Οι δύο χαμένες ευκαιρίες του Μπους

Αξιωματούχος της κυβέρνησης Μπους μού είπε μια παλιά παροιμία του Τέξας: «Αν ό,τι κάνεις είναι ό,τι έχεις ήδη κάνει,τότε θα πάρεις ό,τι έχεις ήδη πάρει». Υπάρχει καλύτερη περιγραφή για την ενεργειακή πολιτική αυτής της κυβέρνησης; Ποια είναι η μεγάλη απόφαση της Αυτού Μεγαλειότητος σήμερα που η Αμερική διανύει τη χειρότερη ενεργειακή κρίση των τελευταίων ετών; Λοιπόν ο Μεγαλειότατος αποφάσισε να άρει τις κυβερνητικές εντολές που απαγορεύουν την άντληση πετρελαίου και φυσικού αερίου στις ακτές των ΗΠΑ, αν και γνωρίζει ότι πρόκειται για κίνηση άνευ ουσίας, όσο παραμένει σε ισχύ το μορατόριουμ για τις αντλήσεις που ενέκρινε το Κογκρέσο ήδη από το 1981.

Κάποτε ο οικονομολόγος Πολ Ρόμερμού είπε ότι «μια κρίση είναι πολύ σημαντική για να πάει χαμένη». Ο πρόεδρος Μπους κινδυνεύει να μείνει στην ιστορία ως ο ηγέτης που δεν άφησε μία, αλλά δύο κρίσεις να «πάνε χαμένες»: αυτήν της 9/11 (την 11η Σεπτεμβρίου 2001) και αυτήν της 4/11. Μιλάω για τη μέση τιμή της βενζίνης την περασμένη εβδομάδα στις ΗΠΑ: ήταν 4,11 δολάρια το γαλόνι.

Μετά την 11η Σεπτεμβρίου ο κ. Μπους είχε την ευκαιρία να συσπειρώσει τη χώρα σε ένα μεγάλο σχέδιο οικοδόμησης του έθνους, με στόχο τη διακοπή της εξάρτησής μας από το πετρέλαιο. Αντίθετα, αυτό που μας είπε είναι να πάμε να ψωνίσουμε. Οταν οι τιμές βενζίνης «χτύπησαν» τα 4,11 δολάρια, είχε την ευκαιρία να συσπειρώσει τη χώρα σε ένα μεγάλο σχέδιο οικοδόμησης με στόχο την πράσινη, την καθαρή ενέργεια. Αντίθετα, πάλι μας είπε να πάμε για αντλήσεις.

Ούτε «τα ψώνια», ούτε οι αντλήσεις είναι η λύση στα προβλήματά μας.

Τι λέει στα πλήθη ο Μπους; Το σύνθημα ότι «δεν υπάρχει πρόβλημα στην τιμή της βενζίνης». Ωστόσο το πρόβλημα είναι στην εξάρτηση. Είμαστε εξαρτημένοι από βρώμικα ορυκτά καύσιμα και αυτό καθορίζει μία σειρά τάσεις που προκαλούν ζημιά στο έθνος και στον κόσμο μας με ποικίλους τρόπους. Επιδεινώνει το φαινόμενο του θερμοκηπίου, δημιουργεί παγκόσμια ζήτηση για πετρέλαιο και φυσικό αέριο, εξασθενεί το νόμισμά μας μετακινώντας τεράστια ποσά στο εξωτερικό για να πληρωθούν οι εισαγωγές πετρελαίου, διευρύνει τη «φτώχεια της ενέργειας» στην Αφρική, καταστρέφει φυτά και ζώα με ρυθμούς ρεκόρ και ενισχύει τις πιο ισχυρές από ποτέ «δικτατορίες πετρελαίου» στο Ιράν, στη Ρωσία και στη Βενεζουέλα.

Οταν κάποιος είναι εθισμένος στο κρακ, το πρόβλημά του δεν είναι ότι ανεβαίνει η τιμή του κρακ. Το πρόβλημά του είναι αυτό που η εξάρτηση από το κρακ προκαλεί στο σώμα του. Η θεραπεία δεν είναι το φθηνότερο κρακ, λύση η οποία θα διαιώνιζε την εξάρτηση και όλα τα προβλήματα που αυτή προκαλεί. Η θεραπεία είναι να σταματήσει η εξάρτηση.

