Ελάχιστο εισόδημα

Στη γαλλική Εθνική Συνέλευση έχει εισαχθεί ένα νομοσχέδιο που επεκτείνει το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα. Το νέο «εισόδημα ενεργού αλληλεγγύης», όπως αποκαλείται, θα συμπληρώνει τις αποδοχές των πολύ χαμηλόμισθων, ιδίως όσων βρίσκονται σε μερική απασχόληση, σταθερά, αντί με μια φθίνουσα παροχή η οποία εξαντλείται στους δώδεκα μήνες, σύμφωνα με το ισχύον καθεστώς. Έτσι, για παράδειγμα, κάποιος που εργάζεται δεκαοκτώ ώρες την εβδομάδα και δικαιούται τον μισό κατώτατο μισθό (519 ευρώ) από τον εργοδότη του, θα λαμβάνει επιπλέον σταθερά άλλα 251 ευρώ. Αλλά και ένας πλήρως απασχολούμενος που αμείβεται με τον κατώτατο μισθό (1.038 ευρώ σήμερα, όπως ορίζεται με κυβερνητικό διάταγμα) και δεν είχε καμία πρόσθετη παροχή, θα λαμβάνει εφεξής ένα συμπλήρωμα στο εισόδημά του 54 ευρώ τον μήνα. Με το νέο σύστημα υπολογίζεται ότι πάνω από μισό εκατομμύριο φτωχοί εργαζόμενοι μπορεί να υπερβούν το κατώφλι της φτώχειας.

Όμως η διευρυμένη αυτή ενίσχυση προβλέπεται να χρηματοδοτηθεί με μια πρόσθετη φορολόγηση 1,1% στα εισοδήματα από κεφάλαια: μερίσματα, τόκους, υπεραξίες. Και αυτή η πρόσθετη φορολογία προκάλεσε μεγάλη αναταραχή στο εσωτερικό της κυβερνώσας συντηρητικής παράταξης της Γαλλίας. Κατά κόρον υπενθυμίζουν διάφοροι τις αρχικές δεσμεύσεις του προέδρου Σαρκοζί: ότι δεν θα επέβαλε κανέναν νέο φόρο, αντίθετα, θα μείωνε τους φόρους και θα συμπίεζε τις δημόσιες δαπάνες. Επικαλούνται μάλιστα μια περυσινή κατηγορηματική δήλωσή του: «Δεν πιστεύω ότι όταν η μεγέθυνση επιβραδύνεται, πρέπει να απαντάμε αυξάνοντας τους φόρους για να αντισταθμίσουμε την απώλεια εσόδων», είχε διακηρύξει στο θερινό πανεπιστήμιο της εργοδοτικής ένωσης της Γαλλίας. «Όπως είναι σήμερα ο κόσμος, αν φορολογήσουμε άμεσα τους συντελεστές της παραγωγής, την εργασία και το κεφάλαιο, αυτοκαταδικαζόμαστε σε λιγότερες θέσεις εργασίας, λιγότερη παραγωγή, λιγότερη μεγέθυνση, και επομένως λιγότερη αγοραστική δύναμη», διατεινόταν τότε. Στο μεταξύ η οικονομική κατάσταση όντως χειροτέρευσε, είναι αμφίβολο αν η Γαλλία θα καταφέρει καν να έχει αύξηση ΑΕΠ 1% φέτος, και η νεοφιλελεύθερη ορθοδοξία έδωσε τη θέση της στον πραγματισμό. Ξεπερνώντας τις διαφορές του με τον πρόεδρο της χώρας στα θέματα της οικονομίας, ο πρωθυπουργός Φρανσουά Φιγιόν κάλεσε προχθές τη δυστροπούσα δεξιά πλειοψηφία να στηρίξει το κυβερνητικό νομοσχέδιο: «Εκεί όπου χρειάζεται η ρυθμιστική εξουσία του κράτους, το λέω χωρίς κόμπλεξ, είμαστε κρατιστές», είπε. «Όπου χρειάζεται οικονομικός δυναμισμός, είμαστε φιλελεύθεροι. Και όπου είναι αναγκαία η κοινωνική δικαιοσύνη, είμαστε αλληλέγγυοι».

