Quo vadis, Eυρωπαϊκή Ένωση;
Σούλα Παναρέτου, Αυγή, Δημοσιευμένο: 2008-07-02
Ο συμβιβασμός που έγινε στο λεγόμενο ευρωσύνταγμα και τώρα στην επί της ουσίας επιτομή του, που είναι η Συνθήκη της Λισσαβώνας, δεν είναι ανεκτός, πόσο μάλλον προωθητικός. Στα κείμενα αυτά καθρεπτίζεται η Ευρώπη των business και όχι η Ευρώπη των πολιτών και των λαών. Η υπονόμευση των κοινωνικών και οικονομικών δικαιωμάτων, που συνεχίζεται με ένταση, έχει αναλυθεί αρκετά από μας και τους συμμάχους μας, σε πολιτικό και κοινωνικό επίπεδο, εδώ και στην Ευρώπη. (Ιδέ flexicurity και Bollkestein και οδηγία για τον εργάσιμο χρόνο).
Όμως η κατάσταση χειροτερεύει και από κάποιες άλλες απόψεις:
Ενα κύμα πυρηνικής ενέργειας φαίνεται να προδιαγράφεται στον ορίζοντα,που δεν αφίνει ανεπηρέαστη και τη χώρα μας. Δύο μεγάλες χώρες στην ήπειρο ανήγγειλαν μεταβολή της στάσης τους απέναντι στα πυρηνικά εργοστάσια. Ο Ιταλός πρωθυπουργός είπε τον περασμένο Μάη ότι θα αγνοήσει την αρνητική στάση του ιταλικού λαού και θα ξεκινήσει νέο πρόγραμμα πυρηνικής ενέργειας. Θυμίζουμε ότι με δημοψήφισμα που έγινε το 1987 μπήκε λουκέτο στα πυρηνικά εργοστάσια.
Η κ. Άγγελα Μέρκελ, μιλώντας τις προάλλες στο Ερντινγκ της Βαυαρίας, χαρακτήρισε "απολύτως εσφαλμένο" το νόμο της κυβέρνησης SPD-Πρασίνων, που επέβαλε το κλείσιμο όλων των γερμανικών πυρηνικών σταθμών μέχρι το 2021. Υποσχέθηκε δε να τον καταργήσει με την πρώτη ευκαιρία.
Λίγο μετά ο κ. Νικολά Σαρκοζί κάλεσε την κ. Μέρκελ σε συνεργασία για την κατασκευή μιας νέας γενιάς πυρηνικών αντιδραστήρων...
Δηλαδή οι Ευρωπαίοι ηγέτες στο όνομα της ενεργειακής ασφάλειας ακολουθούν δρόμους που οδηγούν σίγουρα στην ανασφάλεια, αφού οι συνέπειες από ένα πυρηνικό ατύχημα είναι ολέθριες. Πολύ περισσότερο που η πολυπλοκότητα της τεχνολογίας των πυρηνικών αντιδραστήρων είναι και η αχίλλειος πτέρνα του συστήματος.
Εθίζεται, λοιπόν, η κοινή γνώμη στην πυρηνική ενέργεια για ηλεκτροπαραγωγή, μήπως εθίζεται και στα πυρηνικά όπλα; Δεν φτάνουν άραγε οι 27.000 πυρηνικές κεφαλές που υπάρχουν στον κόσμο;
Το άλλο μέγα ζήτημα είναι ότι η άμυνα και η ασφάλεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης συμφύρεται πλέον με το ΝΑΤΟ, πράγμα που καθιστά το λιγότερο προβληματική την αυτοτελή πορεία της Ένωσης. Το Βορειοατλαντικό Σύμφωνο έχει αλλάξει χαρακτήρα εδώ και καιρό. Έχει μεταβληθεί στον στρατιωτικό βραχίονα της παγκοσμιοποιημένης οικονομίας και όλο και συχνότερα δρα σε περιοχές του κόσμου που απέχουν χιλιάδες χιλιόμετρα από την ευρωπαϊκή ήπειρο για να γίνει πιστευτό το επιχείρημα της υπεράσπισης της εθνικής ασφάλειας των κρατών της. Στην παγκοσμιοποίηση της αποστολής του, προς ζημία των προδιαγραφών του ΟΗΕ, φαίνεται πως βρήκε το νόημα της ύπαρξής του το ΝΑΤΟ στη μετα-διπολική εποχή και συμπαρασύρει την Ε.Ε. σε τυχοδιωκτικές περιπέτειες του τύπου "ελεγχόμενο χάος".