Αυτό στην προκειμένη περίπτωση θα πει ότι η θεραπεία μας δεν είναι η φθηνότερη βενζίνη, αλλά ένα «καθαρό» σύστημα ενέργειας. Και το κλειδί είναι να παραμείνει η τιμή της βενζίνης και του γαιάνθρακα- το δικό μας κρακ- υψηλότερη και όχι χαμηλότερη, ώστε να παρακινηθούν οι καταναλωτές να σταματήσουν την εξάρτησή τους από αυτά τα βρώμικα καύσιμα και οι ειδικοί να στραφούν στη δημιουργία καθαρών εναλλακτικών.

Κατανοώ γιατί οι καταναλωτές θεωρούν ότι το πρόβλημά μας είναι πρόβλημα της τιμής της βενζίνης: επειδή βλάπτονται από τις υψηλότερες τιμές. Τείνουν να μη βλέπουν την ευρύτερη εικόνα. Γι΄ αυτό όμως έχει κανείς πρόεδρο: για να εξηγεί και να δίνει λύσεις. Δυστυχώς ο πρόεδρος και ο αντιπρόεδρος που έχουμε στις ΗΠΑ αρνούνται ότι η κλιματική αλλαγή βλάπτει το περιβάλλον, αρνούνται να δουν τη σχέση μεταξύ των δολαρίων που διοχετεύουμε στο εξωτερικό και των δικτατοριών του πετρελαίου, δεν νοιάζονται για την απώλεια της βιοποικιλότητας και, κατά τα φαινόμενα, δεν προβληματίζονται από τη ραγδαία πτώση του δολαρίου, που οφείλεται, εν μέρει, στα χρηματικά ποσά που πληρώνουμε για τις εισαγωγές πετρελαίου. Επιλέγουμε απλώς να μιλάμε για «κρίση της τιμής της βενζίνης». Αν θέλετε να μάθετε ποια θα ήταν μια εναλλακτική τακτική, διαβάστε τον λόγο που ο Αλ Γκορ εκφώνησε την περασμένη Πέμπτη στη δικομματική Συμμαχία για την Προστασία του Κλίματος. Ο Γκορ, πρόεδρος της Συμμαχίας, ζήτησε να υπάρξει 10ετές πρόγραμμαίδιο χρονικό διάστημα που έθεσε ο Τζον Φ. Κένεντι για να μας πάει στη Σελήνη- για να στραφεί η χώρα σε «ανανεώσιμη ενέργεια και πραγματικά καθαρές,απαλλαγμένες από άνθρακα πηγές για τα σπίτια, τα εργοστάσια, ακόμη για τα μέσα μαζικής μεταφοράς μας».

Ο κ. Γκορ πρότεινε τη ραγδαία βελτίωση του εθνικού δικτύου ενέργειας και της ενεργειακής αποδοτικότητάς μας, επενδύοντας ταυτοχρόνως μαζικά σε καθαρή ηλιακή, αιολική, γεωθερμική και απαλλαγμένη από άνθρακα τεχνολογία την οποία γνωρίζουμε ήδη αλλά μένει να χρησιμοποιήσουμε εκτεταμένα. Ζήτησε τη φορολόγηση του άνθρακα αντισταθμίζοντάς τη με τη μείωση των φόρων εισοδήματος. «Ας φορολογήσουμε αυτό που καίμε, όχι αυτό που κερδίζουμε» είπε.

Είτε συμφωνείτε με το σχέδιο Γκορ είτε όχι, τουλάχιστον υπάρχει κάποιος που έχει ένα σχέδιο να προτείνει για την αντιμετώπιση του πραγματικού ενεργειακού / περιβαλλοντικού/ γεωπολιτικού προβλήματος που αντιμετωπίζουμε.

Αυτή η συγκυρία- των 4,11 δολαρίων ανά γαλόνι βενζίνηςαντιπροσωπεύει την τελευταία ευκαιρία του Μπους να αφήσει μια παρακαταθήκη.

Μου προκαλεί έκπληξη το πόσο ανεπαρκής ήταν η απάντησή του. Επιβάλλοντας στο έθνος να αντλήσει απλώς περισσότερο πετρέλαιο, υποβαθμίζει απίστευτα τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε, παραβλέπει το μέγεθος των λύσεων που απαιτούνται, υποτιμά την προθυμία του αμερικανικού λαού να προβεί σε θυσίες, εφόσον του δοθεί το εναλλακτικό ενός σχεδίου, και αγνοεί την ισχύ που θα αποκτήσει η χώρα μας αν τεθούμε επικεφαλής στην παγκόσμια υπόθεση της καθαρής ενέργειας.