Ρεαλισμός για την ιατροφαρμακευτική περίθαλψη
Ρόμπερτ Σάμουελσον, Μετάφραση ppol.gr, The Washington Post, Δημοσιευμένο: 2008-09-10
Αν δεν ζείτε στα Ιμαλάια, θα γνωρίζετε πιθανότατα πως ένας μεγάλος αριθμός Αμερικανών -46 εκατομμύρια πέρσι- δεν έχουν υγειονομική περίθαλψη. Οι Αμερικανοί το θεωρούν αυτό, σε συντριπτικά ποσοστά, μέγα ηθικό στίγμα για την κοινωνία μας.
Στο εθνικό συνέδριο του Δημοκρατικού κόμματος, ο γερουσιαστής Τεντ Κένεντι (Ted Kennedy) απήχησε τις πεποιθήσεις πολλών πολιτών, όταν χαρακτήρισε «δικαίωμα» την υγειονομική περίθαλψη και ζήτησε ασφάλιση για όλους.
Θεωρώ αυτήν την άποψη κατανοητή μεν, αλλά εντελώς λανθασμένη.
Προσέξτε με, Μπάρακ Ομπάμα (Barack Obama) και Τζον Μακ Κέιν (John McCain): το μεγάλο πρόβλημα της υγειονομικής περίθαλψης δεν αφορά την αύξηση των παροχών· αφορά τη μείωση των δαπανών.
Το 1960, η περίθαλψη αντιστοιχούσε στο 5% των κρατικών δαπανών· σήμερα έφτασε στο 16% και το «γραφείο προϋπολογισμού του κογκρέσου» προβλέπει πως το 2025 θα φτάσει στο 25%.
Σκεφτείτε μία αμερικανική οικονομία που θα δαπανά το 25% της για υγειονομική περίθαλψη. Θα σημαίνει αυτό πως θα ζούμε καλύτερα; Κατά πάσα πιθανότητα όχι. Αμέτρητες έρευνες δείχνουν πως απειράριθμες εξετάσεις, εγχειρήσεις και πολλά ιατρικά μηχανήματα είναι άχρηστα ή/και αναποτελεσματικά.
Η αύξηση των δαπανών για την υγεία υποθηκεύει και σταδιακά εκτοπίζει όλες τις υπόλοιπες κοινωνικές δαπάνες για σχολεία, δρόμους, άμυνα, επιστημονική έρευνα, ενώ αυξάνει τις πιέσεις για αύξηση της φορολογίας.
Για τους εργαζόμενους, τα όλο και υψηλότερα ασφάλιστρα υγείας, που παρακρατούνται από το μισθό τους, μειώνουν την καθαρή τους αμοιβή. Μέσω της φορολογίας και των ασφαλίστρων υλοποιείται επίσης μία μαζική και ανεπιθύμητη μεταφορά πόρων από τους νέους προς τους ηλικιωμένους, αφού οι δεύτεροι είναι κυρίως εκείνοι που επωφελούνται από τις παροχές υγείας.
Είναι πλατιά διαδεδομένη η αντίληψη πως, όπως συμβαίνει πράγματι σε πολλές πλευρές της αμερικανικής ζωής, η υγειονομική περίθαλψη αδικεί κατάφορα τους φτωχούς. Ε, λοιπόν, αυτό δεν είναι και τόσο πρόδηλο. Ο οικονομολόγος Γκάρι Μπάρτλες (Gary Burtless) του «ιδρύματος Μπρύκινγκς» πρόσφατα έπεσε πάνω στα παρακάτω εκπληκτικά δεδομένα: κατά μέσο όρο, οι (δημόσιες και ιδιωτικές) δαπάνες για την υγειονομική περίθαλψη των φτωχών και των πλούσιων Αμερικανών είναι κατά κεφαλή πάνω-κάτω ίδιες: το 2003 ήταν 4,477 δολάρια για το φτωχότερο 1/5 του πληθυσμού και 4,451 δολάρια για τους πλουσιότερους.
Πιθανότατα, οι δαπάνες για τους πλούσιους και τους φτωχούς δεν είναι τόσο ισότιμες σε κανένα άλλο τομέα: ούτε στη στέγαση, ούτε στην ένδυση, ούτε στη μεταφορά κ.ο.κ.