Αλλά δεν υπάρχει άραγε εναλλακτική λύση για την περιφερειακή ασφάλεια; Μιλώντας στις 5 Ιουνίου στο Βερολίνο ο πρόεδρος της Ρωσίας κ. Ντμίτρι Μεντβέντιεφ πρότεινε κάτι για την Ευρώπη που πλησιάζει σε αυτό που λέγαμε στον ΣΥΝ χρόνια τώρα. Δηλαδή τι; "Ένα περιφερειακό σύμφωνο, που θα στηρίζεται στις αρχές του Καταστατικού Χάρη του ΟΗΕ και θα εισάγει τελειωτική σαφήνεια στη σημασία του παράγοντα της ισχύος στις αμοιβαίες σχέσεις στην ευρωατλαντική κοινότητα. Συνολικά θα λύνονταν προβλήματα του αδιαίρετου της ασφάλειας και προβλήματα ελέγχου των εξοπλισμών στην Ευρώπη που όλους τόσο τους απασχολούν". Και προχωρώντας παραπέρα πρότεινε "την ιδέα ενός πανευρωπαικού συμβουλίου κορυφής, στο οποίο να δοθεί το πράσινο φως για την επεξεργασία αυτού του συμφώνου. Σημαντικό, όλα τα κράτη-μέλη της Ευρώπης να συμμετέχουν με την εθνική τους ιδιότητα, αφίνοντας εκτός θύρας τις αντιλήψεις περί μπλοκ και ομάδας".
Γιατί χρειάζεται αυτό το βήμα σήμερα; "Γιατί χωρίς οικονομία στις στρατιωτικές δαπάνες δεν θα μπορέσουμε να βρούμε πόρους, απαραίτητους για την αποτελεσματική απάντηση σε πραγματικές προκλήσεις, όπως η λαθρομετανάστευση, η κλιματική αλλαγή και η παγκόσμια φτώχεια. Αυτά δεν λύνονται με την ισχύ". Αλλά και γιατί άλλο; Γιατί "ο ατλαντισμός ως μόνη αρχή ιστορικά εξαντλήθηκε. Τώρα μιλάμε για την ενότητα του ευρωατλαντικού χώρου από το Βανκούβερ μέχρι το Βλαδιβοστόκ".
Επεξεργασία, λοιπόν, και υπογραφή νομικά δεσμευτικού Συμφώνου Ευρωπαϊκής Ασφάλειας, με αυτήν την πρόταση προσέρχεται στο θέμα των θεμάτων -στην ασφάλεια- η ρωσική πλευρά. Πρόταση διατυπωμένη από τον υψηλότερο εκπρόσωπο της χώρας αυτής. Αν μη τι άλλο, αποδεικνύεται ότι το ΝΑΤΟ δεν είναι η μόνη λύση για την ασφάλεια της Ε.Ε. Και είναι καλό ότι δεν το λέμε μόνο εμείς. Απλά η θέση μας για κατάργηση του "ανανεωμένου" ΝΑΤΟ ενισχύεται. Θέση την οποία και τα δύο τελευταία συνέδρια του ΣΥΝ επαναλαμβάνουν σταθερά. Το δε Προγραμματικό Συνέδριο του 2003 ανέφερε μεταξύ άλλων: "Προκειμένου να καταστεί η ίδια ασφαλής και να εμπεδωθεί η παγκόσμια ειρήνη και ασφάλεια, η Ευρωπαϊκή Ένωση, ενόσω αποδεσμεύεται από την πολύμορφη στρατιωτική εξάρτησή της από τις ΗΠΑ, οφείλει να οικοδομήσει σχέσεις στενής συνεργασίας που θα καταλήγουν σε σύμφωνα μη επίθεσης με τη Ρωσία πρώτα, αλλά και με την Κίνα, τις αραβικές και τις μεσογειακές χώρες και τις άλλες χώρες του κόσμου".
