Υπάρχουν οι προϋποθέσεις για να πετύχουμε καλό αποτέλεσμα
Κώστας Πουλάκης, Αυγή της Κυριακής, Δημοσιευμένο: 2007-04-22
Διανύουμε το τέταρτο έτος της διακυβέρνησης της χώρας από την Ν.Δ. και κάθε νέο κύμα δημοσκοπήσεων που βλέπει το φως της δημοσιότητας έχει ιδιαίτερη αξία.
Μετά τις κινητοποιήσεις της εκπαιδευτικής κοινότητας που άφησαν το αποτύπωμά τους στην κοινωνία και τα δομημένα ομόλογα των ασφαλιστικών ταμείων που ανέδειξαν τις πολιτικές ευθύνες της κυβέρνησης και την έπληξαν σοβαρά στο θέμα αντιμετώπισης της διαφθοράς, σε κάθε νέο κύμα δημοσκοπήσεων μπορούμε να αναζητήσουμε τον βαθμό επηρεασμού του εκλογικού σώματος.
Τώρα μάλιστα που ο ΣΥΝΑΣΠΙΣΜΟΣ αποφάσισε την εκλογική του συνεργασία με τον ΣΥΡΙΖΑ και τυπικά ξεκίνησε την προετοιμασία του για τις εκλογές, έχουμε την υποχρέωση να αξιοποιήσουμε θετικά τα όποια συμπεράσματα εξάγουμε.
Στα ουσιαστικά λοιπόν ερωτήματα που υπάρχουν ας προσπαθήσουμε να ανιχνεύσουμε τις απαντήσεις, αρκεί να μην διαβάσουμε τις νέες δημοσκοπήσεις απομονωμένες από το μεγάλο πλήθος των δημοσκοπήσεων που έχουν δημοσιευθεί μετά τις εκλογές του 2004.
1ο: Υπάρχει αλλαγή στον συσχετισμό των πολιτικών δυνάμεων;
Ενώ η κυβέρνηση της Ν.Δ. διέρχεται μια δυσμενή περίοδο που συγκρίνεται με τον Μάρτιο του 2006 και τις τηλεφωνικές υποκλοπές, παρατηρούμε ότι η φθορά της στην πρόθεση ψήφου είναι μικρή, συνεχίζοντας να προηγείται επί 3 χρόνια στις δημοσκοπήσεις. Από την άλλη μεριά το ΠΑΣΟΚ, δεν πείθει με τον αντιπολιτευτικό του λόγο και δεν μπορεί να κερδίσει τους απογοητευμένους από την κυβερνητική πολιτική, με συνέπεια να μην μπορεί να μειώσει ουσιαστικά την διαφορά του από την Ν.Δ. Αποδεικνύεται ότι είναι βαθιά τα αίτια της ήττας του το 2004. Δύο στοιχεία είναι πολύ χαρακτηριστικά και απαντούν στο γιατί.
Πρώτον, ενώ ο ένας στους πέντε ψηφοφόρους της Ν.Δ. είναι απογοητευμένος από την κυβέρνηση και το έργο της, συγχρόνως οι δύο στους πέντε ψηφοφόρους του ΠΑΣΟΚ δεν συμφωνούν με τον αντιπολιτευτικό λόγο του κόμματός τους.
Δεύτερον, εξακολουθεί ο Κ.Καραμανλής να υπερέχει ως καταλληλότερος πρωθυπουργός του Γ. Παπανδρέου με 16 περίπου ποσοστιαίες μονάδες, που είναι σημαντικό στοιχείο στο πρωθυπουργοκεντρικό πολιτικό μας σύστημα.
2ο: Ποια είναι τα ιδιαίτερα συμπεράσματα για τον Συνασπισμό;
Κωδικοποιώντας τα συμπεράσματα που αναλύσαμε στην επιτροπή μελέτης των δημοσκοπήσεων βλέπουμε ότι:
· Οι άνδρες υπερτερούν των γυναικών, 56%-44%, στους ψηφοφόρους του.
