Ο εικοστός Ρώσος δημοσιογράφος...

Τέτα Παπαδοπούλου, Ελευθεροτυπία, Δημοσιευμένο: 2007-03-30

Μακρύς και μακάβριος ο κατάλογος των Ρώσων δημοσιογράφων που έχουν δολοφονηθεί, ο ένας μετά τον άλλον, τα τελευταία επτά χρόνια. Στην ίδια χρονική περίοδο, επιπροσθέτως, κάποιοι άλλοι Ρώσοι δημοσιογράφοι έχασαν τη ζωή τους κάτω από πολύ σκοτεινές συνθήκες. Η Ρωσία κατέχει σήμερα μια επίζηλη θέση. Είναι, μετά το Ιράκ και την Αλγερία, η τρίτη πιο «θανατηφόρα χώρα» στον κόσμο για τους δημοσιογράφους. Οι ενοχλητικοί κινδυνεύουν πολύ. Οσοι δεν συμμορφώνονται και συνεχίζουν να ενοχλούν, κινδυνεύουν περισσότερο. Κινδυνεύουν να χάσουν ακόμη και τη ζωή τους. Ετσι συμβαίνει στη Ρωσία του «φίλου μας», του προέδρου Πούτιν.

Δεκαεννέα ονόματα περιελάμβανε ο μακάβριος κατάλογος. Αυτά μέχρι πρότινος. Πλην όμως ο κατάλογος εμπλουτίζεται. Πριν από λίγες ημέρες, ένας ακόμη Ρώσος δημοσιογράφος είχε τραγικό τέλος.

Το εικοστό θύμα. Εργαζόταν στην «Kommersant», εφημερίδα της αντιπολίτευσης. Είναι ο ηλικίας 51 ετών, ειδικός επί αμυντικών θεμάτων και γνωστός για τις έγκυρες δημοσιογραφικές του έρευνες -ενοχλητικός όμως για το καθεστώς Πούτιν, ιδίως για το στρατιωτικό κατεστημένο- Ιβάν Σαφρόνοφ.

Επισήμως ο θάνατός του χαρακτηρίζεται ως αυτοκτονία. Πήδηξε, σύμφωνα με την αστυνομία, από το παράθυρο του διαμερίσματός του που βρίσκεται στον 5ο όροφο μιας πολυκατοικίας στο κέντρο της Μόσχας. «Ουδείς πιστεύει την εκδοχή της αυτοκτονίας. Ο Ιβάν δεν είχε κανέναν λόγο να αυτοκτονήσει», λένε οι συνάδελφοί του. Αντιθέτως, κάποιοι είχαν λόγους να θέλουν να τον κάνουν να σωπάσει.

Παρασκευή, 2 Μαρτίου. Ο Ιβάν Σαφρόνοφ τελείωσε τη δουλειά του στην εφημερίδα και επέστρεφε σπίτι. Σταμάτησε μια στιγμή στο σουπερμάρκετ της γειτονιάς και αγόρασε δυο κιλά πορτοκάλια. Εφθασε στο διαμέρισμά του και αμέσως κρατώντας τη σακούλα με τα πορτοκάλια ανέβηκε στο παράθυρο του φωταγωγού και πήδηξε. Ετσι δεν κάνουν οι αυτόχειρες; Να πάει χωρίς πορτοκάλια στον άλλο κόσμο; Πολύ πειστική αυτοκτονία. («Οι ζωές των άλλων» συνεχίζονται στη Μόσχα...)

Ο Ιβάν Σαφρόνοφ είχε μόλις ολοκληρώσει μια μεγάλη έρευνα για ένα θέμα-φωτιά και ετοιμαζόταν να δημοσιεύσει αποκαλυπτικά στοιχεία και συμπεράσματα στην εφημερίδα του.

