Συνέντευξη της Μαρίας Ρεπούση

Συνέντευξη της Μαρίας Ρεπούση καθηγήτριας Ιστορίας στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, επικεφαλής της συγγραφικής ομάδας του βιβλίου της ΣΤ Δημοτικού, στις 27-3-07 στην εκπομπή του Flash 96 12:00-15:00 με τους Γιάννη Κολοκυθά και Μιχάλη Πολυδώρου.

Χθες παραδόθηκαν στη συγγραφική ομάδα του βιβλίου της Ιστορίας της ΣΤ’ Δημοτικού για να προχωρήσει σε διορθώσεις οι παρατηρήσεις της Ακαδημίας Αθηνών, του υπουργείου Παιδείας της Κύπρου και της εκπαιδευτικής κοινότητας. Είστε το πρόσωπο των ημερών. Προφανώς τώρα μελετάτε τις παρατηρήσεις, γιατί τις διορθώσεις θα τις κάνετε εσείς, έτσι δεν είναι;

<<Ακριβώς.>>

Θα προχωρήσετε και μέχρι σε ποιο βαθμό, σε ποια έκταση;

<<Έχουμε πει ότι ουσιαστική διόρθωση-επέμβαση στο βιβλίο θα γίνει μετά την αξιολόγηση του βιβλίου αυτού, όπως και όλων των άλλων βιβλίων από τους εκπαιδευτικούς. Από το υπουργείο ολοκληρώνεται η διαδικασία της εκπόνησης ερωτηματολογίων που θα απευθυνθούν στους εκπαιδευτικούς έτσι ώστε να δούμε κατά πόσο το βιβλίο αυτό λειτουργεί καλά στη διδακτική πράξη και τι προβλήματα εμφανίζει εκεί. ʼρα για μία επέμβαση ουσιαστική στο βιβλίο πρέπει να την προσδιορίσουμε κατά τη διάρκεια της επόμενης χρονιάς.

Τώρα, επειδή τα βιβλία κάθε χρονιά τυπώνονται εκ νέου και αυτό το βιβλίο θα τυπωθεί εκ νέου το Σεπτέμβριο για να πάει στα σχολεία, πριν το Σεπτέμβριο για να είναι έτοιμο για το Σεπτέμβριο της καινούργιας σχολικής χρονιάς, θα γίνουν κάποιες πρώτες διορθώσεις. Τι αφορούν αυτές οι διορθώσεις. Συνήθως είναι παροράματα ή εκφράσεις που έχουν ξεφύγει από τη συγγραφική ομάδα. Σ’ αυτό το βιβλίο θα γίνουν λίγο περισσότερες διορθώσεις ακριβώς επειδή είχαμε την τύχη και την ατυχία μαζί να συγκεντρώσουμε το ενδιαφέρον ενός μεγάλου μέρους και της ελληνικής κοινωνίας και της επιστημονικής κοινότητας, έχουμε λοιπόν συγκεντρώσει αρκετές παρατηρήσεις και αυτές που μας έχει καταθέσει το υπουργείο, αλλά και παρατηρήσεις μέσα από τις συζητήσεις μας με τους εκπαιδευτικούς και την παρακολούθηση που κάνουν στο βιβλίο μέσα στα σχολεία.>>

Δηλαδή εσείς έχετε ξεκινήσει ήδη τη διόρθωση;

<<Δεν έχουμε ξεκινήσει τη διόρθωση, χθες παραλάβαμε από το υπουργείο το πόρισμα κατά κάποιο τρόπο, τη γνωμοδότηση, τις παρατηρήσεις της Ακαδημίας Αθηνών τις οποίες μελετούμε τώρα και αμέσως μετά θα μπούμε σε μια διαδικασία να δούμε τι θα ενταχθεί στο βιβλίο, τι όχι κλπ.>>

Υπάρχει κάποιο κριτήριο σε ό,τι αφορά τις διορθώσεις στις οποίες θα προχωρήσετε; Με άλλα λόγια, εάν διαφωνήσετε τι γίνεται;

<<Σε ποιο σημείο αν διαφωνήσουμε;>>

Αν διαφωνήσετε με κάποια υπόδειξη.

<<Καταρχήν να πούμε ότι η διάθεσή μας δεν είναι εξαρχής η διαφωνία, θέλουμε να κινηθούμε σε ένα πλαίσιο συνεννόησης με το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο που είναι ο αρμόδιος θεσμός του κράτους για τα θέματα της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Κινούμαστε λοιπόν σε ένα πνεύμα συνεννόησης προκειμένου αυτό το βιβλίο, όπως και κάθε βιβλίο, να γίνει ακόμα καλύτερο, γιατί δεν είναι βίβλος το σχολικό βιβλίο, ούτε επιστημονική μονογραφία. Αυτή είναι η πρόθεσή μας λοιπόν και σ’ αυτή τη γραμμή θα κινηθούμε. Φυσικά η συγγραφική ομάδα έχει καταθέσει μια συγκεκριμένη πρόταση μέσα από αυτό το βιβλίο που στηρίζεται και σε θεωρητικά και σε ερευνητικά δεδομένα. Αυτή την πρόταση δεν πρόκειται να την πάρουμε πίσω. Αυτός είναι ο άξονας. Στο βιβλίο του δασκάλου που έχει πάει και αυτό στα σχολεία όλης της χώρας εξηγείται επακριβώς ποια είναι αυτή η επιστημολογική βάση πάνω στην οποία στηρίζεται το βιβλίο.>>

Μήπως δεν έχει γίνει κατανοητή στο ευρύ κοινό η διαδικασία διδασκαλίας; Διότι το συγκεκριμένο βιβλίο αποτελεί μάλλον ένα εργαλείο και δεν είναι το μοναδικό, όπως είπατε κι εσείς υπάρχει κι ένα βιβλίο για τον δάσκαλο.

