Ο μακρύς δρόμος για την Κίνα απαιτεί γερές ελληνικές επιχειρήσεις
Ελίζα Παπαδάκη, Κυριακάτικη Αυγή, Δημοσιευμένο: 2006-10-28
Ως θετική θα πρέπει σίγουρα να αξιολογηθεί η πρωτοβουλία του υπουργού Οικονομίας Γιώργου Αλογοσκούφη να επισκεφθεί την περασμένη εβδομάδα την Κίνα με εξηνταμελή αντιπροσωπεία ελληνικών επιχειρήσεων για να προωθήσει τις οικονομικές σχέσεις των δύο χωρών. Δύο παράλληλα γεγονότα όμως, η σύναψη μιας σειράς γαλλοκινεζικών συμφωνιών αξίας δεκάδων δισεκατομμυρίων ευρώ και η παρέμβαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στα θέματα των όρων του εμπορίου και των επενδύσεων μεταξύ Ευρωπαϊκής Ένωσης και Κίνας αναδεικνύουν τη χαμηλή φιλοδοξία του ελληνικού διαβήματος.
Ο μόνος τομέας όπου υπάρχει ισχυρή παρουσία ελληνικών συμφερόντων στη ραγδαία αναπτυσσόμενη κινεζική οικονομία είναι, βέβαια, η ναυτιλία. Και σ αυτήν αναφέρθηκε αποκλειστικά σχεδόν στη δημόσια δήλωσή του μετά τη συνάντηση που είχε με τον κ. Αλογοσκούφη και τον υφυπουργό Χρήστο Φώλια ο Κινέζος υπουργός Εμπορίου Μπο Ξιλάι. Η πολύ μεγάλη ζήτηση της Κίνας για θαλάσσιες μεταφορές σε όλους τους ωκεανούς δίνει στον τομέα αυτόν "πολύ μεγάλη συμπληρωματικότητα" μεταξύ των δύο χωρών, τόνισε: πάνω από το 50% των εμπορευμάτων που εξάγει η Κίνα, και πάνω από το 60% του πετρελαίου που εισάγει, μεταφέρονται με ελληνικά πλοία, ενώ Έλληνες εφοπλιστές δίνουν παραγγελίες για νέα φορτηγά σε κινεζικά ναυπηγεία.
Αλλά η ελληνική ναυτιλία είναι μια διεθνής επιχειρηματική δραστηριότητα που έχει μεν θετικές επιπτώσεις στην ελληνική οικονομία, όπως αποτυπώνονται στο ισοζύγιο πληρωμών ιδίως, δεν εντάσσεται όμως οργανικά σ αυτήν παρά σε ελάχιστο βαθμό, ούτε άλλωστε επηρεάζεται ιδιαίτερα από το ελληνικό κράτος και την πολιτική του. Πέντε εκπρόσωποι εφοπλιστικών εταιρειών συμμετείχαν έτσι στην επιχειρηματική αποστολή που συνόδευε τον κ. Αλογοσκούφη, δεν είναι όμως αυτό το κανάλι μέσα από το οποίο προάγουν τη δραστηριότητά τους. Παρά τις όποιες απόπειρες, στις αποτυχίες της παρούσας κυβέρνησης, όπως και των προηγουμένων, καταγράφεται ότι λίγο αξιοποιείται για την ανάπτυξη της χώρας ένας μεγάλος κλάδος με υψηλή διεθνή ανταγωνιστικότητα.