Το θέμα της έρευνας του Ιβάν Σαφρόνοφ; Οι πιθανές μυστικές πωλήσεις όπλων από τη Μόσχα προς τη Συρία και το Ιράν. Πωλήσεις που δεν γίνονταν απευθείας, αλλά μέσω Λευκορωσίας (εκεί, όπου άρχει ο άλλος καλός κύριος, ο Αλεξάντρ Λουκασένκο). Ομως ο Ρώσος δημοσιογράφος δεν πρόλαβε να γράψει το άρθρο. Τον κατέλαβε μια ακατανίκητη επιθυμία να αγοράσει δυο κιλά πορτοκάλια και κρατώντας τα αγκαλιά να αυτοκτονήσει πηδώντας από τον 5ο όροφο.

Μάλλον δεν θα μάθουμε ποτέ ποιος τον ...βοήθησε να αυτοκτονήσει -ποιος τον έσπρωξε, ποιος τον εκπαραθύρωσε.

Το σίγουρο είναι ότι οι μυστικές υπηρεσίες της Ρωσίας και συγκεκριμένα η ονομαζόμενη σήμερα Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Ασφαλείας (FSB) -η διάδοχος της απαράμιλλης, επί σοβιετικού παραδείσου, Κα Γκε Μπε- και τα υψηλά κλιμάκια του στρατού είχαν από καιρό εξοργισθεί με τις έρευνες που έκανε ο Ιβάν Σαφρόνοφ. Τον είχαν απειλήσει κιόλας αρκετές φορές ότι θα ασκήσουν δίωξη εναντίον του, στην οποία ουδέποτε προέβησαν.

Είκοσι δημοσιογράφοι έχουν δολοφονηθεί στη Ρωσία, από το 2000. Δηλαδή αφότου έγινε πρόεδρος της χώρας ο Βλαντιμίρ Πούτιν.

Ολοι αυτοί οι Ρώσοι δημοσιογράφοι ήταν στο στόχαστρο των αρχών. Εκαναν κριτική στο πολιτικό, οικονομικό ή στο στρατιωτικό κατεστημένο. Ολοι τους, με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, έκαναν κριτική στον πρόεδρο Πούτιν.

Κανείς δεν ισχυρίζεται ότι, με προσωπική εντολή που έδωσε ο πρόεδρος Πούτιν, αναχώρησαν από αυτόν τον μάταιο κόσμο οι είκοσι Ρώσοι δημοσιογράφοι. Πλην όμως ο «φίλος μας ο Πούτιν» -χαϊδεμένος των δυτικών ηγεσιών και δημοφιλής στην ηλιόλουστη χώρα μας- είναι πρόεδρος μιας Ρωσίας, όπου οι δολοφονίες των δημοσιογράφων παραμένουν ατιμώρητες. Ολες.

Ουδείς συνελήφθη. Ουδείς ανακρίθηκε. Ούτε μία από τις είκοσι υποθέσεις διαλευκάνθηκε. Ούτε μία.

Ο Ιβάν Σαφρόνοφ είναι το εικοστό θύμα. Το προηγούμενο θύμα ήταν η θαρραλέα και διεθνώς γνωστή Αννα Πολιτκόφσκαγια, η οποία επέμενε να γράφει για τον βρώμικο και κεκλεισμένων των θυρών πόλεμο της Ρωσίας στην Τσετσενία. Τη δολοφόνησαν με τρεις σφαίρες στην είσοδο της πολυκατοικίας της στη Μόσχα (7.10. 2006). Η διασημότητα δεν την προστάτευσε.

Οι υπόλοιποι; Τρεις σφαίρες στο κεφάλι είναι ο συνηθέστερος τρόπος. Αλλά επίσης στραγγαλισμοί, δηλητηριάσεις, περίεργα αυτοκινητικά δυστυχήματα. Και, τώρα, με τον τραγικό Ιβάν Σαφρόνοφ, αυτοκτονία- εκπαραθύρωση. Μεγάλη ποικιλία.

Από τη Ρωσία στην Αθήνα. Στην πρόσφατη επίσκεψη Πούτιν για την υπογραφή της συμφωνίας για την κατασκευή του πετρελαιαγωγού Μπουργκάς - Αλεξανδρούπολη.

