Επιτακτική η ανάγκη σύστασης υπουργείου Περιβάλλοντος
Ασημίνα Ξηροτύρη, Αυγή της Κυριακής, Δημοσιευμένο: 2008-04-26
Η κλιματική αλλαγή αποτελεί απειλή για ολόκληρη την ανθρωπότητα. Είναι συνέπεια των ανθρωπίνων δραστηριοτήτων, με επακόλουθα την άνοδο της στάθμης της θάλασσας, πολύ συχνότερα κύματα καύσωνα και ισχυρές βροχοπτώσεις, τροπικούς κυκλώνες και τυφώνες με μεγαλύτερη ένταση.
Γι’ αυτό η μάχη κατά της κλιματικής αλλαγής προϋποθέτει τη συμμετοχή όλων των εθνών σύμφωνα με την αρχή των κοινών, αλλά διαφοροποιημένων ευθυνών του ΟΗΕ και των αντίστοιχων δυνατοτήτων.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση, που εκπέμπει περίπου το 14% των αερίων φαινομένου του θερμοκηπίου (ΑΦΘ) στον κόσμο, από το 1990 δεσμεύθηκε οικειοθελώς να σταθεροποιήσει έως το έτος 2000 τις εκπομπές CO2 στα επίπεδα που βρίσκονταν το 1990. Έπαιξε καθοριστικό ρόλο στη διαπραγμάτευση και εφαρμογή της Συνθήκης Πλαισίου των Η.Ε. για τις Κλιματικές Αλλαγές που υπογράφηκε το 1992 και του Πρωτοκόλλου του Κιότο του 1997. Ενώ στη διάσκεψη του Μπαλί άσκησε σημαντικές πιέσεις για συγκεκριμένο στόχο μείωσης της εκπομπής των ΑΦΘ κατά 25% έως 40%, σε σχέση με τα επίπεδα του 1990, μέχρι το 2020.
Ήδη κατά τις διαπραγματεύσεις για το Πρωτόκολλο του Κιότο, οι 15 τότε χώρες της Ε.Ε., και η Ελλάδα, υιοθέτησαν τον στόχο: να μειώσουν τις συνολικές εκπομπές ΑΦΘ κατά 8% κάτω από τα επίπεδα του 1990 έως το έτος 2012.
Μια βασική επιλογή του πρωτοκόλλου του Κιότο είναι το Σύστημα Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπών, που ξεκίνησε τον Ιανουάριο του 2005. Οι κυβερνήσεις της Ε.Ε. έχουν θέσει όρια στις ποσότητες CO2, που μπορούν να εκπέμπουν ετησίως περίπου 11.500 μονάδες παραγωγής και ενεργειοβόρα εργοστάσια, που ευθύνονται για το ήμισυ περίπου των εκπομπών CO2 στην Ε.Ε.
Επιπλέον πέρυσι όλες οι χώρες της Ε.Ε., υιοθέτησαν τους στόχους του εαρινού Συμβουλίου του 2007 για περαιτέρω μείωση των εκπομπών ΑΦΘ κατά 20% έως το 2020, 20% εξοικονόμηση ενέργειας, 20% συμμετοχή των ΑΠΕ στην τελική κατανάλωση ενέργειας, ενώ συμμετέχουμε επίσης στο σύστημα εμπορίας ρύπων.
Ωστόσο η Ελλάδα έχει ήδη παραβιάσει το στόχο για αύξηση των εκπομπών ΑΦΘ μέχρι το 2012 μόνο κατά 25% , σε σχέση με το 1990, και σήμερα η αύξηση αυτή ξεπερνά το 30% .
Ακόμη και με τη λανθασμένη μέτρηση του ποσοστού των εκπομπών ΑΦΘ με αφετηρία το 1990 και με τις ελλιπείς μετρήσεις που ακολούθησαν και αποτέλεσαν την αιτία για την καταδίκη από τον ΟΗΕ, η χώρα μας έχει ξεπεράσει τα όρια των υποχρεώσεών της και είναι εύλογη η ανησυχία όλων μας, πλην της κυβέρνησης, πόσο επί πλέον του 30% είναι το πραγματικό ποσοστό αύξησης των εκπομπών.
Και αυτό γιατί δεν απειλούμεθα μόνο με καταδικαστικές αποφάσεις και σχετικούς διασυρμούς, αλλά γιατί απειλείται η ζωή μας και προσβάλλεται ανεπανόρθωτα το Περιβάλλον.
Δυστυχώς η Ελλάδα θα συνεχίσει να μην τηρεί τις δεσμεύσεις της, αφού εξακολουθεί να παρουσιάζει μεγάλη εξάρτηση από το πετρέλαιο και τα ορυκτά καύσιμα, η ΔΕΗ ήδη πληρώνει ρύπους εντούτοις επιμένει στον λιθάνθρακα. Απουσιάζει ένας κεντρικός ενεργειακός σχεδιασμός με ικανό χρονικό ορίζοντα και μία αποτελεσματική πολιτική και εθνικό σχέδιο, εξειδικευμένο κατά τομέα για την εξοικονόμηση ενέργειας. Απουσιάζει η πολιτική ενίσχυσης των μέσων μαζικής μεταφοράς, όπως και της προστασίας των δασικών και λοιπών οικοσυστημάτων, που αποτελούν κύριους παράγοντες αναστροφής του φαινομένου του Θερμοκηπίου.