Πώς συμβαίνει αυτό; Ένας λόγος είναι πως ήδη το 1/4 των Αμερικανών, συμπεριλαμβανομένων πολλών φτωχών, διαθέτει κρατική υγειονομική περίθαλψη. Οι ηλικιωμένοι καλύπτονται από το «μεντικέρ»· πολλοί φτωχοί και τα παιδιά τους από το «μεντικέντ» ·άλλα παιδιά καλύπτονται από την «κρατική υγειονομική ασφάλιση των παιδιών» (SCHIP).
’Αλλος ένας λόγος είναι πως οι δαπάνες για την υγεία καταναλώνονται σε μεγάλο βαθμό από τους σοβαρά άρρωστους: το 10% των νοσηλευομένων απορροφούν τα 2/3 των δαπανών. Ανεξαρτήτως εισοδήματος, οι άνθρωποι από ένα σημείο κι έπειτα ρίχνονται σε έναν ιμάντα που τους οδηγεί σε πανάκριβη περίθαλψη: σε πολυήμερες νοσηλείες, πολλαπλές εξετάσεις, θεραπείες και εγχειρήσεις.
Τα ίδια πάνω-κάτω ισχύουν και για τους ανασφάλιστους. Σύμφωνα με το «ίδρυμα Κάιζερ για την οικογένεια» η υγειονομική τους περίθαλψη στοιχίζει περί τα 86 δις δολάρια, εκ των οποίων τα 30 δις τα καταβάλουν από την τσέπη τους, ενώ τα υπόλοιπα μένουν απλήρωτα. Φυσικά, κανείς λογικός άνθρωπος δεν επιθυμεί να είναι ανασφάλιστος, καθώς οι περισσότερες έρευνες δείχνουν πως η κατηγορία αυτή δέχεται πολύ λιγότερη ιατροφαρμακευτική περίθαλψη και εμφανίζει παράλογα υψηλούς δείκτες θνησιμότητας.
Υπάρχουν όμως κι άλλες έρευνες, που δείχνουν πως υπάρχουν περιπτώσεις όπου οι ανασφάλιστοι υφίστανται πολύ ελαφρύτερες επιπτώσεις. Μία από αυτές συνέκρινε την πορεία ασφαλισμένων και ανασφάλιστων που υπέφεραν από μία σειρά χρονίων ασθενειών (π.χ. καρδιοπάθεια ή διαβήτη): οι διαφορές που εμφανίστηκαν ήταν ελάχιστες. Μετά από 6 μήνες ασθένειας, «καλύτερα» δήλωναν πως πήγαιναν το 20.4% των ανασφάλιστων και το 20.9% των ασφαλισμένων· «χειρότερα», το 32.2% των ανασφάλιστων και το 35.2% των ασφαλισμένων κ.ο.κ.
Το πρόβλημα με το να θεωρείς «δικαίωμα» την ιατροφαρμακευτική ασφάλιση, είναι πως το «δικαίωμα» αυτό εξαρτάται πάρα πολύ από τα ατομικά χαρακτηριστικά των δικαιούχων του, ενώ παράλληλα η «άσκησή» του υπονομεύει τη δυνατότητα άσκησης πολλών άλλων δικαιωμάτων και αναγκών. Η υγεία -ή η ασθένεια- εξαρτώνται από τις καλές ή κακές προσωπικές συνήθειες (τη διατροφή, τη γύμναση, τη χρήση ναρκωτικών ή αλκοόλ)· από την «τυχερή» ή «άτυχη» γενετική κατασκευή· από την ηλικία. Όσο σπάταλα κι αν διανέμεται η ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, λίγο μπορεί να επηρεάσει τις ατομικές διαφορές.
Στο ζήτημα της υγειονομικής περίθαλψης υπάρχει μία βασική λογική αντίφαση, που οι περισσότεροι Αμερικάνοι αρνούνται να αντιμετωπίσουν: αυτό που όλοι επιθυμούμε για τον εαυτό μας και τους συγγενείς μας -απεριόριστη πρόσβαση σε κάθε είδους θεραπείες, που να τις πληρώνει κάποιος άλλος- μπορεί να αποβεί καταστροφικό για το σύνολο της κοινωνίας μας.