Είναι θέματα σοβαρά που οφείλουν να συζητηθούν έγκαιρα και εξαντλητικά όχι μόνο ενόψει των ευρωεκλογών, αλλά και κυρίως με αφορμή την 60ή επέτειο της ίδρυσης του ΝΑΤΟ του χρόνου. (4 Απριλίου 1949 - 4 Απριλίου 2009).
Η Σούλα Παναρέτου είναι μέλος της ΚΠΕ του ΣΥΝ
Όμως η κατάσταση χειροτερεύει και από κάποιες άλλες απόψεις:
Ενα κύμα πυρηνικής ενέργειας φαίνεται να προδιαγράφεται στον ορίζοντα,που δεν αφίνει ανεπηρέαστη και τη χώρα μας. Δύο μεγάλες χώρες στην ήπειρο ανήγγειλαν μεταβολή της στάσης τους απέναντι στα πυρηνικά εργοστάσια. Ο Ιταλός πρωθυπουργός είπε τον περασμένο Μάη ότι θα αγνοήσει την αρνητική στάση του ιταλικού λαού και θα ξεκινήσει νέο πρόγραμμα πυρηνικής ενέργειας. Θυμίζουμε ότι με δημοψήφισμα που έγινε το 1987 μπήκε λουκέτο στα πυρηνικά εργοστάσια.
Η κ. Άγγελα Μέρκελ, μιλώντας τις προάλλες στο Ερντινγκ της Βαυαρίας, χαρακτήρισε "απολύτως εσφαλμένο" το νόμο της κυβέρνησης SPD-Πρασίνων, που επέβαλε το κλείσιμο όλων των γερμανικών πυρηνικών σταθμών μέχρι το 2021. Υποσχέθηκε δε να τον καταργήσει με την πρώτη ευκαιρία.
Λίγο μετά ο κ. Νικολά Σαρκοζί κάλεσε την κ. Μέρκελ σε συνεργασία για την κατασκευή μιας νέας γενιάς πυρηνικών αντιδραστήρων...
Δηλαδή οι Ευρωπαίοι ηγέτες στο όνομα της ενεργειακής ασφάλειας ακολουθούν δρόμους που οδηγούν σίγουρα στην ανασφάλεια, αφού οι συνέπειες από ένα πυρηνικό ατύχημα είναι ολέθριες. Πολύ περισσότερο που η πολυπλοκότητα της τεχνολογίας των πυρηνικών αντιδραστήρων είναι και η αχίλλειος πτέρνα του συστήματος.
Εθίζεται, λοιπόν, η κοινή γνώμη στην πυρηνική ενέργεια για ηλεκτροπαραγωγή, μήπως εθίζεται και στα πυρηνικά όπλα; Δεν φτάνουν άραγε οι 27.000 πυρηνικές κεφαλές που υπάρχουν στον κόσμο;
Το άλλο μέγα ζήτημα είναι ότι η άμυνα και η ασφάλεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης συμφύρεται πλέον με το ΝΑΤΟ, πράγμα που καθιστά το λιγότερο προβληματική την αυτοτελή πορεία της Ένωσης. Το Βορειοατλαντικό Σύμφωνο έχει αλλάξει χαρακτήρα εδώ και καιρό. Έχει μεταβληθεί στον στρατιωτικό βραχίονα της παγκοσμιοποιημένης οικονομίας και όλο και συχνότερα δρα σε περιοχές του κόσμου που απέχουν χιλιάδες χιλιόμετρα από την ευρωπαϊκή ήπειρο για να γίνει πιστευτό το επιχείρημα της υπεράσπισης της εθνικής ασφάλειας των κρατών της. Στην παγκοσμιοποίηση της αποστολής του, προς ζημία των προδιαγραφών του ΟΗΕ, φαίνεται πως βρήκε το νόημα της ύπαρξής του το ΝΑΤΟ στη μετα-διπολική εποχή και συμπαρασύρει την Ε.Ε. σε τυχοδιωκτικές περιπέτειες του τύπου "ελεγχόμενο χάος".