<<Βέβαια. Κι ένα τετράδιο ασκήσεων, κι ένα CD που συνοδεύει το βιβλίο αυτό στα σχολεία. Σήμερα πια στη σύγχρονη εκπαίδευση μιλάμε για ένα συνολικό εκπαιδευτικό υλικό, δεν είναι μόνο το βιβλίο, είναι πάρα πολλά πράγματα που έχει ο δάσκαλος στη διάθεσή του για να διδάξει σήμερα κι έτσι πρέπει να είναι. Δεν είμαστε στην εποχή που το βιβλίο τα παιδιά το παίρνανε σπίτι, μάθαιναν το μάθημα, πήγαιναν την άλλη μέρα, το έλεγαν απέξω και τελείωνε. Προσπαθούμε να κάνουμε ένα μάθημα ζωντανό, ελκυστικό για τα παιδιά, το οποίο είναι διερευνητικό, τα παιδιά ρωτούν, ψάχνουν, συζητούν μεταξύ τους, απαντούν. Δε θέλουμε να αποστηθίσουν τίποτα τα παιδιά.>>

Περιμένατε ότι θα είχατε τέτοιες αντιδράσεις από την ελληνική κοινωνία;

<<Κάθε τι καινούργιο και αυτό είναι ένα καινούργιο βιβλίο, όχι μόνο γιατί εκδόθηκε το 2006, αλλά και γιατί είναι καινούργιο ως προς τη μεθοδολογία του, συναντά λοιπόν αντιδράσεις, αναμενόμενο είναι να συναντήσει αντιδράσεις, συζητήσεις να προκαλέσει. Το επίπεδο τώρα των αντιδράσεων ή η πύκνωσή τους κλπ, δεν ήταν αναμενόμενες όχι, σ’ αυτό το βαθμό δεν ήταν.>>

Το θέμα είναι και από πού προέρχονται όμως οι αντιδράσεις, διότι δεν προέρχονται από ολόκληρη την κοινωνία.

<<Καταρχήν υπάρχουν και πάρα πολύ θετικές αντιδράσεις, πολύ θετικά σχόλια. Το σύνολο σχεδόν της κοινότητας των ιστορικών.>>

Ποια είναι η πρώτη εικόνα που έχετε σχηματίσει από την εκπαιδευτική διαδικασία;

<<Η συγγραφική ομάδα καταρχήν είναι πολύ κοντά στα σχολεία, είναι δάσκαλοι. Κι εγώ η ίδια κάθε βδομάδα πηγαίνω σε μία περιφέρεια που συζητώ με τους εκπαιδευτικούς της ΣΤ’ τάξης, αυτούς που διδάσκουν το βιβλίο, έχω λοιπόν εικόνα του βιβλίου και πώς περπατάει στη διδακτική πράξη. Αν θα έλεγα κάτι, θα έλεγα ότι αυτοί οι οποίοι έχουν διαβάσει το βιβλίο του δασκάλου, οι εκπαιδευτικοί οι οποίοι σέβονται το βιβλίο και τη μεθοδολογία του, έχουν πάρα πολύ καλά αποτελέσματα μέσα στην τάξη τους. Αν υπάρχουν κάποιοι εκπαιδευτικοί οι οποίοι θέλουν αυτό το βιβλίο να το εντάξουν στην παλιά μέθοδο, δηλαδή να βάλουν τα παιδιά να το μάθουν απέξω κλπ, εκεί έχουμε προβλήματα. Αυτό δεν είναι για να το μάθουν απέξω, είναι ένα βιβλίο εργαστήρι, είναι για να δουλέψουν, να συζητήσουν, να συνθέσουν κι έτσι να πάνε παρακάτω.>>

Δεν είναι για αποστήθιση λέτε;

<<Σε καμία περίπτωση.>>

Προκύπτει ένα θέμα δηλαδή επιμόρφωσης των εκπαιδευτικών για τη διδασκαλία του βιβλίου, ή δεν υπάρχει η βούληση;

<<Η επιμόρφωση των εκπαιδευτικών είναι πολύ σημαντικό ζήτημα για την αναβάθμιση της εκπαίδευσής μας, και της πρωτοβάθμιας και της δευτεροβάθμιας. Πρέπει να είναι συνεχής η επιμόρφωση.>>

Δεν ξέρω αν για το συγκεκριμένο βιβλίο θα χρειαζόταν επιμόρφωση, διότι όπως είπατε εισάγει έναν νέο τρόπο διδασκαλίας, μια νέα μεθοδολογία.

<<Έγινε κάποια εισαγωγική επιμόρφωση, ατελής όπως είπαν και οι εκπαιδευτικοί, έγιναν κάποια πράγματα στην αρχή. Υπάρχει ένα βιβλίο δασκάλου και εμείς είμαστε ανοιχτοί σε οποιοδήποτε αίτημα επιμόρφωσης των εκπαιδευτικών στις νέες μεθόδους διδασκαλίας της Ιστορίας.>>

Να κρατήσουμε αυτό που είπατε, ότι θα προχωρήσετε σε συνεννόηση με το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο στις διορθώσεις που πρέπει να γίνουν, αλλά υπάρχει ένας άξονας.

<<Βέβαια. Υπάρχει ένας άξονας στο βιβλίο και αυτόν σε καμία περίπτωση δε θα τον αναιρέσουμε.>>