Κοινοί αντισυστημικοί και αντικαπιταλιστικοί προγραμματικοί τόποι
Γεράσιμος Γεωργάτος, Αυγή, Δημοσιευμένο: 2009-03-27
Στο 5ο Συνέδριο του ΣΥΝ από το τεράστιο πανό πίσω από το βήμα των ομιλητών, αλλά και από ολόκληρη την αίθουσα, απουσίαζε ο όρος ανανεωτική και υπήρχε αναφορά μόνο στη ριζοσπαστική αριστερά. Αυτή η επισήμανση, μαζί με κάποιες άλλες παρατηρήσεις, θεωρήθηκαν ακραίες και υπερβολικές. Η πορεία των πραγμάτων φαίνεται να δικαιώνει την τότε διαπίστωση.
Μετά το πρόσφατο Διαρκές Συνέδριο του ΣΥΝ όπου εγκρίθηκε το κείμενο συμβολής του κόμματός μας στο πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ, στο αμέσως επόμενο διάστημα πρόκειται να συνεδριάσει η ΚΠΕ του ΣΥΝ και να πραγματοποιηθεί η πανελλαδική συνδιάσκεψη του ΣΥΡΙΖΑ, με αντικείμενο την έγκριση δύο κειμένων: α) Το Πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ και β) Το «Πολιτικό Πλαίσιο του ΣΥΡΙΖΑ για τις Ευρωεκλογές».
Και στις δύο περιπτώσεις, έχουν εξοβελιστεί τόσο κάθε αναφορά στην ανανεωτική αριστερά, όσο και ο σοσιαλισμός με δημοκρατία και ελευθερία (αναφέρεται μια μόνο φορά στο α΄κείμενο, σελ. 17). Τα δύο κείμενα – και ιδίως το 2ο – χαρακτηρίζονται από άκρατο αγωνιστικό και μαχητικό βερμπαλισμό, θυμίζοντας τουλάχιστον κείμενα μαοϊκών φοιτητικών παρατάξεων της μεταπολιτευτικής περιόδου. Κυριαρχούν ως όροι η ριζοσπαστική και η αντικαπιταλιστική αριστερά. Είναι ευθέως ανάλογα με αντίστοιχα συνεδριακά κείμενα του Νέου Αντικαπιταλιστικού Κόμματος (Nouveau Parti Anticapitaliste), πρώην Επαναστατική Κομμουνιστική Λίγκα (Lingue Communiste Revolutionnaire) του Ολιβιέ Μπεζανσενό. Υπάρχουν σημεία που δίνουν την εντύπωση απευθείας μετάφρασης.
Το α΄ κείμενο του προγράμματος του ΣΥΡΙΖΑ αποτελεί επί τα χείρω περιληπτικό συμπίλημα των περίφημων 15 σημείων του ΣΥΡΙΖΑ και της προγραμματικής συμβολής του ΣΥΝ. Περιλαμβάνει ένα πρώτο διακηρυκτικό μέρος που σηματοδοτεί την ιδεολογική – πολιτική του κατεύθυνση και 19 προγραμματικούς στόχους, συνδυάζοντας τα 15 σημεία με σημεία από την προγραμματική συμβολή του ΣΥΝ. Το δε β΄ κείμενο για τις ευρωεκλογές αποτελεί καθαρά μανιφέστο της αντικαπιταλιστικής και αντισυστημικής αριστεράς. Όσα με σχετική συγκάλυψη αναφέρονταν στην προγραμματική συμβολή του ΣΥΝ, στα δύο αυτά κείμενα καταγράφονται πολύ πιο ξεκάθαρα ως κοινοί τόποι των συνιστωσών του ΣΥΡΙΖΑ, ως κοινοί τόποι μιας αντισυστημικής και αντικαπιταλιστικής αριστεράς.
Και στα δύο κείμενα, οι μεταρρυθμίσεις, η πράσινη ανάπτυξη και η κρατική ρυθμιστική παρέμβαση απορρίπτονται ως κόλπα διάσωσης και επιβίωσης του καπιταλισμού, τα οποία υπό τις παρούσες συνθήκες δεν ενδιαφέρουν την αριστερά και στα οποία η αριστερά δεν πρέπει να ανακατεύεται, δηλαδή να ασκεί πραγματική πολιτική.
