Δεν υπάρχουν περιθώρια γενικευμένης συνεργασίας με το ΠΑΣΟΚ
Δημήτρης Παπαδημούλης, Συνέντευξη στο Γρηγόρη Ρουμπάνη, Ελευθεροτυπία, Δημοσιευμένο: 2009-02-07
Ο ευρωβουλευτής του ΣΥΝ, με αφορμή το συνέδριο του κόμματός του το οποίο αρχίζει στα μέσα της προσεχούς εβδομάδας, μιλά στην «Ε» για όλα. Και ιδίως για τις απαιτήσεις των πολιτών, οι οποίοι, όπως φανερώνουν οι δημοσκοπήσεις, «περιμένουν από μας περισσότερα»: Πιο ολοκληρωμένο και πειστικό πρόγραμμα, αλλά και πιο αποφασιστική διεκδίκηση της απόφασης του περσινού συνεδρίου «για μια νέα πλειοψηφία, με ισχυρό ΣΥΡΙΖΑ».
Ωστόσο δεν διακρίνει να υπάρχουν περιθώρια «γενικευμένης συνεργασίας σε κυβερνητικό επίπεδο» με το ΠΑΣΟΚ, καθώς οι προγραμματικές διαφορές με το κόμμα αυτό είναι σημαντικές. Αυτό όμως που, κατά τη γνώμη του, «είναι δυνατό αλλά και χρήσιμο, είναι η κοινή δράση σε συγκεκριμένα θέματα».
Για την αντιμετώπιση της μεγάλης οικονομικής κρίσης, κρίνει απαραίτητο να σπάσει το πανίσχυρο τραπεζικό καρτέλ, αλλά για να γίνει αυτό απαιτούνται πολιτική βούληση και ένας ισχυρός δημόσιος βραχίονας στο τραπεζικό σύστημα.
Μια τέτοια πολιτικά έντονη περίοδο, και με το ενδεχόμενο των πρόωρων εκλογών να μην είναι απαγορευμένο σενάριο, εσείς πάτε για συνέδριο. Είναι καιρός για εσωστρέφεια, η οποία έσκασε κιόλας μύτη με τις εκδηλώσεις και τις αντιπαραθέσεις των τάσεων;
«Η κοινωνία απαιτεί εναλλακτικές προτάσεις απέναντι στον νεοφιλελευθερισμό που δημιούργησε την κρίση. Αυτό θα συζητήσουμε στο συνέδριό μας. Γιατί η Ν.Δ. και το ΠΑΣΟΚ είτε εμμένουν στις ίδιες πολιτικές που βαθαίνουν την κρίση είτε βρίσκονται σε αμηχανία. Η συλλογικότητα, η σύνθεση απόψεων, η αξιοκρατία και η πανστρατιά είναι μονόδρομος για να πάμε μπροστά. Οι ευρωεκλογές, το ενδεχόμενο πρόωρων εκλογών αλλά και η εντεινόμενη κρίση επιβάλλουν να έχουμε τα μάτια και τα αυτιά μας στραμμένα στην κοινωνία. Αντί για αναζήτηση εσωτερικών αντιπάλων, προκειμένου να υπηρετηθούν εσωκομματικές σκοπιμότητες και τεχνητές οξύνσεις, χρειαζόμαστε γόνιμη συζήτηση. Χωρίς ιδιοκτησιακά σύνδρομα και αποκλεισμούς, γιατί δεν περισσεύει κανείς. Αυτή την άποψη υπηρέτησα και υποστηρίζω σταθερά και έμπρακτα. Νιώθω υπερήφανος γιατί ανήκω από τα 18 μου χρόνια σταθερά στο ρεύμα της ανανεωτικής Αριστεράς. Νιώθω υπερήφανος γιατί ανήκω στους συνιδρυτές του Συνασπισμού, την τετραμελή επιτροπή που το 1988 συνέταξε το κοινό πόρισμα ΕΑΡ-ΚΚΕ. Νιώθω υπερήφανος γιατί, αν και δεν ανήκω στην πλειοψηφούσα τάση, τα μέλη μας, οι φίλοι μας και η κοινωνία αναγνωρίζουν ότι εκπροσωπώ επάξια και στην Ευρωβουλή και δημόσια ολόκληρο τον Συνασπισμό».