Ηταν μια θαυμάσια κίνηση και μια εξαιρετική έκπληξη. Αναφέρομαι στην πρωτοβουλία των Ελλήνων δημοσιογράφων να επιδώσουν στον πρόεδρο Πούτιν, με την ευκαιρία της παρουσίας του στην Αθήνα, ένα κείμενο διαμαρτυρίας. Το κείμενο επικεντρώνεται στις «δολοφονίες των είκοσι Ρώσων συναδέλφων» και ζητεί «να διαλευκανθεί η αλήθεια και να συλληφθούν οι δράστες».

Μετά την επίδοση του κειμένου, ποιες ήταν οι αντιδράσεις του προέδρου Πούτιν; Τίποτα. Μετά... ξύπνησα.

ΥΓ.Η Ευρώπη έγινε 50 ετών. Στο διάστημα αυτό έγιναν αρκετά. Πολλά μένει να γίνουν, ενώ άλλα, πολύ σημαντικά -όπως το Σύνταγμα- έμειναν πίσω. Τη σημερινή βαθειά κρίση έκλεισε σε μία φράση ο Ζακ Ντελόρ: «Η Ευρώπη σήμερα βρίσκεται ανάμεσα στην παρακμή και την επιβίωση».

Καταστάσεις εκτός τόπου και χρόνου

Ο νόμος-πλαίσιο για τα ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα ψηφίστηκε. Σιγά τη μεγάλη μεταρρύθμιση, αλλά από το τίποτε κάτι είναι και αυτό. Οι καθηγητές επέστρεψαν στα πανεπιστήμια. Οι φοιτητές το σκέφτονται ακόμη. Παρά ταύτα υπάρχουν πολιτικές δυνάμεις και κόμματα (χρειάζεται να πω ότι πρόκειται για το ΚΚΕ και τον Συνασπισμό;), όπως επίσης φοιτητές και πανεπιστημιακοί καθηγητές που ακόμη και τώρα επιμένουν ότι «ο νόμος δεν θα εφαρμοστεί». Δηλαδή επιμένουν ότι θα συνεχίσουν να κάνουν ό,τι μπορούν ώστε ο νόμος να αχρηστευθεί. Τι πάει να πει ότι δεν θα εφαρμοστεί ο νόμος-πλαίσιο, ο οποίος μόλις ψηφίστηκε από τη Βουλή; Θα τον «ακυρώσουν» εκ των έσω;

Στην πολύμηνη αναταραχή στον χώρο των πανεπιστημίων κυριάρχησαν συμπεριφορές αδιανόητες και αντιλήψεις εξωφρενικές σε μια κανονική (σε μια νορμάλ, εάν προτιμάτε) κοινοβουλευτική δημοκρατία. Δεν είναι εξωφρενικές στη γαλάζια μας χώρα.

Απειρα τα συλλαλητήρια εναντίον του νόμου-πλαισίου. Μήπως θυμάστε να έγινε μία διαδήλωση διαμαρτυρίας, έστω μία για δείγμα, εναντίον του χτισίματος και του κλειδώματος των καθηγητών;

Στην Ελλάδα, αποτελεί «παραδοσιακή» ιδεολογία να απαξιώνουμε τους νόμους και τους θεσμούς. Ορθότερα, να τους περιφρονούμε. Με χίλιες δυο δικαιολογίες. Επιπλέον, όποιος τηρεί τους νόμους και τους θεσμούς θεωρείται περίπου βλάκας (συνήθως, χρησιμοποιείται μια άλλη ευρείας χρήσεως λέξη).

Υπέρτατος θεσμός είναι η κομματοκρατία και υπέρτατος νόμος το «δίκιο του Λαού» που το επικαλούνται περίπου όλοι, από την αναχρονιστική Δεξιά έως την εξωπραγματική Αριστερά. Και φυσικά, το «δίκιο του Λαού» κατά περίπτωση προσαρμόζεται -«δίκιο του εργάτη», «δίκιο του αγρότη», «δίκιο του φοιτητή», έως και «δίκιο του κουκουλοφόρου».

