Η διεθνής συζήτηση για τους έγκλειστους του Γκουαντάναμο και η (ατυχής) στάση του ΣΥΡΙΖΑ
Αποστόλης Στραγαλινός, Αυγή της Κυριακής, Δημοσιευμένο: 2009-03-15
Στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες διεξάγεται μια ζωηρή συζήτηση σχετικά με το αν και υπό ποιες προϋποθέσεις η Ευρωπαϊκή Ένωση οφείλει να δεχθεί κρατούμενους του Γκουαντάναμο. Η Αριστερά, διεθνείς οργανώσεις, πολιτικοί όλου σχεδόν του φάσματος, τάσσονται υπέρ του αυτονόητου ανθρωπιστικού καθήκοντος της Ευρώπης, ενώ οι ταγμένοι στο δόγμα της ασφάλειας "τρομολάγνοι" το αρνούνται. Αφορμή στάθηκε η δημοσιοποίηση της πρόθεσης του προέδρου των ΗΠΑ, Μπαράκ Ομπάμα, να σφραγίσει το κολαστήριο του Γκουαντάναμο μέχρι το τέλος του χρόνου, καλώντας ταυτόχρονα τις άλλες χώρες να αναλάβουν την εγκατάσταση κρατουμένων στα εδάφη τους.
Σήμερα, στο Γκουαντάναμο έχουν απομείνει 250 κρατούμενοι από 30 χώρες, οι οποίοι, σύμφωνα με τη Le Monde, μοιράζονται σε τρεις κατηγορίες: Οι 60 κρατούμενοι που μπορούν να αφεθούν ελεύθεροι αμέσως, εάν εξευρεθούν χώρες πρόθυμες να τους προσφέρουν ανθρωπιστική προστασία. Οι 80 που περιμένουν να δικαστούν από αμερικανικό στρατοδικείο, αλλά δεν έχει διευκρινιστεί ο τόπος έκτισης της ποινής σε περίπτωση καταδίκης, μετά το κλείσιμο του Γκουαντάναμο. Οι 100 που εις βάρος τους δεν εκκρεμούν κατηγορίες, αλλά θεωρούνται από τις ΗΠΑ πολύ επικίνδυνοι ώστε να αφεθούν ελεύθεροι.
Αναμφισβήτητα, οι ΗΠΑ είναι υπεύθυνες για την προσφορά ανθρωπιστικής προστασίας, στον βαθμό που οι ίδιες δημιούργησαν το πρόβλημα. Υπάρχουν όμως δύο εμπόδια: Oι αμερικανικές αρχές δεν προτίθενται να χορηγήσουν άσυλο ή άδεια παραμονής. Επίσης, δεν επιθυμούν όλοι οι κρατούμενοι να εγκατασταθούν στις ΗΠΑ. Η Ευρώπη συζητά πρωτίστως για τους κρατούμενους οι οποίοι, μολονότι δεν εκκρεμεί εναντίον τους κατηγορία ή καταδίκη, αδυνατούν να επιστρέψουν στην πατρίδα τους διότι κινδυνεύουν με διώξεις (π.χ. Συρία, Κίνα, Λιβύη, Ρωσία, Ουζμπεκιστάν).
Αυτονόητο πολιτικό, ηθικό και ανθρωπιστικό καθήκον
Με δεδομένο ότι ο χρόνος μετράει εις βάρος των κρατουμένων, κορυφαίες ανθρωπιστικές οργανώσεις (Διεθνής Αμνηστία, Human Rights Watch), θεωρούν ότι η Ευρώπη πρέπει να αναλάβει πρωτοβουλία. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προανήγγειλε ότι θα στηρίξει οικονομικά τις "πρόθυμες" να αναλάβουν την εγκατάσταση κρατουμένων χώρες. Προς το παρόν, σχετική πρόθεση έχουν εκφράσει η Πορτογαλία, η Ισπανία, η Γαλλία, η Ιταλία, η Ιρλανδία, η Βρετανία, η Ελβετία, και η Ελλάδα, ενώ η Γερμανία ζητά πανευρωπαϊκή συνεννόηση.
