Πάρτε κάρβουνα από τ’ αποκαΐδια και μαυρίστε τους!

Είχα την πρόθεση να εκθέσω κι εγώ κάποιες σκέψεις μου με αφορμή τις εκλογές, καθώς αυτές συνιστούν κορυφαία στιγμή στην πολιτική μας ζωή. Από τη στιγμή μάλιστα που η έφοδος έπαψε να πείθει ως μέθοδος για να καταληφθούν τα «χειμερινά ανάκτορα», οι εκλογές συνιστούν και τη μόνη προσφερόμενη στους πολίτες θεσμική διαδικασία για να εκφράσουν την προτίμησή τους σχετικά με την πολιτική διεύθυνση της κοινωνίας μας.

Αιφνιδιαστικά έγινε η προκήρυξη των εκλογών. Απολιτική και «αντιεκλογική» είναι η χρονική περίοδος διεξαγωγής τους.Βρήκε τη συντριπτική πλειοψηφία του λαού στα «μπάνια» του, σε φάση θερινής ραστώνης, καθώς μάλιστα προηγήθηκε ένα τετράμηνο μπαράζ πολιτικής αποδόμησής του με «δομημένα ομόλογα» και ένας μαύρος Ιούλιος με καταστρεπτικές πυρκαϊές.

Ελάχιστος είναι κι ο χρόνος που απομένει ώς την ώρα της κάλπης. Δεν επαρκεί για την ομαλή «μετάβαση» από τη θερινή «φυγή» προς χαλαρές αναζητήσεις στις συνθήκες εγρήγορσης και υπευθυνότητας που προϋποθέτει ο ρόλος του πολίτη.

Για ένα τμήμα των ψηφοφόρων, μάλιστα, δεν διατίθεται καν ο ελάχιστος αυτός «πολιτικός» χρόνος, αφού από στιγμή σε στιγμή υποχρεωτικά θα μπουν στην ατμόσφαιρα των ανάμικτων και αντιθετικών συναισθημάτων που αναπόφευκτα θα τους προκαλέσουν τα επικείμενα (όταν γράφονται αυτές οι γραμμές και ήδη δημοσιοποιηθέντα πριν την έκδοση του περιοδικού) αποτελέσματα των εισαγωγικών εξετάσεων στα ΑΕΙ. Ό,που τη χαρά της επιτυχίας, τη θλίψη της αποτυχίας και τη διλημματική περίσκεψη που δημιουργεί στους πολλούς η άκουσα εισαγωγή σε σχολή όχι της επιθυμίας του υποψηφίου, αλλά της αποκλειστικής αρεσκείας της βαθμολογικής λίστας των πανελλαδικών, θα διαδεχθεί η υποχρεωτική «περιπέτεια» γονέων και εισαχθέντων για την οργάνωση της νέας φοιτητικής ζωής στον τόπο που βρέθηκε ο καθένας να σπουδάσει είτε να πάρει πτυχίο, ή στη χώρα που θ’αναζητήσει την αναπλήρωση της εν ελλάδι χαμένης σχετικής ευκαιρίας.

Είχα την πρόθεση, ξεκινώντας από τα «θεσμικά», να αναφερθώ στην περιφρόνηση προς το σύνταγμα, την οποία αποπνέει η επίκληση της (ετήσιας κυβερνητικής υποχρέωσης) σύνταξης του προϋπολογισμού, ως εθνικού λόγου για την επίσπευση των εκλογών. Ενός προϋπολογισμού,μάλιστα, που σύμφωνα με τις σχετικές προθεσμίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, πρέπει να’ ναι ήδη έτοιμος πριν τις εκλογές!

Θα σχολίαζα,επίσης, την πελατειακής εμπνεύσεως και φαλκιδευτική της λαϊκής κυριαρχίας διάταξη που ενυπάρχει στο σύνταγμα, όταν ακόμα και η υπέρτατη διαδικασία έκφρασης της λαϊκής ετυμηγορίας, οι εκλογές, προβλεπόμενες τύποις να διεξάγονται ανά τετραετία, μετατρέπονται σε προνόμιο της εκάστοτε κυβέρνησης και πραγματοποιούνται όποτε και όταν, εντός της τετραετίας, τη συμφέρει .