Η αγορά και η μεικτή οικονομία έχουν εξαφανιστεί ενώ αντικαθιστώντας την έννοια του κρατικού με το δημόσιο και προσθέτοντας κάμποσο εργατικό έλεγχο, θεωρείται ότι αρτιώνεται το οικονομικό μοντέλο που θέλει να εφαρμόσει η αριστερά (β΄σελ.19,20).
Η δεξιά ταυτίζεται απολύτως με τη σοσιαλδημοκρατία σε ευρωπαϊκό επίπεδο αναφερόμενες μάλιστα στο κείμενο β΄ ως η «Μεγάλη Συμμαχία». Κατά συνέπεια ταυτίζεται και η ΝΔ με το ΠΑΣΟΚ σε εθνικό επίπεδο, ώστε να απορριφθεί εσαεί η επάρατη κεντροαριστερά (σελ. 10 και 14), χωρίς την ελάχιστη αναφορά στο σταλινικό ΚΚΕ.
Η αριστερά παρουσιάζεται ως μία μετωπική, αντισυστημική, αντικαπιταλιστική δύναμη απέναντι στις «δυνάμεις του αστισμού» και ως εκ τούτου επιδιώκεται μια κυβέρνηση με πυρήνα τη ριζοσπαστική αριστερά, η οποία μάλιστα δεν θα δεσμεύεται από καμιά συνθήκη και συμφωνία της Ελλάδας με την Ευρωπαϊκή Ένωση και πολύ περισσότερο από τη συμμετοχή της στο ΝΑΤΟ, από το οποίο στο κείμενο β΄ προτείνεται μάλιστα και η μονομερής αποχώρηση της χώρας μας (σελ. 16).
Ειδικότερα, στο β΄ κείμενο για τις ευρωεκλογές, η ΕΕ παρουσιάζεται ως το απόλυτο κακό. Η εδραίωση της ειρήνης στην ευρωπαϊκή ήπειρο και τα τριάντα και πλέον χρόνια μεταπολεμικής ευημερίας με το μέγιστο παγκοσμίως επίτευγμα του κοινωνικού κράτους ούτε καν υπονοούνται ως μια θετική παράδοση σε υποχώρηση, ως να μην αφορούν την αριστερά και τους αγώνες του εργατικού κινήματος. Απορρίπτονται χωρίς καμιά επιμέρους διάκριση όλες οι συνθήκες που συγκροτούν την ΕΕ και ιδίως η Συνθήκη του Μάαστριχτ με την ΟΝΕ και η Συνθήκη της Λισσαβόνας (σελ. 6 και 7). Δεν υπάρχει παρά μόνο μία αναφορά στο Κόμμα Ευρωπαϊκής Αριστεράς για να δηλωθεί ότι πρέπει να συμμαχήσει με την Αντικαπιταλιστική Συσπείρωση στην Ευρώπη(σελ.4). Δεν υπάρχει καμία αναφορά στην ανάγκη για μια νέα ευρωπαϊκή συνταγματική συνθήκη. Απαξιώνονται πλήρως οι ευρωπαϊκοί θεσμοί, ακόμα και οι εκλεγμένοι όπως το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, ως έχοντες μόνη αποστολή την καταδυνάστευση των υποτελών τάξεων, χωρίς να υπάρχει καμία πρόταση για τη θεσμική συγκρότηση της ΕΕ (σελ. 5). Εννοείται ότι απουσιάζει από ολόκληρο το κείμενο οποιαδήποτε αναφορά στο σοσιαλισμό με δημοκρατία και ελευθερία.
Η Ευρώπη αποτελεί μόνο πεδίο ταξικών, κινηματικών αγώνων και διεκδικήσεων κι έτσι, «από τα κάτω», θα προκύψει μια άλλη Ευρώπη του σοσιαλισμού, σε ένα διαφορετικό κόσμο. Και αυτό θα συμβεί αφού αλλάξουν πρώτα οι συσχετισμοί σε κάθε επιμέρους χώρα. Δηλαδή ποτέ. (σελ. 12, 13, 14). Και το κείμενο καταλήγει με την υψηλής δημοκρατικής έμπνευσης δήλωση ότι «κάθε γυναίκα ή άντρας που θα εκλεγεί με το ψηφοδέλτιό μας εκφράζει τις θέσεις του Συνασπισμού Ριζοσπαστικής Αριστεράς και δεσμεύεται από το πρόγραμμά του». (σελ.26).