Η ΕΛΛΑΔΑ...

όπου το 20% του πληθυσμού καταμετράται κάθε χρόνο κάτω από το όριο της φτώχειας, εξακολουθεί να αγνοεί τον θεσμό του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος

Μπορεί οι απόγονοι του Καρτέσιου να απαιτούν σαφέστερες διατυπώσεις- και πολλοί ρωτούν τι σημαίνουν αυτά ακριβώς ως προς τους στόχους για τα ελλείμματα, για τις δημόσιες δαπάνες, τα έσοδα και την κατανομή τους. Αλλά είναι γεγονός ότι μια τέτοια ιδεολογική μετατόπιση υπέρ ενός μεγαλύτερου κρατικού παρεμβατισμού, και ειδικότερα υπέρ περισσότερων φόρων από τους πιο εύπορους, συντελείται σε όλον τον ανεπτυγμένο καπιταλιστικό κόσμο: από τις ΗΠΑ μέχρι την Ιαπωνία, και οπωσδήποτε στην Ευρώπη. Την προκάλεσε η χρηματοοικονομική κρίση το καλοκαίρι του 2007 που αποκάλυψε την καταστροφική δύναμη του αποκλειστικού κριτηρίου του κέρδους στις ανεξέλεγκτες αγορές, καθώς τώρα πλέον πλήττει τις πραγματικές οικονομίες, τα εισοδήματα και την απασχόληση.

Σχετίζεται άραγε με την εξέλιξη αυτή η πολιτική που ακολουθεί η ελληνική κυβέρνηση, και ειδικότερα το τελευταίο φορολογικό νομοσχέδιο; Δυστυχώς καθόλου. Δεν χρειάζεται να ακούσει κανείς την κριτική των κομμάτων της αντιπολίτευσης ή τις διαμαρτυρίες των επαγγελματικών ενώσεων για να το καταλάβει. Οι δηλώσεις του Πρωθυπουργού στη Θεσσαλονίκη, όπως και του υπουργού Οικονομίας στη Βουλή, δείχνουν ξεκάθαρα ότι πρόκειται μόνο για προσωρινά μπαλώματα μπροστά στην επαπειλούμενη κατάρρευση του προϋπολογισμού. Στόχους για την ανάπτυξη, για τη χρηματοδότηση της παιδείας, για τη μείωση των κοινωνικών ανισοτήτων, για την κάλυψη βασικών συλλογικών αναγκών δεν θέτουν. Αν μη τι άλλο, επιβεβαιώνουν την επιδίωξη ακόμα πιο μειωμένων φορολογικών συντελεστών στα κέρδη και στα υψηλότερα εισοδήματα ύστερα από δύο χρόνια. Μαζί με πολλούς Γάλλους μπορούμε από μακριά και εμείς να δυσπιστούμε όταν ο Νικολά Σαρκοζί ανακηρύσσει το «εισόδημα ενεργού αλληλεγγύης» τη σημαντικότερη μεταρρύθμιση της πενταετίας του. Γύρω μας όμως η Ελλάδα, όπου το 20% του πληθυσμού καταμετράται κάθε χρόνο κάτω από το όριο της φτώχειας, όπου το 5%μισό εκατομμύριο γέροι, νέοι και παιδιά- ζουν σε συνθήκες ακραίας φτώχειας, εξακολουθεί, μόνη χώρα από τις πρώτες 15 της Ε.Ε., να αγνοεί τον θεσμό του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος. Έπειτα από τόσες προεκλογικές φανφάρες πέρυσι, η κυβέρνηση λέει τώρα να φτιάξει ένα Ταμείο που θα μοιράσει μερικά επιδόματα θέρμανσης...