Στις 4 Φεβρουαρίου το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, με συντριπτική πλειοψηφία, έκανε δεκτό κοινό ψήφισμα για τους φυλακισμένους του Γκουαντάναμο, καλώντας τις κοινοτικές χώρες να δεχθούν κρατούμενους εναντίον των οποίων δεν έχουν απαγγελθεί κατηγορίες και δεν μπορούν να επαναπατριστούν εξαιτίας κινδύνου βασανισμού και διωγμού, ως συμβολή στην ενίσχυση του διεθνούς δικαίου. Για την ιστορία, σύσσωμη η αριστερή GUE/NGL υπερψήφισε, το ΚΚΕ καταψήφισε.
Προηγουμένως, η GUE/NGL από κοινού με τη σοσιαλδημοκρατική, την πράσινη και τη φιλελεύθερη ευρωομάδα, είχε καταθέσει το δικό της ψήφισμα (PE420.296 B6-0700/2009): "[…] Σε όσους δεν απαγγελθούν κατηγορίες ή απαλλαχθούν, πρέπει να δοθεί η δυνατότητα επιλογής είτε να ζητήσουν άδεια παραμονής ή υπηκοότητα στις ΗΠΑ, ή να επαναπατριστούν, είτε, σε περίπτωση που κινδυνεύουν να διωχθούν στη χώρα τους, να τους χορηγηθεί άσυλο ή ανθρωπιστική προστασία από τις ΗΠΑ ή τρίτη χώρα, ενώ πρέπει να έχουν και δικαίωμα πρόσβασης στον μηχανισμό αποκατάστασης και αποζημίωσης. […] Τα κράτη-μέλη της ΕΕ έχουν ιδιαίτερο μερίδιο πολιτικής ευθύνης για την κράτηση των ατόμων που φυλακίστηκαν στο Γκουαντάναμο […]. Η Ε.Ε. πρέπει να εκφράσει την πρόθεσή της να αναλάβει κρατούμενους σε βάρος των οποίον δεν απαγγέλθηκαν κατηγορίες ή απαλλάχθηκαν και κινδυνεύουν με διώξεις στη χώρα τους και, σε περίπτωση που αρνηθούν να το πράξουν οι ΗΠΑ, να τους χορηγήσουν άσυλο ή ανθρωπιστική προστασία".
Δεν χωρά αμφιβολία ότι το κείμενο κινήθηκε στην ορθή κατεύθυνση. Και δεν ήταν η μόνη παρέμβαση. Ταυτόσημες τοποθετήσεις καταγράφηκαν από τη γερμανική Die Linke (η Γερμανία οφείλει να υποδεχθεί κρατούμενους, ως πράξη ανθρωπισμού και πολιτική συμβολή στο κλείσιμο του Γκουαντάναμο), τους γερμανούς Πράσινους, την Ούλα Γέλπκε, υπεύθυνη για θέματα εσωτερικής ασφάλειας της Linke στο Βερολίνο ("για λόγους που υπαγορεύει ο ανθρωπισμός, αλλά και ως ελάχιστη επανόρθωση για τη συναυτουργία της Γερμανίας"), τον ισπανό κομμουνιστή ευρωβουλευτή Βίλι Μέγιερ ("πολλές ευρωπαϊκές χώρες είναι συνένοχες συμμετέχοντας στο πρόγραμμα παράνομων μεταγωγών"), τον Ντικ Μάρτυ, εισηγητή στο Συμβούλιο της Ευρώπης για τις πτήσεις της CIA, η ογκώδης έκθεση του οποίου ανέδειξε τη συνδρομή των 14 ευρωπαϊκών χωρών (και της Ελλάδας) κ.ά.
Στον αντίποδα, θέση κατά της υποδοχής κρατουμένων πήραν όσοι αναμηρυκάζουν τα χιλιοειπωμένα επιχειρήματα περί δυνητικής απειλής και εσωτερικής ασφάλειας: Η Ολλανδία του Μπαλκενέντε, η Σουηδία του Ράινφελντ, η Δανία του Ρασμούσεν, η ακροδεξιά και ο υπερσυντηρητικός γερμανός υπουργός Εσωτερικών, Σόιμπλε.