Μια και είμαστε στο κεφάλαιο «συνέδριο», ποιος πιστεύετε ότι είναι ο βασικός λόγος για τον οποίο ο ΣΥΝ δεν ανταποκρίθηκε στις προσδοκίες του εκλογικού σώματος και, ήδη, δημοσκοπικά μετρά απώλειες οκτώ με δέκα ποσοστιαίων μονάδων μεταξύ του περσινού και του φετινού συνεδρίου;
«Οι δημοσκοπήσεις στέλνουν μηνύματα και σ’ εμάς. Οι πολίτες ζητούν και περιμένουν από εμάς περισσότερα: Περιμένουν πιο ολοκληρωμένο και πειστικό πρόγραμμα, πιο ενεργή παρέμβαση στα κοινωνικά προβλήματα που οξύνουν η κρίση και ο νεοφιλελευθερισμός, πιο αποφασιστική διεκδίκηση της συνεδριακής μας απόφασης "για μια νέα πλειοψηφία, με ισχυρό ΣΥΡΙΖΑ". Εχουμε ασφαλώς και αδυναμίες, γίνονται και λάθη. Οι διαφορετικές απόψεις χρειάζεται να τροφοδοτούν μια γόνιμη συλλογικότητα. Δεν είμαστε αρχηγικό κόμμα και δεν μας κυβερνάει γόνος δυναστείας.Ο ΣΥΡΙΖΑ, παρά τις αδυναμίες του και την πρόσφατη στοχοποίησή του, παραμένει ο προνομιακός αποδέκτης μιας στροφής προς τα αριστερά που, έστω και με διακυμάνσεις, συντελείται τα τελευταία δύο χρόνια. Αν αξιοποιήσουμε όλα μας τα ατού, μπορούμε να πάμε πολύ καλά. Προσωπικά βλέπω το ποτήρι μισογεμάτο».
Μια και είσαστε ευρωβουλευτής, μπορείτε να μας πείτε αν βλέπετε την αμηχανία που έχει η ελληνική κυβέρνηση μπροστά στην κρίση να την έχουν και άλλες κυβερνήσεις;
«Η σύγκριση του "πακέτου Καραμανλή" με το "πακέτο Χριστόφια" είναι απογοητευτική για τη Ν.Δ. Η χώρα βαδίζει με υψηλό έλλειμμα, τεράστιο χρέος, εκρηκτικό έλλειμμα στο ισοζύγιο πληρωμών και εντεινόμενες κοινωνικές ανισότητες, σε σημαντική πτώση των ρυθμών ανάπτυξης. Ερχεται επιδείνωση της ανεργίας και του λαϊκού εισοδήματος. Εκτός από το "εισαγόμενο", υπάρχει και το πρόσθετο "ελληνικό" σκέλος της κρίσης. Αυτό ακριβώς θα πληρώσουν τα ελληνικά νοικοκυριά, ιδίως τα φτωχότερα. Η ελληνική οικονομία έχει επίσημο πληθωρισμό 30% παραπάνω από την Ευρωζώνη, λόγω κυρίως των καρτέλ. Είναι πολύ εξαρτημένη από το πετρέλαιο, γιατί δεν επένδυσε έγκαιρα σε εναλλακτικές μορφές και εξοικονόμηση ενέργειας. Εχει υψηλή φοροδιαφυγή και παραοικονομία, άδικο και αντιαναπτυξιακό φορολογικό σύστημα, αναποτελεσματικούς και διεφθαρμένους ελεγκτικούς μηχανισμούς, κομματικά ελεγχόμενη, αναποτελεσματική διοίκηση, αδυναμία αξιοποίησης των κοινοτικών πόρων, σημαντικά ελλείμματα σε υποδομές. Επειτα από μια υπερδεκαετή περίοδο υψηλών ρυθμών ανάπτυξης, τα δημόσια οικονομικά είναι χάλια, η Ελλάδα είναι μια ακριβή ευρωπαϊκή χώρα και οι Ελληνες εργαζόμενοι, συνταξιούχοι και αγρότες είναι ουραγοί σε εισόδημα και επίπεδο κοινωνικής προστασίας. Αυτό χρειάζεται αντι-νόμπελ οικονομίας για να το πετύχει κανείς. Οσο πιο γρήγορα φύγει αυτή η κυβέρνηση τόσο το καλύτερο».