«Ξανανιώσαμε», ομολογούν διάφοροι πανεπιστημιακοί από εκείνους που έχουν πρωτοστατήσει στην απεργία και τις κινητοποιήσεις κατά του νόμου-πλαισίου. Σωστά. Δεν πειράζει που έγινε λίμπα το Πανεπιστήμιο, που ουσιαστικά χάθηκε η χρονιά για τους φοιτητές. Το σημαντικό είναι ότι οι άνθρωποι «ξανάνιωσαν». Και του χρόνου.

Εκπρόσωπος φοιτητών υποστήριζε με ιδιαίτερη σιγουριά σε κεντρικό δελτίο μεγάλου καναλιού: «Να κάνουμε 60 ώρες μάθημα την εβδομάδα, για να αναπληρωθούν οι χαμένες ώρες διδασκαλίας». (Σκεφτείτε ότι 60 ώρες την εβδομάδα σημαίνει ...12 ώρες μάθημα κάθε ημέρα). Ομως η επιφανής από του παραθύρου σχολιάστρια απεφάνθη: «Πολύ καλό μου φαίνεται, τα παιδιά ζητούν γνώση». (Δεν ξέρει κανείς από πού να φυλαχτεί).

«Η Συμφωνία της Βάρκιζας έσπασε. Εχουμε πόλεμο τώρα». Αυτό ήταν ένα από τα πρωτοποριακά και μεστά νοήματος συνθήματα των φοιτητών στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Ενα ακόμη υπέροχο και φιλόδοξο σύνθημα, πάλι από τον ίδιο χώρο: «Να γίνει όλη η γη άσυλο». Εννοούν άσυλο ανιάτων;

ΜΙΚΡΟ ΑΛΦΑΒΗΤΑΡΙΟ

Π και Π, όπως Ποιος είναι ο Πατέρας;

Στη βόρεια Ιταλία, σε μια μικρή κωμόπολη κοντά στη Βερόνα. Μια ιδιωτική ιστορία, που υπό κανονικές συνθήκες θα έπρεπε να αφορά έναν ή το πολύ δύο ανθρώπους, κοινοποιήθηκε και έχει πάρει μεγάλες διαστάσεις. Ολοι οι κάτοικοι παρακολουθούν την εξέλιξή της. Η υπόθεση αυτή τη στιγμή βρίσκεται στο στάδιο του τελικού ξεκαθαρίσματος. Και όπου να ’ναι θα γραφτεί ο επίλογος με τον έλεγχο DNA, ο οποίος θα δώσει την απάντηση στο ερώτημα «τίνος είναι το παιδί;». Με τη σειρά τώρα τα γεγονότα. Εχουμε και λέμε. Στην εν λόγω ιταλική κωμόπολη υπάρχει ένα ωραίο καφέ, όπου μεταξύ άλλων πελατών συχνάζουν και οι αθλητές της περιοχής. Εξάλλου, το όνομά του είναι «Καφέ των Αθλητών». Η σερβιτόρα, μια χαρά κοπέλα, έμεινε έγκυος πέρσι το καλοκαίρι και πριν από λίγες ημέρες γέννησε. Πρόβλημα. Γιατί; Διότι η κοπέλα, με τον τρόπο με τον οποίο ζούσε, ήταν αδύνατον να ξέρει ποιος είναι ο πατέρας του παιδιού. Πλην όμως επιθυμούσε διακαώς να το μάθει. Ζήτησε, λοιπόν, νομική στήριξη. Ο δικηγόρος της αποδείχθηκε μαέστρος. Κατόρθωσε και έπεισε να υποβληθούν σε τεστ πατρότητας -κατόπιν συγκεκριμένων υποδείξεων της πελάτισσάς του- αρκετοί από τους τακτικούς θαμώνες του «Καφέ των Αθλητών»: οι μισοί παίκτες της τοπικής ποδοσφαιρικής ομάδας, δύο δημοτικοί σύμβουλοι και ένας εργολάβος δημοσίων έργων. Χαμός. Στο μεταξύ στην περιοχή, μέχρι να γίνει γνωστό το αποτέλεσμα του τεστ, δίνουν και παίρνουν τα στοιχήματα για το ποιος είναι ο ευτυχής που θα «κερδίσει» το μωρό. Ουδέποτε υπήρχε η παραμικρή αμφιβολία για το ποια είναι η μητέρα. Παρέμενε όμως πάντα μια μικρή αβεβαιότητα για το ποιος είναι ο πατέρας. Τώρα, στην εποχή του ελέγχου DNA, πάει κι αυτό. Η γοητεία της αβεβαιότητας χάνεται.