Δηλώσεις στελεχών ΣΥΝ και ΣΥΡΙΖΑ. Παρανόηση;
Στην απασχολημένη με τα "δικά της" Ελλάδα το θέμα θεωρήθηκε ήσσονος σημασίας. Η Αριστερά, ωστόσο, επέδειξε εκπληκτικά αντανακλαστικά, προλαβαίνοντας να αυτοεγκλωβιστεί σε θέσεις ακατανόητες. Στις 30 Ιανουαρίου, ο Α. Αλαβάνος δηλώνει, μετά από συνάντηση με την ΥΠΕΞ: "Αν θέλει κάποιος άσυλο, να το ζητήσει από τις ΗΠΑ και όχι να μοιράζεται το πρόβλημα διεθνώς". Την ίδια μέρα, ο Γ. Μπαλάφας (ΣΥΝ) σε παρόμοιο τόνο: "Είμαστε πολύ επιφυλακτικοί αν και κατά πόσο η χώρα μας πρέπει να δεχθεί κρατούμενους ή πώς θα αντιμετωπίσει ένα πιθανό αίτημα των Αμερικανών". Στις 3 Φεβρουαρίου ακολουθεί ανακοίνωση του ΣΥΡΙΖΑ που εκφράζει "απόλυτη διαφωνία" με τη μεταφορά κρατουμένων του Γκουαντάναμο στην Ελλάδα.
Τα στελέχη που προέβησαν στις ανωτέρω τοποθετήσεις εμφανίζονται να απέχουν σημαντικά από τις θέσεις που εκφράζει η Αριστερά στην Ευρώπη και η GUE/NGL (συμπεριλαμβανομένου του ευρωβουλευτή Παπαδημούλη με τη θετική του ψήφο), και μάλιστα να συγκλίνουν αθέλητα με συντηρητικές, αμυντικές απόψεις. Είμαι βέβαιος ότι οι τοποθετήσεις αυτές οφείλονται σε βιασύνη, ελλιπή ενημέρωση, παρερμηνεία ή παρανόηση.
Είναι πρόδηλο ότι η στάση αυτή ξεκινά από μια σοβαρή παράβλεψη: Η συζήτηση αφορά ανθρώπους εναντίον των οποίων δεν εκκρεμεί απολύτως τίποτε, είναι αθώοι και δεν μπορούν να επαναπατριστούν εξαιτίας του κινδύνου να διωχθούν. Αφορά παράνομα φυλακισμένους που χρειάζονται προστασία και όχι το αν αναγνωρίζει κανείς το Γκουαντάναμο ή όχι. Δεν προκύπτει από πουθενά ότι αυτοί οι άνθρωποι απλώς θα μεταφερθούν από τα κελιά του Γκουαντάναμο στα κελιά της Ευρώπης. Το ότι δεν τους αναλαμβάνουν οι ΗΠΑ, που φέρουν και την ευθύνη, είναι κακό, σύμφωνοι, να πιέσουμε να τους δεχθούν, αλλά δεν αποτελεί λόγο ώστε να μην πάρει αμέσως πρωτοβουλίες η Ευρώπη, συμβάλλοντας στο ταχύτερο δυνατό κλείσιμο του κολαστηρίου και την απελευθέρωση των έγκλειστων. Οι άνθρωποι αυτοί από την ώρα που θα πατήσουν το πόδι τους στην Ελλάδα ή αλλού θα (πρέπει να) είναι ελεύθεροι. Αυτό πρέπει να διασφαλιστεί, και τίποτε λιγότερο. Δεν πιστεύω, συνεπώς, ότι υπάρχει αντίρρηση, ειδικά από τον ΣΥΡΙΖΑ, να προσφέρει άσυλο η χώρα μας σε τρεις-τέσσερις ταλαιπωρημένους (στο μερίδιο δηλαδή που της αναλογεί), για πολιτικούς, ανθρωπιστικούς και ηθικούς λόγους.
Η ριζοσπαστική Αριστερά οφείλει, πιστεύω, να επανεξετάσει τη στάση της και συνταχθεί με το σχέδιο ψηφίσματος της GUE/NGL καθιστώντας σαφές ότι η δυνατότητα πρόσβασης στη διαδικασία αίτησης ασύλου για ορισμένο αριθμό πρώην κρατουμένων του Γκουαντάναμο αποτελεί υποχρέωση της Ελλάδας, εφόσον ανήκει στα κράτη που στήριξαν στρατιωτικά και πολιτικά το δόγμα του Μπους περί πολέμου κατά της τρομοκρατίας. Είναι αναγκαίο η μετάβαση των πρώην κρατουμένων στην ελευθερία να ακολουθήσει το πλαίσιο κανόνων του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου με βάση τη Συνθήκη της Γενεύης για τους Πρόσφυγες, χωρίς όρους από τις ΗΠΑ.