Πιστεύετε ότι είναι διατεθειμένες οι τράπεζες να δώσουν χρήμα στην αγορά; Αρκεί η όποια κρατική ή κοινοτική εγγύηση για να ανοίξουν τα χρηματοκιβώτιά τους;
«Το κυβερνητικό πακέτο των 28 δισ. δεν εξασφαλίζει ότι η ρευστότητα θα διοχετευθεί με λογικά επιτόκια στην αγορά και κυρίως στη ραχοκοκαλιά της, τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Με τους όρους που έθεσαν οι τραπεζίτες για την ενεργοποίηση του ΤΕΜΠΜΕ θα δοθούν δάνεια σ’ αυτούς που δεν τα έχουν ανάγκη. Ορισμένοι, τοκίζοντας το δημόσιο χρήμα, θα βγάλουν κέρδη με μηδενικό ρίσκο, ενώ θα το στερηθούν χιλιάδες μικρομεσαίες επιχειρήσεις που θα μπορούσαν να ανασάνουν, αποτρέποντας μια πρόσθετη αύξηση της ανεργίας. Για να σπάσει το πανίσχυρο τραπεζικό καρτέλ που εκμεταλλεύεται και τους δανειολήπτες και τους καταθέτες, χρειάζονται πολιτική βούληση και ένας ισχυρός δημόσιος βραχίονας στο τραπεζικό σύστημα. Δυστυχώς, αυτά απουσιάζουν από την κυβέρνηση της Ν.Δ. Δεν τα είδαμε όμως και με τις κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ».
Σ’ αυτή τη συγκυρία, στην οποία αναφέρεστε, μπορεί να διαμορφωθεί το έδαφος για συνεννόηση Αριστεράς με τη Σοσιαλδημοκρατία; Και, ξέρετε, σας ρωτώ επειδή δεν είναι ελληνική ιδιοτροπία η αδυναμία συνεργασίας των δύο χώρων...
«Η ηγεσία του ΠΑΣΟΚ επιμένει δεξιόστροφα, επιδιώκει την αυτοδυναμία και κάνει πολιτικά ανοίγματα προς τα δεξιά και όχι προς τα αριστερά. Οι σημαντικές προγραμματικές διαφορές μας με το ΠΑΣΟΚ δεν επιτρέπουν μια γενικευμένη συνεργασία σε κυβερνητικό επίπεδο. Αυτό που είναι δυνατό αλλά και χρήσιμο είναι η κοινή δράση σε συγκεκριμένα θέματα. Η δεξιόστροφη τροχιά της ευρωπαϊκής Σοσιαλδημοκρατίας έχει μεγαλώσει τις αποστάσεις της από τις δυνάμεις της ευρωπαϊκής Αριστεράς. Εμείς αυτή την περίοδο δίνουμε προτεραιότητα και έμφαση στην επεξεργασία του προγράμματός μας, έτσι ώστε να είναι πιο πλήρες και πειστικό. Οχι για να υψώσουμε τείχη απέναντι στις άλλες πολιτικές δυνάμεις, αλλά για να διεκδικήσουμε τους προγραμματικούς μας στόχους, μαζί με όσους άλλους μπορούμε να συγκλίνουμε στην προώθησή τους».
Οπότε έχει αντικείμενο η διαμάχη που έχει ξεσπάσει στο εσωτερικό του ΣΥΝ, παραμονές του συνεδρίου;
«Το στοίχημα για όλους μας είναι να υπάρξει γόνιμη και παραγωγική συζήτηση για το πώς θα πάμε ακόμη καλύτερα, χωρίς περιχαρακώσεις και διάλογο κωφών. Να ανοίξει ο δρόμος για τις αναγκαίες συνθέσεις. Ο Συνασπισμός είναι το κοινό μας σπίτι. Οι τάσεις και τα ρεύματα οφείλουν να συμβάλλουν με ιδέες και προτάσεις και όχι να καπελώνουν και να υποκαθιστούν -λειτουργώντας ως μηχανισμοί με "τασική" πειθαρχία- την ενιαία δημοκρατική λειτουργία του κόμματος. Ελπίζω ότι στο συνέδριο θα συμβάλουν όλοι, ώστε να ανταποκριθούμε στις απαιτήσεις των καιρών και των αριστερών πολιτών».