Πέρα από τη ναυτιλία, στις δικές του δημόσιες τοποθετήσεις στο Πεκίνο και τη Σαγκάη, ο Έλληνας υπουργός πρόβαλε ως κύρια συγκριτικά πλεονεκτήματα τις υπηρεσίες και τον τουρισμό, κάνοντας σαφή την επιδίωξη η Ελλάδα να αποσπάσει ένα μεγαλύτερο μερίδιο από τα 22 εκατομμύρια Κινέζους που επισκέφθηκαν πέρυσι την Ευρώπη και αναμένεται να διπλασιασθούν ώς το 2010. Ιδιαίτερη έμφαση έδωσε εξάλλου στην προσπάθεια να προωθηθεί το ελληνικό ελαιόλαδο στις αγορές της Κίνας, με την ευκαιρία και των Ολυμπιακών Αγώνων στο Πεκίνο το 2008, ως "αιχμή του δόρατος" για να αυξηθούν γενικότερα οι εξαγωγές ελληνικών καταναλωτικών προϊόντων στην Κίνα. Το πρώτο οκτάμηνο φέτος παρουσίασαν αύξηση κατά 20,7%, όπως ανακοινώθηκε προχθές, ακόμα παραμένουν όμως στο πολύ χαμηλό επίπεδο των 55 εκατομμυρίων ευρώ.
Κατά τα άλλα, ο κ. Αλογοσκούφης απευθύνθηκε σε συγκεντρώσεις επιχειρηματιών στις δύο μεγάλες κινεζικές πόλεις για να προβάλει την Ελλάδα ως χρηματοοικονομικό κέντρο και "πύλη εισόδου" για επενδύσεις στη Νοτιοανατολική Ευρώπη και την Ανατολική Μεσόγειο, μιαν αγορά 250 εκατομμυρίων κατοίκων, όπως είπε, επικαλούμενος αφενός τις ήδη σημαντικές επενδύσεις ελληνικών επιχειρήσεων στην περιοχή και αφετέρου τις ιδιωτικοποιήσεις και γενικότερα την κυβερνητική πολιτική υπέρ των επιχειρήσεων. Στην αγορά αυτή θα μπορούσαν να επεκταθούν κινεζικές επιχειρήσεις σε συνεργασία με ελληνικές, υπέδειξε.
Συμφωνία Κορρέ
Το σημαντικότερο πρακτικό αποτέλεσμα της αποστολής στην Κίνα ήταν η συμφωνία που υπέγραψε προχθές στη Σαγκάη η εταιρεία φυσικών καλλυντικών Κορρές Α.Ε. με την εμπορική εταιρία Shanghai Jimei για τη διανομή των προϊόντων της στη χώρα, ξεκινώντας από επτά σημεία στο Πεκίνο, τη Σαγκάη και το Χανγκζού. Η συγκεκριμένη επιτυχία μιας ελληνικής επιχείρησης που παράγει προϊόντα υψηλής ποιότητας και έχει ήδη αξιόλογη διεθνή παρουσία, και στη νοτιοανατολική Ασία, δείχνει δυνατότητες που υπάρχουν και δεν αξιοποιούνται αρκετά ώς τώρα.
Όπως μεταδόθηκε από τη Σαγκάη, συμφωνίες υπέγραψαν και δύο μικρότερες εταιρείες του κλάδου τροφίμων-ποτών (Οδύσσεια Α.Ε., Παντελόπουλος ΕΠΕ), ενώ και άλλες επιχειρήσεις του κλάδου είχαν ενδιαφέρουσες επαφές για τα προϊόντα τους, οι οποίες θα συνεχισθούν (ΠΑΜΥ, Σόγια Ελλάς, Γαία, Ελαϊς, Αττική - Πίττας Α.Ε.) και η Μινέρβα ήδη κάνει εξαγωγές στην Κίνα. Συνολικά έγιναν περί τις 600 συναντήσεις μελών της αποστολής με κινεζικές επιχειρήσεις, για κανέναν άλλο κλάδο δεν αναφέρθηκαν όμως συγκεκριμένα αποτελέσματα.
Σούπερ συμβόλαια γαλλικών εταιρειών
Ενώ η ελληνική αποστολή ολοκλήρωνε την επίσκεψή της, την Πέμπτη υπογραφόταν στο Πεκίνο μια συμφωνία για την αγορά 150 αεροσκαφών Α320 της Airbus, αξίας 10 δισ. ευρώ, με οψιόν για άλλα 20 Α350, παρουσία των προέδρων Χου Ζιντάο της Κίνας και Ζακ Σιράκ της Γαλλίας. Τα αεροσκάφη θα συναρμολογηθούν σε ένα εργοστάσιο στο Τανζίν, κοντά στο Πεκίνο, που θα λειτουργήσει το 2009 και θα είναι το πρώτο τέτοιο εργοστάσιο εκτός Ευρώπης της μεγάλης αεροβιομηχανίας.
