Επιστροφή στη μιζέρια... Ξανά, λοιπόν, στα ίδια...

Ένα μικρό κόμμα που αρνήθηκε να γίνει μεγάλο, που φοβήθηκε να βγει από το περιθώριο. Ένα κόμμα που μόλις έφτασε «...με Τσίπρα (να) διεμβολίζει τον δικομματισμό (Αυγή, 12/03/2008), τρόμαξε με την επιτυχία του και έσπευσε να «αυτοενοχοποιηθεί» τον Δεκέμβρη, μη τυχόν και, γκρεμίζοντας τον δικομματισμό, βρεθεί ενώπιον διλημμάτων που δεν ήξερε πώς να τα διαχειριστεί. Με ένα 18,4% που «έπαιρνε» (12/3/2008, "Βήμα", σε έρευνα της Κάπα Research), έφτασε 14 μήνες μετά, όχι μόνον να έχει μηδενίσει τις εισροές αλλά να χάσει και από το ποσοστό τόσο του 2007, όσο και των προηγούμενων ευρωεκλογών!

Ένα κόμμα που βολεύτηκε στη διαχρονική πνευματική οκνηρία αρκούμενο στα έτοιμα της παλαιοκομμουνιστικής ρητορείας ή στα εκτός χρόνου και ανεπαρκή πια, ανανεωτικά της πρώτης μεταπολιτευτικής περιόδου.

Η διαχρονική παρουσία του χώρου μαζί με μια ευνοϊκή συγκυρία που προέκυψε μετά τις εκλογές του 2007, κατέστησαν τον χώρο αυτό προνομιακό αποδέκτη μιας διάχυτης δυσαρέσκειας που από χρόνια περιφέρεται από αποδέκτη σε αποδέκτη. Κάποια στιγμή, πριν από 12-14 μήνες, ο ένας στους 5 ψηφοφόρους του ΠΑΣΟΚ επένδυσε στον ΣΥΡΙΖΑ (τελικά προχθές τον ψήφισε μόλις ο 1 στους 50 και μάλιστα σε ευρωεκλογές!). Προφανώς, κάπου υπήρξε λάθος.

Γιατί ο κόσμος αυτός, όχι μόνον από το ΠΑΣΟΚ βέβαια, στράφηκε προς τον ΣΥΡΙΖΑ; «Γι’ αυτό που είμαστε», ήταν η κυρίαρχη απάντηση. «Γι’ αυτό που θα μπορούσαμε -ή ελπίζανε ότι μπορούσαμε- να γίνουμε», ήταν μια πιο προσγειωμένη. Η προφανής συνέπεια της πρώτης ερμηνείας ήταν: «καλά είμαστε, να μην αλλάξουμε τίποτα, ομάδα που νικάει δεν αλλάζει». Η δεύτερη προσέγγιση οδηγούσε στο ακριβώς αντίθετο συμπέρασμα: «ριζικές αλλαγές μήπως και καταφέρουμε να συναντηθούμε με τις προσδοκίες όλου αυτού του κόσμου».

Πλησιάζοντας προς τις ευρωεκλογές, καταφέραμε να εξανεμίσουμε οτιδήποτε «ευρωπαϊκό» υπήρχε στην ταυτότητα αυτού του χώρου. Ο «ευρωπαϊσμός» του περιορίστηκε αποκλειστικά στο ότι δεν ζητούσε την έξοδο από την Ε.Ε. Η Ε.Ε. αντιμετωπίστηκε -ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΑ- ως μια πηγή δεινών τα οποία εμείς ταχθήκαμε να αντιμετωπίσουμε. Πώς να κάνεις κριτική στον αντιευρωπαϊσμό του ΚΚΕ όταν αυτό θα έθιγε ένα τμήμα του ΣΥΡΙΖΑ, για τους ίδιους ακριβώς λόγους. Πώς να πείσεις ότι ο ευρωπαϊσμός του Παπαγιαννάκη έχει οποιαδήποτε σχέση ή αποτελεί κάποιου είδους συνέχεια με αυτό που εκπροσωπεί η δεύτερη στη λίστα.