Ωστόσο δεν διακρίνει να υπάρχουν περιθώρια «γενικευμένης συνεργασίας σε κυβερνητικό επίπεδο» με το ΠΑΣΟΚ, καθώς οι προγραμματικές διαφορές με το κόμμα αυτό είναι σημαντικές. Αυτό όμως που, κατά τη γνώμη του, «είναι δυνατό αλλά και χρήσιμο, είναι η κοινή δράση σε συγκεκριμένα θέματα».
Για την αντιμετώπιση της μεγάλης οικονομικής κρίσης, κρίνει απαραίτητο να σπάσει το πανίσχυρο τραπεζικό καρτέλ, αλλά για να γίνει αυτό απαιτούνται πολιτική βούληση και ένας ισχυρός δημόσιος βραχίονας στο τραπεζικό σύστημα.
Μια τέτοια πολιτικά έντονη περίοδο, και με το ενδεχόμενο των πρόωρων εκλογών να μην είναι απαγορευμένο σενάριο, εσείς πάτε για συνέδριο. Είναι καιρός για εσωστρέφεια, η οποία έσκασε κιόλας μύτη με τις εκδηλώσεις και τις αντιπαραθέσεις των τάσεων;
«Η κοινωνία απαιτεί εναλλακτικές προτάσεις απέναντι στον νεοφιλελευθερισμό που δημιούργησε την κρίση. Αυτό θα συζητήσουμε στο συνέδριό μας. Γιατί η Ν.Δ. και το ΠΑΣΟΚ είτε εμμένουν στις ίδιες πολιτικές που βαθαίνουν την κρίση είτε βρίσκονται σε αμηχανία. Η συλλογικότητα, η σύνθεση απόψεων, η αξιοκρατία και η πανστρατιά είναι μονόδρομος για να πάμε μπροστά. Οι ευρωεκλογές, το ενδεχόμενο πρόωρων εκλογών αλλά και η εντεινόμενη κρίση επιβάλλουν να έχουμε τα μάτια και τα αυτιά μας στραμμένα στην κοινωνία. Αντί για αναζήτηση εσωτερικών αντιπάλων, προκειμένου να υπηρετηθούν εσωκομματικές σκοπιμότητες και τεχνητές οξύνσεις, χρειαζόμαστε γόνιμη συζήτηση. Χωρίς ιδιοκτησιακά σύνδρομα και αποκλεισμούς, γιατί δεν περισσεύει κανείς. Αυτή την άποψη υπηρέτησα και υποστηρίζω σταθερά και έμπρακτα. Νιώθω υπερήφανος γιατί ανήκω από τα 18 μου χρόνια σταθερά στο ρεύμα της ανανεωτικής Αριστεράς. Νιώθω υπερήφανος γιατί ανήκω στους συνιδρυτές του Συνασπισμού, την τετραμελή επιτροπή που το 1988 συνέταξε το κοινό πόρισμα ΕΑΡ-ΚΚΕ. Νιώθω υπερήφανος γιατί, αν και δεν ανήκω στην πλειοψηφούσα τάση, τα μέλη μας, οι φίλοι μας και η κοινωνία αναγνωρίζουν ότι εκπροσωπώ επάξια και στην Ευρωβουλή και δημόσια ολόκληρο τον Συνασπισμό».