Αυτοί οι άνθρωποι πρέπει να ζήσουν στη χώρα μας σε καθεστώς ελευθερίας. Και για να το εμπεδώσουμε όλοι, δανείζομαι τα λόγια του Πράσινου Φιλανδού βουλευτή Πέκκα Χααβίστο, μέλους της Ολομέλειας του ΟΑΣΕ: "Αυτοί οι άνθρωποι θα έρθουν ως αιτούντες άσυλο, όχι ως κρατούμενοι"!
Σήμερα, στο Γκουαντάναμο έχουν απομείνει 250 κρατούμενοι από 30 χώρες, οι οποίοι, σύμφωνα με τη Le Monde, μοιράζονται σε τρεις κατηγορίες: Οι 60 κρατούμενοι που μπορούν να αφεθούν ελεύθεροι αμέσως, εάν εξευρεθούν χώρες πρόθυμες να τους προσφέρουν ανθρωπιστική προστασία. Οι 80 που περιμένουν να δικαστούν από αμερικανικό στρατοδικείο, αλλά δεν έχει διευκρινιστεί ο τόπος έκτισης της ποινής σε περίπτωση καταδίκης, μετά το κλείσιμο του Γκουαντάναμο. Οι 100 που εις βάρος τους δεν εκκρεμούν κατηγορίες, αλλά θεωρούνται από τις ΗΠΑ πολύ επικίνδυνοι ώστε να αφεθούν ελεύθεροι.
Αναμφισβήτητα, οι ΗΠΑ είναι υπεύθυνες για την προσφορά ανθρωπιστικής προστασίας, στον βαθμό που οι ίδιες δημιούργησαν το πρόβλημα. Υπάρχουν όμως δύο εμπόδια: Oι αμερικανικές αρχές δεν προτίθενται να χορηγήσουν άσυλο ή άδεια παραμονής. Επίσης, δεν επιθυμούν όλοι οι κρατούμενοι να εγκατασταθούν στις ΗΠΑ. Η Ευρώπη συζητά πρωτίστως για τους κρατούμενους οι οποίοι, μολονότι δεν εκκρεμεί εναντίον τους κατηγορία ή καταδίκη, αδυνατούν να επιστρέψουν στην πατρίδα τους διότι κινδυνεύουν με διώξεις (π.χ. Συρία, Κίνα, Λιβύη, Ρωσία, Ουζμπεκιστάν).
Αυτονόητο πολιτικό, ηθικό και ανθρωπιστικό καθήκον
Με δεδομένο ότι ο χρόνος μετράει εις βάρος των κρατουμένων, κορυφαίες ανθρωπιστικές οργανώσεις (Διεθνής Αμνηστία, Human Rights Watch), θεωρούν ότι η Ευρώπη πρέπει να αναλάβει πρωτοβουλία. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προανήγγειλε ότι θα στηρίξει οικονομικά τις "πρόθυμες" να αναλάβουν την εγκατάσταση κρατουμένων χώρες. Προς το παρόν, σχετική πρόθεση έχουν εκφράσει η Πορτογαλία, η Ισπανία, η Γαλλία, η Ιταλία, η Ιρλανδία, η Βρετανία, η Ελβετία, και η Ελλάδα, ενώ η Γερμανία ζητά πανευρωπαϊκή συνεννόηση.
Στις 4 Φεβρουαρίου το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, με συντριπτική πλειοψηφία, έκανε δεκτό κοινό ψήφισμα για τους φυλακισμένους του Γκουαντάναμο, καλώντας τις κοινοτικές χώρες να δεχθούν κρατούμενους εναντίον των οποίων δεν έχουν απαγγελθεί κατηγορίες και δεν μπορούν να επαναπατριστούν εξαιτίας κινδύνου βασανισμού και διωγμού, ως συμβολή στην ενίσχυση του διεθνούς δικαίου. Για την ιστορία, σύσσωμη η αριστερή GUE/NGL υπερψήφισε, το ΚΚΕ καταψήφισε.