· Διευρύνει αξιόλογα την επιρροή του στις ηλικίες 18-34 χρονών όπου ανήκουν πλέον ο ένας στους τρεις ψηφοφόρους του και μειώνονται σταδιακά στις μεσαίες ηλικίες 35-54 χρονών, όπου ανήκουν οι μισοί περίπου ψηφοφόροι του.
· Εξακολουθεί να προσεγγίζει ελάχιστα τους πολίτες κατώτερης μόρφωσης με βάση τον τίτλο σπουδών.
· Συνεχίζει να είναι το κόμμα με την μικρότερη συσπείρωση, αφού σχεδόν σταθερά εμφανίζεται ότι μόνο οι δύο στους τρεις ψηφοφόρους του δηλώνουν την πρόθεσή τους να τον ξαναψηφίσουν.
· Ο ένας στους οκτώ ψηφοφόρους του από τις τελευταίες εκλογές δηλώνει προβληματισμένος και παραμένει αναποφάσιστος για την ψήφο του.
· Από τις μετακινήσεις των πολιτών ανάμεσα στα κόμματα εξακολουθεί να έχει θετικό ισοζύγιο με το ΠΑΣΟΚ, που μεταβάλλεται όμως ανάλογα με την πολιτική συγκυρία και έχει σχεδόν μηδενική επικοινωνία με το ΚΚΕ.
· Εισπράττει το μικρότερο ποσοστό από όσους απογοητεύονται από την πολιτική της Ν.Δ., συγκριτικά με τα υπόλοιπα κόμματα της αντιπολίτευσης.
· Η πολιτική του σε θέματα περιβάλλοντος και οι θέσεις του για την παιδεία, ιδιαίτερα το τελευταίο χρονικό διάστημα, επιβραβεύονται περισσότερο από τους πολίτες.
· Οι ψηφοφόροι του εξακολουθούν να είναι φιλοευρωπαϊστές και οι περισσότερο πολιτικοποιημένοι.
· Τέλος στην 10βάθμια κλίμακα Αριστερά-Δεξιά καταγράφεται το τελευταίο χρονικό διάστημα, στην συνείδηση των πολιτών, μετακίνηση προς τα αριστερά.
Όλα αυτά τα συμπεράσματα, παλαιοτέρα και νεότερα, αλληλοσυμπληρούμενα και με αντιφάσεις, με δυνατότητες και αδυναμίες, αποτελούν την εικόνα που γενικά εκπέμπουμε και σκιαγραφεί εν μέρει το προφίλ των εν δυνάμει ψηφοφόρων μας.
Το σημαντικότερο όμως εύρημα είναι ότι στις προσεχείς εκλογές δεν φαίνεται ότι θα ξενυχτήσουμε για την κοινοβουλευτική μας παρουσία. Όλες οι μετρήσεις ώς την ώρα, οι αναλύσεις και οι πολύμορφες συγκρίσεις, δείχνουν ότι οι δυνάμεις της ριζοσπαστικής Αριστεράς έχουν ξεπεράσει το όριο του 3%. Δεν θα πρέπει όμως να μας ξεφεύγει ότι το όριο, μετά τις δηλώσεις του προέδρου Α. Αλαβάνου ότι δεν θα είναι υποψήφιος στην Αττική και στην Θεσσαλονίκη, μετατέθηκε για όλους μας περίπου μία ποσοστιαία μονάδα.
3ο: Πόσα κόμματα θα είναι στη νέα Βουλή;
Παρατηρώντας την διαχρονική εξέλιξη της πρόθεσης ψήφου των υπολοίπων κομμάτων, το πιθανότερο είναι η επόμενη Βουλή να είναι πεντακομματική. Αξίζει επίσης να σημειώσουμε την σημαντική άνοδο του ΚΚΕ που κινείται σταθερά πάνω από το 7%, καθώς και το σταμάτημα της δυναμικής που παρουσίασε τα δύο πρώτα χρόνια ο ΛΑΟΣ. Ειδικά για τον ΛΑΟΣ, που δεν έχει εκλογική ιστορικότητα και συγχρόνως παρουσιάζει τις μεγαλύτερες αποκλίσεις στις μετρήσεις των δημοσκοπήσεων, αλλά και για ουσιαστικότερους πολιτικούς λόγους, η πρόβλεψη είναι περισσότερο επισφαλής.