Αν τώρα σε όλα τα παραπάνω προστεθεί και ο «διορισμός» εκπροσώπου της ΚΟΕ στη 2η θέση του ψηφοδελτίου, ολοκληρώνεται το συμβόλαιο θανάτου των ιδεών και της ιστορίας της ανανεωτικής, δημοκρατικής και μεταρρυθμιστικής αριστεράς. Μένει να αποδειχθεί αν εκτελεστεί. Προς επίρρωση, αντιγράφουμε από το κείμενο του 2ου Συνεδρίου της ΚΟΕ ορισμένες χαρακτηριστικές θέσεις της για την Ευρωπαϊκή Ένωση:
17. Η αντιδραστική, αντεργατική, αντικομμουνιστική, ιμπεριαλιστική, αντιδημοκρατική και υπερσυγκεντρωτική ΕΕ δεν μεταρρυθμίζεται, δεν αλλάζει χαρακτήρα.
18. Για μας είναι δυνατή μια άλλη Ευρώπη, παλεύουμε για την ύπαρξη της μιας άλλης Ευρώπης, παλεύουμε για την ύπαρξη της Ευρώπης χωρίς ΕΕ, παλεύουμε για τη διάλυση της Ευρωπαϊκής Ένωσης. … Ανυπακοή, αποδυνάμωση, μπλοκάρισμα, ακύρωση των αντιλαϊκών, αντεργατικών, συγκεντρωτικών, αντιδημοκρατικών και αντικομμουνιστικών ρυθμίσεων και ντιρεκτίβων της ΕΕ, στην προοπτική της διάλυσής της. … Αυτή η άλλη Ευρώπη –μια Ευρώπη χωρίς ΕΕ– θα προκύψει μέσα από μεγάλα κινήματα, εξεγέρσεις και επαναστάσεις.
19. … Υποστηρίζουμε κάθε κίνηση που αμφισβητεί την κυριαρχία των μονοπωλίων και του ιμπεριαλισμού στην Ευρώπη, κάθε απόφαση χωρών και λαών για αποχώρηση ή αποδέσμευση από την ΕΕ. Επιπλέον, υποστηρίζουμε την απόσχιση της Ελλάδας από την Ευρωπαϊκή Ένωση και αγωνιζόμαστε γι’ αυτήν.
Είναι προφανές ότι με τέτοιου είδους διακήρυξη για τις ευρωεκλογές που αποτελεί ολική επαναφορά σε μια παλαιάς και πρωτόγονης κοπής αριστερά και με τους ανάλογους εκπροσώπους, μάλλον ο ΣΥΝ θα εισπράξει τα ανάλογα εκλογικά αποτελέσματα και θα είναι τουλάχιστον γελοίο να επιδιωχθεί η όποια εσωκομματική ετεροχρέωση κατά την πάγια τακτική της εκάστοτε ηγεσίας.
Μετά το πρόσφατο Διαρκές Συνέδριο του ΣΥΝ όπου εγκρίθηκε το κείμενο συμβολής του κόμματός μας στο πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ, στο αμέσως επόμενο διάστημα πρόκειται να συνεδριάσει η ΚΠΕ του ΣΥΝ και να πραγματοποιηθεί η πανελλαδική συνδιάσκεψη του ΣΥΡΙΖΑ, με αντικείμενο την έγκριση δύο κειμένων: α) Το Πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ και β) Το «Πολιτικό Πλαίσιο του ΣΥΡΙΖΑ για τις Ευρωεκλογές».
Και στις δύο περιπτώσεις, έχουν εξοβελιστεί τόσο κάθε αναφορά στην ανανεωτική αριστερά, όσο και ο σοσιαλισμός με δημοκρατία και ελευθερία (αναφέρεται μια μόνο φορά στο α΄κείμενο, σελ. 17). Τα δύο κείμενα – και ιδίως το 2ο – χαρακτηρίζονται από άκρατο αγωνιστικό και μαχητικό βερμπαλισμό, θυμίζοντας τουλάχιστον κείμενα μαοϊκών φοιτητικών παρατάξεων της μεταπολιτευτικής περιόδου. Κυριαρχούν ως όροι η ριζοσπαστική και η αντικαπιταλιστική αριστερά. Είναι ευθέως ανάλογα με αντίστοιχα συνεδριακά κείμενα του Νέου Αντικαπιταλιστικού Κόμματος (Nouveau Parti Anticapitaliste), πρώην Επαναστατική Κομμουνιστική Λίγκα (Lingue Communiste Revolutionnaire) του Ολιβιέ Μπεζανσενό. Υπάρχουν σημεία που δίνουν την εντύπωση απευθείας μετάφρασης.
