Ζητούμενο η στήριξη και ενίσχυση του δικομματισμού

Ενας παλαιός πολιτικός, που έχει πεθάνει προ πολλών ετών, ο Δημήτριος Παπασπύρου, άλλοτε πρόεδρος της Βουλής και πολλές φορές υπουργός, με θητεία στον χώρο του Κέντρου, των Αποστατών και της Ν.Δ. μετά τη δικτατορία, έλεγε ότι στην Ελλάδα την επαύριο των εκλογών η αντιπολίτευση ζητεί εκλογές. Είναι φυσικό, δηλαδή εξηγείται, αφού δεν κοστίζει τίποτα και ταυτόχρονα εκφράζει τις φιλοδοξίες της να γίνει κυβέρνηση.

Σήμερα δεν βρισκόμαστε στην επαύριο των εκλογών. Πλησιάζει σχεδόν ενάμιση χρόνος από τις τελευταίες (πρόωρες) εκλογές και, όπως δείχνουν τα πράγματα, η χώρα κινείται στον αστερισμό της εκλογολογίας. Το βέβαιον είναι ότι τον Ιούνιο θα έχουμε εκλογές, τις ευρωεκλογές. Αυτές όμως δεν δίνουν κυβέρνηση και μπορεί να καταγράφουν μηνύματα με δυσαρέσκειες ή και αποδοκιμασίες, αφού είναι «ανώδυνες». Προ μηνών ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ είχε μιλήσει για «χαλαρή» ψήφο στις εκλογές αυτές, τώρα όμως φαίνεται πως το κόμμα του δίνει ένα χαρακτήρα δημοψηφιακό. Τότε δεν ήταν στα πάνω του, ενώ τώρα οι δημοσκοπήσεις τού δίνουν αέρα, που σημαίνει ότι μπορεί να χρησιμοποιήσει τις ευρωεκλογές ως σοβαρό επιχείρημα στο αίτημα για εκλογές.

Το περίεργο είναι ότι το κλίμα της εκλογολογίας διαμορφώνεται εν πολλοίς από την ίδια την κυβέρνηση, με διοχετευμένες «πληροφορίες» και εκτιμήσεις για προσφυγή στις κάλπες, που περνούν μέσα από ρεπορτάζ και αναλύσεις σε εφημερίδες και σε συζητήσεις σε ραδιόφωνα και τηλεοράσεις. Ακόμα και ημερομηνίες εκλογών την άνοιξη δίνονται! Και ενώ επισήμως η κυβέρνηση διά των στελεχών της αρνείται πλήρως τις πρόωρες εκλογές, ρίχνει ταυτοχρόνως στο τραπέζι προτάσεις να εφαρμοστούν εκλογικοί νόμοι, με τη συναίνεση και τη συγκατάθεση του ΠΑΣΟΚ, επισείοντας ουσιαστικά τον κίνδυνο της ακυβερνησίας της χώρας, καθώς φαίνεται πως αναγνωρίζει ότι δεν θα συγκεντρώσει κανένα από τα δύο κόμματα, Ν.Δ. και ΠΑΣΟΚ, αυτοδυναμία.

Κι αρχίζουν πάλι σενάρια εξελίξεων τόσο για πρόωρες εκλογές ή για δίδυμες τον Ιούνιο όσο και για μετεκλογικές συνεργασίες, κυρίως μεταξύ των δύο «μεγάλων» κομμάτων, αφού άλλου είδους συνεργασίες είναι μάλλον απίθανες. Στα σενάρια, που διανθίζονται με εκτιμήσεις για εκλογικούς νόμους, υπάρχει πάντοτε η αναφορά στην κοινή στάση ή συναίνεση των δύο μεγάλων. Και έρχονται μετά τα στελέχη της κυβέρνησης και διατυπώνουν τις προτάσεις τους, που κατατείνουν στον ίδιο στόχο, δηλαδή στη συναίνεση και της άλλης πλευράς.

Η λογική του σκηνικού είναι η συνεννόηση και συναίνεση των δύο κομμάτων εξουσίας και ο αποκλεισμός των άλλων, τα οποία πιθανώς είναι και ενοχλητικά, ανεξαρτήτως της αρνητικής στάσης τους σε κυβερνητικές συμπράξεις.

