Βατοπέδιο: Ευανάγνωστες οι ευθύνες

Η ύπαρξη τυχόν ευθυνών στο σκάνδαλο Βατοπεδίου θα είναι ευανάγνωστη, ακόμη και αν εκδοθούν πέντε πορίσματα από την εξεταστική επιτροπή, διαβεβαιώνει ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΣΥΝ Φώτης Κουβέλης. Εξάλλου, όπως επισημαίνει και ως έμπειρος νομικός στη σημερινή συνέντευξή του στην «Ε», το ενδιαφέρον για το ουσιαστικό μέρος της υπόθεσης παραμένει αμείωτο, πέραν των εντυπώσεων ενός dvd ή της κατάθεσης ενός μάρτυρα, ο οποίος δεν μπορεί εκ προοιμίου να χαρακτηριστεί ψεύδορκος.

Παρά πάντως τα όποια προβλήματα στη λειτουργία της εξεταστικής επιτροπής, τονίζει ότι η σύσταση τέτοιων επιτροπών αποτελεί «κορυφαία έκφραση του κοινοβουλευτικού ελέγχου», οπότε το ζητούμενο δεν είναι η εγκατάλειψη τέτοιων διαδικασιών, αλλά η ενίσχυσή τους.

Με την ευκαιρία, υπενθυμίζει τη θέση του ΣΥΡΙΖΑ -η οποία απορρίφθηκε κατά την αναθεώρηση του Συντάγματος και το 2001 και το 2007- που είναι: «Ο έλεγχος των ποινικών ευθυνών των μελών της κυβέρνησης θα πρέπει να είναι αμιγώς υπόθεση της Δικαιοσύνης και να μην υπάρχει η οποιαδήποτε ανάμειξη της Βουλής», διότι με το σημερινό πλέγμα νόμων και σκοπιμοτήτων «δημιουργούνται προβλήματα που προσβάλλουν την ισονομία» και εν τέλει οδηγούν στην παραγραφή και την ατιμωρησία, σε αντίθεση με ό,τι ισχύει για τους πολίτες.

Για το θέμα της συνεργασίας με το ΠΑΣΟΚ τονίζει ότι δεν υπάρχουν σήμερα «τα στοιχεία και οι προϋποθέσεις για την υλοποίηση ενός τέτοιου σχεδίου», αν και, όπως παρατηρεί, «οι πολίτες ζητούν απάντηση στο πολιτικό πρόβλημα της χώρας, που είναι η προοδευτική εναλλακτική λύση, πέρα από τον δικομματισμό και τον νεοφιλελευθερισμό». Οσο για τον πολυσυζητημένο ανασχηματισμό, επισημαίνει ότι δεν μπορεί να αποτελεί λύση στα προβλήματα της κοινωνίας, καθώς ζητούμενο είναι η αλλαγή της πολιτικής, η οποία μπορεί να γίνει μόνο με τον ανακαθορισμό των πολιτικών συσχετισμών.

«Ακυρη», όπως λέει και η νεολαία, κ. Κουβέλη, η υπόθεση της μονής Βατοπεδίου, μετά την προσβολή της αξιοπιστίας της Σταματίνας Σωτηροπούλου, ή υπάρχουν και άλλα ενδιαφέροντα επεισόδια να παρακολουθήσουμε;

«Η κ. Σωτηροπούλου προτάθηκε να εξεταστεί ως μάρτυρας στην εξεταστική επιτροπή διότι υπήρξε δικηγόρος ακτημόνων της περιοχής Ραιδεστού και είχε στη διάθεσή της, με την ιδιότητά της αυτή, στοιχεία της αντιδικίας με τη μονή Βατοπεδίου. Κανένας μάρτυρας δεν είναι εκ προοιμίου ψεύδορκος, ούτε βέβαια όταν προτείνεται κάποιος μάρτυρας σημαίνει την επίσης εκ προοιμίου αποδοχή των όσων καταθέτει και ισχυρίζεται. Ολες οι καταθέσεις και όλα τα στοιχεία πρέπει να συνεκτιμώνται και με άλλες μαρτυρίες και με άλλα στοιχεία, τα οποία επιβεβαιώνουν ή αμφισβητούν τα όσα ισχυρίζεται. Ολα με αντικειμενικότητα και πολιτική νηφαλιότητα πρέπει να εξεταστούν. Εκτιμώ ότι η υπόθεση Βατοπεδίου και το έργο της εξεταστικής επιτροπής δεν "ακυρώνεται" από τα όσα ελέγχουν και αμφισβητούν την κατάθεση της συγκεκριμένης μάρτυρος. Το σκάνδαλο Βατοπεδίου έχει πολλές πτυχές και πολλές διαδρομές και το ενδιαφέρον θα είναι αμείωτο, όχι βέβαια γιατί παράνομα η εξεταστική επιτροπή δέχθηκε, κατά πλειοψηφία, να προβάλλει βίντεο, που αποτελεί προϊόν εγκληματικής πράξης, αλλά γιατί το ουσιαστικό μέρος της υπόθεσης προκαλεί το ενδιαφέρον».