Προηγουμένως, η GUE/NGL από κοινού με τη σοσιαλδημοκρατική, την πράσινη και τη φιλελεύθερη ευρωομάδα, είχε καταθέσει το δικό της ψήφισμα (PE420.296 B6-0700/2009): "[…] Σε όσους δεν απαγγελθούν κατηγορίες ή απαλλαχθούν, πρέπει να δοθεί η δυνατότητα επιλογής είτε να ζητήσουν άδεια παραμονής ή υπηκοότητα στις ΗΠΑ, ή να επαναπατριστούν, είτε, σε περίπτωση που κινδυνεύουν να διωχθούν στη χώρα τους, να τους χορηγηθεί άσυλο ή ανθρωπιστική προστασία από τις ΗΠΑ ή τρίτη χώρα, ενώ πρέπει να έχουν και δικαίωμα πρόσβασης στον μηχανισμό αποκατάστασης και αποζημίωσης. […] Τα κράτη-μέλη της ΕΕ έχουν ιδιαίτερο μερίδιο πολιτικής ευθύνης για την κράτηση των ατόμων που φυλακίστηκαν στο Γκουαντάναμο […]. Η Ε.Ε. πρέπει να εκφράσει την πρόθεσή της να αναλάβει κρατούμενους σε βάρος των οποίον δεν απαγγέλθηκαν κατηγορίες ή απαλλάχθηκαν και κινδυνεύουν με διώξεις στη χώρα τους και, σε περίπτωση που αρνηθούν να το πράξουν οι ΗΠΑ, να τους χορηγήσουν άσυλο ή ανθρωπιστική προστασία".
Δεν χωρά αμφιβολία ότι το κείμενο κινήθηκε στην ορθή κατεύθυνση. Και δεν ήταν η μόνη παρέμβαση. Ταυτόσημες τοποθετήσεις καταγράφηκαν από τη γερμανική Die Linke (η Γερμανία οφείλει να υποδεχθεί κρατούμενους, ως πράξη ανθρωπισμού και πολιτική συμβολή στο κλείσιμο του Γκουαντάναμο), τους γερμανούς Πράσινους, την Ούλα Γέλπκε, υπεύθυνη για θέματα εσωτερικής ασφάλειας της Linke στο Βερολίνο ("για λόγους που υπαγορεύει ο ανθρωπισμός, αλλά και ως ελάχιστη επανόρθωση για τη συναυτουργία της Γερμανίας"), τον ισπανό κομμουνιστή ευρωβουλευτή Βίλι Μέγιερ ("πολλές ευρωπαϊκές χώρες είναι συνένοχες συμμετέχοντας στο πρόγραμμα παράνομων μεταγωγών"), τον Ντικ Μάρτυ, εισηγητή στο Συμβούλιο της Ευρώπης για τις πτήσεις της CIA, η ογκώδης έκθεση του οποίου ανέδειξε τη συνδρομή των 14 ευρωπαϊκών χωρών (και της Ελλάδας) κ.ά.
Στον αντίποδα, θέση κατά της υποδοχής κρατουμένων πήραν όσοι αναμηρυκάζουν τα χιλιοειπωμένα επιχειρήματα περί δυνητικής απειλής και εσωτερικής ασφάλειας: Η Ολλανδία του Μπαλκενέντε, η Σουηδία του Ράινφελντ, η Δανία του Ρασμούσεν, η ακροδεξιά και ο υπερσυντηρητικός γερμανός υπουργός Εσωτερικών, Σόιμπλε.
Δηλώσεις στελεχών ΣΥΝ και ΣΥΡΙΖΑ. Παρανόηση;
Στην απασχολημένη με τα "δικά της" Ελλάδα το θέμα θεωρήθηκε ήσσονος σημασίας. Η Αριστερά, ωστόσο, επέδειξε εκπληκτικά αντανακλαστικά, προλαβαίνοντας να αυτοεγκλωβιστεί σε θέσεις ακατανόητες. Στις 30 Ιανουαρίου, ο Α. Αλαβάνος δηλώνει, μετά από συνάντηση με την ΥΠΕΞ: "Αν θέλει κάποιος άσυλο, να το ζητήσει από τις ΗΠΑ και όχι να μοιράζεται το πρόβλημα διεθνώς". Την ίδια μέρα, ο Γ. Μπαλάφας (ΣΥΝ) σε παρόμοιο τόνο: "Είμαστε πολύ επιφυλακτικοί αν και κατά πόσο η χώρα μας πρέπει να δεχθεί κρατούμενους ή πώς θα αντιμετωπίσει ένα πιθανό αίτημα των Αμερικανών". Στις 3 Φεβρουαρίου ακολουθεί ανακοίνωση του ΣΥΡΙΖΑ που εκφράζει "απόλυτη διαφωνία" με τη μεταφορά κρατουμένων του Γκουαντάναμο στην Ελλάδα.