Μια και είμαστε στο κεφάλαιο «συνέδριο», ποιος πιστεύετε ότι είναι ο βασικός λόγος για τον οποίο ο ΣΥΝ δεν ανταποκρίθηκε στις προσδοκίες του εκλογικού σώματος και, ήδη, δημοσκοπικά μετρά απώλειες οκτώ με δέκα ποσοστιαίων μονάδων μεταξύ του περσινού και του φετινού συνεδρίου;
«Οι δημοσκοπήσεις στέλνουν μηνύματα και σ’ εμάς. Οι πολίτες ζητούν και περιμένουν από εμάς περισσότερα: Περιμένουν πιο ολοκληρωμένο και πειστικό πρόγραμμα, πιο ενεργή παρέμβαση στα κοινωνικά προβλήματα που οξύνουν η κρίση και ο νεοφιλελευθερισμός, πιο αποφασιστική διεκδίκηση της συνεδριακής μας απόφασης "για μια νέα πλειοψηφία, με ισχυρό ΣΥΡΙΖΑ". Εχουμε ασφαλώς και αδυναμίες, γίνονται και λάθη. Οι διαφορετικές απόψεις χρειάζεται να τροφοδοτούν μια γόνιμη συλλογικότητα. Δεν είμαστε αρχηγικό κόμμα και δεν μας κυβερνάει γόνος δυναστείας.Ο ΣΥΡΙΖΑ, παρά τις αδυναμίες του και την πρόσφατη στοχοποίησή του, παραμένει ο προνομιακός αποδέκτης μιας στροφής προς τα αριστερά που, έστω και με διακυμάνσεις, συντελείται τα τελευταία δύο χρόνια. Αν αξιοποιήσουμε όλα μας τα ατού, μπορούμε να πάμε πολύ καλά. Προσωπικά βλέπω το ποτήρι μισογεμάτο».
Μια και είσαστε ευρωβουλευτής, μπορείτε να μας πείτε αν βλέπετε την αμηχανία που έχει η ελληνική κυβέρνηση μπροστά στην κρίση να την έχουν και άλλες κυβερνήσεις;
«Η σύγκριση του "πακέτου Καραμανλή" με το "πακέτο Χριστόφια" είναι απογοητευτική για τη Ν.Δ. Η χώρα βαδίζει με υψηλό έλλειμμα, τεράστιο χρέος, εκρηκτικό έλλειμμα στο ισοζύγιο πληρωμών και εντεινόμενες κοινωνικές ανισότητες, σε σημαντική πτώση των ρυθμών ανάπτυξης. Ερχεται επιδείνωση της ανεργίας και του λαϊκού εισοδήματος. Εκτός από το "εισαγόμενο", υπάρχει και το πρόσθετο "ελληνικό" σκέλος της κρίσης. Αυτό ακριβώς θα πληρώσουν τα ελληνικά νοικοκυριά, ιδίως τα φτωχότερα. Η ελληνική οικονομία έχει επίσημο πληθωρισμό 30% παραπάνω από την Ευρωζώνη, λόγω κυρίως των καρτέλ. Είναι πολύ εξαρτημένη από το πετρέλαιο, γιατί δεν επένδυσε έγκαιρα σε εναλλακτικές μορφές και εξοικονόμηση ενέργειας. Εχει υψηλή φοροδιαφυγή και παραοικονομία, άδικο και αντιαναπτυξιακό φορολογικό σύστημα, αναποτελεσματικούς και διεφθαρμένους ελεγκτικούς μηχανισμούς, κομματικά ελεγχόμενη, αναποτελεσματική διοίκηση, αδυναμία αξιοποίησης των κοινοτικών πόρων, σημαντικά ελλείμματα σε υποδομές. Επειτα από μια υπερδεκαετή περίοδο υψηλών ρυθμών ανάπτυξης, τα δημόσια οικονομικά είναι χάλια, η Ελλάδα είναι μια ακριβή ευρωπαϊκή χώρα και οι Ελληνες εργαζόμενοι, συνταξιούχοι και αγρότες είναι ουραγοί σε εισόδημα και επίπεδο κοινωνικής προστασίας. Αυτό χρειάζεται αντι-νόμπελ οικονομίας για να το πετύχει κανείς. Οσο πιο γρήγορα φύγει αυτή η κυβέρνηση τόσο το καλύτερο».