Υπάρχει αυτή η αντικειμενικότητα και η πολιτική νηφαλιότητα;

«Η αντικειμενικότητα είναι ζητούμενο και θα κριθεί από την αξιολόγηση των στοιχείων που θα κάνει η εξεταστική επιτροπή και από την πορισματική της κρίση. Η πολιτική νηφαλιότητα απουσιάζει και ο διαγωνισμός της κομματικής σκοπιμότητας είναι παρών, όπως άλλωστε αναμενόταν. Αυτό βέβαια σε τίποτα δεν μειώνει τη σημασία και την αξία της έρευνας της υπόθεσης».

Νομίζετε ότι μπορεί να βγει ένα και όχι τέσσερα ή πέντε πορίσματα από την εξεταστική επιτροπή; Το επιτρέπει η πορεία της έρευνας; Εχουν αξία αυτές οι επιτροπές, έτσι όπως ορίζεται η λειτουργία τους από τον νόμο;

«Πιθανολογώ έντονα, για να μη δηλώσω τη βεβαιότητά μου, ότι τα πορίσματα θα είναι όσα και τα πολιτικά κόμματα. Στα πορίσματα παρεμβαίνει η ιδιαίτερη κομματική στάση και πολιτική θεώρηση των πραγμάτων. Κι αυτό είναι ζήτημα που σταθμίζει, συνήθως αρνητικά, το επίπεδο και το περιεχόμενο της πολιτικής αντιπαράθεσης. Μπορεί να υπάρξουν πέντε πορίσματα, αλλά η ύπαρξη τυχόν ευθυνών θα είναι ευανάγνωστη. Η σύσταση εξεταστικών επιτροπών αποτελεί ουσιώδες στοιχείο και κορυφαία έκφραση του κοινοβουλευτικού ελέγχου ζητημάτων δημόσιου ενδιαφέροντος. Η εγκατάλειψή τους θα σήμαινε απαράδεκτο περιορισμό του πολιτικού ελέγχου. Το ζητούμενο είναι η ενίσχυση των διαδικασιών του πολιτικού ελέγχου των υποθέσεων που έχουν δημόσιο ενδιαφέρον. Ο πολιτικός έλεγχος δεν υποκαθίσταται από τον δικαστικό. Μπορούν και οι δύο μορφές ελέγχου να συνυπάρχουν και να βαίνουν παράλληλα, χωρίς ο ένας έλεγχος να εμποδίζει τον άλλον. Κι αυτή τη δυνατότητα, όσο και την πολιτική αξία του παράλληλου ελέγχου, συνηθέστατα την αρνείται η εκάστοτε κυβερνητική πλειοψηφία».

Επειδή μετά τον ΣΥΡΙΖΑ και ο Γιώργος Παπανδρέου, με την πρόσφατη συνέντευξή του στην «Ε», έχει μιλήσει για την ανάγκη αλλαγής του νομικού πλαισίου «περί ευθύνης υπουργών», πιστεύετε ότι μπορεί να ισχύει για τους πολιτικούς ό,τι και για τον πολίτη;