Στη σημερινή αμερικανική κοινωνία, επ’ ουδενί δεν μπορεί να θεωρηθεί ως προτεραιότητα η υγειονομική κάλυψη των ανασφάλιστων. Κάτι τέτοιο θα ήταν δαπανηρότατο (σύμφωνα με το ίδρυμα «Κάιζερ» θα χρειάζονταν άλλα 123 δις δολάρια (86 δις ευρώ) το χρόνο και δε θα βελτίωναν παρά περιθωριακά την υγεία του έθνους, στην καλύτερη περίπτωση. Το 40% των ανασφάλιστων είναι νέοι (19-34 ετών) και σχετικά υγιείς.
Οι (ταυτόχρονα απραγματοποίητες και ανεπιθύμητες) προεκλογικές προτάσεις για την υγεία των Μακ Κέιν και Ομπάμα, παριστάνουν πως αγνοούν τα τρέχοντα προβλήματα του φορέα της κρατικής υγειονομικής ασφάλισης «μεντικέρ». Σύμφωνα με ορισμένες εκτιμήσεις, η σπατάλη μπορεί να αντιπροσωπεύει ακόμα και το 30% του συνόλου των δαπανών του φορέα αυτού. Το «μεντικέρ» είναι τόσο εκτεταμένο, που όποια κυβέρνηση καταπιανόταν με την αλλαγή του, θα άλλαζε ταυτόχρονα σε μεγάλο βαθμό το συνολικό τοπίο της ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης της χώρας.
Οι αλλαγές που χρειάζονται αφορούν πράγματα όπως περισσότερη ψηφιακή καταγραφή των ιατρικών δεδομένων των ασφαλισμένων, πιο εξατομικευμένες υπηρεσίες, λιγότερες περιττές εξετάσεις, λιγότερες αμφίβολης αξίας θεραπείες και καλύτερη διανομή των πόρων μεταξύ νέων και ηλικιωμένων.
Πρόκειται για ένα έργο που στερείται δόξας και -κατά πάσα πιθανότητα- δημοτικότητας. Αν όμως ο επόμενος πρόεδρος δεν το φέρει εις πέρας, τότε η προεδρία του μάλλον θα αποτύχει με παταγώδη τρόπο.
O Robert J. Samuelson είναι Αμερικανός σχολιογράφος
Στο εθνικό συνέδριο του Δημοκρατικού κόμματος, ο γερουσιαστής Τεντ Κένεντι (Ted Kennedy) απήχησε τις πεποιθήσεις πολλών πολιτών, όταν χαρακτήρισε «δικαίωμα» την υγειονομική περίθαλψη και ζήτησε ασφάλιση για όλους.
Θεωρώ αυτήν την άποψη κατανοητή μεν, αλλά εντελώς λανθασμένη.
Προσέξτε με, Μπάρακ Ομπάμα (Barack Obama) και Τζον Μακ Κέιν (John McCain): το μεγάλο πρόβλημα της υγειονομικής περίθαλψης δεν αφορά την αύξηση των παροχών· αφορά τη μείωση των δαπανών.
Το 1960, η περίθαλψη αντιστοιχούσε στο 5% των κρατικών δαπανών· σήμερα έφτασε στο 16% και το «γραφείο προϋπολογισμού του κογκρέσου» προβλέπει πως το 2025 θα φτάσει στο 25%.
Σκεφτείτε μία αμερικανική οικονομία που θα δαπανά το 25% της για υγειονομική περίθαλψη. Θα σημαίνει αυτό πως θα ζούμε καλύτερα; Κατά πάσα πιθανότητα όχι. Αμέτρητες έρευνες δείχνουν πως απειράριθμες εξετάσεις, εγχειρήσεις και πολλά ιατρικά μηχανήματα είναι άχρηστα ή/και αναποτελεσματικά.
Η αύξηση των δαπανών για την υγεία υποθηκεύει και σταδιακά εκτοπίζει όλες τις υπόλοιπες κοινωνικές δαπάνες για σχολεία, δρόμους, άμυνα, επιστημονική έρευνα, ενώ αυξάνει τις πιέσεις για αύξηση της φορολογίας.