Πιστεύετε ότι είναι διατεθειμένες οι τράπεζες να δώσουν χρήμα στην αγορά; Αρκεί η όποια κρατική ή κοινοτική εγγύηση για να ανοίξουν τα χρηματοκιβώτιά τους;
«Το κυβερνητικό πακέτο των 28 δισ. δεν εξασφαλίζει ότι η ρευστότητα θα διοχετευθεί με λογικά επιτόκια στην αγορά και κυρίως στη ραχοκοκαλιά της, τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Με τους όρους που έθεσαν οι τραπεζίτες για την ενεργοποίηση του ΤΕΜΠΜΕ θα δοθούν δάνεια σ’ αυτούς που δεν τα έχουν ανάγκη. Ορισμένοι, τοκίζοντας το δημόσιο χρήμα, θα βγάλουν κέρδη με μηδενικό ρίσκο, ενώ θα το στερηθούν χιλιάδες μικρομεσαίες επιχειρήσεις που θα μπορούσαν να ανασάνουν, αποτρέποντας μια πρόσθετη αύξηση της ανεργίας. Για να σπάσει το πανίσχυρο τραπεζικό καρτέλ που εκμεταλλεύεται και τους δανειολήπτες και τους καταθέτες, χρειάζονται πολιτική βούληση και ένας ισχυρός δημόσιος βραχίονας στο τραπεζικό σύστημα. Δυστυχώς, αυτά απουσιάζουν από την κυβέρνηση της Ν.Δ. Δεν τα είδαμε όμως και με τις κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ».
Σ’ αυτή τη συγκυρία, στην οποία αναφέρεστε, μπορεί να διαμορφωθεί το έδαφος για συνεννόηση Αριστεράς με τη Σοσιαλδημοκρατία; Και, ξέρετε, σας ρωτώ επειδή δεν είναι ελληνική ιδιοτροπία η αδυναμία συνεργασίας των δύο χώρων...
«Η ηγεσία του ΠΑΣΟΚ επιμένει δεξιόστροφα, επιδιώκει την αυτοδυναμία και κάνει πολιτικά ανοίγματα προς τα δεξιά και όχι προς τα αριστερά. Οι σημαντικές προγραμματικές διαφορές μας με το ΠΑΣΟΚ δεν επιτρέπουν μια γενικευμένη συνεργασία σε κυβερνητικό επίπεδο. Αυτό που είναι δυνατό αλλά και χρήσιμο είναι η κοινή δράση σε συγκεκριμένα θέματα. Η δεξιόστροφη τροχιά της ευρωπαϊκής Σοσιαλδημοκρατίας έχει μεγαλώσει τις αποστάσεις της από τις δυνάμεις της ευρωπαϊκής Αριστεράς. Εμείς αυτή την περίοδο δίνουμε προτεραιότητα και έμφαση στην επεξεργασία του προγράμματός μας, έτσι ώστε να είναι πιο πλήρες και πειστικό. Οχι για να υψώσουμε τείχη απέναντι στις άλλες πολιτικές δυνάμεις, αλλά για να διεκδικήσουμε τους προγραμματικούς μας στόχους, μαζί με όσους άλλους μπορούμε να συγκλίνουμε στην προώθησή τους».
Οπότε έχει αντικείμενο η διαμάχη που έχει ξεσπάσει στο εσωτερικό του ΣΥΝ, παραμονές του συνεδρίου;
«Το στοίχημα για όλους μας είναι να υπάρξει γόνιμη και παραγωγική συζήτηση για το πώς θα πάμε ακόμη καλύτερα, χωρίς περιχαρακώσεις και διάλογο κωφών. Να ανοίξει ο δρόμος για τις αναγκαίες συνθέσεις. Ο Συνασπισμός είναι το κοινό μας σπίτι. Οι τάσεις και τα ρεύματα οφείλουν να συμβάλλουν με ιδέες και προτάσεις και όχι να καπελώνουν και να υποκαθιστούν -λειτουργώντας ως μηχανισμοί με "τασική" πειθαρχία- την ενιαία δημοκρατική λειτουργία του κόμματος. Ελπίζω ότι στο συνέδριο θα συμβάλουν όλοι, ώστε να ανταποκριθούμε στις απαιτήσεις των καιρών και των αριστερών πολιτών».