Μια δεύτερη μεγάλη συμφωνία για 500 μηχανές φορτηγών τρένων αξίας 1,2 δισ. ευρώ υπέγραψε η εταιρεία Alstom: οι πρώτες 110 μηχανές θα κατασκευαστούν στη Γαλλία, στο Μπελφόρ, και οι υπόλοιπες στην Κίνα, από την εταιρία Ντατόνγκ, που ήδη συνεργάζεται με την Alstom στην παραγωγή 180 ηλεκτρικών μηχανών τρένων. H Alstom ανέλαβε επίσης την κατασκευή τριών υδροηλεκτρικών σταθμών στη βόρεια Κίνα για 100 εκατομμύρια ευρώ, ενώ διαπραγματευόταν μια μεγάλη παραγγελία σιδηροδρομικού υλικού.
Στις 13 συμφωνίες συνεργασίας που υπογράφηκαν την Πέμπτη με την ευκαιρία της επίσκεψης του Γάλλου προέδρου στην Κίνα περιλαμβάνονται η διαχείριση υδάτων στο Σανγκσού από τη Suez, η ανάπτυξη πυρηνικών σταθμών από την EDF (τη γαλλική ΔΕΗ), ένα σχέδιο ηλεκτρικού οχήματος και υβριδικού αυτοκινήτου από την Dassault, την China Citic Group και την κυβέρνηση της Μογγολίας, μια στρατηγική συνεργασία για κυκλώματα πολυεπεξεργαστών κ.ά.
Δυσφορία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής
Το εμπορικό έλλειμμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης με την Κίνα ξεπερνά τα 100 δισ. ευρώ, καθώς οι εισαγωγές από την Κίνα έφθαναν τα 158 δισ. ευρώ το 2005, ενώ οι εξαγωγές της Ε.Ε. στην Κίνα ήσαν 52 δισ. Ως βάση για τη διαπραγμάτευση μιας νέας συμφωνίας οικονομικής συνεργασίας της Ε.Ε. με την Κίνα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε τη Δευτέρα μια έκθεση που μέμφεται την Κίνα για μη τήρηση των διεθνών κανόνων. Προτάσσοντας τον διάλογο απειλεί πάντως και με προσφυγή στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου.
Η έκθεση, την οποία παρουσίασε τη Δευτέρα ο αρμόδιος επίτροπος Πίτερ Μάντελσον, επισημαίνει τις δυσκολίες που συναντούν Ευρωπαίοι επενδυτές να ιδρύσουν αυτοτελείς επιχειρήσεις στην Κίνα και αναγκάζονται να συνεργάζονται με ντόπιους εταίρους, την επιβολή στις εγκατεστημένες εκεί επιχειρήσεις να προμηθεύουν την εγχώρια αγορά, ενώ για εξαγωγές ευνοούνται οι κινεζικές επιχιερήσεις, την ανεπάρκεια προστασίας της πνευματικής ιδιοκτησίας τους καθώς η Κίνα είναι η κύρια πηγή των "πειρατικών" προϊόντων (είδη πολυτελείας, φάρμακα) που φτάνουν στην Ευρώπη.
Με την έκθεση αυτή ο Μάντελσον επιδιώκει μια καλύτερη ισορροπία στις οικονομικές σχέσεις για να αμβλύνει τις έντονες προστατευτικές πιέσεις που οδήγησαν στη λήψη μέτρων (ποσοστώσεις, κυρώσεις αντιντάμπινγκ) κατά των κινεζικών κλωστοϋφαντουργικών και παπουτσιών. Αξίζει να σημειωθεί ότι στην πίεση για την επιβολή μέτρων είχε πρωτοστατήσει η Γαλλία, η οποία τώρα συνάπτει μεγάλες οικονομικές συμφωνίες, αφήνοντας τον ρόλο του "κακού" στην Κομισιόν.