4ο: Θα υπάρξει έντονη πόλωση την προεκλογική περίοδο;
Το ερώτημα είναι ουσιαστικό, αφού όλοι γνωρίζουμε ότι όταν πολώνεται το πολιτικό κλίμα επηρεάζονται αρνητικά τα μικρότερα κόμματα και ιδιαίτερα ο Συνασπισμός και ο ΛΑΟΣ. Δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία ότι και τα 2 κόμματα εξουσίας θα επιχειρήσουν να πολώσουν σημαντικά την πολιτική ζωή, άλλωστε είναι πιθανό να βοηθηθούν και από τις εξελίξεις. Υπάρχει όμως ένα στοιχείο σταθερό ως την ώρα από τις δημοσκοπήσεις, που χρειάζεται ορθά να το αξιολογήσουμε. Στην παράσταση νίκης μόνο το 24% των πολιτών πιστεύει σε πιθανή νίκη του ΠΑΣΟΚ, δηλαδή μόνο οι τρεις στους πέντε ψηφοφόρους του. Αν αυτό το στοιχείο δεν διαφοροποιηθεί, δηλαδή αν η περιρρέουσα ατμόσφαιρα, η ψυχολογία των πολιτών και το καφενείο της επαρχίας, γνωρίζει τον πρώτο, τότε η πόλωση που θα επιχειρηθεί θα είναι τεχνητή και ελάχιστα θα επηρεάσει τουλάχιστον, τις δυνάμεις της ριζοσπαστικής Αριστεράς.
5ο: Τι γίνεται με την αυτοδυναμία;
Υπενθυμίζουμε ότι όταν το 1ο κόμμα πάρει 42,5% ο εκλογικός νόμος του δίνει την αυτοδυναμία πάντα. Με μικρότερο ποσοστό του 1ου κόμματος, η αυτοδυναμία εξαρτάται από το ποσοστό των κομμάτων που δεν θα εκπροσωπούνται στην Βουλή. Όσο μεγαλύτερο είναι αυτό το ποσοστό τόσο ευνοείται το πρώτο κόμμα για την αυτοδυναμία.
Εκ των πραγμάτων λοιπόν μια πεντακομματική Βουλή δυσκολεύει την αυτοδυναμία. Στους πίνακες φαίνεται ο αριθμός των εδρών που διεκδικούν τα κόμματα με τα έως τώρα στοιχεία των δημοσκοπήσεων. Είναι απόλυτα κατανοητό γιατί η Ν.Δ θα προσπαθήσει με την εκλογική της τακτική να εμποδίσει την είσοδο 5 κομμάτων στην Βουλή, αφού τις προσθέτει 5 ή 6 έδρες και της δημιουργεί μεγαλύτερη κοινοβουλευτική ασφάλεια.
Με σωστό σχεδιασμό μπορούμε να κάνουμε την μικρή έκπληξη.
Μέχρι τις εκλογές, με την γνώση και την αξιοποίηση των παραπάνω συμπερασμάτων και όσων θα επακολουθήσουν, αν ορθά οργανώσουμε την πολιτική και οργανωτική παρουσία των δυνάμεων της κινηματικής και ριζοσπαστικής Αριστεράς, αν στελεχώσουμε με πολιτική ευρύτητα τα ψηφοδέλτια μας, αν κατορθώσουμε να εκφράσουμε τους πολίτες που ριζοσπαστικοποιούνται στην συντηρητική στροφή της πολιτικής ζωής και αν αφουγκραστούμε τις υπόγειες διεργασίες που συντελούνται στην κοινωνία, μπορούμε με τις υπάρχουσες συνθήκες να κάνουμε την μικρή έκπληξη στο εκλογικό μας αποτέλεσμα.
