Μικροί, αλλά σοφότεροι θεοί

Το σχέδιο παραγωγής ενέργειας από σύντηξη, που ανακοινώθηκε πρόσφατα, θα αποτελέσει, αν επιτύχει, ένα άλμα για την ανθρωπότητα. Πρώτα επειδή θα υλοποιήσει μια επιστημονική επιδίωξη, που εν πολλοίς έμοιαζε ουτοπική. Δεύτερο επειδή δείχνει ότι μερικοί πολιτικοί του πλανήτη μας άρχισαν --επιτέλους!-- να συνειδητοποιούν τους ορατούς κινδύνους, που κρύβει η αλόγιστη χρήση των καθιερωμένων πηγών ενέργειας. Οπως είναι το πετρέλαιο, ο άνθρακας ή οι πυρηνικοί αντιδραστήρες. Το ότι η Ευρώπη ηγείται στην προσπάθεια αυτή, και ότι στον χώρο της έγιναν οι μακροχρόνιες επιστημονικές και τεχνολογικές μελέτες που απαιτούνται, είναι επίσης ένα γεγονός που αξίζει να σημειωθεί.

Η σύντηξη των πυρήνων είναι η αρχέγονη διαδικασία παραγωγής ενέργειας, που σε μεγάλη κλίμακα χρησιμοποιεί το ίδιο το Σύμπαν. Ετσι παράγει το φως και την αστείρευτη ενέργειά του ο ίδιος ο Ηλιος μας --που θα ζήσει, ευτυχώς, πέντε ακόμα δισεκατομμύρια χρόνια!-- αλλά και τα αναρίθμητα αστέρια. Ενώ όμως θεωρητικά η πολύπλοκη αυτή διαδικασία έχει κατανοηθεί, πράγμα που απετέλεσε ένα μεγάλο επιστημονικό επίτευγμα, η υλοποίησή της προσέκρουε σε ποικίλα εμπόδια, με πρώτο το κόστος. Τώρα, με τη διεθνή συνεργασία που ανακοινώθηκε, τα εμπόδια ίσως ξεπεραστούν, και η ανθρωπότητα θα παραμερίσει έναν από τους εφιάλτες της: το ενεργειακό πρόβλημα, με τις βαριές περιβαλλοντικές του συνέπειες. Ας σημειωθεί ότι η σύντηξη –σε αντίθεση με τη σχάση των πυρήνων, που κινεί τους πυρηνικούς αντιδραστήρες– έχει αμελητέα ραδιενεργά κατάλοιπα, και ανεξάντλητα περίπου αποθέματα. Δεν πρέπει όμως να δημιουργείται υπέρμετρη αισιοδοξία. Η υλοποίηση του σχεδίου θα απαιτήσει δεκαετίες, και δεν λείπουν ακόμα και οι επιστημονικές επιφυλάξεις για την επιτυχία του. Ευχής έργον θα ήταν η ανθρωπότητα να ασχοληθεί, εν τω μεταξύ, και με τους άλλους εφιάλτες της. Τη φτώχεια και τις ασθένειες, που μαστίζουν ένα μεγάλο μέρος του πλανήτη, τον πόλεμο και τους θρησκευτικούς φανατισμούς. Αν ο άνθρωπος με τη σύντηξη γίνει ένας μικρός θεός, πρέπει να αποφύγει την αλαζονεία και τον εγωκεντρισμό, που διακρίνει όλους τους θεούς.

Οσο για την Ελλάδα, εκείνη, λόγω μεγέθους, λίγο επηρεάζει την παγκόσμια ενεργειακή ισορροπία ή σπατάλη. Στη μικροκλίμακα, όμως, η αλόγιστη στάση που ακολουθεί η χώρα, προκαλεί μεγάλα τραύματα, και μάλιστα συχνά ανεπανόρθωτα, στο περιβάλλον και στον μοναδικό φυσικό και ιστορικό της πλούτο. Αν συνεχίσει έτσι μπορεί μεν στο πολύ μακρινό μέλλον να έχει ενεργειακή αφθονία, λίγα όμως θα έχουν απομείνει από τις ιδιαιτερότητες και την ψυχή της. Με τη σύντηξη ο άνθρωπος επιδιώκει να μιμηθεί τη φύση, ιδιαίτερα όμως ο Ελληνας πρέπει πρώτα από όλα να μάθει επίσης να τη σέβεται.