Ενδιαφέρον για τις ελληνικές προοπτικές στην Κίνα παρουσιάζουν οι δράσεις που θα αναλάβει η Επιτροπή για τη στήριξη των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων εκεί, ιδίως των μικρών και μικρομεσαίων, όπως αναφέρεται στην έκθεση.
Ο μόνος τομέας όπου υπάρχει ισχυρή παρουσία ελληνικών συμφερόντων στη ραγδαία αναπτυσσόμενη κινεζική οικονομία είναι, βέβαια, η ναυτιλία. Και σ αυτήν αναφέρθηκε αποκλειστικά σχεδόν στη δημόσια δήλωσή του μετά τη συνάντηση που είχε με τον κ. Αλογοσκούφη και τον υφυπουργό Χρήστο Φώλια ο Κινέζος υπουργός Εμπορίου Μπο Ξιλάι. Η πολύ μεγάλη ζήτηση της Κίνας για θαλάσσιες μεταφορές σε όλους τους ωκεανούς δίνει στον τομέα αυτόν "πολύ μεγάλη συμπληρωματικότητα" μεταξύ των δύο χωρών, τόνισε: πάνω από το 50% των εμπορευμάτων που εξάγει η Κίνα, και πάνω από το 60% του πετρελαίου που εισάγει, μεταφέρονται με ελληνικά πλοία, ενώ Έλληνες εφοπλιστές δίνουν παραγγελίες για νέα φορτηγά σε κινεζικά ναυπηγεία.
Αλλά η ελληνική ναυτιλία είναι μια διεθνής επιχειρηματική δραστηριότητα που έχει μεν θετικές επιπτώσεις στην ελληνική οικονομία, όπως αποτυπώνονται στο ισοζύγιο πληρωμών ιδίως, δεν εντάσσεται όμως οργανικά σ αυτήν παρά σε ελάχιστο βαθμό, ούτε άλλωστε επηρεάζεται ιδιαίτερα από το ελληνικό κράτος και την πολιτική του. Πέντε εκπρόσωποι εφοπλιστικών εταιρειών συμμετείχαν έτσι στην επιχειρηματική αποστολή που συνόδευε τον κ. Αλογοσκούφη, δεν είναι όμως αυτό το κανάλι μέσα από το οποίο προάγουν τη δραστηριότητά τους. Παρά τις όποιες απόπειρες, στις αποτυχίες της παρούσας κυβέρνησης, όπως και των προηγουμένων, καταγράφεται ότι λίγο αξιοποιείται για την ανάπτυξη της χώρας ένας μεγάλος κλάδος με υψηλή διεθνή ανταγωνιστικότητα.
Πέρα από τη ναυτιλία, στις δικές του δημόσιες τοποθετήσεις στο Πεκίνο και τη Σαγκάη, ο Έλληνας υπουργός πρόβαλε ως κύρια συγκριτικά πλεονεκτήματα τις υπηρεσίες και τον τουρισμό, κάνοντας σαφή την επιδίωξη η Ελλάδα να αποσπάσει ένα μεγαλύτερο μερίδιο από τα 22 εκατομμύρια Κινέζους που επισκέφθηκαν πέρυσι την Ευρώπη και αναμένεται να διπλασιασθούν ώς το 2010. Ιδιαίτερη έμφαση έδωσε εξάλλου στην προσπάθεια να προωθηθεί το ελληνικό ελαιόλαδο στις αγορές της Κίνας, με την ευκαιρία και των Ολυμπιακών Αγώνων στο Πεκίνο το 2008, ως "αιχμή του δόρατος" για να αυξηθούν γενικότερα οι εξαγωγές ελληνικών καταναλωτικών προϊόντων στην Κίνα. Το πρώτο οκτάμηνο φέτος παρουσίασαν αύξηση κατά 20,7%, όπως ανακοινώθηκε προχθές, ακόμα παραμένουν όμως στο πολύ χαμηλό επίπεδο των 55 εκατομμυρίων ευρώ.