«Ο έλεγχος των ποινικών ευθυνών των μελών της κυβέρνησης θα πρέπει να είναι αμιγώς υπόθεση της Δικαιοσύνης και να μην υπάρχει η οποιαδήποτε ανάμειξη της Βουλής. Με την υπάρχουσα συνταγματική ρύθμιση και τον νόμο για την ποινική ευθύνη των μελών της κυβέρνησης προκαλείται σύμμειξη ρόλων και δημιουργούνται προβλήματα που προσβάλλουν την ισονομία. Πολύ δε περισσότερο όταν είναι παρούσα η πολιτική σκοπιμότητα. Πρέπει να αλλάξει ο νόμος. Δυστυχώς, η σχετική πρότασή μας απορρίφθηκε κατά την αναθεώρηση του Συντάγματος και το 2001 και το 2007. Παραμένει έτσι μια νομοθετική ρύθμιση που προσβάλλει την ισονομία και συντηρεί απαράδεκτα την εξαιρετικά σύντομη παραγραφή των ποινικών ευθυνών για τους πολιτικούς, που οδηγεί σε ατιμωρησία, σε μεγάλη αντίθεση με τον χρόνο παραγραφής που ισχύει για τους πολίτες. Κι αυτό πρέπει να αλλάξει».

Μια και ήρθε η κουβέντα στο ΠΑΣΟΚ, βλέπετε να έχουν αρθεί κάποιες από τις επιφυλάξεις -επιφυλάξεις σε βαθμό άρνησης- που είχε ο ΣΥΡΙΖΑ απέναντί του, προκειμένου να βρεθεί έδαφος συνεργασίας, και σε ποια βάση;

«Το πολιτικό σχέδιο του ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να ξεκινά από την αντίσταση στα σημερινά "κακώς κείμενα" με εναλλακτικές θέσεις και να διατυπώνει πρόταση για τη συνολική πορεία της χώρας. Η προώθηση μιας εναλλακτικής προγραμματικής πρότασης απαιτεί συγκέντρωση δυνάμεων της ευρύτερης δημοκρατικής και σοσιαλιστικής Αριστεράς, κοινωνικών και πολιτικών, που θα αγωνιστούν για ριζικές και εκτεταμένες διαρθρωτικές αλλαγές. Απαιτεί δηλαδή τη συγκρότηση μιας νέας κοινωνικής και πολιτικής πλειοψηφίας, που θα αμφισβητεί έμπρακτα τον δικομματισμό και τον νεοφιλελευθερισμό. Είναι πολιτικά αναγκαίο να συγκλίνουν και να συναντηθούν οι δυνάμεις της ευρύτερης δημοκρατικής και σοσιαλιστικής Αριστεράς, δυνάμεις της οικολογίας και του κοινωνικού μετασχηματισμού, με βάση μια εναλλακτική προγραμματική πρόταση, με πνεύμα ισοτιμίας και ειλικρίνειας. Οι πολίτες ζητούν απάντηση στο πολιτικό πρόβλημα της χώρας, που είναι η προοδευτική εναλλακτική λύση, πέρα από τον δικομματισμό και τον νεοφιλελευθερισμό. Τα στοιχεία και οι προϋποθέσεις για την υλοποίηση ενός τέτοιου σχεδίου σήμερα δεν υπάρχουν. Ο ΣΥΡΙΖΑ, κρατώντας τα μέτωπα της πολιτικής και ιδεολογικής διαπάλης ανοιχτά, οφείλει να πείθει ότι εργάζεται για την πραγματοποίηση μιας τέτοιας ανοιχτής και πολιτικά έντιμης πρότασης».

Και κάτι τελευταίο: Εχει τα περιθώρια ο Κώστας Καραμανλής να σώσει την παρτίδα για την κυβέρνησή του με κάποιον ανασχηματισμό ή πλέον είναι αργά;

«Κανένας κυβερνητικός ανασχηματισμός δεν μπορεί να αποτελεί λύση στα προβλήματα της κοινωνίας. Η κυβέρνηση συνεχίζει με αυταρχισμό τις νεοφιλελεύθερες πολιτικές των προηγούμενων χρόνων, αρνούμενη να κατανοήσει τα αδιέξοδα της πολιτικής της, ιδιαίτερα σήμερα που η οικονομική κρίση επελαύνει και απειλεί επικίνδυνα την εύθραυστη ελληνική οικονομία. Η αλλαγή της πολιτικής είναι το ζητούμενο και αυτή μπορεί να γίνει με τον ανακαθορισμό των πολιτικών συσχετισμών».