* Ο Κώστας Πουλάκης είναι μέλος της ΚΠΕ του ΣΥΝ, υπεύθυνος της Επιτροπής Μελέτης Δημοσκοπήσεων
Μετά τις κινητοποιήσεις της εκπαιδευτικής κοινότητας που άφησαν το αποτύπωμά τους στην κοινωνία και τα δομημένα ομόλογα των ασφαλιστικών ταμείων που ανέδειξαν τις πολιτικές ευθύνες της κυβέρνησης και την έπληξαν σοβαρά στο θέμα αντιμετώπισης της διαφθοράς, σε κάθε νέο κύμα δημοσκοπήσεων μπορούμε να αναζητήσουμε τον βαθμό επηρεασμού του εκλογικού σώματος.
Τώρα μάλιστα που ο ΣΥΝΑΣΠΙΣΜΟΣ αποφάσισε την εκλογική του συνεργασία με τον ΣΥΡΙΖΑ και τυπικά ξεκίνησε την προετοιμασία του για τις εκλογές, έχουμε την υποχρέωση να αξιοποιήσουμε θετικά τα όποια συμπεράσματα εξάγουμε.
Στα ουσιαστικά λοιπόν ερωτήματα που υπάρχουν ας προσπαθήσουμε να ανιχνεύσουμε τις απαντήσεις, αρκεί να μην διαβάσουμε τις νέες δημοσκοπήσεις απομονωμένες από το μεγάλο πλήθος των δημοσκοπήσεων που έχουν δημοσιευθεί μετά τις εκλογές του 2004.
1ο: Υπάρχει αλλαγή στον συσχετισμό των πολιτικών δυνάμεων;
Ενώ η κυβέρνηση της Ν.Δ. διέρχεται μια δυσμενή περίοδο που συγκρίνεται με τον Μάρτιο του 2006 και τις τηλεφωνικές υποκλοπές, παρατηρούμε ότι η φθορά της στην πρόθεση ψήφου είναι μικρή, συνεχίζοντας να προηγείται επί 3 χρόνια στις δημοσκοπήσεις. Από την άλλη μεριά το ΠΑΣΟΚ, δεν πείθει με τον αντιπολιτευτικό του λόγο και δεν μπορεί να κερδίσει τους απογοητευμένους από την κυβερνητική πολιτική, με συνέπεια να μην μπορεί να μειώσει ουσιαστικά την διαφορά του από την Ν.Δ. Αποδεικνύεται ότι είναι βαθιά τα αίτια της ήττας του το 2004. Δύο στοιχεία είναι πολύ χαρακτηριστικά και απαντούν στο γιατί.
Πρώτον, ενώ ο ένας στους πέντε ψηφοφόρους της Ν.Δ. είναι απογοητευμένος από την κυβέρνηση και το έργο της, συγχρόνως οι δύο στους πέντε ψηφοφόρους του ΠΑΣΟΚ δεν συμφωνούν με τον αντιπολιτευτικό λόγο του κόμματός τους.
Δεύτερον, εξακολουθεί ο Κ.Καραμανλής να υπερέχει ως καταλληλότερος πρωθυπουργός του Γ. Παπανδρέου με 16 περίπου ποσοστιαίες μονάδες, που είναι σημαντικό στοιχείο στο πρωθυπουργοκεντρικό πολιτικό μας σύστημα.
2ο: Ποια είναι τα ιδιαίτερα συμπεράσματα για τον Συνασπισμό;
Κωδικοποιώντας τα συμπεράσματα που αναλύσαμε στην επιτροπή μελέτης των δημοσκοπήσεων βλέπουμε ότι:
· Οι άνδρες υπερτερούν των γυναικών, 56%-44%, στους ψηφοφόρους του.
· Διευρύνει αξιόλογα την επιρροή του στις ηλικίες 18-34 χρονών όπου ανήκουν πλέον ο ένας στους τρεις ψηφοφόρους του και μειώνονται σταδιακά στις μεσαίες ηλικίες 35-54 χρονών, όπου ανήκουν οι μισοί περίπου ψηφοφόροι του.