Για τους εργαζόμενους, τα όλο και υψηλότερα ασφάλιστρα υγείας, που παρακρατούνται από το μισθό τους, μειώνουν την καθαρή τους αμοιβή. Μέσω της φορολογίας και των ασφαλίστρων υλοποιείται επίσης μία μαζική και ανεπιθύμητη μεταφορά πόρων από τους νέους προς τους ηλικιωμένους, αφού οι δεύτεροι είναι κυρίως εκείνοι που επωφελούνται από τις παροχές υγείας.
Είναι πλατιά διαδεδομένη η αντίληψη πως, όπως συμβαίνει πράγματι σε πολλές πλευρές της αμερικανικής ζωής, η υγειονομική περίθαλψη αδικεί κατάφορα τους φτωχούς. Ε, λοιπόν, αυτό δεν είναι και τόσο πρόδηλο. Ο οικονομολόγος Γκάρι Μπάρτλες (Gary Burtless) του «ιδρύματος Μπρύκινγκς» πρόσφατα έπεσε πάνω στα παρακάτω εκπληκτικά δεδομένα: κατά μέσο όρο, οι (δημόσιες και ιδιωτικές) δαπάνες για την υγειονομική περίθαλψη των φτωχών και των πλούσιων Αμερικανών είναι κατά κεφαλή πάνω-κάτω ίδιες: το 2003 ήταν 4,477 δολάρια για το φτωχότερο 1/5 του πληθυσμού και 4,451 δολάρια για τους πλουσιότερους.
Πιθανότατα, οι δαπάνες για τους πλούσιους και τους φτωχούς δεν είναι τόσο ισότιμες σε κανένα άλλο τομέα: ούτε στη στέγαση, ούτε στην ένδυση, ούτε στη μεταφορά κ.ο.κ.
Πώς συμβαίνει αυτό; Ένας λόγος είναι πως ήδη το 1/4 των Αμερικανών, συμπεριλαμβανομένων πολλών φτωχών, διαθέτει κρατική υγειονομική περίθαλψη. Οι ηλικιωμένοι καλύπτονται από το «μεντικέρ»· πολλοί φτωχοί και τα παιδιά τους από το «μεντικέντ» ·άλλα παιδιά καλύπτονται από την «κρατική υγειονομική ασφάλιση των παιδιών» (SCHIP).
’Αλλος ένας λόγος είναι πως οι δαπάνες για την υγεία καταναλώνονται σε μεγάλο βαθμό από τους σοβαρά άρρωστους: το 10% των νοσηλευομένων απορροφούν τα 2/3 των δαπανών. Ανεξαρτήτως εισοδήματος, οι άνθρωποι από ένα σημείο κι έπειτα ρίχνονται σε έναν ιμάντα που τους οδηγεί σε πανάκριβη περίθαλψη: σε πολυήμερες νοσηλείες, πολλαπλές εξετάσεις, θεραπείες και εγχειρήσεις.
Τα ίδια πάνω-κάτω ισχύουν και για τους ανασφάλιστους. Σύμφωνα με το «ίδρυμα Κάιζερ για την οικογένεια» η υγειονομική τους περίθαλψη στοιχίζει περί τα 86 δις δολάρια, εκ των οποίων τα 30 δις τα καταβάλουν από την τσέπη τους, ενώ τα υπόλοιπα μένουν απλήρωτα. Φυσικά, κανείς λογικός άνθρωπος δεν επιθυμεί να είναι ανασφάλιστος, καθώς οι περισσότερες έρευνες δείχνουν πως η κατηγορία αυτή δέχεται πολύ λιγότερη ιατροφαρμακευτική περίθαλψη και εμφανίζει παράλογα υψηλούς δείκτες θνησιμότητας.