Βρισκόμαστε πολύ πίσω, καταλαμβάνουμε την 41η θέση σε σύνολο 53 χωρών όσον αφορά τα μέτρα για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και το χειρότερο δεν ξέρουμε να μετρούμε το χάλι μας.
Οι πολίτες όλο και περισσότερο κατανοούν ότι η υποβάθμιση του περιβάλλοντος είναι αποτέλεσμα συγκεκριμένων προτύπων παραγωγής και κατανάλωσης και μιας πολιτικής για την ανάπτυξη, που αφήνει εκτός τους περιβαλλοντικούς δείκτες.
Γι’ αυτό βιώνουμε σήμερα, μετά τις καταστροφικές πυρκαγιές στους δασικούς της πνεύμονες, μια από τις μεγαλύτερες οικολογικές καταστροφές και την αδυναμία να ληφθούν μέτρα.
Γι’ αυτό διασύρεται παγκόσμια με την πρόσφατη απόφαση-καταδίκη του ΟΗΕ να την αποπέμψει από τους μηχανισμούς του πρωτοκόλλου του Κιότο, λόγω της αδυναμίας της να δημιουργήσει αξιόπιστους μηχανισμούς για την μέτρηση και παρακολούθηση των εκπομπών ρύπων.
Επιτέλους! Πρέπει να αλλάξουν οι πολιτικές. Να Θωρακισθεί η χώρα και το φυσικό της περιβάλλον με τα θεσμικά εργαλεία, που το Σύνταγμα επιβάλλει: Χωροταξικό σχεδιασμό, Δασολόγιο και Κτηματολόγιο.
Να δημιουργηθούν στέρεες και αξιόπιστες δομές και μηχανισμοί για τον έλεγχο και την προστασία του περιβάλλοντος.
Είμαστε υπό το μηδέν και η σύσταση του ανεξάρτητου υπουργείου Περιβάλλοντος και των υποστηρικτών αυτού Οργανισμών και Υπηρεσιών, όπως συμβαίνει στις περισσότερες χώρες της Ε.Ε., είναι άμεση ανάγκη και η αρχή της λύσης των περιβαλλοντικών προβλημάτων.
* Η Ασημίνα Ξηροτύρη είναι πρ. βουλευτής, υπεύθυνη του τμήματος Περιφερειακής Ανάπτυξης, Χωροταξίας και Έργων Υποδομής, του ΣΥΝΑΣΠΙΣΜΟΥ
Γι’ αυτό η μάχη κατά της κλιματικής αλλαγής προϋποθέτει τη συμμετοχή όλων των εθνών σύμφωνα με την αρχή των κοινών, αλλά διαφοροποιημένων ευθυνών του ΟΗΕ και των αντίστοιχων δυνατοτήτων.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση, που εκπέμπει περίπου το 14% των αερίων φαινομένου του θερμοκηπίου (ΑΦΘ) στον κόσμο, από το 1990 δεσμεύθηκε οικειοθελώς να σταθεροποιήσει έως το έτος 2000 τις εκπομπές CO2 στα επίπεδα που βρίσκονταν το 1990. Έπαιξε καθοριστικό ρόλο στη διαπραγμάτευση και εφαρμογή της Συνθήκης Πλαισίου των Η.Ε. για τις Κλιματικές Αλλαγές που υπογράφηκε το 1992 και του Πρωτοκόλλου του Κιότο του 1997. Ενώ στη διάσκεψη του Μπαλί άσκησε σημαντικές πιέσεις για συγκεκριμένο στόχο μείωσης της εκπομπής των ΑΦΘ κατά 25% έως 40%, σε σχέση με τα επίπεδα του 1990, μέχρι το 2020.
Ήδη κατά τις διαπραγματεύσεις για το Πρωτόκολλο του Κιότο, οι 15 τότε χώρες της Ε.Ε., και η Ελλάδα, υιοθέτησαν τον στόχο: να μειώσουν τις συνολικές εκπομπές ΑΦΘ κατά 8% κάτω από τα επίπεδα του 1990 έως το έτος 2012.
Μια βασική επιλογή του πρωτοκόλλου του Κιότο είναι το Σύστημα Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπών, που ξεκίνησε τον Ιανουάριο του 2005. Οι κυβερνήσεις της Ε.Ε. έχουν θέσει όρια στις ποσότητες CO2, που μπορούν να εκπέμπουν ετησίως περίπου 11.500 μονάδες παραγωγής και ενεργειοβόρα εργοστάσια, που ευθύνονται για το ήμισυ περίπου των εκπομπών CO2 στην Ε.Ε.