Το α΄ κείμενο του προγράμματος του ΣΥΡΙΖΑ αποτελεί επί τα χείρω περιληπτικό συμπίλημα των περίφημων 15 σημείων του ΣΥΡΙΖΑ και της προγραμματικής συμβολής του ΣΥΝ. Περιλαμβάνει ένα πρώτο διακηρυκτικό μέρος που σηματοδοτεί την ιδεολογική – πολιτική του κατεύθυνση και 19 προγραμματικούς στόχους, συνδυάζοντας τα 15 σημεία με σημεία από την προγραμματική συμβολή του ΣΥΝ. Το δε β΄ κείμενο για τις ευρωεκλογές αποτελεί καθαρά μανιφέστο της αντικαπιταλιστικής και αντισυστημικής αριστεράς. Όσα με σχετική συγκάλυψη αναφέρονταν στην προγραμματική συμβολή του ΣΥΝ, στα δύο αυτά κείμενα καταγράφονται πολύ πιο ξεκάθαρα ως κοινοί τόποι των συνιστωσών του ΣΥΡΙΖΑ, ως κοινοί τόποι μιας αντισυστημικής και αντικαπιταλιστικής αριστεράς.
Και στα δύο κείμενα, οι μεταρρυθμίσεις, η πράσινη ανάπτυξη και η κρατική ρυθμιστική παρέμβαση απορρίπτονται ως κόλπα διάσωσης και επιβίωσης του καπιταλισμού, τα οποία υπό τις παρούσες συνθήκες δεν ενδιαφέρουν την αριστερά και στα οποία η αριστερά δεν πρέπει να ανακατεύεται, δηλαδή να ασκεί πραγματική πολιτική.
Η αγορά και η μεικτή οικονομία έχουν εξαφανιστεί ενώ αντικαθιστώντας την έννοια του κρατικού με το δημόσιο και προσθέτοντας κάμποσο εργατικό έλεγχο, θεωρείται ότι αρτιώνεται το οικονομικό μοντέλο που θέλει να εφαρμόσει η αριστερά (β΄σελ.19,20).
Η δεξιά ταυτίζεται απολύτως με τη σοσιαλδημοκρατία σε ευρωπαϊκό επίπεδο αναφερόμενες μάλιστα στο κείμενο β΄ ως η «Μεγάλη Συμμαχία». Κατά συνέπεια ταυτίζεται και η ΝΔ με το ΠΑΣΟΚ σε εθνικό επίπεδο, ώστε να απορριφθεί εσαεί η επάρατη κεντροαριστερά (σελ. 10 και 14), χωρίς την ελάχιστη αναφορά στο σταλινικό ΚΚΕ.
Η αριστερά παρουσιάζεται ως μία μετωπική, αντισυστημική, αντικαπιταλιστική δύναμη απέναντι στις «δυνάμεις του αστισμού» και ως εκ τούτου επιδιώκεται μια κυβέρνηση με πυρήνα τη ριζοσπαστική αριστερά, η οποία μάλιστα δεν θα δεσμεύεται από καμιά συνθήκη και συμφωνία της Ελλάδας με την Ευρωπαϊκή Ένωση και πολύ περισσότερο από τη συμμετοχή της στο ΝΑΤΟ, από το οποίο στο κείμενο β΄ προτείνεται μάλιστα και η μονομερής αποχώρηση της χώρας μας (σελ. 16).
Ειδικότερα, στο β΄ κείμενο για τις ευρωεκλογές, η ΕΕ παρουσιάζεται ως το απόλυτο κακό. Η εδραίωση της ειρήνης στην ευρωπαϊκή ήπειρο και τα τριάντα και πλέον χρόνια μεταπολεμικής ευημερίας με το μέγιστο παγκοσμίως επίτευγμα του κοινωνικού κράτους ούτε καν υπονοούνται ως μια θετική παράδοση σε υποχώρηση, ως να μην αφορούν την αριστερά και τους αγώνες του εργατικού κινήματος. Απορρίπτονται χωρίς καμιά επιμέρους διάκριση όλες οι συνθήκες που συγκροτούν την ΕΕ και ιδίως η Συνθήκη του Μάαστριχτ με την ΟΝΕ και η Συνθήκη της Λισσαβόνας (σελ. 6 και 7). Δεν υπάρχει παρά μόνο μία αναφορά στο Κόμμα Ευρωπαϊκής Αριστεράς για να δηλωθεί ότι πρέπει να συμμαχήσει με την Αντικαπιταλιστική Συσπείρωση στην Ευρώπη(σελ.4). Δεν υπάρχει καμία αναφορά στην ανάγκη για μια νέα ευρωπαϊκή συνταγματική συνθήκη. Απαξιώνονται πλήρως οι ευρωπαϊκοί θεσμοί, ακόμα και οι εκλεγμένοι όπως το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, ως έχοντες μόνη αποστολή την καταδυνάστευση των υποτελών τάξεων, χωρίς να υπάρχει καμία πρόταση για τη θεσμική συγκρότηση της ΕΕ (σελ. 5). Εννοείται ότι απουσιάζει από ολόκληρο το κείμενο οποιαδήποτε αναφορά στο σοσιαλισμό με δημοκρατία και ελευθερία.