Υπάρχουν όμως κι άλλες έρευνες, που δείχνουν πως υπάρχουν περιπτώσεις όπου οι ανασφάλιστοι υφίστανται πολύ ελαφρύτερες επιπτώσεις. Μία από αυτές συνέκρινε την πορεία ασφαλισμένων και ανασφάλιστων που υπέφεραν από μία σειρά χρονίων ασθενειών (π.χ. καρδιοπάθεια ή διαβήτη): οι διαφορές που εμφανίστηκαν ήταν ελάχιστες. Μετά από 6 μήνες ασθένειας, «καλύτερα» δήλωναν πως πήγαιναν το 20.4% των ανασφάλιστων και το 20.9% των ασφαλισμένων· «χειρότερα», το 32.2% των ανασφάλιστων και το 35.2% των ασφαλισμένων κ.ο.κ.
Το πρόβλημα με το να θεωρείς «δικαίωμα» την ιατροφαρμακευτική ασφάλιση, είναι πως το «δικαίωμα» αυτό εξαρτάται πάρα πολύ από τα ατομικά χαρακτηριστικά των δικαιούχων του, ενώ παράλληλα η «άσκησή» του υπονομεύει τη δυνατότητα άσκησης πολλών άλλων δικαιωμάτων και αναγκών. Η υγεία -ή η ασθένεια- εξαρτώνται από τις καλές ή κακές προσωπικές συνήθειες (τη διατροφή, τη γύμναση, τη χρήση ναρκωτικών ή αλκοόλ)· από την «τυχερή» ή «άτυχη» γενετική κατασκευή· από την ηλικία. Όσο σπάταλα κι αν διανέμεται η ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, λίγο μπορεί να επηρεάσει τις ατομικές διαφορές.
Στο ζήτημα της υγειονομικής περίθαλψης υπάρχει μία βασική λογική αντίφαση, που οι περισσότεροι Αμερικάνοι αρνούνται να αντιμετωπίσουν: αυτό που όλοι επιθυμούμε για τον εαυτό μας και τους συγγενείς μας -απεριόριστη πρόσβαση σε κάθε είδους θεραπείες, που να τις πληρώνει κάποιος άλλος- μπορεί να αποβεί καταστροφικό για το σύνολο της κοινωνίας μας.
Στη σημερινή αμερικανική κοινωνία, επ’ ουδενί δεν μπορεί να θεωρηθεί ως προτεραιότητα η υγειονομική κάλυψη των ανασφάλιστων. Κάτι τέτοιο θα ήταν δαπανηρότατο (σύμφωνα με το ίδρυμα «Κάιζερ» θα χρειάζονταν άλλα 123 δις δολάρια (86 δις ευρώ) το χρόνο και δε θα βελτίωναν παρά περιθωριακά την υγεία του έθνους, στην καλύτερη περίπτωση. Το 40% των ανασφάλιστων είναι νέοι (19-34 ετών) και σχετικά υγιείς.
Οι (ταυτόχρονα απραγματοποίητες και ανεπιθύμητες) προεκλογικές προτάσεις για την υγεία των Μακ Κέιν και Ομπάμα, παριστάνουν πως αγνοούν τα τρέχοντα προβλήματα του φορέα της κρατικής υγειονομικής ασφάλισης «μεντικέρ». Σύμφωνα με ορισμένες εκτιμήσεις, η σπατάλη μπορεί να αντιπροσωπεύει ακόμα και το 30% του συνόλου των δαπανών του φορέα αυτού. Το «μεντικέρ» είναι τόσο εκτεταμένο, που όποια κυβέρνηση καταπιανόταν με την αλλαγή του, θα άλλαζε ταυτόχρονα σε μεγάλο βαθμό το συνολικό τοπίο της ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης της χώρας.
Οι αλλαγές που χρειάζονται αφορούν πράγματα όπως περισσότερη ψηφιακή καταγραφή των ιατρικών δεδομένων των ασφαλισμένων, πιο εξατομικευμένες υπηρεσίες, λιγότερες περιττές εξετάσεις, λιγότερες αμφίβολης αξίας θεραπείες και καλύτερη διανομή των πόρων μεταξύ νέων και ηλικιωμένων.
Πρόκειται για ένα έργο που στερείται δόξας και -κατά πάσα πιθανότητα- δημοτικότητας. Αν όμως ο επόμενος πρόεδρος δεν το φέρει εις πέρας, τότε η προεδρία του μάλλον θα αποτύχει με παταγώδη τρόπο.
O Robert J. Samuelson είναι Αμερικανός σχολιογράφος