Τούτη η θεσμική «ιδιορρυθμία» δεν συνιστά τη μοναδική αντιδημοκρατική απόκλιση στην ελληνική πολιτική ζωή.

Συνυπάρχει με τη συστηματική υποβάθμιση της βουλής. Με την ενίσχυση της ανεξέλεγκτης λειτουργίας των πάσης φύσεως μηχανισμών της εκτελεστικής εξουσίας και τη συρρίκνωση και περιθωριοποίηση των θεσμών και των διαδικασιών άσκησης δημοκρατικού-λαϊκού ελέγχου. Με την προσαρμογή της πολιτικής και των πολιτικών στο «φαίνεσθαι» και την αδιαφορία τους για το πραγματικώς «γίγνεσθαι» και το «είναι». Με τη σταδιακή μετάβαση από την αντιπροσωπευτική στην «επικοινωνιακή» δημοκρατία.

Αυτή η δημοκρατική ανεπάρκεια σε πρώτη ματιά δείχνει αντιφατική, ωστόσο συνταιριάζει απόλυτα προς την πρακτική μιας ανοχής στην αυθαιρεσία, που σκόπιμα επιτρέπεται και την αίσθηση της ατιμωρησίας που έντεχνα καλλιεργείται σε πολλές πλευρές της δημόσιας ζωής. Αυτή η δημοκρατικοφάνεια είναι που επιτρέπει στο κράτος να συγκαλύπτει τις αδυναμίες και την ανυπαρξία του. Δίνει στην πολιτική εξουσία την ευχέρεια επιλεκτικής εφαρμογής των νόμων. Θεσπίζει την ευνοιοκρατία ως πάγιο κανόνα στα δημόσια πράγματα. Επιτρέπει τη συναλλαγή, παρέχει στους οικονομικά ισχυρούς, τους τυχοδιώκτες και τους αδίστακτους, λαμπρό πεδίο δόξης και άνομου πλουτισμού. Καλλιεργεί στους πολλούς την προσδοκία της δικής τους αυθαιρεσίας. Συγκαλύπτει τη μεταλλαγή του κράτους από κράτος δικαίου σε πελατειακό. Εξασφαλίζει στο «σύστημα» ευνοϊκές προϋποθέσεις για την αναπαραγωγή του.

Αυτή η «εκτροπή» αθροίζεται με τον κομματισμό της δημόσιας διοίκησης και την εξάρτησή της από την εκάστοτε κυβέρνηση. Ευνοεί αντιλήψεις μεταξύ των εκάστοτε κρατούντων για κράτος- φέουδο, για κράτος-λάφυρο προς οικειοποίηση και διανομή, για κράτος-εργαλείο στην υπηρεσία ιδιοτελών συμφερόντων.

Αυτή η κατάσταση συμπλέει με την εκτεταμμένη διαφθορά, που τείνει να γίνει κοινό σημείο σύγκλισης, εγγενές χαρακτηριστικό, των πάσης φύσεως μηχανισμών άσκησης της κρατικής εξουσίας. Με το «πολιτικό χρήμα», που συνιστά τον έτερο πόλο της διαφθοράς στη δυναμική ισορροπία μεταξύ κρατικής γραφειοκρατίας και πολιτικών.

Συμβαδίζει με την ενιαία αντίληψη και πρακτική της όποιας, μεγάλης ή μικρής, εξουσίας, ανεξαρτήτως χρώματος, απανταχού της κοινωνικής και οικονομικής μας ζωής, να πριμοδοτούνται οι «δικοί» μας, οι «κουμπάροι», οι «κολλητοί» και να περιφρονείται η αξιοκρατία, η ισονομία και η διαφάνεια.