Πριν από αρκετούς μήνες, εν μέσω σκανδάλων, σκανδαλολογίας και διαπλοκής της οικονομικής με την πολιτική κρίση, είχαν διαφανεί μέσω των ίδιων διαύλων επιδιώξεις για «αλλαγή» του πολιτικού σκηνικού, που έφθαναν και σε προτάσεις, δειλά, για νέο σχήμα ή σχήματα. Ηταν η περίοδος που η μεν κυβέρνηση περνούσε και τότε κρίση, το δε ΠΑΣΟΚ δεν φαινόταν να μπορεί να ανακάμψει από το τέλμα στο οποίο βρισκόταν. Φαινόταν επίσης να περνά κρίση ο δικομματισμός και φυσικά η επιδίωξη ήταν πώς θα στηριχθεί και πώς θα λειτουργήσουν ενδεχομένως «εφεδρείες». Αυτό το έβλεπε κανείς και με τις σκέψεις μέσω δημοσιογραφικών και συγκροτηματικών διαύλων και με τις διαθέσεις που εξέφραζαν εξωθεσμικοί ισχυροί παράγοντες, όπως π.χ. από την πλευρά του ΣΕΒ, αλλά και αργότερα με σκέψεις και δηλώσεις στελεχών του ΠΑΣΟΚ, που έκαναν ανοίγματα προς τη Ν.Δ. για συναινετικού χαρακτήρα λύσεις στον οικονομικό τομέα της κυβέρνησης. Τα σενάρια και η εκλογολογία αναπτύσσονται, καθώς η οικονομική και η πολιτική κρίση συμβαδίζουν. Η κυβέρνηση θεωρεί ότι ξεπέρασε το σκάνδαλο του Βατοπεδίου. Ηρθαν μετά ο κυβερνητικός ανασχηματισμός και η νέα, αναθεωρημένη οικονομική πολιτική, με το νέο κυβερνητικό οικονομικό επιτελείο, αμέσως ουσιαστικά μετά την ψήφιση του προϋπολογισμού, τον οποίο ανατρέπει. Και ακολουθούν οι παροχές, μετά τις κοινωνικές εκρήξεις, προς αγρότες.

Κι όλα αυτά γίνονται ενώ το ΠΑΣΟΚ εκδηλώνει ουσιαστικά αμήχανη στάση απέναντι στα προβλήματα, επιλέγοντας ίσως τη στάση αυτή μετά τη δημοσκοπική άνοδό του και θέλοντας μάλλον να δείξει ότι δεν επιθυμεί να αρθρώσει σαφή πολιτικό λόγο με προτάσεις συγκεκριμένες. Μήπως όμως είναι και δείγμα αδυναμίας; Μήπως φοβάται ότι οι σαφείς θέσεις μπορούν να έχουν κόστος πολιτικό τώρα κυρίως, που δείχνει να βρίσκεται στα πάνω του; Η στάση όμως αυτή ουσιαστικά ενισχύει τη δικομματική συναίνεση. Και έρχεται έτσι να ανταποκριθεί στα σενάρια τόσο των δημοσιογραφικών και συγκροτηματικών διαύλων όσο και στις επιδιώξεις των ισχυρών εξωθεσμικών παραγόντων, που κατατείνουν στη στήριξη και την ενίσχυση του δικομματισμού.

Ωστόσο, η κρίση, οικονομική και πολιτική, δεν ελέγχεται πάντοτε και αν συνυπολογίσουμε και την εισαγόμενη οικονομική κρίση, καθώς και την εντεινόμενη κοινωνική αναταραχή, μπορούμε να πούμε ότι είναι δυνατόν να μη διαφαίνεται διέξοδος. Στην περίπτωση αυτήν δεν μπορούμε να αφήσουμε έξω από το παιχνίδι και τα άλλα, τα μικρότερα κόμματα, τα οποία ενδεχομένως να προσβλέπουν στην κρίση και στα αδιέξοδα. Αστάθμητος παράγων εξακολουθεί, μεταξύ αυτών των κομμάτων, να είναι ο ΣΥΝ-ΣΥΡΙΖΑ, όσο και αν δέχεται την πολεμική όλων των άλλων, όσο κι αν διακατέχεται και ο ίδιος από εσωτερικές εντάσεις εν όψει ακριβώς αυτών των εξελίξεων στην πολιτική σκηνή.

Εκ πρώτης όψεως, όπως είναι σήμερα τα πράγματα, δεν φαίνεται να διαμορφώνεται σκηνικό πρόωρων εκλογών. Αν, βεβαίως, ενταθούν οι κοινωνικές αναταραχές και εκρήξεις, τότε θα δούμε πώς θα ανταποκριθούν οι μεγάλοι στις επιδιώξεις για συναίνεση και πώς θα προχωρήσουν τα διάφορα σενάρια. Η έγνοια είναι να στηριχθεί και να ενισχυθεί ο δικομματισμός, διότι είναι δοκιμασμένη συνταγή και ελεγχόμενη.