Επιπλέον πέρυσι όλες οι χώρες της Ε.Ε., υιοθέτησαν τους στόχους του εαρινού Συμβουλίου του 2007 για περαιτέρω μείωση των εκπομπών ΑΦΘ κατά 20% έως το 2020, 20% εξοικονόμηση ενέργειας, 20% συμμετοχή των ΑΠΕ στην τελική κατανάλωση ενέργειας, ενώ συμμετέχουμε επίσης στο σύστημα εμπορίας ρύπων.
Ωστόσο η Ελλάδα έχει ήδη παραβιάσει το στόχο για αύξηση των εκπομπών ΑΦΘ μέχρι το 2012 μόνο κατά 25% , σε σχέση με το 1990, και σήμερα η αύξηση αυτή ξεπερνά το 30% .
Ακόμη και με τη λανθασμένη μέτρηση του ποσοστού των εκπομπών ΑΦΘ με αφετηρία το 1990 και με τις ελλιπείς μετρήσεις που ακολούθησαν και αποτέλεσαν την αιτία για την καταδίκη από τον ΟΗΕ, η χώρα μας έχει ξεπεράσει τα όρια των υποχρεώσεών της και είναι εύλογη η ανησυχία όλων μας, πλην της κυβέρνησης, πόσο επί πλέον του 30% είναι το πραγματικό ποσοστό αύξησης των εκπομπών.
Και αυτό γιατί δεν απειλούμεθα μόνο με καταδικαστικές αποφάσεις και σχετικούς διασυρμούς, αλλά γιατί απειλείται η ζωή μας και προσβάλλεται ανεπανόρθωτα το Περιβάλλον.
Δυστυχώς η Ελλάδα θα συνεχίσει να μην τηρεί τις δεσμεύσεις της, αφού εξακολουθεί να παρουσιάζει μεγάλη εξάρτηση από το πετρέλαιο και τα ορυκτά καύσιμα, η ΔΕΗ ήδη πληρώνει ρύπους εντούτοις επιμένει στον λιθάνθρακα. Απουσιάζει ένας κεντρικός ενεργειακός σχεδιασμός με ικανό χρονικό ορίζοντα και μία αποτελεσματική πολιτική και εθνικό σχέδιο, εξειδικευμένο κατά τομέα για την εξοικονόμηση ενέργειας. Απουσιάζει η πολιτική ενίσχυσης των μέσων μαζικής μεταφοράς, όπως και της προστασίας των δασικών και λοιπών οικοσυστημάτων, που αποτελούν κύριους παράγοντες αναστροφής του φαινομένου του Θερμοκηπίου.
Βρισκόμαστε πολύ πίσω, καταλαμβάνουμε την 41η θέση σε σύνολο 53 χωρών όσον αφορά τα μέτρα για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και το χειρότερο δεν ξέρουμε να μετρούμε το χάλι μας.
Οι πολίτες όλο και περισσότερο κατανοούν ότι η υποβάθμιση του περιβάλλοντος είναι αποτέλεσμα συγκεκριμένων προτύπων παραγωγής και κατανάλωσης και μιας πολιτικής για την ανάπτυξη, που αφήνει εκτός τους περιβαλλοντικούς δείκτες.
Γι’ αυτό βιώνουμε σήμερα, μετά τις καταστροφικές πυρκαγιές στους δασικούς της πνεύμονες, μια από τις μεγαλύτερες οικολογικές καταστροφές και την αδυναμία να ληφθούν μέτρα.
Γι’ αυτό διασύρεται παγκόσμια με την πρόσφατη απόφαση-καταδίκη του ΟΗΕ να την αποπέμψει από τους μηχανισμούς του πρωτοκόλλου του Κιότο, λόγω της αδυναμίας της να δημιουργήσει αξιόπιστους μηχανισμούς για την μέτρηση και παρακολούθηση των εκπομπών ρύπων.
Επιτέλους! Πρέπει να αλλάξουν οι πολιτικές. Να Θωρακισθεί η χώρα και το φυσικό της περιβάλλον με τα θεσμικά εργαλεία, που το Σύνταγμα επιβάλλει: Χωροταξικό σχεδιασμό, Δασολόγιο και Κτηματολόγιο.
Να δημιουργηθούν στέρεες και αξιόπιστες δομές και μηχανισμοί για τον έλεγχο και την προστασία του περιβάλλοντος.
Είμαστε υπό το μηδέν και η σύσταση του ανεξάρτητου υπουργείου Περιβάλλοντος και των υποστηρικτών αυτού Οργανισμών και Υπηρεσιών, όπως συμβαίνει στις περισσότερες χώρες της Ε.Ε., είναι άμεση ανάγκη και η αρχή της λύσης των περιβαλλοντικών προβλημάτων.
* Η Ασημίνα Ξηροτύρη είναι πρ. βουλευτής, υπεύθυνη του τμήματος Περιφερειακής Ανάπτυξης, Χωροταξίας και Έργων Υποδομής, του ΣΥΝΑΣΠΙΣΜΟΥ