Με την προσδοκία των χαμένων, όχι ν’ αλλάξουν τα πράγματα, αλλά να’ρθει κι η δική τους σειρά. Με την αποδοχή από μεγάλα τμήματα της κοινωνίας αυτών των κανόνων του «παιχνιδιού» και την προσαρμογή των όρων κοινωνικής τους ένταξης και παρέμβασης σ’ αυτές τις αντιλήψεις. Με τη γενίκευση των αντιλήψεων «ο καθείς για την πάρτη του».

Ήθελα επίσης να μιλήσω για τις δυσοίωνες προοπτικές που διαφαίνονται για τον τόπο, από αυτή την κατάσταση.

Δεν είναι μόνο τα πολιτικά και κοινωνικά προβλήματα που συσσωρεύονται και διογκώνονται: το άλυτο ασφαλιστικό, το μη εγγυούμενο από την πολιτεία ελάχιστο εισόδημα, το πολύπαθο κτηματολόγιο, το ανύπαρκτο δασολόγιο.

Δεν είναι μόνο η πρώτη θέση που κατέχουμε στην Ευρωπαϊκή Ένωση όσον αφορά το εύρος της φτώχειας, τις κοινωνικές ανισότητες, αλλά και την οικοπεδοποίηση, την αυθαίρετη δόμηση και τις ανεξέλεγκτες πυριτιδαποθήκες-χωματερές.

Δεν είναι μόνο η τελευταία θέση που κατέχουμε μεταξύ των ευρωπαίων εταίρων, σε κοινωνικές δαπάνες για την παιδεία, την έρευνα και την υγεία, για την προστασία των δασών και του περιβάλλοντος.

Δεν είναι μόνο το γεγονός πως οι τύχες μας σήμερα καθορίζονται από σεμνούς και ταπεινούς, μέχρις ανυπαρξίας, πρωθυπουργό και υπουργούς.

Δεν είναι μόνο η μαζική ανασφάλεια που δημιουργείται από το γεγονός πως εναποτίθεται η ασφάλεια του τόπου σε ιδιόρρυθμους και γραφικούς κρατικούς λειτουργούς, που θεωρούν πως η προβολή της φιγούρας τους στα κανάλια, δίκην νέου Μπρανκαλεόνε έτοιμου να κατατροπώσει όλους τους εχθρούς, είναι το αποτελεσματικότερο μέτρο για την επιχειρησιακή ετοιμότητα των σωμάτων ασφαλείας και καθίσταται περιττή η περαιτέρω σύνταξη σχεδίων ετοιμότητας της κρατικής μηχανής, για την αντιμετώπιση εκτάκτων αναγκών.

Δεν είναι μόνο η ανύπαρκτη αντιπολίτευση, που δεν παρέχει καμμιά ελπίδα διεξόδου.

Είναι κυρίως το γεγονός πως αυτή η πολιτεία, δείχνει ικανή να υπάρχει μόνο σε συνθήκες νηνεμίας και ηπίων καιρικών φαινομένων, καθώς ο κοινωνικός της ιστός βρίσκεται σε κατάσταση διάλυσης. Δυστυχώς, όμως, βρισκόμαστε σε μια εποχή ακραίων καιρικών φαινομένων...

Αυτά ετοιμαζόμουνα να γράψω και να τα συνδέσω με τις εκλογές.

Σ’ αυτό το σημείο έγινε η κόλαση. Η φρίκη. Το ολοκαύτωμα. Στην ακυβέρνητη πολιτεία μας άνοιξαν ακόμα και κρεματόρια...

Διακόπτω.Δεν αντέχω άλλο να σας βασανίζω με τις εκλογές.

Μόνο μια τελευταία φράση του θυμού: πάρτε κάρβουνο από τ’ αποκαϊδια και μαυρίστε τους.

(δημοσιεύεται στο τεύχος του περιοδικού «Ο Πολίτης» που κυκλοφορεί.)