Κατά τα άλλα, ο κ. Αλογοσκούφης απευθύνθηκε σε συγκεντρώσεις επιχειρηματιών στις δύο μεγάλες κινεζικές πόλεις για να προβάλει την Ελλάδα ως χρηματοοικονομικό κέντρο και "πύλη εισόδου" για επενδύσεις στη Νοτιοανατολική Ευρώπη και την Ανατολική Μεσόγειο, μιαν αγορά 250 εκατομμυρίων κατοίκων, όπως είπε, επικαλούμενος αφενός τις ήδη σημαντικές επενδύσεις ελληνικών επιχειρήσεων στην περιοχή και αφετέρου τις ιδιωτικοποιήσεις και γενικότερα την κυβερνητική πολιτική υπέρ των επιχειρήσεων. Στην αγορά αυτή θα μπορούσαν να επεκταθούν κινεζικές επιχειρήσεις σε συνεργασία με ελληνικές, υπέδειξε.
Συμφωνία Κορρέ
Το σημαντικότερο πρακτικό αποτέλεσμα της αποστολής στην Κίνα ήταν η συμφωνία που υπέγραψε προχθές στη Σαγκάη η εταιρεία φυσικών καλλυντικών Κορρές Α.Ε. με την εμπορική εταιρία Shanghai Jimei για τη διανομή των προϊόντων της στη χώρα, ξεκινώντας από επτά σημεία στο Πεκίνο, τη Σαγκάη και το Χανγκζού. Η συγκεκριμένη επιτυχία μιας ελληνικής επιχείρησης που παράγει προϊόντα υψηλής ποιότητας και έχει ήδη αξιόλογη διεθνή παρουσία, και στη νοτιοανατολική Ασία, δείχνει δυνατότητες που υπάρχουν και δεν αξιοποιούνται αρκετά ώς τώρα.
Όπως μεταδόθηκε από τη Σαγκάη, συμφωνίες υπέγραψαν και δύο μικρότερες εταιρείες του κλάδου τροφίμων-ποτών (Οδύσσεια Α.Ε., Παντελόπουλος ΕΠΕ), ενώ και άλλες επιχειρήσεις του κλάδου είχαν ενδιαφέρουσες επαφές για τα προϊόντα τους, οι οποίες θα συνεχισθούν (ΠΑΜΥ, Σόγια Ελλάς, Γαία, Ελαϊς, Αττική - Πίττας Α.Ε.) και η Μινέρβα ήδη κάνει εξαγωγές στην Κίνα. Συνολικά έγιναν περί τις 600 συναντήσεις μελών της αποστολής με κινεζικές επιχειρήσεις, για κανέναν άλλο κλάδο δεν αναφέρθηκαν όμως συγκεκριμένα αποτελέσματα.
Σούπερ συμβόλαια γαλλικών εταιρειών
Ενώ η ελληνική αποστολή ολοκλήρωνε την επίσκεψή της, την Πέμπτη υπογραφόταν στο Πεκίνο μια συμφωνία για την αγορά 150 αεροσκαφών Α320 της Airbus, αξίας 10 δισ. ευρώ, με οψιόν για άλλα 20 Α350, παρουσία των προέδρων Χου Ζιντάο της Κίνας και Ζακ Σιράκ της Γαλλίας. Τα αεροσκάφη θα συναρμολογηθούν σε ένα εργοστάσιο στο Τανζίν, κοντά στο Πεκίνο, που θα λειτουργήσει το 2009 και θα είναι το πρώτο τέτοιο εργοστάσιο εκτός Ευρώπης της μεγάλης αεροβιομηχανίας.