Άρθρα/ Κοινωνία-Δικαιώματα

Γιώργος Σωτηρέλης

Ενάμισι εκατομμύριο υπογραφές δείχνουν τον δρόμο της συνταγματικής αναθεώρησης

Γιώργος Σωτηρέλης, 2024-03-22

Το τραγικό δυστύχημα των Τεμπών είναι αναμφίβολα ένα εξαιρετικά...

Καλώς τα παιδιά

Λάμπρος Αθανάσιος Τσουκνίδας, 2024-03-13

Με το παρ’ ολίγον λιντσάρισμα δύο ανθρώπων στην κατάφωτη...

Νέος Ποινικός Κώδικας: Τι είναι αυτό που κάναμε;

Παντελής Καψής, 2024-02-16

Στην προεπαναστατική Γαλλία υπήρχε η πρόβλεψη των «Lettre...

Γονεϊκότητα μέσω παρένθετης μητρότητας: Μια προσωπική επιλογή

Μαριέττα Παπαδάτου-Παστού, 2024-01-12

Η γονεϊκότητα είναι ένα μοναδικό ταξίδι με πολλές χαρές...

Η πραγματικότητα της μετανάστευσης

Λευτέρης Παπαγιαννάκης, 2024-01-09

Η μετανάστευση παραμένει πολύ ψηλά στην πολιτική ατζέντα...

Ιλεάνα Σακκά

Τα θύματα θύτες;

Ιλεάνα Σακκά, 2024-01-09

Μέχρι τώρα το γυναικείο κίνημα αναδείκνυε αιτήματα ενάντια...

Γιώργος Γιαννουλόπουλος

Αντισημιτισμός και αντισιωνισμός

Γιώργος Γιαννουλόπουλος, 2023-11-25

Αν μπούμε στον κόπο να αναλύσουμε το φαινόμενο του αντισημιτισμού,...

Δημήτρης Χατζησωκράτης

Γιατί παραμένει ζωντανό το Πολυτεχνείο

Δημήτρης Χατζησωκράτης, 2023-11-17

Η εξέγερση του Πολυτεχνείου ήταν η κορυφαία πράξη μαζικής...

Είναι το βίντεο

Θοδωρής Γεωργακόπουλος, 2023-09-08

Οταν ο Γάλλος αστυνομικός Φλοριάν Μενεσπλιέ πυροβόλησε...

Κύπρος, λαϊκισμός και μετανάστες

Κυριάκος Πιερίδης, 2023-09-02

Στην Ευρώπη το μεταναστευτικό ζήτημα τα τελευταία χρόνια...

Οι μετανάστες ήταν αθώοι, αλλά η δουλίτσα είχε γίνει

Γιάννης Αλμπάνης, 2023-08-30

Προχτές με σύμφωνη γνώμη ανακριτή και εισαγγελέα αφέθησαν...

Ιλεάννα Σακκά

Το γενετικό υλικό των ανθρώπων, εμπορεύσιμο είδος

Ιλεάννα Σακκά, 2023-08-18

Τα δημοσιεύματα που έφεραν στο φως τα αποτελέσματα ελέγχου...

×
×