· Εξακολουθεί να προσεγγίζει ελάχιστα τους πολίτες κατώτερης μόρφωσης με βάση τον τίτλο σπουδών.
· Συνεχίζει να είναι το κόμμα με την μικρότερη συσπείρωση, αφού σχεδόν σταθερά εμφανίζεται ότι μόνο οι δύο στους τρεις ψηφοφόρους του δηλώνουν την πρόθεσή τους να τον ξαναψηφίσουν.
· Ο ένας στους οκτώ ψηφοφόρους του από τις τελευταίες εκλογές δηλώνει προβληματισμένος και παραμένει αναποφάσιστος για την ψήφο του.
· Από τις μετακινήσεις των πολιτών ανάμεσα στα κόμματα εξακολουθεί να έχει θετικό ισοζύγιο με το ΠΑΣΟΚ, που μεταβάλλεται όμως ανάλογα με την πολιτική συγκυρία και έχει σχεδόν μηδενική επικοινωνία με το ΚΚΕ.
· Εισπράττει το μικρότερο ποσοστό από όσους απογοητεύονται από την πολιτική της Ν.Δ., συγκριτικά με τα υπόλοιπα κόμματα της αντιπολίτευσης.
· Η πολιτική του σε θέματα περιβάλλοντος και οι θέσεις του για την παιδεία, ιδιαίτερα το τελευταίο χρονικό διάστημα, επιβραβεύονται περισσότερο από τους πολίτες.
· Οι ψηφοφόροι του εξακολουθούν να είναι φιλοευρωπαϊστές και οι περισσότερο πολιτικοποιημένοι.
· Τέλος στην 10βάθμια κλίμακα Αριστερά-Δεξιά καταγράφεται το τελευταίο χρονικό διάστημα, στην συνείδηση των πολιτών, μετακίνηση προς τα αριστερά.
Όλα αυτά τα συμπεράσματα, παλαιοτέρα και νεότερα, αλληλοσυμπληρούμενα και με αντιφάσεις, με δυνατότητες και αδυναμίες, αποτελούν την εικόνα που γενικά εκπέμπουμε και σκιαγραφεί εν μέρει το προφίλ των εν δυνάμει ψηφοφόρων μας.
Το σημαντικότερο όμως εύρημα είναι ότι στις προσεχείς εκλογές δεν φαίνεται ότι θα ξενυχτήσουμε για την κοινοβουλευτική μας παρουσία. Όλες οι μετρήσεις ώς την ώρα, οι αναλύσεις και οι πολύμορφες συγκρίσεις, δείχνουν ότι οι δυνάμεις της ριζοσπαστικής Αριστεράς έχουν ξεπεράσει το όριο του 3%. Δεν θα πρέπει όμως να μας ξεφεύγει ότι το όριο, μετά τις δηλώσεις του προέδρου Α. Αλαβάνου ότι δεν θα είναι υποψήφιος στην Αττική και στην Θεσσαλονίκη, μετατέθηκε για όλους μας περίπου μία ποσοστιαία μονάδα.
3ο: Πόσα κόμματα θα είναι στη νέα Βουλή;
Παρατηρώντας την διαχρονική εξέλιξη της πρόθεσης ψήφου των υπολοίπων κομμάτων, το πιθανότερο είναι η επόμενη Βουλή να είναι πεντακομματική. Αξίζει επίσης να σημειώσουμε την σημαντική άνοδο του ΚΚΕ που κινείται σταθερά πάνω από το 7%, καθώς και το σταμάτημα της δυναμικής που παρουσίασε τα δύο πρώτα χρόνια ο ΛΑΟΣ. Ειδικά για τον ΛΑΟΣ, που δεν έχει εκλογική ιστορικότητα και συγχρόνως παρουσιάζει τις μεγαλύτερες αποκλίσεις στις μετρήσεις των δημοσκοπήσεων, αλλά και για ουσιαστικότερους πολιτικούς λόγους, η πρόβλεψη είναι περισσότερο επισφαλής.