Τα στελέχη που προέβησαν στις ανωτέρω τοποθετήσεις εμφανίζονται να απέχουν σημαντικά από τις θέσεις που εκφράζει η Αριστερά στην Ευρώπη και η GUE/NGL (συμπεριλαμβανομένου του ευρωβουλευτή Παπαδημούλη με τη θετική του ψήφο), και μάλιστα να συγκλίνουν αθέλητα με συντηρητικές, αμυντικές απόψεις. Είμαι βέβαιος ότι οι τοποθετήσεις αυτές οφείλονται σε βιασύνη, ελλιπή ενημέρωση, παρερμηνεία ή παρανόηση.
Είναι πρόδηλο ότι η στάση αυτή ξεκινά από μια σοβαρή παράβλεψη: Η συζήτηση αφορά ανθρώπους εναντίον των οποίων δεν εκκρεμεί απολύτως τίποτε, είναι αθώοι και δεν μπορούν να επαναπατριστούν εξαιτίας του κινδύνου να διωχθούν. Αφορά παράνομα φυλακισμένους που χρειάζονται προστασία και όχι το αν αναγνωρίζει κανείς το Γκουαντάναμο ή όχι. Δεν προκύπτει από πουθενά ότι αυτοί οι άνθρωποι απλώς θα μεταφερθούν από τα κελιά του Γκουαντάναμο στα κελιά της Ευρώπης. Το ότι δεν τους αναλαμβάνουν οι ΗΠΑ, που φέρουν και την ευθύνη, είναι κακό, σύμφωνοι, να πιέσουμε να τους δεχθούν, αλλά δεν αποτελεί λόγο ώστε να μην πάρει αμέσως πρωτοβουλίες η Ευρώπη, συμβάλλοντας στο ταχύτερο δυνατό κλείσιμο του κολαστηρίου και την απελευθέρωση των έγκλειστων. Οι άνθρωποι αυτοί από την ώρα που θα πατήσουν το πόδι τους στην Ελλάδα ή αλλού θα (πρέπει να) είναι ελεύθεροι. Αυτό πρέπει να διασφαλιστεί, και τίποτε λιγότερο. Δεν πιστεύω, συνεπώς, ότι υπάρχει αντίρρηση, ειδικά από τον ΣΥΡΙΖΑ, να προσφέρει άσυλο η χώρα μας σε τρεις-τέσσερις ταλαιπωρημένους (στο μερίδιο δηλαδή που της αναλογεί), για πολιτικούς, ανθρωπιστικούς και ηθικούς λόγους.
Η ριζοσπαστική Αριστερά οφείλει, πιστεύω, να επανεξετάσει τη στάση της και συνταχθεί με το σχέδιο ψηφίσματος της GUE/NGL καθιστώντας σαφές ότι η δυνατότητα πρόσβασης στη διαδικασία αίτησης ασύλου για ορισμένο αριθμό πρώην κρατουμένων του Γκουαντάναμο αποτελεί υποχρέωση της Ελλάδας, εφόσον ανήκει στα κράτη που στήριξαν στρατιωτικά και πολιτικά το δόγμα του Μπους περί πολέμου κατά της τρομοκρατίας. Είναι αναγκαίο η μετάβαση των πρώην κρατουμένων στην ελευθερία να ακολουθήσει το πλαίσιο κανόνων του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου με βάση τη Συνθήκη της Γενεύης για τους Πρόσφυγες, χωρίς όρους από τις ΗΠΑ.
Αυτοί οι άνθρωποι πρέπει να ζήσουν στη χώρα μας σε καθεστώς ελευθερίας. Και για να το εμπεδώσουμε όλοι, δανείζομαι τα λόγια του Πράσινου Φιλανδού βουλευτή Πέκκα Χααβίστο, μέλους της Ολομέλειας του ΟΑΣΕ: "Αυτοί οι άνθρωποι θα έρθουν ως αιτούντες άσυλο, όχι ως κρατούμενοι"!