Αλλά δεν υπάρχει άραγε εναλλακτική λύση για την περιφερειακή ασφάλεια; Μιλώντας στις 5 Ιουνίου στο Βερολίνο ο πρόεδρος της Ρωσίας κ. Ντμίτρι Μεντβέντιεφ πρότεινε κάτι για την Ευρώπη που πλησιάζει σε αυτό που λέγαμε στον ΣΥΝ χρόνια τώρα. Δηλαδή τι; "Ένα περιφερειακό σύμφωνο, που θα στηρίζεται στις αρχές του Καταστατικού Χάρη του ΟΗΕ και θα εισάγει τελειωτική σαφήνεια στη σημασία του παράγοντα της ισχύος στις αμοιβαίες σχέσεις στην ευρωατλαντική κοινότητα. Συνολικά θα λύνονταν προβλήματα του αδιαίρετου της ασφάλειας και προβλήματα ελέγχου των εξοπλισμών στην Ευρώπη που όλους τόσο τους απασχολούν". Και προχωρώντας παραπέρα πρότεινε "την ιδέα ενός πανευρωπαικού συμβουλίου κορυφής, στο οποίο να δοθεί το πράσινο φως για την επεξεργασία αυτού του συμφώνου. Σημαντικό, όλα τα κράτη-μέλη της Ευρώπης να συμμετέχουν με την εθνική τους ιδιότητα, αφίνοντας εκτός θύρας τις αντιλήψεις περί μπλοκ και ομάδας".
Γιατί χρειάζεται αυτό το βήμα σήμερα; "Γιατί χωρίς οικονομία στις στρατιωτικές δαπάνες δεν θα μπορέσουμε να βρούμε πόρους, απαραίτητους για την αποτελεσματική απάντηση σε πραγματικές προκλήσεις, όπως η λαθρομετανάστευση, η κλιματική αλλαγή και η παγκόσμια φτώχεια. Αυτά δεν λύνονται με την ισχύ". Αλλά και γιατί άλλο; Γιατί "ο ατλαντισμός ως μόνη αρχή ιστορικά εξαντλήθηκε. Τώρα μιλάμε για την ενότητα του ευρωατλαντικού χώρου από το Βανκούβερ μέχρι το Βλαδιβοστόκ".
Επεξεργασία, λοιπόν, και υπογραφή νομικά δεσμευτικού Συμφώνου Ευρωπαϊκής Ασφάλειας, με αυτήν την πρόταση προσέρχεται στο θέμα των θεμάτων -στην ασφάλεια- η ρωσική πλευρά. Πρόταση διατυπωμένη από τον υψηλότερο εκπρόσωπο της χώρας αυτής. Αν μη τι άλλο, αποδεικνύεται ότι το ΝΑΤΟ δεν είναι η μόνη λύση για την ασφάλεια της Ε.Ε. Και είναι καλό ότι δεν το λέμε μόνο εμείς. Απλά η θέση μας για κατάργηση του "ανανεωμένου" ΝΑΤΟ ενισχύεται. Θέση την οποία και τα δύο τελευταία συνέδρια του ΣΥΝ επαναλαμβάνουν σταθερά. Το δε Προγραμματικό Συνέδριο του 2003 ανέφερε μεταξύ άλλων: "Προκειμένου να καταστεί η ίδια ασφαλής και να εμπεδωθεί η παγκόσμια ειρήνη και ασφάλεια, η Ευρωπαϊκή Ένωση, ενόσω αποδεσμεύεται από την πολύμορφη στρατιωτική εξάρτησή της από τις ΗΠΑ, οφείλει να οικοδομήσει σχέσεις στενής συνεργασίας που θα καταλήγουν σε σύμφωνα μη επίθεσης με τη Ρωσία πρώτα, αλλά και με την Κίνα, τις αραβικές και τις μεσογειακές χώρες και τις άλλες χώρες του κόσμου".
Είναι θέματα σοβαρά που οφείλουν να συζητηθούν έγκαιρα και εξαντλητικά όχι μόνο ενόψει των ευρωεκλογών, αλλά και κυρίως με αφορμή την 60ή επέτειο της ίδρυσης του ΝΑΤΟ του χρόνου. (4 Απριλίου 1949 - 4 Απριλίου 2009).
Η Σούλα Παναρέτου είναι μέλος της ΚΠΕ του ΣΥΝ