Η Ευρώπη αποτελεί μόνο πεδίο ταξικών, κινηματικών αγώνων και διεκδικήσεων κι έτσι, «από τα κάτω», θα προκύψει μια άλλη Ευρώπη του σοσιαλισμού, σε ένα διαφορετικό κόσμο. Και αυτό θα συμβεί αφού αλλάξουν πρώτα οι συσχετισμοί σε κάθε επιμέρους χώρα. Δηλαδή ποτέ. (σελ. 12, 13, 14). Και το κείμενο καταλήγει με την υψηλής δημοκρατικής έμπνευσης δήλωση ότι «κάθε γυναίκα ή άντρας που θα εκλεγεί με το ψηφοδέλτιό μας εκφράζει τις θέσεις του Συνασπισμού Ριζοσπαστικής Αριστεράς και δεσμεύεται από το πρόγραμμά του». (σελ.26).
Αν τώρα σε όλα τα παραπάνω προστεθεί και ο «διορισμός» εκπροσώπου της ΚΟΕ στη 2η θέση του ψηφοδελτίου, ολοκληρώνεται το συμβόλαιο θανάτου των ιδεών και της ιστορίας της ανανεωτικής, δημοκρατικής και μεταρρυθμιστικής αριστεράς. Μένει να αποδειχθεί αν εκτελεστεί. Προς επίρρωση, αντιγράφουμε από το κείμενο του 2ου Συνεδρίου της ΚΟΕ ορισμένες χαρακτηριστικές θέσεις της για την Ευρωπαϊκή Ένωση:
17. Η αντιδραστική, αντεργατική, αντικομμουνιστική, ιμπεριαλιστική, αντιδημοκρατική και υπερσυγκεντρωτική ΕΕ δεν μεταρρυθμίζεται, δεν αλλάζει χαρακτήρα.
18. Για μας είναι δυνατή μια άλλη Ευρώπη, παλεύουμε για την ύπαρξη της μιας άλλης Ευρώπης, παλεύουμε για την ύπαρξη της Ευρώπης χωρίς ΕΕ, παλεύουμε για τη διάλυση της Ευρωπαϊκής Ένωσης. … Ανυπακοή, αποδυνάμωση, μπλοκάρισμα, ακύρωση των αντιλαϊκών, αντεργατικών, συγκεντρωτικών, αντιδημοκρατικών και αντικομμουνιστικών ρυθμίσεων και ντιρεκτίβων της ΕΕ, στην προοπτική της διάλυσής της. … Αυτή η άλλη Ευρώπη –μια Ευρώπη χωρίς ΕΕ– θα προκύψει μέσα από μεγάλα κινήματα, εξεγέρσεις και επαναστάσεις.
19. … Υποστηρίζουμε κάθε κίνηση που αμφισβητεί την κυριαρχία των μονοπωλίων και του ιμπεριαλισμού στην Ευρώπη, κάθε απόφαση χωρών και λαών για αποχώρηση ή αποδέσμευση από την ΕΕ. Επιπλέον, υποστηρίζουμε την απόσχιση της Ελλάδας από την Ευρωπαϊκή Ένωση και αγωνιζόμαστε γι’ αυτήν.
Είναι προφανές ότι με τέτοιου είδους διακήρυξη για τις ευρωεκλογές που αποτελεί ολική επαναφορά σε μια παλαιάς και πρωτόγονης κοπής αριστερά και με τους ανάλογους εκπροσώπους, μάλλον ο ΣΥΝ θα εισπράξει τα ανάλογα εκλογικά αποτελέσματα και θα είναι τουλάχιστον γελοίο να επιδιωχθεί η όποια εσωκομματική ετεροχρέωση κατά την πάγια τακτική της εκάστοτε ηγεσίας.