4ο: Θα υπάρξει έντονη πόλωση την προεκλογική περίοδο;
Το ερώτημα είναι ουσιαστικό, αφού όλοι γνωρίζουμε ότι όταν πολώνεται το πολιτικό κλίμα επηρεάζονται αρνητικά τα μικρότερα κόμματα και ιδιαίτερα ο Συνασπισμός και ο ΛΑΟΣ. Δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία ότι και τα 2 κόμματα εξουσίας θα επιχειρήσουν να πολώσουν σημαντικά την πολιτική ζωή, άλλωστε είναι πιθανό να βοηθηθούν και από τις εξελίξεις. Υπάρχει όμως ένα στοιχείο σταθερό ως την ώρα από τις δημοσκοπήσεις, που χρειάζεται ορθά να το αξιολογήσουμε. Στην παράσταση νίκης μόνο το 24% των πολιτών πιστεύει σε πιθανή νίκη του ΠΑΣΟΚ, δηλαδή μόνο οι τρεις στους πέντε ψηφοφόρους του. Αν αυτό το στοιχείο δεν διαφοροποιηθεί, δηλαδή αν η περιρρέουσα ατμόσφαιρα, η ψυχολογία των πολιτών και το καφενείο της επαρχίας, γνωρίζει τον πρώτο, τότε η πόλωση που θα επιχειρηθεί θα είναι τεχνητή και ελάχιστα θα επηρεάσει τουλάχιστον, τις δυνάμεις της ριζοσπαστικής Αριστεράς.
5ο: Τι γίνεται με την αυτοδυναμία;
Υπενθυμίζουμε ότι όταν το 1ο κόμμα πάρει 42,5% ο εκλογικός νόμος του δίνει την αυτοδυναμία πάντα. Με μικρότερο ποσοστό του 1ου κόμματος, η αυτοδυναμία εξαρτάται από το ποσοστό των κομμάτων που δεν θα εκπροσωπούνται στην Βουλή. Όσο μεγαλύτερο είναι αυτό το ποσοστό τόσο ευνοείται το πρώτο κόμμα για την αυτοδυναμία.
Εκ των πραγμάτων λοιπόν μια πεντακομματική Βουλή δυσκολεύει την αυτοδυναμία. Στους πίνακες φαίνεται ο αριθμός των εδρών που διεκδικούν τα κόμματα με τα έως τώρα στοιχεία των δημοσκοπήσεων. Είναι απόλυτα κατανοητό γιατί η Ν.Δ θα προσπαθήσει με την εκλογική της τακτική να εμποδίσει την είσοδο 5 κομμάτων στην Βουλή, αφού τις προσθέτει 5 ή 6 έδρες και της δημιουργεί μεγαλύτερη κοινοβουλευτική ασφάλεια.
Με σωστό σχεδιασμό μπορούμε να κάνουμε την μικρή έκπληξη.
Μέχρι τις εκλογές, με την γνώση και την αξιοποίηση των παραπάνω συμπερασμάτων και όσων θα επακολουθήσουν, αν ορθά οργανώσουμε την πολιτική και οργανωτική παρουσία των δυνάμεων της κινηματικής και ριζοσπαστικής Αριστεράς, αν στελεχώσουμε με πολιτική ευρύτητα τα ψηφοδέλτια μας, αν κατορθώσουμε να εκφράσουμε τους πολίτες που ριζοσπαστικοποιούνται στην συντηρητική στροφή της πολιτικής ζωής και αν αφουγκραστούμε τις υπόγειες διεργασίες που συντελούνται στην κοινωνία, μπορούμε με τις υπάρχουσες συνθήκες να κάνουμε την μικρή έκπληξη στο εκλογικό μας αποτέλεσμα.
* Ο Κώστας Πουλάκης είναι μέλος της ΚΠΕ του ΣΥΝ, υπεύθυνος της Επιτροπής Μελέτης Δημοσκοπήσεων