Το προηγούμενο διάστημα γίναμε σοφότεροι και για το είδος του σοσιαλισμού που πρεσβεύει το ΚΚΕ. Εν μέσω της προεκλογικής περιόδου μας βροντοφώναξε ότι ο σοσιαλισμός σταμάτησε στο Στάλιν. Και εμείς του προτείναμε συνεργασία για να συγκροτήσουμε τον τρίτο πόλο! Αυτό το «κόμπλεξ» να συναγωνιστούμε το ΚΚΕ σε επαναστατικότητα, οδήγησε στην απουσία οποιασδήποτε κριτικής, ούτε καν συζήτησης, για όσα πιστεύει το κόμμα αυτό για το σοσιαλισμό, τη δημοκρατία, τον πολυκομματισμό, την ελευθερία έκφρασης κομμάτων, συλλόγων, συγγραφέων καλλιτεχνών στην εποχή του σοσιαλισμού, την αυτονομία των συνδικάτων και της Τ.Α., την αντίληψη για την εσωκομματική δημοκρατία και βέβαια για την Ε.Ε. και μέλλον της Ευρώπης. Οι μονότονα επαναλαμβανόμενες προτάσεις -στρατηγικής- συνεργασίας, εκτός από τη συσκότιση των τεράστιων διαφορών που -νομίζω ότι- υπάρχουν, καταντούν και πολιτικά αναξιοπρεπείς.

Όταν οι Οικολόγοι Πράσινοι άρχισαν να απειλούν τα ποσοστά του χώρου, ανακαλύψαμε τη «συγκρουσιακή οικολογία» έναντι της «λάιτ» που χρεώναμε σε αυτούς. Πού ήταν, λέει, στις μεγάλες συγκρούσεις; Ψυχραιμία, σύντροφοι! Όταν στη δεκαετία του ’70 κάποιοι αντιδρούσαν στην εγκατάσταση πυρηνικού εργοστασίου στην Ελλάδα, μεγάλο μέρος του σημερινού ΣΥΡΙΖΑ πίστευε όχι μόνον στην «ειρηνική» αξιοποίηση της πυρηνικής ενέργειας αλλά και στη στρατιωτική. Την εκτροπή του Αχελώου την υποστήριζε με φανατισμό επίσης μεγάλο μέρος του χώρου. Η αξία της μη βίας που χαρακτηρίζει τον οικολογικό προβληματισμό (ναι, ναι με σοβαρές παραβιάσεις από κάποιους πράσινους Ευρωπαίους στην τελευταία δεκαετία), δεν υπονοεί άρνηση σύγκρουσης και άρα κάτι μεμπτό και μειωμένης συγκρουσιακής λογικής. Αντιθέτως η «σύγκρουση» πολλών τοπικών οργανώσεων του ΣΥΡΙΖΑ με τα αιολικά πάρκα δεν μπορεί να εγγραφεί στην οικολογική αγωνιστικότητα του χώρου. Τη μη ταύτιση των φουγάρων με την ανάπτυξη και την πρόοδο δεν την ανακάλυψε η καθ΄ ημάς αριστερά πρώτη. Σίγουρα όλοι αυτοί οι οικολόγοι δεν συμμετείχαν στους Οικολόγους Πράσινους, αλλά σίγουρα ήταν και εκεί.

Καμιά φορά η δικαιολόγηση μιας πράξης είναι χειρότερη από την ίδια την πράξη. Και η δικαιολόγηση της σημερινής επίδοσης του ΣΥΡΙΖΑ, ας μην είναι χειρότερη από το ίδιο το κακό αποτέλεσμα. «Δεν πήγαν οι ανανεωτικοί να ψηφίσουν», «τρομάξαμε το κατεστημένο και μας πολέμησε», «τα διάφορα κέντρα πριμοδότησαν τους οικολόγους» και άλλα ανάλογα επιχειρήματα είναι αντάξια του εκλογικού αποτελέσματος.

Και ένα επιχείρημα επί του πιεστηρίου: «η απόλυτη άρνηση συνεργασίας με το ΠΑΣΟΚ νοθεύτηκε από κάποιες προτάσεις του τελευταίου καιρού, λέει, και αυτό επίσης μας κόστισε». Δηλαδή, το 1/5 των ψηφοφόρων του ΠΑΣΟΚ που στράφηκε για ένα διάστημα στο ΣΥΡΙΖΑ και τώρα επέστρεψε στο ΠΑΣΟΚ, ενοχλήθηκε που ο ΣΥΡΙΖΑ άφησε να εννοηθεί ότι θα μπορούσε να συνεργαστεί μαζί του. Και αυτήν την υποψία «φιλοπασοκισμού» δεν την άντεξαν και για να μας τιμωρήσουν... ξαναψήφισαν ΠΑΣΟΚ.

Και εμείς, άντε πάλι το γνωστό τροπάρι. Βοηθήστε αριστεροί να μπούμε στην επόμενη βουλή για να υπάρχει αυτός ο χώρος από τον οποίο ενδεχομένως θα μπορούσε να προκύψει μια αριστερά πέραν της «παλαιο-σοσιαλδημοκρατίας και του παλαιο(και νεο)-κομμουνισμού.

«Σε πιάνει μελαγχολία. Μελαγχολία όμως που αγγίζει τα όρια της κατάθλιψης...» (Α. Μανιτάκης, "Αυγή", 29/3/2009)