Μια δεύτερη μεγάλη συμφωνία για 500 μηχανές φορτηγών τρένων αξίας 1,2 δισ. ευρώ υπέγραψε η εταιρεία Alstom: οι πρώτες 110 μηχανές θα κατασκευαστούν στη Γαλλία, στο Μπελφόρ, και οι υπόλοιπες στην Κίνα, από την εταιρία Ντατόνγκ, που ήδη συνεργάζεται με την Alstom στην παραγωγή 180 ηλεκτρικών μηχανών τρένων. H Alstom ανέλαβε επίσης την κατασκευή τριών υδροηλεκτρικών σταθμών στη βόρεια Κίνα για 100 εκατομμύρια ευρώ, ενώ διαπραγματευόταν μια μεγάλη παραγγελία σιδηροδρομικού υλικού.
Στις 13 συμφωνίες συνεργασίας που υπογράφηκαν την Πέμπτη με την ευκαιρία της επίσκεψης του Γάλλου προέδρου στην Κίνα περιλαμβάνονται η διαχείριση υδάτων στο Σανγκσού από τη Suez, η ανάπτυξη πυρηνικών σταθμών από την EDF (τη γαλλική ΔΕΗ), ένα σχέδιο ηλεκτρικού οχήματος και υβριδικού αυτοκινήτου από την Dassault, την China Citic Group και την κυβέρνηση της Μογγολίας, μια στρατηγική συνεργασία για κυκλώματα πολυεπεξεργαστών κ.ά.
Δυσφορία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής
Το εμπορικό έλλειμμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης με την Κίνα ξεπερνά τα 100 δισ. ευρώ, καθώς οι εισαγωγές από την Κίνα έφθαναν τα 158 δισ. ευρώ το 2005, ενώ οι εξαγωγές της Ε.Ε. στην Κίνα ήσαν 52 δισ. Ως βάση για τη διαπραγμάτευση μιας νέας συμφωνίας οικονομικής συνεργασίας της Ε.Ε. με την Κίνα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε τη Δευτέρα μια έκθεση που μέμφεται την Κίνα για μη τήρηση των διεθνών κανόνων. Προτάσσοντας τον διάλογο απειλεί πάντως και με προσφυγή στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου.
Η έκθεση, την οποία παρουσίασε τη Δευτέρα ο αρμόδιος επίτροπος Πίτερ Μάντελσον, επισημαίνει τις δυσκολίες που συναντούν Ευρωπαίοι επενδυτές να ιδρύσουν αυτοτελείς επιχειρήσεις στην Κίνα και αναγκάζονται να συνεργάζονται με ντόπιους εταίρους, την επιβολή στις εγκατεστημένες εκεί επιχειρήσεις να προμηθεύουν την εγχώρια αγορά, ενώ για εξαγωγές ευνοούνται οι κινεζικές επιχιερήσεις, την ανεπάρκεια προστασίας της πνευματικής ιδιοκτησίας τους καθώς η Κίνα είναι η κύρια πηγή των "πειρατικών" προϊόντων (είδη πολυτελείας, φάρμακα) που φτάνουν στην Ευρώπη.
Με την έκθεση αυτή ο Μάντελσον επιδιώκει μια καλύτερη ισορροπία στις οικονομικές σχέσεις για να αμβλύνει τις έντονες προστατευτικές πιέσεις που οδήγησαν στη λήψη μέτρων (ποσοστώσεις, κυρώσεις αντιντάμπινγκ) κατά των κινεζικών κλωστοϋφαντουργικών και παπουτσιών. Αξίζει να σημειωθεί ότι στην πίεση για την επιβολή μέτρων είχε πρωτοστατήσει η Γαλλία, η οποία τώρα συνάπτει μεγάλες οικονομικές συμφωνίες, αφήνοντας τον ρόλο του "κακού" στην Κομισιόν.
Ενδιαφέρον για τις ελληνικές προοπτικές στην Κίνα παρουσιάζουν οι δράσεις που θα αναλάβει η Επιτροπή για τη στήριξη των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων εκεί, ιδίως των μικρών και μικρομεσαίων, όπως αναφέρεται στην έκθεση.
