, στην Αθήνα, στη Σταυρούπολη και αλλού, καταλήψεις, πορείες, ρατσιστικά συνθήματα σηματοδοτούν την «αλληλεγγύη» προς τους εξαρτημένους πολίτες.
- Με παρόμοια συχνότητα, οι τοπικές κοινωνίες συγκροτούν λαϊκές συνελεύσεις, που βροντοφωνάζουν να πάει ο ΧΥΤΑ -τα σκουπίδια- στη γειτονική τοπική κοινωνία.
- Το αποκορύφωμα της δόξας των τοπικών κοινωνιών είναι ο ‘Καποδίστριας’: νόμος που προέβλεπε συγχώνευση κοινοτήτων, ώστε να καταστούν αξιόλογες μονάδες, ικανές να απορροφήσουν αναπτυξιακά κονδύλια. Οι τοπικές κοινωνίες αντέδρασαν και η Ν.Δ. υποσχέθηκε ψηφοθηρικά στους βλαχοδήμαρχους τύπου Ζουράρι να τον αναθεωρήσει, πράγμα που έκανε για τέσσερις Δήμους.
Δεν πρόκειται για συγκυριακά φαινόμενα. Είναι μόνιμα, επαναλαμβανόμενα, χαρακτηριστικά. Πέρα από την έντονη μυρωδιά ρατσισμού και εθνικισμού που αποπνέουν, χαρακτηριστικός είναι ο κατακερματισμός που προδίδουν. Κοινωνικός κατακερματισμός είναι το φαινόμενο κατά το οποίο η κοινωνία είναι χωρισμένη σε τμήματα, κάθε ένα απ’ τα οποία δεν ενδιαφέρεται παρά μόνο για τα μέλη του. Πέρα απ’ αυτά, γαία πυρί μειχθήτω. Ο κατακερματισμός της ελληνικής κοινωνίας μπορεί να νοηθεί σε πολλά επίπεδα. Στο επίπεδο του ατόμου, της οικογένειας, της τοπικής κοινωνίας, της συντεχνίας και τελικά του συνόλου του γηγενούς πληθυσμού της χώρας σε σχέση με τις άλλες χώρες. Το τελευταίο αυτό καλείται και εθνικισμός. Ο φιλόσοφος Ernest Gellner αποδίδει τέτοια χαρακτηριστικά κυρίως στις μουσουλμανικές χώρες, καταλήγοντας ότι σ’ αυτές δεν μπορεί να περάσει ούτε ο φασισμός, ούτε ο σοσιαλισμός, αφού και τα δυο απαιτούν μια κοινωνική συνείδηση, την οποία αυτές οι χώρες στερούνται. Η κατακερματισμένη κοινωνία είναι το αντίθετο της κοινωνίας των πολιτών. Μα μήπως διαφέρει πολύ από τις μουσουλμανικές χώρες η «καθ’ ημάς Ανατολή»;
e-mail: diongous@central.ntua.gr
